Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 67: Ôn tập tác phẩm trữ tình

chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ môn: ngữ văn 7Đây là ai?Quan sát tranh và cho biết đây là những nhà văn, nhà thơ nào mà em đã học?Laứ nhaứ thụ noồi tieỏng cuỷa Trung Quoỏc thụứi ẹửụứng được mệnh danh là “thi tiên”?Lí BạchLaứ nhaứ thụ noồi tieỏng cuỷa Trung Quoỏc thụứi ẹửụứng, coự tinh thaàn nhaõn ủaùo vaứ loứng vũ tha cao caỷ nên được mệnh danh là thi thánhĐỗ PhủNgửụứi coự hieọu laứ Tam Nguyeõn Yeõn Đổ, coi troùng tỡnh baùn, vửụùt qua sửù thieỏu thoỏn veà vaọt chaỏt, vaón giửừ tỡnh baùn ủaọm ủaứ, thaộm thieỏt.Nguyễn Khuyếnẹaõy laứ nửừ sú cuỷa neàn thụ hieọn ủaùi Vieọt Nam, vụựi moọt baứi thụ noựi veà tỡnh baứ chaựu.Xuân Quỳnhtiết 67 ôn tập tác phẩm trữ tìnhTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình2. Sắp xếp tên tác phẩm khớp với nội dung biểu hiện:Tác phẩmNội dung tư tưởng, tình cảm1,Nhân cách thanh cao và sự giao hoà đối với thiên nhiên2,Tình yêu thiên nhiên,lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung lạc quan3,Tình cảm quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm vắng4,Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả5,Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ6,ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch7,Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới trở về quê8,Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm đẹp của tuổi thơa,Bài ca nhà tranh bị gió thu pháb, Qua Đèo Ngangc, Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quêd, Sông núi nước Name,Tiếng gà trưaf, Bài ca Côn Sơng, Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnhh, Cảnh khuyaTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình3. Sắp xếp tên tác phẩm khớp với thể thơ:Tác phẩmThể thơ1. Sau phút chia lya. Lục bátb. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật3. Bài ca Côn Sơnc. Song thất lục bát4. Tiếng gà trưad. Thất ngôn bát cú Đường luậte. Các thể thơ khácĐáp án:3- a6- b2- d5-e1-c4- e5. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh6. Sông núi nước Nam2. Qua Đèo Ngang2. Qua Đèo Ngang5. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh6. Sông núi nước NamTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình* Ca dao trữ tình: là loại thơ trữ tình biểu hiện những tình cảm nguyện vọng tha thiết cảm động của quần chúng nhân dân vốn được lưu hành trong dân gian.* Thơ trữ tình: là loại văn học phù hợp để thể hiện tình cảm, cảm xúc của con người trước cuộc sống muôn màu muôn vẻ.*Tuỳ bút : là loại văn xuôi thiên về biểu hiện tình cảm, cảm xúc của người viết Tình cảm cao đẹp và thiêng liêng sâu nặng.Tình yêu quê hương đất nước.Niềm tự hào dân tộc. Tác phẩm trữ tình là văn bản biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trước cuộc sống. - Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc, tuy nhiên cũng có những loại văn xuôi trữ tình hoặc mang đậm chất trữ tình như tuỳ bút.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình4. Xác định ý kiến không chính xác bàn về thơ, tác phẩm trữ tình và văn biểu cảm:Đã là thơ thì nhất thiết chỉ được dùng phương thức biểu cảm.Thơ trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.Ca dao trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.Tuỳ bút cũng là một kiểu văn bản biểu cảm.Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc.g) Thơ trữ tình có thể biểu hiện gián tiếp tình cảm, cảm xúc qua kể chuyện, miêu tả và lập luận h) Ngôn ngữ thơ trữ tình cần cô đọng, giàu hình ảnh và gợi cảmThơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ thống nhân vật đa dạng.k) Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhtruyền miệngtập thểCâu 5: Điền vào chỗ trống trong những câu sau:a, Khác với tác phẩm của các cá nhân, ca dao trữ tình ( trước đây) là những bài thơ, câu thơ có tính chất............ và.....................b,Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất là................c, Một số thủ pháp nghệ thuật thường gặp trong ca dao trữ tình là...........................lục bátẩn dụ, so sánhTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhTình cảm cảm xúc có thể bộc lộ theo 2 cách đó là: - Biểu hiện trực tiếp( biểu lộ qua những tiếng kêu, lời than, dấu chấm cảm.....) - Biểu hiện gián tiếp( thông qua những hình ảnh, câu chuyện về đối tượng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc) Khi phân tích, bình giá và thưởng thức tác phẩm trữ tình không được thoát li khỏi văn bản song không chỉ dừng ở mặt ngôn từ văn bản. Phải thông qua ngôn từ giàu chất khơi gợi, những cảnh vật, sự việc được miêu tả, tường thuật, đôi khi qua cả những lập luận,... mà suy ngẫm mới đồng cảm được với tác giả và lĩnh hội được đúng và đầy đủ ý vị của bài thơ.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình- Tác phẩm trữ tình là văn bản biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trước cuộc sống. Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc, tuy nhiên cũng có thơ tự sự, truyện thơ. Văn xuôi thường phù hợp với kể chuyện tuy nhiên cũng có những loại văn xuôi trữ tình hoặc mang đậm chất trữ tình như tuỳ bút.- Ca dao trữ tình là loại thơ biểu hiện những tình cảm, nguyện vọng tha thiết và chính đáng, vốn được lưu hành trong dân gian. Thơ của thi nhân biểu hiện tình cảm cá nhân song ở những bài thơ có giá trị, tình cảm của tác gia bao giờ cũng có tính chất đại diện cho những tình cảm tiến bộ, mang màu sắc nhân bản đậm nét: tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình, tình bạn, tình yêu,...- Tình cảm cảm xúc có khi được thể hiện một cách trực tiếp song thường được biểu hiện một cách gián tiếp. Phân tích, bình giá và thưởng thức thơ trữ tình không được thoát li khỏi văn bản song không chỉ dừng ở mặt ngôn từ văn bản. Phải thông qua ngôn từ giàu chất khơi gợi, những cảnh vật, sự việc được miêu tả, tường thuật, đôi khi qua cả những lập luận,... mà suy ngẫm mới đồng cảm được với tác giả và lĩnh hội được đúng và đầy đủ ý vị của bài thơ.I. Nội dung ôn tậpII. Ghi nhớ ( sgk/182)Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhDiễn tả cho bạn em biết đây là những câu thơ nào? Trong bài thơ nào?Lưu ý: không được nhắc lại từ nào trong câu thơ đã choTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhNgẩng đầu nhìn trăng sángCúi đầu nhớ cố hương.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhĐã bấy lâu nay bác tới nhàTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhSông núi nước Nam vua Nam ởVằng vặc sách trời chia xứ sởTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhMục đồng sáo vẳng trâu về hếtCò trắng từng đôi liệng xuống đồng.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình Côn Sơn có đá rêu phơiTa ngồi trên đá như ngồi chiếu êmTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tình Khi đi trẻ, lúc về giàGiọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhÔi cái quần chéo goống rộng dài quét đấtCái áo cánh trúc bâu Đi qua nghe sột soạtTiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhHướng dẫn về nhà:Học thuộc ghi nhớTiếp tục ôn tập lại các tác phẩm văn trữ tình.Chuẩn bị cho buổi sau làm bài tập.Tiết 67:ÔN tập Tác phẩm trữ tìnhTiết học đến đây là kết thúcXin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em.Chào tạm biệt!