Bài giảng Ngữ văn 9 Chuyện người con gái Nam Xương

Trường THCS Ngô Sỹ Liên Ngữ văn 9 Chuyện người con gái Nam Xương Kiểm tra bài cũ Chọn đáp án đúng nhất trong các câu sau Câu 1 Nhận định nào nói đúng nhất tình trạng của trẻ em trên thế giơí hiện nay? Trở thành nạn nhân của chiến tranh và bạo lực, của sự phân biệt chủng tộc, sự xâm lược, chiếm đóng và thôn tính của nước ngoài. Chịu đựng những thảm họa của đói nghèo, khủng hoảng kinh tế, của tình trạng vô gia cư, dịch bệnh, mù chữ, môi trường xuống cấp Có nhiều trẻ em chết mỗi ngày do suy dinh dưỡng và bệnh tật. Kết hợp cả ba nội dung trên. Câu 2: Các nhiệm vụ đưa ra trong bản tuyên bố được xác định trên những cơ sở nào ? Tình trạng thực tế của trẻ em trên thế giới hiện nay Những thuận lợi đối với nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ em hiện nay. Cả A và B đều đúng Cả A và B đều sai. Đền thờ Vũ Nương Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích 1. Tác giả - tác phẩm Tác giả: - Là con của Nguyễn Tướng Phiên - Quê ở Thanh Miện – Hải Dương. - Là học trò xuất sắc của Nguyễn Bỉnh Khiêm Tác phẩm: Thể loại Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích 1. Tác giả - tác phẩm Tác giả: - Là con của Nguyễn Tướng Phiên - Quê ở Thanh Miện – Hải Dương. - Là học trò xuất sắc của Nguyễn Bỉnh Khiêm Tác phẩm: Thể loại: Truyền kì Vị trí: là truyện thứ 16 trong số 20 truyện của truyền kì mạn lục. * Tóm tắt truyện Câu chuyện kể về Vũ Thị Thiết – người con gái quê ở Nam Xương, tính tình nết na thùy mị. Lấy chồng là Trương sinh chưa được bao lâu thì chàng phải đi lính, nàng ở nhà phụng dưỡng mẹ già và nuôi con nhỏ. Để dỗ con nàng thường chỉ vào bóng mình trên vách và bảo đó là cha nó. Khi Trương sinh về thì con đã biết nói. Khi chàng bế con đi thăm mộ mẹ, đứa con ngây thơ nói “ ô hay thế ra ông cũng là cha tôi ư ? ông lại biết nói chứ không như cha tôi trước kie chỉ nín thin thít” . Vốn tính đa nghi, hay ghen, Trương Sinh về mắng nhiếc và đuổi vợ đi. Phẫn uất Vũ Nương chạy ra bến Hoàng Giang tự vẫn và được Linh Phi cứu giúp. ở dưới thủy cung, Vũ Nương gặp Phan Lang ( người cùng làng) Phan Lang được Linh Phi cứu giúp trở về trần gian – gặp Trương Sinh, Vũ Nương được giải ôan nhưng nàng không thể trở về nhân gian. 2. Chú thích: 3. Bố cục. Từ đầu đến “ cha mẹ đẻ mình”: cuộc hôn nhân của Vũ Nương Từ tiếp đến “ trót đã qua rồi”: Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương Còn lại: Vũ Nương được minh oan 3 Phần Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương Khi lấy chồng Khi tiễn chồng đi lính Khi xa chồng Khi bị nghi oan Khi dưới thủy cung Thảo luận theo tổ ở từng hoàn cảnh Vũ Nương bộc lộ những đức tính gì? Tổ 1: Hoàn cảnh Vũ Nương lấy chồng và tiễn chồng đi lính. Tổ 2: Hoàn cảnh Vũ Nương khi xa chồng Tổ 3: Hoàn cảnh Vũ Nương bị nghi oan. Tổ 4: Khi Vũ Nương dưới thủy cung. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương tính đã thùy mị, nết na, tư dung tốt ->Là người phụ nữ đẹp vẹn toàn. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương Khi lấy chồng - Trương sinh ít học, tính hay đa nghi Nàng cư xử đúng mực, biết giữ gìn khuôn phép nên gia đình luôn hạnh phúc . Khi tiễn chồng đi lính Lời dặn dò của mẹ: “ Nay con phải tạm ra tòng quân, xa lìa dưới gối. Tuy hội công danh từ xưa ít gặp, nhưng trong chỗ binh cách phải biết giữ mình làm trọng, gặp khó nên lui, lường sức mà tiến, đừng nên tham miếng mồi thơm để lỡ mắc vào cạm bẫy. Quan cao tước lớn nhường để người ta. Có như thế, mẹ ở nhà mới khỏi lo lắng vì con được” Lời dặn dò của vợ: “Chàng đi chuyến này thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi. Chỉ e việc quân khó liệu, thế giặc khôn lường. Giặc cuồng còn lẩn lút, quân triều còn gian lao, rồi thế chẻ tre chưa có, mà mùa dưa chín quá kỳ khiến cho tiện thiếp băn khoăn, mẹ hiền lo lắng. Nhìn trăng soi thành cũ, lại sửa soạn áo rét gửi người ải xa, trông liễu rủ bãi hoang, lại thổn thức tâm tình, thương người đất thú! Dù có thư tín nghìn hàng, cũng sợ không có cánh hồng bay bổng” -> Mẹ và vợ mong chàng trở về bình an + Lời dặn dò đằm thắm tha thiết, nàng không màng vinh hoa phú quý mà chỉ xin hai chữ bình yên. + Cảm thông trước nỗi vất vả gian lao mà chồng sẽ phải chịu đựng. +Nói lên nỗi khắc khoải nhớ thương của mình -> Vũ Nương rất thương nhớ chồng. *Khi xa chồng: Ngày qua tháng lại thoắt đã nửa năm, mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi, thì nỗi buồn góc bể chân trời không thể nào ngăn được”. - hình ảnh ước lệ, mượn hình ảnh thiên nhiên để cho thấy thời gian trôi đi tác động đến tâm trạng mong nhớ của nàng. Khi Trương sinh đi vắng -> nàng sinh con trai -> chăm sóc mẹ chồng -> lo ma chay. -> Là người con hiếu thảo, người vợ đảm đang,chung thủy. *Khi Trương Sinh trở về: - Vũ Nương bị oan: Không chung thủy - “Ô hay thế ra ông là cha tôi ư ? ông lại biết nói, chứ không như cha tôi trước kia chỉ nín thin thít”. “ Trước đây, thường có một người đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi, nhưng chẳng bao gìơ bế Đản cả”. -> tài kể chuyện khéo thắt nút, mở nút khiến câu chuyện căng thẳng, mâu thuẫn xuất hiện + Lời thoại 1 - “ Thiếp vốn con kẻ khó, được nương tựa nhà giàu. Sum họp chưa thỏa tình chăn gối, chia phôi vì động việc lửa binh. Cách biệt ba năm giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn từng đã nguôi lòng, ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót. Đâu có sự mất nết hư thân như lời chàng nói. Dám xin bày tỏ để cởi mối nghi ngờ. Mong chàng đừng một mực nghi oan cho thiếp”. Vũ nương nói đến thân phận mình, có hàm ý ơn chồng và gia đình nhà chồng, nàng nói về tình nghĩa vợ chồng và gia đình nhà chồng, khẳng định tấm lòng chung thủy, trong trắng, phana trần để chồng hiểu rõ tấm lòng mình. Cầu xin chồng đừng nghi oan. + Lời thoại 2 “- Thiếp sở dĩ nương tựa vào chàng vì có cái thú vui nghi gia nghi thất. Nay đã bình rơi trâm gãy, mây tạnh mưa tan, sen rũ trong ao, liễu tàn trước gío; khóc tuyết bông hoa rụng cuống, kêu xuân cái én lìa đàn, nước thẳm buồm xa, đâu còn có thể lại lên núi Vọng Phu kia nữa”. -> Nói lên nỗi đau đớn, thất vọng của Vũ Nương khi không hiểu vì sai bị đối xử bất công. Hạnh phúc gia đình – niềm khao khát của cả đời nàng đã tan vỡ, tình yêu không còn. + Lời thoại 3 “ – Kẻ bạc mệnh này duyên phanạ hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc, tiếng chịu nhuốc nhơ, thần sông có linh, xin ngài chứng giám. Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinmh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ. Nhược bằng lòng chim dạ cá, là chồng dối con, dưới xin làm mồi cho cá tôm, trên xin làm cơm cho diều quạ và xin chịu khắp mọi người phỉ nhổ”. -> Vũ Nương cho mình là kẻ bạc mệnh, nàng thất vọng đến tột cùng. Lời than như một lời nguyền, xin thần sông chứng giám cho sự thủy chung son sắt của nàng. -> Vũ Nương tìm đến cái chết - Khi ở dưới thủy cung Những yếu tố kỳ ảo: + Phan Lang nằm mộng thả rùa +Phan Lang lạc vào động rùa, được Linh Phi đãi tiệc, gặp Vũ Nương, được rẽ nước trở về dương thế. +Vũ Nương hiện về lung linh huyền ảo. Những yếu tố hiện thực:: Bến đò Hoàng Giang, ải Chi lăng, cuối đời khai đại nhà Hồ, nhân vật lịch sử Trần Thiêm Bình, sự kiện lịch sử quân Minh xâm lược. +Kết hợp yếu tố hiện thực với yếu tố kỳ lạ, hoang đường. + Khẳng định vẻ đẹp của Vũ Nương “ Đa tạ tình chàng thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa”. + Độ lượng, thủy chung, ân nghĩa, tha thiết với hạnh phúc gia đình Thảo luận nhóm Em hãy nêu nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vũ Nương? +Do chiến tranh loạn lạc +Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương không bình đẳng. Trương Sinh ít học, đa nghi. Trương Sinh đối xử hồ đồ, thô bạo. Do lời của con Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương -> Là người con hiếu thảo, người vợ đảm đang,chung thủy. + Độ lượng, thủy chung, ân nghĩa, tha thiết với hạnh phúc gia đình +Cuộc đời gặp nhiều nỗi bất hạnh. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương Nhân vật Trương Sinh. 2. Nhân vật Trương Sinh. Trương Sinh: đại diện cho lễ giáo phong kiến khắt khe với tệ gia trưởng độc đoán gây nên bi kịch gia đình. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương Nhân vật Trương Sinh. Đại diện cho lễ giáo phong kiến khắt khe với tệ gia trưởng độc đoán gây nên bi kịch gia đình. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương Nhân vật Trương Sinh. 3. Hình ảnh cái bóng Cái bóng với Vũ Nương là để dỗ con làm vơi đi nỗi nhớ thương chồng. - Cái bóng với bé Đản là người đàn ông bí ẩn. Cái bóng xuất hiện với Trương Sinh lần 1 là bằng chứng về sự hư hỏng của vợ. Cái bóng xuất hiện với Trương Sinh lần 2 khiến chàng mở mắt. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản Nhân vật Vũ Nương Nhân vật Trương Sinh. Hình ảnh cái bóng -> Cái bóng đã trở thành đầu mối, điểm nút cho câu chuyện khiến người đọc ngỡ ngàng, xúc động. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản III. Tổng kết III. Tổng kết Nghệ thuật: +Xây dựng tình huống truyện đặc sắc, kết hợp tự sự, trữ tình, kịch. + Diễn biến tâm lý nhân vật được khắc họa rõ nét +Sử dụng câu văn biền ngẫu. +Sử dụng yếu tố kỳ ảo, hoang đường. Nội dung: Qua câu chuyện về cuộc đời và cái chết thương tâm của Vũ Nương, chuyện người con gái Nam Xương thể hiện niềm cảm thương đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến, đồng thời khẳng định vẻ đẹp truyền thống của họ. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập. Bài tập 1 Bài 1: Điền cụm từ “ Vợ chàng Trương”, “ Chuyện người con gái Nam Xương” vào chỗ trống trong câu cho hợp lý: Trong truyện cổ tích ……………………. Hình ảnh cái bóng được nhắc tới trước khi có sự nghi oan. Trong ……………………… hình ảnh cái bóng được nhắc tới trước và sau khi Vũ Nương trẫm mình. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập. Bài tập 1 Bài tập 2 Bài tập 2: Câu văn nào khái quát được vẻ đẹp toàn diện của Vũ Nương? Vũ Thị Thiết – Người con gái quê ở Nam Xương, tĩnh đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp. Nàng hết sức thuốc thang, lễ bái thần phật và lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn. Nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình. Thiếp vốn con kẻ khó, được nương tựa nhà giàu. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập. Bài tập 1 Bài tập 2 Bài tập 3 Bài tập 3 Trong các nhận định về cái chết của Vũ Nương, nhận định nào đúng nhất? Vì sao? Vũ Nương tìm đến cái chết vì chỉ có cái chết mới minh oan được cho nàng. Vũ Nương tìm đến cái chết để bảo toàn tiết hạnh. Vũ Nương tìm đến cái chế vì cùng đường tuyệt vọng. Bài 4 : Tiết 16, 17 Văn bản: Chuyện người con gái Nam Xương ( Nguyễn Dữ ) Đọc – tìm hiểu chú thích II. Đọc – hiểu văn bản III. Tổng kết IV. Luyện tập. V. Hướng dẫn về nhà. Hướng dẫn về nhà: Học bài và làm BT trong SBT. Soạn “ Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh”. Bài tập: Kết thúc truyện là cảnh Vũ Nương trở về trên kiệu hoa, đứng giữa dòng nói lời tạ từ Trương Sinh rồi ra đi mãi mãi. Hãy viết một đoạn văn diễn tả cảm xúc, suy nghĩ của em về kết thúc ấy.