Bài giảng Ngữ văn khối 12 - Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân)

Người lái đò sông Đà Nguyễn TuânMục tiêu bài họcSau khi học xong bài này, học sinh sẽ:Nhắc lại được 5 chi tiết miêu tả vẻ đẹp trữ tình của Sông ĐàTrình bày và phân tích được vẻ đẹp trữ tình của thiên nhiên Tây BắcTrình bày được cảm nhận về nghệ thuật viết tùy bút của Nguyễn Tuân(20 dòng)Nội dung trình bày1. Phân tích vẻ đẹp trữ tình của Sông Đà.2. Phân tích nghệ thuật tùy bút của Nguyễn Tuân qua bức tranh dòng sông trữ tình.Con Sông Đà trữ tìnhHiền dịu và duyên dáng như mái tóc người phụ nữ Tây Bắc:“ Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình,đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây rời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói mèo đốt nương xuân”.Con Sông Đà trữ tìnhGợi cảm, nối kết quá khứ- hiện tại- tương lai: “Đã có lần tôi nhìn Sông Đà như một cố nhân Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. ” “Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa"Con Sông Đà trữ tìnhSắc màu luân chuyển qua các mùa:Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận giữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. ”Con Sông Đà trữ tìnhÊm đềm, hài hòa, đầy chất thơ:“Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búpCon hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ mà như hỏi tôi bằng cái tiếng nói riêng của con vật lành: “Hỡi ông khách sông Đà, có phải ông vừa nghe thấy một tiếng còi sương?”. Con Sông Đà trữ tìnhCó tâm hồn“Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc. Và con sông như đang lắng nghe những giọng nói êm êm của người xuôi”Nghệ thuật tùy bút Nguyễn Tuân qua bức tranh sông Đà trữ tìnhVốn ngôn từ giàu có, sắc sảo, tung ra như để thi tài với tạo hóaThể hiện nổi bật sự tài hoa và uyên bác khi miêu tả dòng sông trữ tình.Thể tùy bút pha lẫn bút kí, kết cấu, mạch văn phóng túng, thể hiện đậm nét cái Tôi hết sức độc đáo của tác giả.Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng đạt tới trình độ điêu luyện bậc thầy: so sánh, liên tưởng, nhân hóa.Cảm hứng từ dòng sông Đà:Thơ Nguyễn Quang Bích: Chúng thủy giai đông tẩu Đà giang độc bắc lưu(Tạm dịch: Mọi dòng sông đều chảy hướng đông Chỉ có con sông Đà theo hướng Bắc)Thơ Tản Đà: Dải sông Đà bọt nước lênh đênh Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình