Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 9: Văn bản Tức nước vỡ bờ (Trích “Tắt đèn”- Ngô Tất Tố)

KiÓm tra bµi cò1. NhËn ®Þnh nµo sau ®©y nãi ®óng nhÊt vÒ néi dung ®o¹n trÝch: “Trong lßng mÑ ” cña Nguyªn Hång ? A– Chñ yÕu tr×nh bµy diÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång.B – Chñ yÕu tr×nh bµy nçi ®au khæ cña mÑ bÐ Hång.C – Chñ yÕu tr×nh bµy t©m ®Þa ®éc ¸c cña ng­êi c« . 2. Em hiÓu g× vÒ chó bÐ Hång qua ®o¹n trÝch “Trong lßng mÑ”A – Lµ mét chó bÐ chÞu nhiÒu nçi ®au mÊt m¸t.B – Lµ mét chó bÐ dÔ xóc ®éng, tinh tÕ vµ nh¹y c¶m.C – Lµ mét chó bÐ cã t×nh th­¬ng yªu v« bê bÕn ®èi víi mÑ.D –C¶ A, B, C ®Òu ®óng.ADTiết 9 - Văn bảnI.Đọc- giới thiệu chung:Tức nước vỡ bờ1, Tác giả (Trích “Tắt đèn”- Ngô Tất Tố) Tên thật: Ngô Tất Tố                                                       Sinh năm: 1893 -Mất năm: 1954Nơi sinh: Từ Sơn - Bắc Ninh (nay là huyện Đông Anh,ngoại thành Hà Nội)Bút danh: Lộc Hà, Phó Chi, Thục Điểu.Thể loại: tiểu thuyết, văn học dịch.       Các tác phẩm:    Tắt đèn (1939)  ,Lều chõng (1939)   Việc làng (1940) ,Lão Tử (1942)     Mặc tử (1942), Trong rừng nho       Văn học Việt Nam (1942)     Hoàng Lê nhất thống chí     Phiên chợ trung du Giải thưởng văn chương:Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt I  năm 1996. Tác giả :Ngô Tất Tố Tiết 1 - Văn bảnI.Đọc- giới thiệu chung:4. Tóm tắtTức nước vỡ bờ1, Tác giả : Ngô Tất Tố (1893-1954 ) Nhaø vaên hieän thöïc xuaát saéc, chuyeân vieát veà noâng thoân tröôùc CM Thaùng taùm,-Trích “Taét ñeøn” ( 26 chương) Đoạn trích ở Chöông XVIII- PTBĐ: Töï söï, keát hôïp mieâu taû, bieåu caûm2. Tác phẩm3. Bố cục: 2 phần + P1: Töø ñaàu ñeán “ngon mieäng hay khoâng”:đCaûnh chò Daäu chaêm soùc choàng+ P2: Coøn laïi: Caûnh chò Daäu ñoái maët vôùi boïn tay saiMở đầu tác phẩm là không khí căng thẳng, ngột ngạt của làng Đông Xá trong những ngày sưu thuế. Cổng làng đóng lại, công việc cày bừa đình đốn, bọn Lý trưởng, trương tuần chửi bới, quát tháo om sòm; mấy tên cai lệ, lính cơ tay thước, roi song, dây thừng đi tróc người thiếu thuế. Tiếng trống, mõ, tù và inh ỏi, tiếng thét ,tiếng đánh đập, tiếng kêu khóc thảm thiết vang lên như trong một cuộc săn người. Gia đình chị Dậu thuộc loại "nhất nhì trong hạng cùng đinh" nên chị phải chạy vạy ngược xuôi để có tiền nộp suất sưu cho anh Dậu. Bọn nhà giàu chẳng những không cho chồng chị vay mượn mà còn nhiếc móc, đe doạ. Anh Dậu đang ốm cũng bị bọn tay sai xông đến đánh trói, lôi ra đình cùm kẹp. Chị đành phải rứt ruột đem cái Tí, đứa con gái đầu lòng lên bảy tuổi bán cho lão Nghị Quế bên thôn Đoài. Vợ chồng lão giàu có mà keo kiệt, tàn ác, đã lợi dụng tình cảnh khốn cùng của chị, mua cái Tí và cả một ổ chó mà chỉ trả hai đồng bạc! Cộng với mấy hào bán gánh khoai, chị tưởng vừa đủ nộp suất sưu và chồng sẽ được tha về; ngờ đâu, bọn lý dịch lại bắt chị phải nộp cả suất sưu của người em chồng đã chết từ năm ngoái! Thật là cùng đường. Tóm tắt tác phẩmGiữa đình làng, tiếng kêu uất ức của chị vang lên thảm thiết. Đêm hôm ấy, người ta cõng anh Dậu rũ rượi như một xác chết ở ngoài đình về trả cho chị. Gọi mãi anh không tỉnh, chị vô cùng hoảng sợ, đau đớn. May sao, nhờ bà con xung quanh xúm đến cứu giúp,anh Dậu đã tỉnh lại. Một bà lão hàng xóm ái ngại cảnh nhà chị nhịn đói suốt từ hôm qua, mang đến cho chị bát gạo để nấu cháo. Sáng sớm hôm sau khi anh Dậu vừa cố ngồi dậy cầm bát cháo, chưa kịp đưa lên miệng thì tên cai lệ và gã đầy tớ lý trưởng lại xộc vào định trói anh mang đi. Van xin thiết tha cũng không được, chị Dậu đã liều mạng chống lại quyết liệt, đánh ngã cả hai tên tay sai vô lại. Chị bị bắt lên huyện. Lão quan phủ Tư Ân lợi dụng tình cảnh của chị, cho chị tiền và giở trò bỉ ổi. Chị đã kiên quyết cự tuyệt, giằng nắm bạc ném vào mặt hắn và du hắn ngã kềnh. Cuối cùng, để có tiền nộp thuế cho chồng, chị đành gửi con, nhận lời lên tỉnh đi ở vú. Chủ của chị là một quan phủ già, dâm đãng, trong một đêm "tắt đèn" đã mò vào buồng chịChị Dậu gạt mạnh bàn tay của lão, vùng chạy ra ngoài sân, giữa lúc trời tối đen như mực "tối như cái tiền đồ của chị"Tãm t¾t ®o¹n trÝch ChÞ DËu b­ng b¸t ch¸o ®Õn bªn chång “ThÇy em h·y cè ngåi dËy hóp Ýt ch¸o cho ®ì xãt ruét”. Anh DËu míi kÒ b¸t ch¸o ®Õn miÖng thì cai lÖ vµ ng­êi nhµ lÝ tr­ëng Ëp ®Õn thóc s­u. ChÞ DËu tõ tèn van xin khÊt sè tiÒn s­u cßn thiÕu. Cai lÖ qu¸t m¾ng chÞ sa sả nh­ng chÞ vÉn cè chÞu nhÉn nhôc van xin. Cai lÖ kh«ng nghe lêi van xin cña chÞ DËu, h¾n ®¸nh chÞ vµ sÊn ®Õn trãi anh DËu. ChÞ DËu liÒu cù l¹i ®¸nh tªn cai lÖ vµ ng­êi nhµ lÝ tr­ëng víi c¬n giËn kh«ng ngu«i “Thµ ngåi tï. đÓ cho chóng lµm tinh lµm téi m·i thÕ, t«i kh«ng chÞu ®­îc” Anh Dậu bị bắtAnh Dậu bị giamBà cụ hàng xóm cho bát gạoTiết 1 - Văn bảnI.Đọc- giới thiệu chung :II.Đọc- tìm văn bản:Tức nước vỡ bờ1.Caûnh chò Daäu chaêm soùc choàng:- Quaït chaùo cho choùng nguoäi- Roùn reùn böng ñeán choã choàng naèm- Ngoài chôø xem choàng aên coù ngon mieäng khoâng=> Ñaûm ñang, dòu daøng, yeâu thöông choàng con2.Caûnh chò Daäu ñoái maët vôùi boïn tay saiTiết 1 - Văn bảnII.Đọc- tìm văn bản:Tức nước vỡ bờ2.Caûnh chò Daäu ñoái maët vôùi boïn tay sai* Cai lÖ * ChÞ DËu NhiÖm vô: Trãc n· s­u thuÕ. +SÇm sËp tiÕn vµoGâthÐt+ Giäng hÇm hÌgiËt ph¾t c¸i thõng ch¹y lại chỗ anh DËu+ BÞchChÞ DËu mÊy bÞch+T¸tchÞnhảy vµo anh DËu+ Ng· nhµo miÖng nham nham thÐtKÎ hèng h¸ch th« b¹o kh«ng cã nh©n tÝnhX· héi phong kiÕn ®Çy rÉy bÊt c«ng, tµn ¸c v« nh©n ®¹o. +Run run: “Nhµ ch¸ukhÊtTình cảnh: Thiếu sưu + Tha thiÕt: “Khèn n¹nl¹i” + X¸m mÆt: “Ch¸u van «ng” + LiÒu cù l¹i: “Chång t«i«ng” + NghiÕn răng: “Mµybµxem” + Tóm lÊy cæÊn dói ra cöa+Tóm tãc l¼ngnhµo ra thÒm Tøc n­íc vì bê- Cã ¸p bøc cã ®Êu tranh.* ñoái laäp,dieãn bieán taâm lí nhaát quaùn.  Thöông choàng,söùc maïnh phaûn khaùng tieàm taøng, mạnh mẽ.? Cách xưng hô của chị có gì thay đổi ? ? Hành động của chị là tự phát hay tự giác ? Xuất phát từ đâu mà chị có thể vùng lên chống trả lại cai lệ?? Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật chị Dậu? Hình ảnh của chị tiêu biểu cho tầng lớp nào?TIẾT 9 :Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ (Trích “Tắt đèn”- Ngô Tất Tố) TIẾT 9 :Văn bản TỨC NƯỚC VỠ BỜ (Trích “Tắt đèn”- Ngô Tất Tố) Tơi tả ,thảm hại Dữ tợn Hùng hổ Sơ đồ diễn biến tâm trạng của chị Dậu và cai Lệ Nhẫn nhụcPhản kháng bằng lờiChống trả bằng vũ lựcTiết 1 - Văn bảnI.Đọc- giới thiệu chungII.Đọc- tìm văn bản:Tức nước vỡ bờKh¾c häa nh©n vËt ®iÓn hinh, nghÖ thuËt t­¬ng phản næi bËt tÝnh c¸ch nh©n vËt.- Ngßi bót hiÖn thùc sinh ®éng ng«n ngữ ®èi tho¹i ®Æc s¾c, chi tiÕt giµu kÞch tÝnh.* Néi dung*NghÖ thuËt- V¹ch trÇn bé mÆt tµn ¸c bÊt nh©n cña x· héi phong kiÕn ®­¬ng thêi.- VÎ ®Ñp t©m hån cña ng­êi phô n­ n«ng d©n, võa giµu tinh yªu th­¬ng võa cã søc sèng tiÒm tµng m¹nh mÏ.III.Tæng kÕtGhi nhớ: SGK/33LuyÖn tËp*C©u 1: “T¾t ®Ìn” cña Ng« TÊt Tè ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo?A – TruyÖn ng¾nB - TiÓu thuyÕtC – TruyÖn võaD – Bót kÝ* C©u 2: NhËn ®Þnh nµo sau ®©y nãi ®óng nhÊt néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch: “Tøc n­íc vì bê” ?C – Cho thÊy vÎ ®Ñp t©m hån cña ng­êi phô n÷ n«ng d©n: Võa giµu lßng yªu th­¬ng võa cã søc sèng tiÒm tµng m¹nh mÏ .D – KÕt hîp c¶ ba néi dung trªn.LuyÖn tËpBA – V¹ch trÇn bé mÆt tµn ¸c cña x· héi phong kiÕn ®­¬ng thêiB – ChØ ra nçi cùc khæ cña ng­êi n«ng d©n bÞ ¸p bøc.D* C©u 3: Theo em, nhËn ®Þnh nµo nãi ®óng nhÊt t­ t­ëng mµ nhµ v¨n muèn göi g¾m qua ®o¹n trÝch?A – N«ng d©n lµ líp ng­êi cã søc m¹nh lín nhÊt, cã thÓ chiÕn th¾ng tÊt c¶.B – Trong ®êi sèng cã mét quy luËt tÊt yÕu: Cã ¸p bøc lµ cã ®Êu tranh.C – Bän tay sai trong x· héi cò lµ nh÷ng kÎ tµn b¹o vµ bÊt nh©nD – Bän tay sai trong x· héi cò lµ nh÷ng kÎ tµn b¹o vµ bÊt nh©nBC¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o tíi dù giêC¶m ¬n c¸c em ®· x©y dùng bµi