Bài giảng Ngữ văn khối 12 - Tiết 82, 83: Ông già và biển cả

Tiết : 82-83(Trích)ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢHÊ – MINH - UÊNội dung bài học :I -Tìm hiểu vài nét chính về tác giả, tác phẩm.II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:1. Cảm nhận vẻ đẹp của ông lão ngư phủ . và vẻ đẹp của cá kiếm.(Kì phùng địch thủ)2. Nghệ thuật văn xuôi độc đáo, giản dị và chân thật, thể hiện nguyên lí “Tảng băng trôi”.I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)- Sinh trưởng trong một gia đình khá giả, ngoại vi Chicagô- Là người yêu thiên nhiên, thích cuộc sống phiêu lưu mạo hiểm- 18 tuổi, bước vào nghề phóng viên- Từng tham gia thế chiến I, II và tham gia đội quân quốc tế chống phát xít tại các chiến trường: Ý, Tây Ban Nha, Pháp..trong vai trò phóng viên mặt trận, dựng phim, viết kịch I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)- Thế chiến II , ông theo lực lượng Đồng minh vào giải phóng Pa ri , tiếp tục làm phóng viên mặt trận, dựng phim, viết kịch.- Thế chiến I, ông tình nguyện nhập ngũ, tại chiến trường Italia bị thương- 1937, Hêminguê tham gia đội quân quốc tế chống phát xít tại Tây Ban Nha  lại làm phóng viên mặt trận, dựng phim, viết kịch, chịu sự ảnh hưởng của nhà văn Mac TuênI-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)- Sinh trưởng trong một gia đình khá giả, ngoại vi Chicagô- Là người yêu thiên nhiên, thích cuộc sống phiêu lưu mạo hiểm- 18 tuổi, bước vào nghề phóng viên- Sau chiến tranh trở về, phần lớn ông sống ở Cu Ba, quen nếp sống giản dị, của người dân chất phác.* Sáng tác :- Từng tham gia thế chiến I, II và tham gia đội quân quốc tế chống phát xít tại các chiến trường: Ý, Tây Ban Nha, Pháp..trong vai trò phóng viên mặt trận, dựng phim, viết kịch -> Rèn cho ông bản lĩnh cứng cỏi & phong cách viết sống độngI-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)* Sáng tác :- Về tiểu thuyết : + Mặt trời vẫn mọc (1926) + Giã từ vũ khí (1929) + Chuông nguyện hồn ai (1940)-Về truỵên ngắn : + Tập truyện ngắn Trong thời đại của chúng ta (1925) + Ông già và biển cả (1952).T/p tiêu biểu :Đặc điểm s/tác: I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)* Sáng tác :- Về tiểu thuyết :-Về truỵên ngắn : + Tập truyện ngắn Trong thời đại của chúng ta (1925) + Ông già và biển cả (1952).T/p tiêu biểu :Đặc điểm s/tác: - Nội dung: Ông viết về chiến tranh, thiên nhiên và con người -> thể hiện tình yêu đối với những gì phiêu lưu mạo hiểm; cổ vũ cho những ai biết phấn đấu vì quyền lợi chính đáng của con người.- Nghệ thuật :I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)* Sáng tác :Đặc điểm s/tác: - Nội dung: Ông viết về chiến tranh, thiên nhiên và con người -> thể hiện tình yêu đối với những gì phiêu lưu mạo hiểm; cổ vũ cho những ai biết phấn đấu vì quyền lợi chính đáng của con người.- Nghệ thuật:+ Quan niệm s/tác : “viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người”.+ Là người đề xướng nguyên lý "Tảng băng trôi“ :Thế nào là nguyên lý “tảng băng trôi” ?Đặc điểm tảng băng trên mặt nước?TẢNG BĂNG TRÔII-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)* Sáng tác :Đặc điểm s/tác: - Nội dung:- Nghệ thuật:+ Là người đề xướng nguyên lý “Tảng băng trôi” (một phần nổi, bảy phần chìm) + Quan niệm s/tác : “viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người”.nhà văn không công khai phát ngôn ý tưởng của mình mà xây dựng hình tượng có sức gợi để người đọc rút ra phần ẩn ýnhững biểu hiện của nguyên lí “ tảng băng trôi ” là: lối đối thoại, độc thoại nội tâm, dùng ẩn dụ, biểu tượng.. • nhân vật hành động thay cho miêu tả -> bộc lộ tính cách, tư tưởng của nhà văn • văn phong giản dị, tước bỏ sự hoa mĩ trong lời văn -> tính đa âm, mạch ngầm của văn bản Đăc điểm nguyên lý “tảng băng trôi” ?I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)* Sáng tác :Đặc điểm s/tác: - Nội dung:- Nghệ thuật:nhà văn không công khai phát ngôn ý tưởng của mình mà xây dựng hình tượng có sức gợi để người đọc rút ra phần ẩn ýnhững biểu hiện của nguyên lí “ tảng băng trôi ” là lối đối thoại, độc thoại nội tâm, dùng ẩn dụ, biểu tượng.. • nhân vật hành động thay cho miêu tả -> bộc lộ tính cách, tư tưởng của nhà văn • văn phong giản dị, tước bỏ sự hoa mĩ trong lời văn -> tính đa âm, mạch ngầm của văn bản • Giọng điệu có khi vừa trữ tình vừa mỉa mai; vừa tả thực vừa biểu tượng Nguyên lý "Tảng băng trôi“ :I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :Ơ-nít Hê-minh-uê (1899-1961)* Sáng tác :- Nội dung:- Nghệ thuật:T/p tiêu biểu :Đặc điểm s/tác: ->Lối văn báo chí đã tạo nên phongcách tác giả : giản dị, ngắn gọn; vừa gần với cuộc sống xô bồ, lại vừa giàu sức gợi; phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo của người đọc => Là nhà văn Mĩ nổi tiếng, để lại dấu ấn sâu sắc trong văn xuôi hiện đại phương Tây, góp phần đổi mới cách viết của nhiều thế hệ nhà văn trên thế giới- Được tặng giải Nobel văn học năm1954.CHÂN DUNG HÊ – MING – UÊ THỜI TRẺMột số hình ảnh về HÊ – MINH - UÊ HÊ MINH UÊ TRONG THỜI KÌ THAM GIA CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤTHÊ MINH UÊNHÀ VĂN HÊ-MINH-UÊ VÀ CHỦ TỊCH PHIĐENHÊ MINH UÊLối sống giản dị của nhà vănMỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CUỘC SỐNG PHIÊU LƯU GẮN BÓ VỚI THIÊN NHIÊN CỦA HÊ- MINH - UÊHÊ MINH UÊ THÍCH SĂN BẮTHÊ MINH UÊ THÍCH SĂN BẮNHÊ MINH UÊ THÍCH SĂN BẮNCĂN BIỆT THỰ - NƠI SINH SỐNG CỦA HÊ -MINH -UÊNƠI SỐNG CỦA HÊ MINH UÊ Ở NƯỚC NGOÀINHỮNG TRANG BÁO VIẾT VỀ HÊ- MINH -UÊCUỘC THI “NHỮNG NGƯỜI GIỐNG HÊ - MINH -UÊ”CUỘC THI “NHỮNG NGƯỜI GIỐNG HÊ MINH UÊ”TÁC PHẨM CỦA HÊ MINH UÊTÁC PHẨM CỦA HÊ MINH UÊTÁC PHẨM CỦA HÊ MING UÊTÁC PHẨM CỦA HÊ MING UÊHuy chương Pu-lit-dơ N1953HUY CHƯƠNG GIẢI NÔ BEN VĂN HỌC N195419531954Huy chương Pu-lit-dơHuy chương giải Nô-ben Ông được giải Pu-lít-dơ (1953) và Nô-ben văn học (1954).I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :* Sáng tác N1952, xuất bản lần đầu trên tạp chí Đời sống và đã gây được tiếng vang lớn. Sau đó 2 năm (1954) đoạt giải Nobel văn chương.* Tóm tắt :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :* Tóm tắt :- Truyện keå veà oâng laõo ñaùnh caù vuøng nhieät löu teân laøXantiago, 84 ngaøy lieàn khoâng kieám ñöôïc con caù naøo.- Theá roài, laõo moät mình ra khôi vaø moät con caù kieámlôùn maéc moài. - Sau cuoäc vaät loän 3 ngaøy 2 ñeâm caêng thaúng vaø nguyhieåm -> laõo bò noù quaãy maïnh ngaõ vaäp caû maët, maùu chaûy ñaày maù, hai baøn tay bò daây caâu cöùa naùt öùa maùu -> laõo cuõng gieát ñöôïc con caù.2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :* Tóm tắt :- Truyện keå veà oâng laõo ñaùnh caù vuøng nhieät löu teân laø Xantiago,84 ngaøy lieàn khoâng kieám ñöôïc con caù naøo.- Theá roài, laõo 1 mình ra khôi vaø 1 con caù kieám lôùn maéc moài. - Sau cuoäc vaät loän 3 ngaøy 2 ñeâm caêng thaúng vaø nguy hieåm -> laõo bò noù quaãy maïnh ngaõ vaäp caû maët, maùu chaûy ñaày maù, hai baøn tay bò daây caâu cöùa naùt öùa maùu -> laõo cuõng gieát ñöôïc con caù. - Nhöng luùc quay vaøo bôø, töøng ñaøn caù maäp hung döõ theo ræa thòt con caù. - Laõo phaûi ñôn ñoäc chieán ñaáu ñeán kieät söùc vôùi luõ caù maäp. Tuy vaäy, laõo vaãn nghó "khoâng moät ai coâ ñôn nôi bieån caû". 2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :* Tóm tắt :- Truyện keå veà oâng laõo ñaùnh caù vuøng nhieät löu teân laø Xantiago,84 ngaøy lieàn khoâng kieám ñöôïc con caù naøo.- Theá roài, laõo 1 mình ra khôi vaø 1 con caù kieám lôùn maéc moài. - Sau cuoäc vaät loän 3 ngaøy 2 ñeâm caêng thaúng vaø nguy hieåm -> laõo bò noù quaãy maïnh ngaõ vaäp caû maët, maùu chaûy ñaày maù, 2 baøn tay bò daây caâu cöùa naùt öùa maùu -> laõo cuõng gieát ñöôïc con caù.- Nhöng luùc quay vaøo bôø, töøng ñaøn caù maäp hung döõ theo ræa thòt concaù. - Laõo phaûi ñôn ñoäc chieán ñaáu ñeán kieät söùc vôùi luõ caù maäp. Tuy vaäy, laõo vaãn nghó "khoâng moät ai coâ ñôn nôi bieån caû". - Khi vaøo ñeán bôø, con caù kieám "daøi hôn chieác thuyeàn coù tôùi saùu baûy taác" chæ coøn trô boä xöông. OÂng raõ rôøi trôû veà leàu, trong giaác nguû laïi "mô veà nhöõng con sö töû".I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :* Sáng tác N1952, xuất bản lần đầu trên tạp chí Đời sống và đã gây được tiếng vang lớn. Sau đó 2 năm (1954) đoạt giải Nobel văn chương.* Tóm tắt :* Chủ đề : Taùc phaåm laø baûn huøng ca, ca ngôïi con ngöôøi vaø söùc laoñoäng cuûa con ngöôøi, ñoàng thôøi theå hieän nieàm caûm thoâng, yeâuthöông nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå.* Nghệ thuât :I-Tìm hiểu chung :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :* Sáng tác N1952* Tóm tắt :* Chủ đề : Taùc phaåm laø baûn huøng ca, ca ngôïi con ngöôøi vaø söùc laoñoäng cuûa con ngöôøi, ñoàng thôøi theå hieän nieàm caûm thoâng, yeâuthöông nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå.* Nghệ thuât :- T/p tiêu biểu cho lối viết “ tảng băng trôi ”: Cốt truyện đơn giản, n/vật ít, ngôn từ không nhiều, lối viết giản dị,nhà văn không công khai phát ngôn ý tưởng của mình mà tạo ranhiều “khoảng trống”, x.dựng hình tượng để người đọc tự suy ngẫm,bình phẩm và rút ra nhận xét3 – Đoạn trích học :+ Dựa vào Sgk hãy cho biết vị trí của đoạn trích ?+ Đoạn trích kể lại sự việc gì ? + Đoạn trích có thể chia làm mấy phần ? ý chính của mỗi phần ?Nội dung tư tưởng tác phẩm:“Ông già và biển cả” thể hiện một nội dung mới mẻ, độc đáo : + Miêu tả cuộc hành trình của ông lão Xan-ti-a-gô, đuổi theo một khát vọng lớn lao, đẹp nhất ở đời.+ Hành trình nhọc nhằn và dũng cảm của người lao động trong một xã hội vô tình.+ Thể nghiệm về thành công và thất bại của người nghệ sĩ đơn độc khi theo đuổi ước mơ sáng tạo + Mối liên hệ giữa con người với thiên nhiên .Niềm tin bất diệt vào con người.I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :3 – Đoạn trích học :* Vị trí đoạn trích: Nằm ở phần cuối truyện.* Tóm tắt đọan trích: Kể lại việc ông lão Xan-ti-a-gô đuổi theo và bắt được con cá kiếm Vào buổi sáng ngày thứ ba, con cá kiếm bắt đầu lượn vòngquanh thuyền. Ông lão kiên nhẫn thu dây câu. Khi con cá trồilên, ông thấy nó thật to lớn. Dù đã đuối sức, lão cố gắng kéonó lại gần thuyền, dùng mũi lao để kết thúc cuộc đời nó. Lãođưa con thuyền và cá kiếm vào bờ, thế rồi con cá mập đầu tiênxuất hiện..I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :3 – Đoạn trích học :* Vị trí đoạn trích: Nằm ở phần cuối truyện.* Tóm tắt đọan trích:Kể lại việc ông lão Xan-ti-a-gô đuổi theo và bắt được con cá kiếm * Chủ đề : Phản ánh vẻ đẹp của con người lao động trong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất to lớn của đời mình được thể hiện qua hình tượng con cá kiếm kiêu hùng.I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :3 – Đoạn trích học :* Vị trí đoạn trích: * Tóm tắt đọan trích:* Chủ đề : Phản ánh vẻ đẹp của con người lao động trong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất to lớn của đời mình và yw nghĩa hình tượng con cá kiếm kiêu hùng.* Bố cục : Có thể chia đoạn trích theo hai cách : + Cách 1: Bổ ngang vb Phần 1: “Từ đầubồng bềnh theo sóng”: Diễn biến cuộc chinh phục con cá kiếm của ông lão. Phần 2 : “còn lại”: Hành trình trở về của ông lão.I-Tìm hiểu chung :1-Tác giả :2 -Tác phẩm “ Ông già và biển cả” :3 – Đoạn trích học :* Vị trí đoạn trích: * Tóm tắt đọan trích:* Chủ đề :* Bố cục : Có thể chia đoạn trích theo hai cách : + Cách 1: Bổ ngang vb : Phần 1: “Từ đầubồng bềnh theo sóng”: Diễn biến cuộc chinh phục con cá kiếm của ông lão. Phần 2 : “còn lại”: Hành trình trở về của ông lão.+ Cách 2 : Bổ dọc theo hình tượngII – Đọc hiểu đoạn trích :I - Tìm hiểu chung :II – Đọc hiểu đoạn trích :1-Hình tượng con cá kiếm : Tìm những chi tiết miêu tả con cá kiếm và nêu cảm nhận của em về hình tượng con cá này ?1-Hình tượng con cá kiếm : - Rất lớn và đẹp: DC - SGK 129 +130 - Đầy sức mạnh : DC - SGK 127 +128 + “ Lão phải dùng cả 2 tay, lắc người, dốc hết sức ra mà kéo ” + “ Mồ hôi ướt đẫm, người ông lão mệt thấu xương ” + Những vòng bơi của con cá khiến ông lão “ hoa mắt, chóng mặt và choáng váng”+ Ông lão cảm nhận được “ 1 cú quật đột ngột và cú nảy mạnh ” do con cá gây ra1-Hình tượng con cá kiếm : - Rất lớn và đẹp: DC - SGK 129 +130 - Đầy sức mạnh : DC - SGK 127 +128 + “ Lão phải dùng cả 2 tay, lắc người, dốc hết sức ra mà kéo ” + “ Mồ hôi ướt đẫm, người ông lão mệt thấu xương ” + Những vòng bơi của con cá khiến ông lão “ hoa mắt, chóng mặt và choáng váng”+ Ông lão cảm nhận được “ 1 cú quật đột ngột và cú náy mạnh ” do con cá gây ra+ “ 1 cái bóng đen vượt dàiđến mức lão không thể tin...”+ “ Cái đuôi lớn hơn cả cái lưỡi hái lớn, màu tím hồng..” + “ Thân hình đồ sộ”+ “ Cánh vi trên lưng xếp lại ” 1-Hình tượng con cá kiếm : - Rất lớn và đẹp: DC - SGK 129 +130 - Đầy sức mạnh : DC - SGK 127 +128 + “ 1 cái bóng đen vượt dàiđến mức lão không thể tin...”+ “ Cái đuôi lớn hơn cả cái lưỡi hái lớn, màu tím hồng..” + “ Thân hình đồ sộ”+ “ Cánh vi trên lưng xếp lại ” + “ Bộ vây to sụ bên sườn xòe rộng ”+ “ Con cá lại tiếp tục lượntrông điềm tĩnh và tuyệt đẹp” - Kiêu hùng, bất khuất : DC - SGK 131 Ngay cả khi cái chết đã cận kề, con cá vẫn không chịu buông xuôi, nó “ phóng vút lên khỏi mặt nước phô hết tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và sức lực..”1-Hình tượng con cá kiếm : - Rất lớn và đẹp: DC - SGK 129 +130 - Đầy sức mạnh : DC - SGK 127 +128 - Kiêu hùng, bất khuất : DC - SGK 131 Ngay cả khi cái chết đã cận kề, con cá vẫn không chịu buông xuôi, nó “ phóng vút lên khỏi mặt nước phô hết tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và sức lực..”Tại sao nhà văn lại phải dụng công miêu tả con cá kiếm đến như vậy ?1-Hình tượng con cá kiếm : - Rất lớn và đẹp: DC - SGK 129 +130 - Đầy sức mạnh : DC - SGK 127 +128 - Kiêu hùng, bất khuất : DC - SGK 131 Ngay cả khi cái chết đã cận kề, con cá vẫn không chịu buông xuôi, nó “ phóng vút lên khỏi mặt nước phô hết tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và sức lực..”=> Hê - minh - uê muốn con cá phải là đối thủ ngang tài của ông lão đánh cá Xan - ti - a - gô, xứng đáng là con cá mà ông lão đã chờ đợi. Con cá càng mạnh mẽ, oai hùng, dũng mãnh thì chiến thắng của ông lão càng vinh quang -> Tầm vóc của con người cũng vì thế mà trở nên lớn lao Ý nghĩa biểu tượng của con cá ?* Ý nghĩa biểu tượng : 1-Hình tượng con cá kiếm : - Rất lớn và đẹp - Đầy sức mạnh - Kiêu hùng, bất khuất => Hê - minh - uê muốn con cá phải là đối thủ ngang tài của ông lão đánh cá Xan - ti - a - gô, xứng đáng là con cá mà ông lão đã chờ đợi. Con cá càng mạnh mẽ, oai hùng, dũng mãnh thì chiến thắng của ông lão càng vinh quang -> Tầm vóc của con người cũng vì thế mà trở nên lớn lao • Góc nhìn+ Thiên nhiên+ Cuộc sống con người+ Nghệ thuật• Hình tượng con cá Kiếm Vẻ đẹp, sức mạnh, tính chất kiêu hùng, kì vĩ của tự nhiên . Những chông gai, thử thách của c/ đời . Ước mơ sáng tạo .* Ý nghĩa biểu tượng : 2-Hình tượng ông lão đánh cá : I - Tìm hiểu chung :II – Đọc hiểu đoạn trích :1-Hình tượng con cá kiếm : Những diễn biến trong cuộc c/đấu đã cho thấy ông lão không thể sánh với con cá về mặt thể lực . Nhưng cuối cùng ông lão vẫn là người chiến thắng. -> Theo em, vì sao ông lão đánh cá lại có thể chiến thắng ?2-Hình tượng ông lão đánh cá : 2-Hình tượng ông lão đánh cá : - Người thạo nghề:+ Độ căng, nghiêng, áp lực của sợi dây -> Con cá bơi theo kiểu nào, đoán được vị trí & biết con cá đang làm gì để kéo hay thả làm con cá không đau+ Nhìn độ chếch của dây, lão biết con cá đang liên tục ngoi lên+ Đến vòng thứ 3, ông lão mới nhìn thấy con cá nhưng trước đấy ông đã cảm nhận được vòng lượn của con Cá dưới làn nước sâu+ Hành động phóng lao trúng tim con Cá : quyết đóan, dứt khoát, chính xác-> tay nghề điêu luyện của ông lão- Ông có sức mạnh tinh thần:+ Có niềm tín vào khả năng của mình có thể khuất phục, chiến thắng con Cá. ( DC: 129, 130 – Chỉ 2,3 vòng nữa thôi, ta sẽ có nóTao sẽ tóm được mày ở đường lượnmình di chuyển được nó)- Ý chí, nghị lực phi thường2-Hình tượng ông lão đánh cá : - Người thạo nghề:- Ông có sức mạnh tinh thần:+ Có niềm tín vào khả năng của mình có thể khuất phục, chiến thắng con Cá. ( DC: 129, 130 – Chỉ 2,3 vòng nữa thôi, ta sẽ có nóTao sẽ tóm được mày ở đường lượnmình di chuyển được nó)- Ý chí, nghị lực phi thường+ Trong cuộc c/đấu, ông lão cảm thấy : “choáng váng”, “mệt thấu xương”, “hoa mắt” -> nhưng vẫn ngoan cường & luôn tự nhủ : • “ Phải cầm cự , phải bình tĩnh, giữ sức, phải tỉnh táo, phải cố thêm”( DC 128 -> 131 ) • “Ta không thể tự chơi xỏ mình và chết trước một con cá như thế này được” 2-Hình tượng ông lão đánh cá : - Người thạo nghề:- Ông có sức mạnh tinh thần:- Ý chí, nghị lực phi thường+ Trong cuộc c/đấu, ông lão cảm thấy : “choáng váng”, “mệt thấu xương”, “hoa mắt” -> nhưng vẫn ngoan cường & luôn tự nhủ : • “ Phải cầm cự , phải bình tĩnh, giữ sức, phải tỉnh táo, phải cố thêm”( DC 128 -> 131 ) • “Ta không thể tự chơi xỏ mình và chết trước một con cá như thế này được” Từ hành trình gian khổ và chiến thắng của ông lão đánh cá, tác giả muốn khẳng định điều gì?=> Cuộc chiến giữa ông lão và con cá kiếm là cuộc chiến của 2 đối thủ được xem là “Kì phùng địch thủ”. Từ đó, khẳng định vẻ đẹp của ông lão và cá kiếm.là b.tượng cho trí tuệ con người chinh phục sức mạnh của th. nhiên2-Hình tượng ông lão đánh cá : - Người thạo nghề:- Ông có sức mạnh tinh thần:- Ý chí, nghị lực phi thường=> T/ g : + K/ định & ngợi ca vẻ đẹp, sức mạnh của con người. + Tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của con người trên hành trình chinh phục các thử thách.+ Bài học của sự thành công: Phải có trí tuệ, hiểu biết, tỉnh táo và nhẫn nại Phải có niềm tin, ý chí và nghị lực vượt qua thử thách.Ông lão đã phải đưa cá thật nhanh vào bờ, nhưng không giống với những kẻ đi săn khác ? Vì sao ? -> Hãy phát hiện ý nghĩa biểu tượng mà t/g muốn kín đáo thể hiện ? Sau khi bắt được con cá Trước khi bắt được con cá. Những lời độc thoại của ông lão Qua những lời độc thoại của ông lão, ta nhận thấy : quan hệ giữa ông lão và con cá kiếm rất phức tạp .+Người đi săn và con mồi (người đi câu với con cá được câu)+Quan hệ giữa hai kì phùng địch thủ (cân tài ,cân sức..)+Quan hệ giữa hai người bạn, cảm thông chia sẻ+Quan hệ ứng xử giữa con người và môi trường Quyết tâm bắt bằng được con cáLão nói: Mình phải dốc hết sứcLão nói : Phải cố gắng cầm cựtao sẽ tóm mày nơi vòng lượn.Lão nói : -Ta là lão già mệt mệtmỏi. Nhưng ta đã giết con cá này người anh em của ta Sự cảm thông đối với con cáI - Tìm hiểu chung :II – Đọc hiểu đoạn trích :1-Hình tượng con cá kiếm : 2-Hình tượng ông lão đánh cá : 3- Ý nghĩa biểu tượng : * Hình tượng con cá kiếm : + Hình tượng văn học mang tính người: -> Đề cao vẻ đẹp : cao thượng, uy dũng, hiên ngang, bất khuất+ Là biểu tượng của thiên nhiên, mang vẻ đẹp kiêu hùng, kì vĩ -> Trong quan hệ với con người, nó là kẻ thù phải chinh phục nhưng cũng là “ anh em ” bởi con người phải yêu mến & sống hài hòa với nó+ “Bắt được con cá lão cứ nghĩ là chỉ có trong giấc mơ, nhưng khi thấy con cá tung mình lên khỏi mặt nước, lơ lửng bất động trong không trung trước lúc rơi xuống thì lão chắc chắn nó là sự thật ”Con cá là biểu tượng ước mơ đẹp mà cả đời của lão tìm kiếm . I - Tìm hiểu chung :II – Đọc hiểu đoạn trích :1-Hình tượng con cá kiếm : 2-Hình tượng ông lão đánh cá : 3- Ý nghĩa biểu tượng : * Hình tượng con cá kiếm : + Hình tượng văn học mang tính người: -> Đề cao vẻ đẹp : cao thượng, uy dũng, hiên ngang, bất khuất+ Là biểu tượng của thiên nhiên, mang vẻ đẹp kiêu hùng, kì vĩ -> Trong quan hệ với con người, nó là kẻ thù phải chinh phục nhưng cũng là “ anh em ” bởi con người phải yêu mến & sống hài hòa với nó+ Biểu tượng của ước mơ, lí tưởng mà mỗi con người theo duổi trong đời.- “Ước mơ không phải là cái gì sẵn có, cũng không phải là cái gì không thể có. Ước mơ giống như một con đường tiềm ẩn để con người khai phá và vượt qua”. ( Lỗ Tấn)- Cảnh khổ, sự thất bại là một nấc thang cho bậc anh tài, một kho tàng cho người thông minh và là một vực thẳm cho kẻ yếu hèn”. ( Balzac)I - Tìm hiểu chung :II – Đọc hiểu đoạn trích :1-Hình tượng con cá kiếm : 2-Hình tượng ông lão đánh cá : 3- Ý nghĩa biểu tượng : * Hình tượng con cá kiếm : + Hình tượng văn học mang tính người: -> Đề cao vẻ đẹp : cao thượng, uy dũng, hiên ngang, bất khuất+ Là biểu tượng của thiên nhiên, mang vẻ đẹp kiêu hùng, kì vĩ -> Trong quan hệ với con người, nó là kẻ thù phải chinh phục nhưng cũng là “ anh em ” bởi con người phải yêu mến & sống hài hòa với nó+ Biểu tượng của ước mơ, lí tưởng mà mỗi con người theo duổi trong đời.* Hình tượng ông lão đánh cá : 3- Ý nghĩa biểu tượng : * Hình tượng con cá kiếm : + Hình tượng văn học mang tính người:+ Là biểu tượng của thiên nhiên, mang vẻ đẹp kiêu hùng, kì vĩ -> Trong quan hệ với con người, nó là kẻ thù phải chinh phục nhưng cũng là “ anh em ” bởi con người phải yêu mến & sống hài hòa với nó+ Biểu tượng của ước mơ, lí tưởng mà mỗi con người theo duổi trong đời.* Hình tượng ông lão đánh cá : + Biểu tượng cho người lao động lành nghề, có tâm hồn trong sáng, cao đẹp, có khát vọng lớn lao+ “Bắt được con cá lão cứ nghĩ là chỉ có trong giấc mơ Nhưng khi đưa con cá vào bờ thì một con cá mập đầu tiên xuất hiện tấn công con cá kiếm . Con người luôn đối mặt với những kẻ thù vô hình, và cuộc đấu tranh sinh tồn luôn tiếp diễn, mỗi lúc lại khó khăn, và quyết liệt hơn.3- Ý nghĩa biểu tượng : * Hình tượng con cá kiếm : * Hình tượng ông lão đánh cá : + Biểu tượng cho người lao động lành nghề, có tâm hồn trong sáng, cao đẹp, có khát vọng lớn lao + H/ảnh ông lão đánh cá đơn độc, dũng cảm săn đuổi con cá lớn nhất đời là một biểu tượng về hành trình gian khổ của con người để biến ước mơ thành hiện thực. + Tôn trọng tự nhiên cũng như tôn trọng kẻ thù -> Bài học cho con người nếu muốn giành c/ thắng III – Tổng kết :1. Nội dung :III – Tổng kết : 1. Nội dung : Phần nổi : Hành trình theo đuổi, chiến đấu, bắt được con cá Kiếm của ông Lão Phần chìm: + Hành trình theo đuổi những ước mơ, hoài bão + Khám phá, chinh phục tự nhiên + Vượt qua thử thách -> thành công + Bài học về niềm tin vào bản thân, sức mạnh và khả năng tồn tại của con người.2. Nghệ thuật :- Ngôn ngữ : Đặc sắc, hàm súc Có sự kết hợp giữa người dẫn chuyện và ngôn ngữ trực tiếp của nhân vật : Độc thoại nội tâm và đối thoại hướng đến cá kiếm + Lão nghĩ : (độc thoại nội tâm ) 24 lần: trước khi giết cá kiếm là 15 lần, sau khi giết cá kiếm 9 lần  tâm trạng, và những suy nghĩ của ông lão.. + Lão nói lớn : 18 lần ( kể cả lần lão hứa )  ngôn từ đối thoại (thực chất nó là lời độc thoại): ông lão phân thân như nói với chính mình, để tìm nguồn động viên, vượt qua thử thách, gian nan- Văn tả kết hợp với kể, tạo ra nhiều “khoảng trống” :III – Tổng kết : 2. Nghệ thuật :- Ngôn ngữ : Đặc sắc, hàm súc: Có sự kết hợp giữa người dẫn chuyện và ngôn ngữ trực tiếp của nhân vật : Độc thoại nội tâm và đối thoại hướng đến cá kiếm.. - Văn tả kết hợp với kể, tạo ra nhiều “khoảng trống” : + VD: khi tả sợi dây câu : “Thế rồi sợi dây câu thoát đi mất []có thể hiểu thêm là : Lão sợ sợi dây đứt nên buông dây ra + Hay là : “..con cá là vận may của ta ..”  ta hiểu thêm là : “ông lão đã vượt qua được vận rủi..” thể hiện hàm súc, ngắn gọn . Giúp người đọc như trực tiếp chứng kiến sự việc, và bình luận về tác phẩm.- Xây dựng biểu tượng:III – Tổng kết : 2. Nghệ thuật :- Ngôn ngữ : Đặc sắc, hàm súc: Có sự kết hợp giữa người dẫn chuyện và ngôn ngữ trực tiếp của nhân vật : Độc thoại nội tâm và đối thoại hướng đến cá kiếm.. - Văn tả kết hợp với kể, tạo ra nhiều “khoảng trống” :- Xây dựng biểu tượng: Đối lập, tương đồng rất độc đáo (cá Kiếm và ông lão )III – Tổng kết : 2. Nghệ thuật :Chủ đề :- Thông qua hình tượng ông lão quật cường , chiến thắng con cá kiếm bằng kĩ năng và tay nghề điêu luyện, tác giả gửi gắm niềm tin lớn lao vào con người. Trong bất kì hoàn cảnh nào “Con người có thể bị huỷ diệt nhưng không thể bị đánh bại”. Ghi nhớ : (Sgk) Luyện tập và củng cố:Tại sao có thể đánh giá văn bản vừa học tiêu biểu cho nguyên lí “Tảng băng trôi” của Hê-minh-uê ? Chọn các câu sau :A-Kết hợp ngôn ngữ kể và tả.B-Miêu tả đối thoại và độc thoại nội tâm.C-Lối viết đơn giản, dung dị hai hình tượng ông lão và cá kiếm nhiều tầng nghĩa.D-Cả A-B-C.