Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 105+106: Sống chết mặc bay - Trần Xuân Điệp

Giáo viên : Trần Xuõn Điệp Trường : THCS Phỳc Khỏnh - Yờn Lập – Phu Thọ Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo tới dự giờ môn Ngữ văn lớp 7c Bài 26  Tiết 105 + 106: Văn bản ( Phạm Duy Tốn ) Sống chết mặc bay Tiết 105: Văn bản Sống chết mặc bay Nh à văn Phạm Duy Tốn ( 1883 - 1924 ) 1. Tỏc giả , tỏc phẩm . Phạm Duy Tốn (1883- 1924), quờ tỉnh Hà Tõy (nay là Hà Nội ). Là cây bút truyện ngắn xuất sắc ở nước ta đ ầu thế kỷ XX. I. Đọc-Tỡm hiểu chung Tác phẩm chính : + Sống chết mặc bay (1918) + Con người Sở Khanh (1919) + Nước đ ời lắm nỗi (1919). + Ngoài ra ô ng còn soạn Tiếu lâm quảng ký (3 tập ) với bút hiệu Thọ An. ( Phạm Duy Tốn ) Phạm Duy Tốn (1883-1924) qu ê làng Phượng Vũ , huyện Thường Tín - Hà Tây ( nay là Hà Nội ) Năm 1901 sau khi tốt nghiệp trường Thông ngôn , ô ng làm phiên dịch tại Toà thống sứ Bắc Kỳ . Đư ợc một thời gian xin thôi để viết báo . Ô ng từng cộng tác với các báo Đại Việt tân báo , Đô ng Dương tạp chí , Lục tỉnh tân văn , Nam phong tạp chí , Trung Bắc Tân văn với các bút hiệu : Ưu Thời Mẫn , Thọ An, Đô ng Phương Sóc , Phạm Duy Tốn . - Nhìn chung truyện ngắn của ô ng phản á nh cuộc sống và tố cáo những cảnh bất công đ ộc ác dưới chế độ thực dân nửa phong kiến : ở thành thị là đ ồng tiền và lối sống cá nhân tư sản , phá hoại hạnh phúc gia đì nh gây ra lối sống bừa bãi , lừa đảo, còn ở nông thôn là cuộc sống của người nông dân khốn khổ , bấp bênh vì lụt lội đ ói kém vì nạn quan tham coi rẻ mạng người . Ô ng là một trong số những người có công đ ầu phát triển thể loại truyện ngắn và nền văn xuôi hiện đại nước ta . Tiết 105: Văn bản .. Sống chết mặc bay ( Phạm Duy Tốn ) 1. Tỏc giả , tỏc phẩm . 2. Đọc , tìm hiểu chú thích b.Tìm hiểu chú thích . I. Đọc-Tỡm hiểu chung Phạm Duy Tốn (1883- 1924), quờ tỉnh Hà Tõy (nay là Hà Nội ). Là cây bút truyện ngắn xuất sắc ở nước ta đ ầu thế kỷ XX. - “ Sống chết mặc bay” được coi là bụng hoa đầu mựa của truyện ngắn Việt Nam. - “ Sống chết mặc bay” sáng tác 7/1918 đă ng trên báo Nam Phong số 18 đư ợc coi là tác phẩm thành công nhất của ô ng . a.Đọc , tóm tắt Tiết 105: Văn bản .. Sống chết mặc bay - Thể loại: Truyện ngắn hiện đại ( Phạm Duy Tốn ) 1. Tỏc giả , tỏc phẩm . 2. Đọc , tìm hiểu chú thích b.Tìm hiểu chú thích . 3.Thể loại và bố cục . I. Đọc-Tỡm hiểu chung a.Đọc , tóm tắt * Một số đ ặc đ iểm cơ bản của truyện trung đại và truyện ngắn hiện đại Truyện trung đại Truyện ngắn hiện đại - Đ ầu thế kỉ XX - Vào thời kì trung đại - Viết bằng ch ữ Hán - Có tính chất hư cấu - Mục đ ích giáo huấn - Cốt truyện đơn giản Khắc hoạ hình tượng , phát hiện bản chất trong quan hệ nhân sinh hay đ ời sống con người . - Cốt truyện phức tạp - Kể người thật , việc thật Viết bằng văn xuôi tiếng Việt hiện đại * Một số đ ặc đ iểm cơ bản của truyện ngắn hiện đại và tiểu thuyết . Truyện ngắn hiện đại Tiểu thuyết - Chiếm lĩnh đ ời sống trong toàn bộ sự đ ầy đ ặn trọn vẹn của nó . Khắc hoạ một hiện tượng , phát hiện một nét bản chất trong quan hệ nhân sinh hay đ ời sống tâm hồn con người . Cốt truyện phức tạp hơn thường diễn ra trong một không gian thời gian đa chiều , phong phú ít nhân vật , ít sự kiện Nhiều nhân vật , nhiều sự kiện Cốt truyện thường diễn ra trong một không gian thời gian hạn chế Tiết 105: Văn bản .. Sống chết mặc bay - Thể loại: Truyện ngắn hiện đại - Bố cục : 3 phần . + Phần 1: Từ đ ầu ... “ Khúc đê này hỏng mất ”: Nguy cơ đê vỡ và sự chống đ ỡ của người dân . + Phần 2: Tiếp theo ... “Đ iếu , mày !”: Cảnh quan phủ và nha lại đá nh tổ tôm trong khi đi hộ đê. + Phần 3: Còn lại: Cảnh đê vỡ , người dân lâm vào cảnh thảm sầu . ( Phạm Duy Tốn ) 1. Tỏc giả , tỏc phẩm . 2. Đọc , tìm hiểu chú thích b.Tìm hiểu chú thích . 3.Thể loại và bố cục . I. Đọc-Tỡm hiểu chung a.Đọc , tóm tắt II. Đ ọc - Tìm hiểu chi tiết + Thời gian : + Không gian : (sắp vỡ ) gần một giờ đờm làng X- phủ X mưa tầm tó , nước lên to, cuồn cuộn bốc lờn hai , ba đoạn đó thẩm lậu  Tỡnh thế nguy cấp , thiên tai từng giờ giáng xuống đe dọa cuộc sống người dân , nguy cơ vỡ đê khó tránh khỏi . Cảnh con đờ. 1.Cảnh hộ đờ. Cảnh dân phu hộ đê + Hình ả nh : Hàng trăm nghìn con người , thuổng , cuốc , đ ội , vác , đắp, cừ , bì bõm , lướt thướt , mệt lử + Âm thanh : Trống đá nh liên thanh , ốc thổi vô hồi , xao xác gọi nhau Cảnh hộ đê khẩn trương . nhốn nháo , căng thẳng vất vả, khốn khổ và hiểm nguy . + Đ ịa điểm : + Đê: Nghệ thuật : + Nghệ thuật tương phản + Nghệ thuật tăng cấp + Từ láy tượng hình , ngôn ng ữ biểu cảm Tô đ ậm sự bất lực của sức người trước sức nước , sức yếu kém của thế đê trước thế nước , nguy cơ vỡ đê rất cao và tình cảnh thảm hại tuyệt vọng của người dân khi chống đ ỡ đê. ( Phạm Duy Tốn ) Tiết 105: Văn bản Sống chết mặc bay II. Đọc-Tỡm hiểu chi tiết I. Đọc-Tỡm hiểu chung 1. Cảnh hộ đờ. 1. Tác gi ả, tác phẩm . 2. Đ ọc , tìm hiểu chú thích 3. Thể loại và bố cục . ( Phạm Duy Tốn ) Tiết 105: Văn bản Sống chết mặc bay I. Đọc-Tỡm hiểu chung văn bản II. Đọc-Tỡm hiểu chi tiết 1.Cảnh hộ đờ. 1. Tác gi ả, tác phẩm . 2. Đ ọc , tìm hiểu chú thích 3. Thể loại và bố cục . + Người dân đ ang lâm vào thảm cảnh , cuộc sống , tính mạng bị đe doạ bởi thiên tai hoành hành . Luyện tập 2. Dựa vào phần 1 và quan sát bức tranh , em hãy hình dung và thuật lại bằng lời cảnh tượng hộ đê của dân làng X ? ( Phạm Duy Tốn ) Tiết 105: Văn bản Sống chết mặc bay II. Đọc-Tỡm hiểu chi tiết I. Đọc-Tỡm hiểu chung văn bản 1.Cảnh hộ đờ. 1. Tác gi ả, tác phẩm . 2. Đ ọc , tìm hiểu chú thích 3. Thể loại và bố cục . 1. Bức tranh minh họa lại cảnh nào trong truyên ? + Người dân đ ang lâm vào thảm cảnh , cuộc sống , tính mạng bị đe doạ bởi thiên tai hoành hành . Tiết 105: Văn bản .. Sống chết mặc bay ( Phạm Duy Tốn ) 1. Tỏc giả , tỏc phẩm . 2. Đọc , tìm hiểu chú thích b.Tìm hiểu chú thích . I. Đọc-Tỡm hiểu chung Phạm Duy Tốn (1883- 1924), quờ tỉnh Hà Tõy (nay là Hà Nội ). Là cây bút truyện ngắn xuất sắc ở nước ta đ ầu thế kỷ XX. - “ Sống chết mặc bay” sáng tác 7/1918 đă ng trên báo Nam Phong số 18 đư ợc coi là tác phẩm thành công nhất của ô ng . a.Đọc , tóm tắt - Thể loại: Truyện ngắn hiện đại - Bố cục : 3 phần . 3.Thể loại và bố cục . II. Đọc-Tỡm hiểu chi tiết 1.Cảnh hộ đờ. + Người dân đ ang lâm vào thảm cảnh , cuộc sống , tính mạng bị đe doạ bởi thiên tai hoành hành . Hướng dẫn học bài ở nh à: - Đọc và t úm tắt truyện . - Nắm đư ợc những nét chính về tác gi ả, tác phẩm , nội dung, nghệ thuật của đoạn 1. - Tìm hiểu nội dung đoạn 2 và 3: + Hình ả nh tên quan phụ mẫu + Biện pháp nghệ thuật tiêu biểu + Gi á trị nhân đạo và hiện thực