Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 19: Từ Hán Việt - Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng

TRƯỜNG THCS HUỲNH THÚC KHÁNGchµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em.KIỂM TRA BÀI CŨ Đại từ là gì ?- Kể tên các loại đại từ. - Tìm đại từ trong ví dụ sau và cho biết đó là đại từ nào ? Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu. ( Ca dao ) TRẢ LỜI - Đại từ dùng để trỏ người, sự vật, hoạt động, tính chất được nói đến trong một ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi. - Có 2 loại đại từ : Đại từ dùng để trỏ và đại từ dùng để hỏi. - Đại từ trong bài ca dao trên là : + Ai ,bao nhiêu  đại từ dùng để hỏi. + Bấy nhiêu  đại từ dùng để trỏ. Tiết 19TỪ HÁN VIỆT I/ Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt :Nam quốc sơn hà Nam đế cưTiệt nhiên định phận tại thiên thưNhư hà nghịch lỗ lai xâm phạmNhữ đẳng hành khan thủ bại hưHánTựTừHánViệtTiết 19 TỪ HÁN VIỆT 1/ Các tiếng Nam, quốc, sơn, hà có nghĩa là gì ? Tiết 19 TỪ HÁN VIỆTNam :quốc :sơn : hà : phương nam, nước Namnướcnúisông1/ Các tiếng Tụng, hoàn,kinh,đoạt có nghĩa là gì ?Tiết 19 TỪ HÁN VIỆTđi theo sau trở về Cướp lấykinh đô,thủ đôTụng :Hoàn :kinh : đoạt :1. Nhà tôi ở hướng nam.2. Cuï laø nhaø thô yeâu nöôùc.3. Môùi ra tuø Baùc ñaõ taäp leo nuùi.4. Noù thích tắm soâng.1. Quê tôi ở miền nam.2. Cuï laø nhaø thô yeâu quoác.3. Môùi ra tuø Baùc ñaõ taäp leo sôn.4. Noù thích tắm haø.  Từ Nam có thể dùng độc lập.  Các từ quốc, sơn, hà không thể dùng độc lập mà dùng để tạo từ ghép. * Ngoài ra yếu tố Hán Việt được dùng độc lập như một từ như: Hoa ( bông hoa )Lợi ( lợi ích )Hại ( tác hại ) được việt hóa hoàn toànĐầu (cái đầu )Đậu ( cây đậu)Tiết 19 TỪ HÁN VIỆTTiết 19 TỪ HÁN VIỆTNó lội xuống nước Nó lội xuống thủyTrên trời mây trắng như bông trên thiên mây trăng như bông Trên mặt đất ,kiến bò từng đàn trên mặt địa ,kiến bò từng đàn 2/ Yeáu toá “thieân” trong :- thieân thö : trôøi - thieân nieân kyû :thieân ñoâ veà Thaêng Long :nghìndôøi Em coù nhaän xeùt gì veà caùc yeáu toá Haùn Vieät treân ? Các yếu tố Hán Việt trên đồng âm nhưng khác nghĩa.Ví dụ : Tử, HoaHoa1 : hoa quả, hương hoa(cơ quan sinh sản hữu tính )Hoa2 : hoa mĩ, hoa lệ (phồn hoa bóng bẩy )Tử 1: Chết ( tử trận )Tử 2: Con ( phụ tử )Tử 3: Người đàn ông ( quân tử )Tiết 19 TỪ HÁN VIỆT Ghi nhớ : SGK/69 Trong tiếng việt có một khối lượng khá lớn từ hán việt. Tiếng cấu tạo từ Hán Việt là yếu tố Hán Viết . phần lớn các yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập như tư mà chỉ dùng để tạo từ ghép.Một số yếu tố Hán Việt nhưhoa,quả,bút,bảng,học,tập,...có lúc dùng để tạo từ ghép ,có lúc được dùng độc lập như một từ. Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng nghĩa khác xa nhau .II/ Từ ghép Hán Việt : 1/ Các từ sơn hà, xâm phạm, giang san thuộc loại từ ghép chính phụ hay đẳng lập ? Từ ghép đẳng lập 2/ a/ Các từ ái quốc, thủ môn, chiến thắng thuộc loại từ ghép gì ?  Từ ghép chính phụ- Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có giống trật tự của các tiếng trong từ ghép thuần việt không ?  giống trật tự từ ghép thuần việt ở chỗ yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau.Tiết 19 TỪ HÁN VIỆT b/ Các từ thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại từ ghép nào ? - Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có gì khác với các tiếng trong từ ghép thuần việt ?  từ ghép chính phụ khác ở chỗ yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.Tiết 19 TỪ HÁN VIỆT Ghi nhớ SGK/70- Cũng như từ ghép thuần việt ,từ ghép Hán Việt có hai loại chính : từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ . -Trật tự của các yếu tố trong từ ghép Hán Việt : + Có trường hợp giống với từ ghép thuần việt : yếu tố chính đứng trước ,yếu tố phụ đứng sau . + Có trường hợp khác với trật tự từ ghép thuần việt : yếu tố phụ trước , yếu tố chính sáu . III/ Luyện tập :1/ Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm trong các từ ngữ sau :Phi1 : phi công, phi độiPhi2 : phi pháp, phi nghĩaPhi3 : cung phi, vương phiTham1: tham vọng, tham lamTham2 : tham gia, tham chiếnGia1 : gia chủ, gia súcGia2 : gia vị, gia tăng=>=> bay=> trái lẽ phải pháp luật=> vợ thứ vua=> nhà=> thêm vào=> ham muốn=> dự vào2/ Tìm những từ ghép Hán Việt có chứa yếu tố Hán Việt quốc, sơn, cư, bại VD : quốc : quốc gia, cường quốc,quốc tế...Sơn :Cư :Bại :sơn hà, giang sơn, sơn cước ....thất bại, đại bại, bại tướng ...cư trú, an cư, cư dân .....quoác sôncökìgiangöõlaâmkheâthuûygiangchungdaânxaùtruùñònh3/ Xeáp caùc töø gheùp höõu ích, thi nhaân, ñaïi thaéng, phaùt thanh, baûo maät, taân binh, haäu ñaõi, phoøng hoûa vaøo nhoùm thích hôïp :a. Töø coù yeáu toá chính ñöùng tröôùc, yeáu toá phuï ñöùng sau.b. Töø coù yeáu toá phuï ñöùng tröôùc, yeáu toá chính ñöùng sau. a. Töø coù yeáu toá chính ñöùng tröôùc, yeáu toá phuï ñöùng sau : höõu ích, phaùt thanh , phoøng hỏa, baûo maät.b. Töø coù yeáu toá phuï ñöùng tröôùc, yeáu toá chính ñöùng sau : thi nhaân, ñaïi thaéng, taân binh, haäu ñaõi. 4/ Tìm 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố phụ đứng truớc, yếu tố chính đứng sau. - 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố chính đứng truớc, yếu tố phụ đứng sau :huyết hồng, tứ sắc, tam giác, bất tử, vô ý bạch mã, hoàng tử, thiên long, thạch mã...TRÒ CHƠI§uæi h×nh b¾t ch÷TÌNH MẪU TỬNhất ,nhị ,tam ,tứ ,ngũ ,lục ,thất ,bát ,cửu ,thập 1,2,3,4,5,6 7,8,9,10Ngò cècQUỐC KÌL¸ lµnh ®ïm l¸ r¸chĂn quả nhớ kẻ trồng câyDẶN DÒ- Tìm hiểu nghĩa của các yếu tố Hán Việt xuất hiện nhiều trong các văn bản đã học.- Soạn:Tìm hiểu chung về văn biểu cảm+ Đọc ví dụ SGK/71,72+ Trả lời câu hỏi mục 1,2 SGK/ 72,73TẠM BIỆTHẸN GẶP LẠI