Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 57: Chỉ từ

Chào mừngQuý Thầy Cô2.Xác định số từ và lượng từ trong các câu sau:Tất cả các bạn học sinh lớp 6/6 xếp vào hàng thứ tư bên trái.Một đôi cò trắng lượn vòng ngọn tre.KIỂM TRA BÀI CŨ1.Thế nào là số từ , lượng từ ? Cho ví dụ .KIỂM TRA BÀI CŨ3.Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ:những bạn học sinh ấycây bàng kiaPhần trướcPhần trung tâmPhần saut2t1T1T2s1s2 nhữngbạnhọc sinhấycâybàngkiaTuần 15Tiết 57Bài 13:chỉ từ1.Các từ được in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào? Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc. Một hôm viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng[] ( Em bé thông minh)Tiết 57: CHỈ TỪI. Chỉ từ là gì? 1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137- viên quan ấy- làng kia- nhà nọ Xác định vị trí của sự vật trong không gian.- ông vua nọ2.So sánh các từ và cụm từ sau, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm.ôâng vua / ông vua nọviên quan / viên quan ấylàng / làng kianhà / nhà nọI. Chỉ từ là gì?1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137ôâng vua nọviên quan ấylàng kianhà nọ Xác định vị trí của sự vật trong không gian. Thiếu tính xác định Xác định vị trí sự vật trong không gian một cách rõ ràng3. Nghĩa của các từ ấy,nọ trong những câu sau có điểm nào giống và điểm nào khác với các trường hợp đã phân tích ? Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người làm nghề đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ.hồi ấy / viên quan ấyđêm nọ / nhà nọ Định vị sự vậtvề thời gian Định vị sự vật về không gian Xác định vị trí của sự vật trong thời gian.. Các từ nọ, ấy, kia vừa tìm hiểu gọi là chỉ từ. Vậy chỉ từ là gì ? I. Chỉ từ là gì?1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137ôâng vua nọviên quan ấylàng kianhà nọ Xác định vị trí của sự vật trong không gian.hồi ấy - đêm nọ Xác định vị trí của sự vật trong thời gian2/ Ghi nhớ: Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.Bài tập làm nhanh : Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ: - ông vua nọ - hồi ấy  - viên quan ấy - đêm nọ - làng kia - nhà nọPhần trướcPhần trung tâmPhần saut2t1T1T2s1s2 ôngvuanọviênquanấylàngkiahồiấyđêmnọnhànọI. Chỉ từ là gì?1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-1372/ Ghi nhớ: SGK/ 137 II. Hoạt động của chỉ từ trong câu:Trong các câu đã dẫn ở phần Ichỉ từ đảm nhiệm chức vụ gì?Ví dụ:ôâng vua nọviên quan ấycánh đồng làng kiahai cha con nhà nọ Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh từ 1.BT tìm hiểu:sgk/137 ôâng vua nọ Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh tư.ø* Bài 1-Sgk/137*Bài 2-Sgk /137-1382. Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây. Xác định chức vụ củachúng trong câu:a/ Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh quagian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa,song nhất định thắng lợi hoàn toàn. Đó là một điều chắc chắn. b/ Từ đấy, nước ta chăm nghềtrồng trọt, chăn nuôi và có tụcngày tết làm bánh chưng, bánh giầy.a. Đó / là một điều chắc chắn. Chỉ từ làm chủ ngữ.b. Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt Chỉ từ làm trạng ngữ.2. Ghi nhớ:Chỉ từ làmCN/ TNQua phần bài tập tìm hiểu em hãy cho biết chỉ từ đảm nhiệm những chức vụ gì ? phụ ngữ trong cụm danh từCN hoặc TN trong câu.III. Luyện tập 1.Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấùc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.Đấy vàng, đây cũng đồng đen Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.d)Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.III. Luyện tập2.Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải Thích vì sao cần thay như vậy?Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp Lên nhau chạy trốn tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.III. Luyện tập 1.Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.a)Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giác mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.Định vị sự vật trong không gian Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.b) Đấy vàng , đây cũng đồng đen Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ. Định vị sự vật trong không gian Làm chủ ngữ.c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương. Định vị sự vật trong thời gian. Làm trạng ngữ.d)Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng. Định vị sự vật trong thời gian. Làm trạng ngữ.III. Luyện tập2.Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy?Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp Lên nhau chạy trốn tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy. Có thể thay thế như sau: a) đến chân núi Sóc = đến đấy b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấyCỦNG CỐCâu hỏi trắc nghiệm: Vị trí của chỉ từ trong cụm danh từ thuộc phần nào ?Phần sau danh từB. Phần sau liền kề với danh từC. Phần trước danh từD. Phần trung tâmĐiền các chỉ từ: này, kia, đấy, đây vào chỗ trống thích hợp trong các câu sau:Tình thâm mong trả nghĩa dày Cành....... có chắc cộicho chăng.B. Cô.cắt cỏ bên sông Có muốn ăn nhãn thì lồng sang ..C. Cấy cày vốn nghiệp nông gia Ta ..trâu ..ai mà quản công.kianàykiađâyđâyđấyHƯỚNG DẪN VỀ NHÀHọc ghi nhớ sgk/trang 137-138Làm BT3 sgk/138Soạn bài: “Luyện tập kể chuyện tưởng tượng”.Hướng dẫn:+ Nhóm 1,2 chuẩn bị bài luyện nói theo đề 1-SGK/139+ Nhóm 3 chuẩn bị bài theo đề 2 (a) –SGK/140+ Nhóm 4,5 chuẩn bị bài theo đề 2 (b)-SGK/140+ Nhóm 6 chuẩn bị bài theo đề 2(c) – SGK/ 140