Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 61: Chuẩn mực sử dụng từ - Nguyễn Thị Hà

GV: NGUYỄN THỊ HÀ CHÀO MỪNG QUÍ THẦY GIÁO, Cễ GIÁO! Đến dự tiết học Ngữ văn Caõu 1 : Theỏ naứo laứ chụi chửừ ? Neõu caực loỏi chụi chửừ thửụứng gaởp ? Caõu 2 : Taực giaỷ sửỷ duùng loỏi chụi chửừ naứo trong caõu vaờn sau ? Coõ Xuaõn ủi chụù Haù , mua caự thu veà , chụù haừy coứn ủoõng . Duứng tửứ ủoàng nghúa . Duứng loỏi noựi laựi . Duứng tửứ traựi nghúa . Duứng tửứ gaàn nghúa . KIỂM TRA BÀI CŨ ẹAÙP AÙN Caõu 1: Chụi chửừ laứ lụùi duùng ủaởc saộc veà aõm , veà nghúa cuỷa tửứ ngửừ ủeồ taùo saộc thaựi dớ doỷm , haứi hửụực , laứm caõu vaờn haỏp daón vaứ thuự vũ . Các lối chơi ch ữ thường gặp : - Dùng từ ng ữ đ ồng âm; Dùng lối nói trại âm ( gần âm); Dùng cách đ iệp âm; Dùng lối nói lái ; Dùng từ ng ữ trái nghĩa , đ ồng nghĩa , gần nghĩa . Caõu 2: ẹaựp aựn D : Duứng tửứ gaàn nghúa Tuaàn 16 Tieỏt 61 – Phaàn Tieỏng Vieọt CHUAÅN MệẽC SệÛ DUẽNG Tệỉ Quan sát ví dụ , cho biết các từ in đ ậm dùng sai nh ư thế nào? Hãy sửa lại cho đ úng . - Một số người sau một thời gian dùi đ ầu vào làm ăn, nay đã khấm kh á. Một số người sau một thời gian vùi đ ầu vào làm ăn, nay đã khấm kh á. - Em bé đã tập tẹ biết nói . Em bé đã bập bẹ biết nói . - Đó là những khoảng khắc sung sướng nhất trong đ ời em . Đó là những khoảnh khắc sung sướng nhất trong đ ời em . I. Sử dụng từ đỳng õm , đỳng chớnh tả : Xaực ủũnh vaứ chửừa loói duứng tửứ trong vớ duù sau : Nửụực ta ủaừ daứnh ủửụùc ủoọc laọp . Duứng tửứ sai aõm , sai chớnh taỷ ( aõm d -> gi ) -> Nửụực ta ủaừ giaứnh ủửụùc ủoọc laọp . Haừy cho vớ duù veà moọt số trửụứng hụùp sửỷ duùng tửứ sai aõm , sai chớnh taỷ maứ em bieỏt ? - Đ ất nước ta ngày càng Quan sát ví dụ và cho biết những câu sau đây dùng sai nh ư thế nào? Hãy thay những từ ấy bằng những từ thích hợp . - Ô ng cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ng ữ - Con người phải saựng suỷa . cao caỷ để chúng ta vận dụng trong thực tế . biết lương tâm . . sáng sủa : Có nhiều á nh sáng ( của tự nhiên ), có thể nhìn thấy đư ợc.VD : Nh à cửa sáng sủa . cao cả : Tính chất to lớn về phẩm chất , hành đ ộng của con người . VD: Đỗ Phủ có tinh thần nhân đạo cao cả. . biết : Nhận thức , hiểu đư ợc một vấn đề. VD: Tôi biết làm bài tập này . - Đ ất nước ta ngày càng Hãy thay những từ dùng sai bằng những từ thích hợp . - Ô ng cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ng ữ - Con người phải cao caỷ để chúng ta vận dụng trong thực tế . biết lương tâm . giàu đ ẹp sâu sắc có saựng suỷa . ? Chỉ ra từ ng ữ dùng sai nghĩa trong đoạn văn trên và chữa lại cho đ úng . Chủ tịch Hồ Chí Minh đư ợc công nhận là doanh nhân văn hóa thế giới . Người là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc , một nh à văn , nh à th ơ lớn.Rất nhiều bài th ơ nổi tiếng của Người đư ợc nhiều đ ộc gi ả yêu mến , trong đó có bài th ơ “ Cảnh khuya ” mà em đã đư ợc học trong chương trình Ngữ văn lớp 7. doanh nhân -> danh nhân doanh nhân : Chỉ người làm việc kinh doanh , mua bán . danh nhân : Người tài giỏi , đư ợc nhiều người biết đ ến . II. Sử dụng từ đỳng nghĩa : Haừy chỉ ra chỗ sai của caực tửứ in ủaọm trong nhửừng caõu sau , thay thế chúng bằng những từ thích hợp . - Nước sơn làm cho đồ vật thêm hào quang . - Ăn mặc của chị thật là giản dị . - Bọn giặc đã chết với nhiều thảm hại : máu chảy thành sông ở Ninh Kiều , thây chất đ ầy nội ở Tuỵ Đ ộng , Trần Hiệp phải bêu đ ầu , Lí Khánh phải bỏ mạng. - Đ ất nước phải giàu mạnh thực sự chứ không phải là sự gi ả tạo phồn vinh . - Nước sơn làm cho đồ vật thêm rửùc rụừ.(haứo nhoaựng , tửụi ủeùp ,) ( Danh từ không thể làm vị ng ữ trong câu nh ư tính từ -> Thay baống moọt tớnh tửứ ) ( ẹoọng tửứ khoõng theồ keỏt hụùp vụựi quan heọ tửứ nh ư danh từ -> Thay baống moọt danh tửứ ) -> Caựch aờn maởc cuỷa chũ thaọt laứ giaỷn dũ . ( Vieọc aờn maởc , trang phuùc ,) Bọn giặc đã chết với nhiều caỷnh tửụùng thảm hại : máu chảy thành sông ở Ninh Kiều , thây chất đ ầy nội ở Tuỵ Đ ộng , Trần Hiệp phải bêu đ ầu , Lí Khánh phải bỏ mạng. ( Lửụùng tửứ khoõng theồ keỏt hụùp vụựi tớnh tửứ , chỉ kết hợp với danh tửứ ) Đ ất nước phải giàu mạnh thực sự chứ không phải là sự phồn vinh gi ả tạo . ( Khi keỏt hụùp vụựi danh tửứ , tớnh tửứ phaỷi ủửựng sau danh tửứ ) Thảo luận nhóm , thời gian 4 phút Cho caõu vaờn : Khuyeõn baỷo cuỷa meù laứm cho em caỷm thaỏy hoỏi haọn . Haừy chổ ra tửứ duứng sai tớnh chaỏt ngửừ phaựp vaứ chửừa laùi cho ủuựng ? -> Mẹ khuyeõn baỷo laứm cho em caỷm thaỏy hối hận III. Sử dụng từ đỳng tớnh chất ngữ phỏp của từ : - Quaõn Thanh do Toõn Sú Nghũ sang xaõm lửụùc nửụực ta . lónh đạo IV. Sử dụng từ đỳng sắc thỏi biểu cảm , hợp phong cỏch : Chỳ hổ Cầm đầu nú - Con hổ dựng những vuốt nhọn hoắt cấu vào người,mặt Viờn []. Nhưng Viờn vẫn rỏn sức quần nhau với Chú giống con bọ hung Một đơn vị bộ đ ội trên đư ờng hành quân , đ ến Quảng Bình , vào nghỉ tại nh à một ô ng cụ.Cụ gi à thăm hỏi từng chiến sĩ và chăm chú nhìn vào một chiến sĩ da ngăm đen, rồi nói một cách rất tự nhiên : - Chú này giống con bọ hung. Người chiến sĩ là dân Bắc Bộ , không hiểu tiếng đ ịa phương , lấy làm bối rối . Em hiểu câu nói trên nh ư thế nào ? Chú giống con bọ hung Một đơn vị bộ đ ội trên đư ờng hành quân , đ ến Quảng Bình , vào nghỉ tại nh à một ô ng cụ.Cụ gi à thăm hỏi từng chiến sĩ và chăm chú nhìn vào một chiến sĩ da ngăm đen, rồi nói một cách rất tự nhiên : - Chú này giống con bọ hung. Người chiến sĩ là dân Bắc Bộ , không hiểu tiếng đ ịa phương , lấy làm bối rối . Sau đó mới hiểu ý nghĩa của câu nói ấy là : “ Chuự naứy raỏt gioỏng con cuỷa boỏ ” Theo em , taùi sao ngửụứi chieỏn sú trong caõu chuyeọn treõn khoõng hieồu caõu noựi cuỷa oõng cuù ? Caực tửứ ngửừ ủửụùc sửỷ duùng trong caõu noựi cuỷa cuù giaứ thuoọc loaùi tửứ gỡ ? Vỡ sao chuựng ta khoõng neõn laùm duùng tửứ ủũa phửụng ? Huynh đệ nào phải người xa , Cùng chung bác mẹ một nh à cùng thân . Yêu nhau nh ư thể tay chân , Huynh đệ hoà thuận , hai thân vui vầy . Hãy tìm từ Hán Việt trong ví dụ sau ? Việc sử dụng từ Hán Việt nh ư thế có hợp lí không ? Anh em nào phải người xa , Cùng chung bác mẹ , một nh à cùng thân . Yêu nhau nh ư thể tay chân , Anh em hoà thuận , hai thân vui vầy . V.Trỏnh lạm dụng từ địa phương , từ Hỏn Việt : Haừy cho vớ duù veà vieọc laùm duùng tửứ ủũa phửụng hoặc tửứ Haựn Vieọt trong thửùc teỏ . Ghi nhớ : Khi sử dụng từ cần chú ý: Sử dụng từ đ úng âm, đ úng chính tả; Sử dụng từ đ úng nghĩa ; Sử dụng từ đ úng tính chất ng ữ pháp của từ ; Sử dụng từ đ úng sắc thái biểu cảm, hợp với tình huống giao tiếp ; Không lạm dụng từ đ ịa phương , từ Hán Việt . Gia ủỡnh baùn Minh soỏng baống ngheà maàn ruoọng . Em caỷm thaỏy baờn khoaờn moói khi thaỏy hoa phửụùng nụỷ baựo hieọu muứa heứ ủeỏn . ẹeồ ủeàn ủaựp coõng ụn cha meù vaứ thaày coõ , chuựng em phaỷi coỏ gaộn hoùc taọp . Baứ cuỷa Mai vửứa mụựi cheỏt vaứo ngaứy hoõm qua. Hãy tìm những từ dùng sai chuẩn mực trong mỗi ví dụ sau và chữa lại cho đ úng ? Gia ủỡnh baùn Minh soỏng baống ngheà laứm ruoọng . ( Laùm duùng tửứ ủũa phửụng ) Em caỷm thaỏy baõng khuaõng moói khi thaỏy hoa phửụùng nụỷ baựo hieọu muứa heứ ủeỏn .(Duứng tửứ khoõng ủuựng nghúa ) ẹeồ ủeàn ủaựp coõng ụn cha meù vaứ thaày coõ , chuựng em phaỷi coỏ gaộng hoùc taọp . ( Tửứ duứng sai aõm , sai chớnh taỷ ) Baứ cuỷa Mai vửứa mụựi tửứ traàn vaứo ngaứy hoõm qua. ( Duứng tửứ khoõng hụùp saộc thaựi bieồu caỷm ) Hướng dẫn Tệẽ HOẽC * Baứi cuừ : Naộm vửừng caực chuaồn mửùc sửỷ duùng tửứ . Phaựt hieọn loói vi phaùm caực chuaồn mửùc treõn trong baứi vieỏt cuỷa mỡnh . Vieỏt moọt ủoaùn vaờn ngaộn trong ủoự sửỷ duùng chớnh xaực 3 tửứ cuù theồ . * Baứi mụựi : “ OÂn taọp vaờn baỷn bieồu caỷm " + ẹoùc laùi caực vaờn baỷn theo yeõu caàu . + Phaõn bieọt vaờn bieồu caỷm vụựi vaờn tửù sửù vaứ mieõu taỷ . + Traỷ lụứi caực caõu hoỷi theo yeõu caàu SGK. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY Cễ CÙNG CÁC EM HỌC SINH !