Bài giảng Ngữ văn lớp 11: Tràng giang - Huy Cận

Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp,Con thuyền xuôi mái nước song song,Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả;Củi một cành khô lạc mấy dòng.Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.Bèo giạt về đâu hàng nối hàng;Mênh mông không một chuyến đò ngangKhông cầu gợi chút niềm thân mật,Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.Lớp lớp mây cao đùn núi bạc...Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa.Lòng quê dờn dợn vời con nước,Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà                           Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài                                                   H.C   Tặng Trần Khánh GiưI. GIÔÙI THIEÄU1. Taùc giaû-Tên thật là Cù Huy Cận sinh ra trong một gia đình nhà nho tại làng Ân Phú, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.- Học trung học ở Huế, học cao đẳng canh nông ở Hà Nội. -Là một trong những nhà thơ LM sớm đi với CM,thành đạt trong sáng tác thi ca và trên con đường phụng sự Tổ Quốc.( 1919 – 2005 )2- QUÁ TRÌNH SÁNG TÁC: - Lửa thiêng (1940), Vũ trụ ca (1942), Kinh cầu tự (văn xuôi triết lý, 1942) a. Trước Cách mạng tháng Tám:b. Sau Cách mạng tháng Tám: - 4 tập thơ tiêu biểu, ghi nhận quá trình chuyển biến và sự hồi sinh mãnh liệt của hồn thơ Huy Cận: Trời mỗi ngày lại sáng (1958), Ðất nở hoa (1960), Bài thơ cuộc đời (1963), Hai bàn tay em (1967). Hai giai ñoaïn2- QUÁ TRÌNH SÁNG TÁC: - Lửa thiêng (1940), Vũ trụ ca (1942), Kinh cầu tự (văn xuôi triết lý, 1942) a. Trước Cách mạng tháng Tám:Hai giai ñoaïn Phong cách thơ HUY CẬN :3. BAØI THÔ “Tràng giang “ a. Xuaát xöù: Trích trong tập lửa thieâng(1940).Baøi thô goàm 4 khoå thô töù tuyeät mieâu taû caûnh TGiang vaø tình ngöôøi tröôùc caûnh.b. Hoaøn caûnh saùng taùc:(SGK-T)II. Phân tích1. Töïa baøi vaø lôøi ñeà töø:-Caûm giaùc veà con soâng daøi, roäng, meânh moâng.2. Khoå 1: Khaùi quaùt caûnh treân soâng:Soùng gôïnThuyeàn xuoâi maùi – thuyeàn,nöôùc -Cuûøi khoâ laïc maáy doøng.-Buoàn ñieäp ñieäp-Saàu traêm ngaûHình aûnh quen thuoäc caûnh gôïi tình baèng noåi buoàn truøng laáp choàng chaát-> Gôïi lieân töôûng thaân phaän con ngöôøi.3. Khoå 2: Caûnh hai beân bôø- Coàn -> lô thô- Gioù -> ñìu hiu- Tieáng -> xaTöø laùy, gôïi caûm giaùc hoang vaéng.- Naéng xuoáng trôøi leân -> hình aûnh ngheä thuaät ñoái, môû roäng khoâng gian.- Soâng daøi trôøi roäng -> Töø lieân keát -> khoâng gian vaéng laëng meânh moâng.III. CHUÛ ÑEÀ4. Khoå 3: Caûnh döôùi thaáp-Beøo daïtMeânh moâng khoângKhoâng caàu..bôø xanh tieáp baõïi vaøng.Hình aûnh toâ ñaäm caûnh ->noãi buoàn thaám ñaäm, hình aûnh gôïi lieân töôûng.5. Khoå 4: Caûm xuùc.- Lôùp lôùp.boùng chieàu sa -> caûnh vaät roäng ra caøng coâ ñôn, buoàn hôn- Khoâng khoùicuõng nhôù nhaø ->Noãi buoàn töï trong loøng -> noãi buoàn lôùn. IV. TOÅNG KEÁT: Baøi thô tieâu bieåu taâm traïng cuûa moät theá heä: Caùi toâi coâ ñôn, khao khaùt gaén boù, hoaø hôïp thieân nhieân, con ngöôøi. Böùc tranh thanh sô, tinh teá truyeàn ñöôïc caùm xuùc III.Chuû ñeà:Veû ñeïp böùc tranh thieân nhieân soâng nöôùc thoâng qua ñoù noùi leân taâm traïng con ngöôøi.IV. TOÅNG KEÁT-> Huy Cận là một trong số những nhà thơ tiêu biểu của thơ Mới. Thơ ông là tiếng lòng thiết tha gắn bó với quê hương đất nước, khao khát được hiến dâng tuổi trẻ và tài năng; nhưng khi vấp phải thực trạng xã hội, những kỳ vọng ấy đã tan vỡ hoàn toàn. Như nhiều nhà thơ lãng mạn khác, Huy Cận giai đoạn này ít thơ vui hơn thơ buồn. Luôn có một nỗi sầu thường trực trên từng trang thơ của ông, nhưng đó là biểu hiện sinh động của bi kịch tâm trạng; đáng được cảm thông, trân trọng.