Bài giảng Ngữ văn khối 11 - Tiết 51: Văn học sử: Tác gia Nam Cao

Tác gia Nam CaoI. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II. Sự nghiệp sáng tác: 1/ Quan điểm nghệ thuật: 2/ Các đề tài chính: 3/ Phong cách sáng tác:Tiết 51Văn học sửTác gia NAM CAO1917 - 1951I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1) Tiểu sử: Nam Cao (1917 – 1951), Trần Hữu Tri, gia đình nông dân.- Quê hương: làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam.- Cuộc đời:+ Học hết bậc Thành chung, vào Sài Gòn kiếm sống, bắt đầu sáng tác.+ Trở về quê, làm “Giáo khổ trường tư” ở Hà Nội, sống chật vật bằng nghề viết văn và làm gia sư.+ Từ 1943, tham gia Hội Văn hóa cứu quốc, tham gia khởi nghĩa.+ 11/1951, hy sinh trên đường công tác.Vợ của nhà văn Nam CaoNhà văn Nam CaoTem thư hình nhà văn Nam CaoPhần mộ nhà văn Nam CaoNhà tưởng niệm nhà văn Nam CaoMỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ NHÀ VĂN VÀ GIA ĐÌNH NAM CAOPhần mộ của Nam Cao2) Con người: Bề ngoài lạnh lùng, ít nói nhưng đời sống nội tâm phong phú, luôn sôi sục, có khi căng thẳng. Có tấm lòng đôn hậu, chan chứa yêu thương.* Nam Cao là tấm gương cao đẹp của một nhà văn chân chính, được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.I. Vài nét về tiểu sử và con người: I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II. Sự nghiệp văn học: I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học1) Quan điểm nghệ thuật: “Chao ôi! Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than . . ." (Giăng sáng).Quan điểm nghệ thuật của Nam Cao được thể hiện qua dẫn chứng trên?I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật1) Quan điểm nghệ thuật:Tác phẩm văn học chân chính phải chứa đựng nội dung gì? “Một tác phẩm thật giá trị . . . nó phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình . . . Nó làm cho người gần người hơn" (Đời thừa).I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật1) Quan điểm nghệ thuật:Nam Cao đòi hỏi những gì về nghề viết văn? - "Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. (...). Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa).I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật1) Quan điểm nghệ thuật: “Chao ôi! Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than . . ." (Giăng sáng).Nghệ thuật phải gắn bó với đời sống, nói lên nỗi thống khổ, cùng quẫn của nhân dân.Quan điểm nghệ thuật của Nam Cao được thể hiện qua dẫn chứng trên?I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật1) Quan điểm nghệ thuật:Văn chương chân chính phải chứa đựng nội dung nhân đạo sâu sắc.Tác phẩm văn học chân chính phải chứa đựng nội dung gì?“Một tác phẩm thật giá trị . . . nó phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình . . . Nó làm cho người gần người hơn" (Đời thừa).I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật1) Quan điểm nghệ thuật: Bản chất của văn chương là sáng tạo, không chấp nhận sự rập khuôn, dễ dãi và đòi hỏi lương tâm, trách nhiệm xã hội của người cầm bút.Nam Cao đòi hỏi những gì về nghề viết văn? "Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. (...). Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa).I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuậtII. Sự nghiệp văn học: 1) Quan điểm nghệ thuật:- Nghệ thuật phải gắn bó với đời sống, nói lên nỗi thống khổ, cùng quẫn của nhân dân.I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật- Văn chương chân chính phải chứa đựng nội dung nhân đạo sâu sắc.- Bản chất của văn chương là sáng tạo, không chấp nhận sự rập khuôn, dễ dãi và đòi hỏi lương tâm trách nhiệm xã hội của người cầm bút.2) Đề tài chính:a. Trước cách mạng:a.1/ Đề tài về người tri thức: Giăng sáng, Đời thừa, Sống mòn Viết về đề tài người trí thức, Nam Cao đặt biệt quan tâm đến phương diện nào?Tấn bi kịch tinh thần: Những trí thức nghèo, có tâm huyết, nhân phẩm nhưng bị gánh nặng cơm áo và xã hội ngột ngạt bóp nghẹt, bị chết mòn  Họ luôn đấu tranh hướng đến một cuộc sống có ý nghĩa, tốt đẹp hơn.Trả lờia.2/ Đề tài về người nông dân: Chí phèo, Lão Hạc... Những người nông dân nghèo, hiền lành bị đẩy vào cảnh bần cùng  Bị hắt hủi, lăng nhục, bị biến dạng  Nhà văn khẳng định bản chất lương thiện đẹp đẽ của họ.Trả lờiViết về đề tài người nôngdân nghèo, Nam Cao đặt biệt quan tâm đến phương diện nào?I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật 2. Đề tài chính: Đề tài người trí thức: Những trí thức nghèo, có tâm huyết, nhân phẩm nhưng bị gánh nặng cơm áo và xã hội ngột ngạt bóp nghẹt, bị chết mòn. Họ luôn đấu tranh hướng đến cuộc sống có ý nghĩa, tốt đẹp hơn.Đề tài người nông dân:Những người nông dân nghèo, hiền lành bị đẩy vào cảnh bần cùng, bị hắt hủi,lăng nhục, bị biến dạng nhưng nhà văn vẫn khẳng định bản chất lương thiện đẹp đẽ của họ.* Nam Cao luôn trăn trở về vấn đề nhân phẩm, về tình trạng xã hội vô nhân đạo. b. Sau cách mạng tháng Tám: Nhật ký Ở rừng, Đôi mắtTinh thần tận tụy phục vụ kháng chiến.I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật 2. Đề tài chính:- Luôn chú ý tới nội tâm, tư tưởng của con người. Có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.- Viết theo kết cấu tâm lí, viết về cái nhỏ nhặt mà vẫn đặt ra những vấn đề có ý nghĩa xã hội lớn lao.- Giọng điệu riêng: lạnh lùng, dửng dưng mà nặng trĩu, da diết.Phong cách độc đáo3) Phong cách nghệ thuật:I. Một vài nét chính về tiểu sử và con người tác giả: 1/ Tiểu sử: 2/ Con người:II.Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật 2. Đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuậtIII. Ghi nhớ: III. Ghi nhớ (Sgk)