Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 16: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự

? Chủ đề là gì? Dàn bài của bài văn tự sự gồm mấy phần?? Làm bài tập 2 . Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong truyện (văn bản).Nhõn vật, sự việc, cõu văn và nhan đề đều thể hiện chủ đề của VB. * Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc. * Thân bài: Kể diễn biến của sự việc.* Kết bài: Kể diễn biến của sự việc.KIỂM TRA BÀI CŨBài 2: Đánh giá cách mở bài, kết bài của hai truyện:- Sơn Tinh, Thuỷ Tinh:+ MB: Nêu tình huống.+ KL: Nêu sự việc tiếp diễn.- Sự tích Hồ Gươm:+ MB: Nêu tình huống nhưng diễn giải dài.+ KL: Nêu sự việc kết thúc. Có hai cách mở bài:- Giới thiệu chủ đề câu chuyện.- Kể tình huống nảy sinh câu chuyện. Có hai cách kết bài:- Kể sự việc kết thúc.- Kể sự việc tiếp tục sang truyện khác như đang tiếp diễn. KIỂM TRA BÀI CŨTìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I. Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: 1. Đề văn tự sự: a.Ngữ liệu: SGk - Tr 47- Lời văn đề 1 nêu ra những yêu cầu gì về thể loại? Nội dung? Phạm vi?-Những chữ nào trong đề cho biết điều đó? - Vậy đề 1 căn cứ vào đõu để biết được yờu cầu của đề?* Đề 1: Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em.- Kiểu bài: Kể chuyện- ND:câu chuyện em thích- Phạm vi: lời văn của em.- Căn cứ vào lời văn, cõu chữ ”kể”, “cõu chuyện”- Đề 1: Căn cứ vào lời văn, cõu chữ ”kể”, “cõu chuyện”.- Các đề 3,4,5,6 không có từ kể có phải là đề tự sự không? Vì sao?* Các đề 3, 4, 5, 6 không có từ ( kể) vẫn là đề tự sự vì:đề vẫn yêu cầu có việc, có chuyện .- Đó là sự việc gì? Chuyện gì? Hãy gạch chân các từ trọng tâm của mỗi đề?* Các từ trọng tâm của đề:(1) Câu chuyện em thích.(2) Chuyện người bạn tốt.(3) Kỉ niệm ngày ấu thơ.(4) Sinh nhật em.(5) Quê em đổi mới.(6) Em đã lớn.- Nội dung cỏc đề : + Kể việc: 3, 4, 5. + Kể người: 2, 6. + Tường thuật: 3, 4, 5.-> Căn cứ vào cỏch diễn đạt của đề.Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I. Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: 1. Đề văn tự sự: a.Ngữ liệu: SGk - Tr 47* Đề 1: Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em.- Đề 1: Căn cứ vào lời văn, cõu chữ ”kể”, “cõu chuyện”.- Trong các đề trên, em thấy đề nào nghiêng về kể người? - Đề nào nghiêng về kể việc?- Đề nào nghiêng về tường thuật?- Ta xác định được tất cả các yêu cầu trên là nhờ đâu?- Nội dung cỏc đề : + Kể việc: 3, 4, 5. + Kể người: 2, 6. + Tường thuật: 3, 4, 5.-> Căn cứ vào cỏch diễn đạt của đề.Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I. Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: 1. Đề văn tự sự: a.Ngữ liệu: SGk - Tr 47BT nhanh:Tìm hiểu đề bài sau: Một việc làm tốt của em trong mùa hè vừa qua.- Kiểu bài: tự sự- Nội dung: một việc làm tốt của mình.- Phạm vi(giới hạn): kể việc làm diễn ra trong dịp hè. - Qua việc nhận diện các đề trên, em hãy cho biết tầm quan trọng của việc tìm hiểu đề ?- Muốn tìm hiểu đề ta phải làm thế nào ? b, Kết luận: Ghi nhớ ý1 SGK - Tr48 Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I. Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: Đề văn tự sự :Cách làm đề văn tự sự :- Đề đã đưa ra yêu cầu nào buộc em phải thực hiện?- Sau khi xác định yêu cầu của đề em dự định chọn chuyện nào để kể?- Em chọn truyện đó nhằm thể hiện chủ đề gì?- Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em.- Lựa chọn câu chuyện ST TT+ Chọn nhân vật+ Sự việc chính: ST chiến thắng TT.=> Chủ đề :Ước mơ chế ngự lũ lụt, ca ngợi cụng lao của tổ tiờn trong việc giữ đờ.a. Tìm hiểu đề:- Thể loại: kể- Nội dung: câu chuyện em thích.- Phạm vi: Bằng lời văn của em.Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I. Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: Đề văn tự sự :Cách làm đề văn tự sự :a. Tìm hiểu đề:- Thể loại: kể- Nội dung: câu chuyện em thích.- Phạm vi: Bằng lời văn của em.- Nếu định thể hiện nội dung 1 em sẽ chọn kể những việc nào? Bỏ việc nào?- Như vậy em thấy kể lại truyện có phải chép y nguyên truyện trong sách không? Ta phải làm thế nào trước khi kể?Tất cả những thao tác em vừa làm là thao tác lập ý.- Vậy em hiểu thế nào là lập ý? b. Lập ý: Có thể: - Chọn truyện:- Nhân vật,sự việc,diễn biến, kết quả.- Chủ đề thể hiện:* Ghi nhớ ý 2 SGK /T48 Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I, Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: Đề văn tự sự :Cách làm đề văn tự sự :a. Tìm hiểu đề:- Thể loại: kể- Nội dung: câu chuyện em thích.- Phạm vi: Bằng lời văn của em.b. Lập ý: Có thể: - Chọn truyện:- Nhân vật,sự việc,diễn biến, kết quả.- Chủ đề thể hiện:* Ghi nhớ ý 2 SGK /T48 c. Lập dàn ý:Xác định truyện bắt đầu kể từ đâu, kết thúc ra sao.- Không được sao chép.- Kể bằng lời văn của mình* Ghi nhớ ý 3: SGK - Tr48- Với những sự việc em vừa tìm được trên, em định mở đầu câu chuyện như thế nào?- Phần diễn biến nên bắt đàu từ đâu?Phần kết thúc nên kể đến chỗ nào?- Ta có thể đảo vị trí các sự việc được không? Vì sao?- Vậy thế nào là lập dàn ý? Truyện Thỏnh Gióng* Mở bài: Giới thiệu nhân vật:* Thân bài: - TG bảo vua làm cho ngựa sắt,roi sắt.- TG ăn khoẻ, lớn nhanh.- Khi ngựa sắt và roi sắt được đem đến, TG vươn vai...- Roi sắt gẫy lấy tre làm vũ khí- Thắng giặc, Gióng bỏ lại áo giáp sắt bay về trời.* KL: Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng thiên Vương và lập đền thờ ngay tại quê nhà.Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I, Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: Đề văn tự sự :Cách làm đề văn tự sự :a. Tìm hiểu đề:- Thể loại: kể- Nội dung: câu chuyện em thích.- Phạm vi: Bằng lời văn của em.b. Lập ý: Có thể: - Chọn truyện:- Nhân vật,sự việc,diễn biến, kết quả.- Chủ đề thể hiện:* Ghi nhớ ý 2 SGK /T48 c. Lập dàn ý:Xác định truyện bắt đầu kể từ đâu, kết thúc ra sao.- Không được sao chép.- Kể bằng lời văn của mình* Ghi nhớ ý 3: SGK - Tr48d. Viết bài: bằng lời văn của mình theo bố cục 3 phần:* Mở bài.* Thân bài.* Kết bài.- Muốn làm bài văn hoàn chỉnh khi đã lập dàn ý ta phải làm thế nào?Viết bằng lời văn của em là thế nào ?- Các cách giới thiệu phần mở đầu ở bảng phụ khác nhau ntn?* Mở bài : Có nhiều cách diễn đạt.- Thánh Gióng là một vị anh hùng đánh giặc nổi tiếng trong truyềnthuyết đã lên ba mà Thánh Gióng vẫn không biết nói, biết cười, biết đi. Một hôm...- Ngày xưa tại làng Gióng có một chú bé rất lạ. Đã lên 3 mà ...- Người nước ta không ai là không biết tới Thánh Gióng. Thánh Gióng là một người đặc biệt. Khi đã ba tuổi... biết đi.Cách 1 : Giới thiệu người anh hùng.Cách 2 : Nói đến chú bé lạ.Cách 3 : Nói tới một nhân vật mà ai cũng biết .Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự Tiết 16 I, Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự: II. Luyện tập: Bài tập 1: Hãy viết hoàn chỉnh câu chuyện Thánh Gióng bằng lời văn của em.* Mở bài- Cách 1: Nói đến chú bé lạ Đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão sinh được một đứa con trai. đã lên 3 mà không biết nói, biết cười, biết đi.- Cách 2: Giới thiệu người anh hùng Thánh Gióng là vị anh hùng đánh giặc nổi tiếng trong truyền thuyết đã lên ba mà Thánh Gíong không biết nói, biết cười, biết đi.- Cách 3: Nói tới sự biến đổi của Gióng Ngày xưa giặc Ân xâm phạm bờ cõi nước ta, vua sai sứ giả đi cầu người tài đánh giặc. Khi tới làng Gióng, một đứa bé lên ba mà không biết nói, biết cười, biết đi tự nhiên nói được, bảo bố mẹ mời sứ giả vào. Chú bé ấy là Thánh Gióng.Thỏnh Giúng bay lờn trờiBài 2 :Đề bài: Kể lại truyện “ST,TT” bằng lời văn của em.* Tỡm hiểu đề: - Kiểu bài: Kể chuyện - ND: Truyện “ST, TT” - Phạm vi: lời văn của em.* Lập ý: - Nhân vật:ST,TT,MV,V Hùng.- Diễn biến sự việc:+ Vua chọn rể, tổ chức thi tài.+ ST đến trước , lấy được Mị Nương.+ TT đến sau, không lấy được Mị Nương, nổi giận.+ ST thắng,TT vẫn không nguôi oán thù,hàng năm làm lũ lụt,dâng nước đánh ST.* Lập dàn ý:(1) Mở bài: hoàn cảnh câu chuyện và đôI nét về nhân vật.(2) Thân bài: Kể diễn biến các sự việc- Việc chọn rể và cách thi tài của vua Hùng.- Người đến cầu hôn đề xuất chúng.- Kết quả : dẫn đến cuộc thi tài:+ ST đến trước , lấy được Mị Nương.+ TT đến sau, không lấy được Mị Nương, nổi giận.+ ST thắng,TTvẫn không nguôi oán thù,hàng năm làm lũ lụt,dâng nước đánh ST.(3) Kết bài: Suy nghĩ của em về ý nghĩa của truyện “ST,TT”.*Viết lời kể: Viết mở bài và một hai đoạn của TB; viết kết bài.núi tản viên (Núi Ba vì)Tranh vẽ Chân dung Sơn Tinh- Thủy TinhSơn-Tinh cú một mắt ở trỏn,Thủy-Tinh rõu ria quăn xanh rỡ.Một thần phi bạch hổ trờn cạn,Một thần cưỡi lưng rồng uy nghi.Hai thần bờn cửa thành thi lễ, (Nguyễn Nhược Pháp)Tranh minh họa cảnh giao tranhĐền Và – nơi thờ Sơn Tinh lớn nhất nước