Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy

TRƯỜNG THPT NGUYỄN THƯỢNG HIỀNTỔ NGỮ VĂNTruyện An Dương Vương vàMị Châu – Trọng Thủy GV. CẢNH BỘĐỀ CƯƠNG BÀI HỌCA. ĐỌC- HIỂÅU KHÁI QUÁT [ tiết 1 ] I. Truyền thuyết ? II.“ADV & MC-TT”B. ĐỌC- HIỂU CHI TIẾT [ tiết 1+2 ] I. An Dương Vương II. Mị Châu – Trọng Thủy III. Ý nghĩa chi tiết thần kỳC. THẢO LUẬN [ tiết3 ]A. ĐỌC HIỂU KHÁI QUÁTI. TRUYỀN THUYẾT ?1. Khái niệm: - Sự kiện & nhân vật lịch sử. - Nhận thức, tình cảm, thái độ nhân dân.2. Đặc điểm: - Cốt lõi lịch sử + Tưởng tượng, thần kì. - Thiên về hình tượng nghệ thuật hơn là tính xác thực, khách quan của lịch sử.A. ĐỌC HIỂU KHÁI QUÁTI. TRUYỀN THUYẾT ? 1. Khái niệm: 2. Đặc điểm: 3. Truyền thuyết gắn bó mật thiết với môi trường lịch sử-văn hoá. a) Di tích, b) Thờ cúng, c) Lễ hội, d) Sáng tác văn học-nghệ thuật,A. ĐỌC HIỂU KHÁI QUÁT3. Truyền thuyết gắn bó mật thiết với môi trường lịch sử-văn hoá. a) Di tích, b) Thờ cúng, c) Lễ hội, d) Sáng tác văn học-nghệ thuật,Di tích - Thờ cúng - Lễ hội,Thơ văn  Ca dao Ai về qua huyện Đông Anh Ghé thăm phong cảnh Loa thành,Thục Vương. Tố Hữu Tôi kể ngày xưa chuyện Mị Châu Trái tim lầm chỗ để trên đầu Nỏ thần vô ý trao tay giặc Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu. (Tâm sự) A. ĐỌC HIỂU KHÁI QUÁTII. VĂN BẢN1. Xuất xứ.2. Bố cục.3. Chủ đề ? - Bài học lịch sử về ý thức cảnh giác trong việc dựng nước, giữ nước. - Quan niệm về mối quan hệ: riêng-chung, nhà-nước, cá nhân- cộng đồng.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTI. AN DƯƠNG VƯƠNG  Bi kịch mất nước1. Công lao dựng nước, giữ nước.a) Công đức:- Dời đô.- Xây thành.- Làm nỏ.- Thắng giặcB. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTI. AN DƯƠNG VƯƠNG1. Công lao dựng nước, giữ nước.a) Công đức:b) Thành quả:- Thành lũy kiên cố.- Quốc phòng vững mạnh.- Thần linh trợ giúp.- Nhân dân ủng hộ.- Chiến thắng Triệu Đà.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTI. AN DƯƠNG VƯƠNG  Bi kịch mất nước1. Công lao dựng nước, giữ nước.2. Lỗi lầm: “nước mất, nhà tan”. a) Nguyên nhân: - Lơ là cảnh giác - Chủ quan, khinh địch - Thiếu quan tâm giáo dục công chúaB. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTI. AN DƯƠNG VƯƠNG1. Công lao dựng nước, giữ nước.2. Lỗi lầm: để “nước mất, nhà tan”. a) Nguyên nhân: b) Hậu quả: - Nước mất : TĐ đánh chiếm > Cha con ADV cùng đường - Nhà tan: MC là giặc > ADV chém đầuB. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTI. AN DƯƠNG VƯƠNG  Bi kịch mất nước3. Thái độ nhân dân ? a) Ca ngợi: Công đức. - Truyền thuyết bất tử - Thờ cúng, lễ hội. - Sáng tác văn học- nghệ thuật.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTI. AN DƯƠNG VƯƠNG  Bi kịch mất nước3. Thái độ nhân dân ? a) Ca ngợi: Công đức. b) Phê phán: Lỗi lầm. Lơ là cảnh giác, chủ quan khinh địch.ADV chém đầu MC là một kết thúc bi thảm.Em hiểu ý nghĩa sự việc đó thế nào ?Nếu viết lại, em chọn tình huống ra sao cho bớt khốc liệtmà vẫn thể hiện được ẩn ý của nhân dân ? ADV tự tay chém đầu đứa con duy nhất của mình, nhưng dân gian lại lập đền thờ & am thờ cha con cạnh nhau. Cách xử lí như vậy nói lên điều gì trong đạo lí truyền thống của dân tộc ?B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu1. Mị Châu : a) Công chúa “lá ngọc cành vàng”, ngoan hiền, con một, được cha yêu qúi. B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu1. Mị Châu : b) Tâmhồn trong sáng, thương chồng, giữ phận “nữ nhi”, nhưng nhẹ dạ, cả tin, xem trọng tình nhà hơn nghĩa nước. - Cho TT xem nỏ thần  Nước mất. - Lông ngỗng làm dấu  Nhà tan.MC chìu chồng, cho TT xem nỏ thần, để lộ bí mật quốc gia, làm sụp đổ AL.*Có hai cách đánh giá:MC nặng tình nhà, nhẹ nghĩa nước.-MC thuận theo ý chồng là hợp đạo lí.* Ý kiến anh chị thế nào ?B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu1. Mị Châu : c) Thái đô nhân dân? - Phê phán: + RV kết tội là giặc. + Vua cha xử chém. + Thờ tượng MC mất đầuBị RV kết tội là giặc, vua cha chém đầu, nhưng dân gian để MC hoá thân thànhngọc trai, ngọc thạch, lại thờ tượng không đầu.Những chi tiết đó nói lên ý nghĩa gì ?B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu1. Mị Châu : a) Thái đô nhân dân ? - Phê phán: - Cảm thông: + Khấn thề: “trung hiếu” > “châu ngọc”. + Hóa thân: ngọc châu, ngọc thạch. + Am thờ MC & giếng ngọc LT.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu1. Mị Châu :  Xem trọng tình nhà hơn nghĩa nước.  Nhẹ dạ, cả tin > vô tình mắc trọng tội. Có nhiều phán xét về Trọng Thủy.Em chọn ý kiến nào sau đây ?Tại sao ?Có nhiều phán xét về Trọng Thủy.Em chọn ý kiến nào sau đây ?Tại sao ?. Kẻ thù AL, bội nghĩa & lừa dối cha con ADV.. Gián điệp nguy hiểm, người chồng nặng tình với vợ.. Con trai bất hiếu, con rể phản bội, người chồng lừa dối.. Vừa là kẻ thù AL, vừa là nạn nhân chiến tranh xâm lược.Có nhiều phán xét về Trọng Thủy.Em chọn ý kiến nào sau đây ?Tại sao ?. Vừa là kẻ thù AL, vừa là nạn nhân chiến tranh xâm lược.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu2. Trọng Thủy: a) Kẻ thù nhân dân AL. - Gián điệp đắc lực. - Người chồng lừa dối. - Con rể phản bội.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTII. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY  Bi kịch tình yêu2. Trọng Thủy: a) Kẻ thù nhân dân AL. b) Nạn nhân chiến tranh. - Đặt nghĩa nước trên tình nhà. - Cùng cha xâm lăng AL. - Trở thành nạn nhân của chính TĐ.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾT1. AN DƯƠNG VƯƠNG:  Ngợi ca công lao dựng nước, giữ nước.  Phê phán thiếu cảnh giác, để mất nước. 2. MỊ CHÂU:  Xem trọng tình nhà hơn nghĩa nước.  Nhẹ dạ, cả tin > vô tình mắc trọng tội. 3. TRỌNG THỦY:  Kẻ thù nhân dân AL.  Nạn nhân chiến tranh.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTIII. Ý NGHĨA CHI TIẾT THẦN KỲ ?1. ADV = Cụ già, Rùa Vàng, nỏ thần, rẽ nước xuống biển, a) Sự nghiệp chính nghĩa, thuận lòng trời hợp lòng dân, được thần dân ủng hộ, trợ giúp. b) Tài trí nhân dân. c) Nhận thức, tình cảm, thái độ nhân dân.III. Ý NGHĨA CHI TIẾT THẦN KỲ ? 2. MỊ CHÂU = Máu > ngọc trai , Xương > ngọc thạch. a) Minh oan cho sự vô tình gây trọng tội. b) Cảm thông, thương xót. 3. MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY = “ngọc trai – nước giếng”.  Hoá giải oan tình MC-TT.B. ĐỌC HIỂU CHI TIẾTTRƯỜNG THPT NGUYỄN THƯỢNG HIỀNTỔ NGỮ VĂNTruyện An Dương Vương vàMị Châu – Trọng Thủy GV. CẢNH BỘ