Bài giảng Ngữ văn 11: Tóm tắt văn bản nghị luận

KiÓm tra bµi còTrong chương trình Ngữ Văn 10, em đã được học những kiểu bài tóm tắt văn bản nào?- Tóm tắt văn bản tự sự.- Tóm tắt văn bản thuyết minh. Trong chương trình Ngữ Văn 10,em đã được họcnhững kiểu bài tóm tắt văn bản nào?Em hãy nhắc lại mục đích yêu cầu của việc tóm tắt văn bản tự sự ?Mục đích yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh ?- Vieát laïi ngaén goïn nhöõng söï vieäc cô baûn cuûa nhaân vaät chính. - Saùt vôùi vaên baûn goác.- Vieát laïi ngaén goïn veà ñoái töôïng thuyeát minh- Saùt vôùi vaên baûn goác Em hãy nhắc lại mục đích yêu cầu của việc tóm tắt văn bản tự sự ?Mục đích yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh? TÓM TẮT VĂN BẢN NGHỊ LUẬNI. Lý thuyết.1. Mục đích - yêu cầu tóm tắt văn bản nghị luậnNêu mục đích - yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận ?Nêu mục đích - yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận ?2. Phương pháp tóm tắt văn bản nghị luận.a) Ngữ liệu.- Văn bản “về luân lí xã hội ở nước ta” (Phan Châu Trinh)Em hãy cho biết vấn đề nghị luận trong văn bản trên là gì ?- Xã hội luân lí thật trong nước ta tuyệt nhiên không ai biết đếnEm hãy cho biết mục đích bài viết của Phan Châu Trinh ? - Nhà yêu nước Phan Châu Trinh thể hiện dũng khí của người yêu nước đề cao tư tưởng tiến bộ, vạch trần thực trạng đen tối của xã hội, hướng về một ngày mai tươi sáng của đất nước.Em hãy cho biết vấn đềnghị luận trong văn bản trên là gì ?Em hãy cho biết mục đích bài viết của Phan Châu Trinh ? Để đạt được mục đích trên tác giả đưa ra những luận điểm nào ?- Khác với Châu Âu, dân Việt Nam không có luân lí (không biết đoàn thể, không coi trọng công ích).- Nguyên nhân của tình trạng trên là suy đồi từ vua đến quan.- Muốn người Việt Nam tự do, độc lập, dân Việt Nam phải có đoàn thể, truyền bá XHCN trong dân Việt Nam.Từ việc thực hiện các bước tóm tắt ở văn bản trên, em hãy nêu các bước tóm tắt một văn bản nghị luận ?b) Phương pháp tóm tắt văn bản nghị luận.Để đạt được mục đích trêntác giả đưa ranhững luận điểm nào ?Em hãy tìm các luận cứlàm sáng rõ luận điểmtrong bài viếtcủa tác giả? Từ việc thực hiện các bước tóm tắtở văn bản trên,em hãy nêu các bước tóm tắtmột văn bản nghị luận ?II. Luyện tập.Văn bản: Tóm tắt bài “Luân lí xã hội ở nước ta” - Phan Châu Trinh- Luân lí xã hội ở nước ta tuyệt nhiên chưa có. Đó là vì người nước ta không biết cái nghĩa vụ loài người ăn ở với loài người, không biết cái nghĩa vụ của mỗi người trong nước đối với nhau, dẫn đến tình trạng ai sống chết mặc ai, người này không biết quan tâm đến người khác.Đó là do thiếu ý thức đoàn thể, chưa biết giữ quyền lợi chung, chưa biết bênh vực nhau. Ý thức đoàn thể của dân ta xưa cũng đã có nhưng nay đã xa sút. Sở dĩ thiếu luân lí xã hội là do bọn vua quan chỉ biết quyền lợi ích kỷ của chúng, chỉ biết mua quan bán tước, dân càng nô lệ thì ngôi vua càng lâu dài, bọn quan lại càng phú quí. Chúng chẳng qua là lũ ăn cướp có giấy phép.Nay nước Việt Nam muốn được tự do, độc lập thì trước hết phải tuyên truyền XHCN, phải có đoàn thể lo công ích, mọi người lo cho quyền lợi của nhau. Bài tập 1. Văn bản tóm tắt trên so với văn bản gốc có đạt yêu cầu tóm tắt không ? Em hãy tóm tắt văn bản trên thành 3 câu?Văn bản tóm tắt trên so với văn bản gốc có đạt yêu cầu tóm tắt không ? Luân lí xã hội nước ta chưa có nên dẫn đến tình trạng ai sống chết mặc ai, thiếu ý thức đoàn thể. Sở dĩ như vậy vì bọn vua quan chỉ biết vơ vét của cải, tham nhũng mọi mặt, ăn cướp có giấy phép. Nước Việt muốn tự do phải tuyên truyền xã hội chủ nghĩa, thành lập đoàn thể.Bài tập 2.Để làm rõ luận điểm tác giả đã trích dẫn mấy luận cứ ? (3 luận cứ) Tinh thần thơ mới. Khác nhau giữa thơ cũ và thơ mới là ở chữ “Tôi” và chữ “Ta”. Cái “Tôi” bây giờ đáng thương và tội nghiệp. Họ giải quyết bi kịch bằng tình yêu Tiềng Việt.Tóm tắt đoạn trích “Một thời đại trong thi ca” (Hoài Thanh) trong khoảng mười lăm dòng?Em hãy cho biết luận điểm chính của đoạn trích là gì?Mỗi luận cứ tác giả đưa ra những lí lẽ gì?Hoµi Thanh ®· ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò quan träng:Tinh thÇn th¬ míi.Tr­íc hÕt «ng ®­a ra nguyªn t¾c ®Ó t×m hiÓu S¸nh bµi hay víi bµi hay, gi÷a th¬ cò và th¬ míi, so s¸nh trªn “ ®¹i thÓ.” Th¬ cò lµ thêi ch÷ ta, “ b©y giê lµ thêi ch÷ t«i”. Lóc ®Çu ch÷ T«i xuÊt hiÖn thùc bì ngì, l¹c lßng v× mang theo quan niÖm c¸ nh©n. Mét quan niÖm mµ x· héi ViÖt Nam ch­a tõng cã. C¸c nhµ v¨n, nhµ th¬ ch­a bao giê gi¸m dïng ch÷ t«i ®Ó biÓu hiÖn trªn thi ®µn ViÖt Nam, bao nhiªu con m¾t nh×n nã mét c¸ch khã chÞu. Ngµy mét ngµy hai nã mÊt dÇn vÎ bì ngì, ®­îc nhiÒu ng­êi quen. V× ng­êi ta thÊy nã ®¸ng th­¬ng, téi nghiÖp qu¸. T©m hån cña thi nh©n chØ thu vµo ch÷ T«i ®Ó ®êi chóng ta còng chØ n»m trong vßngch÷ T«i. Ta tho¸t lªn tiªn cïng ThÕ L÷, ta phiªu l­u trong tr­êng t×nh cïng Xu©n DiÖu.TÊt c¶ ®Òu bÕ t¾c,ta ngÈn ng¬ buån trë vÒ hån ta cïng Huy CËn.ThiÕu mét niÒm tin ®Çy ®ñ, r¬i vµo bi kÞch, hä- t¸c gi¶ tho míi ®· göi vµo tiÕng ViÖt, mét thø tiÕng trong mÊy m­¬i thÕ kØ ®· chia sÎ vui buån víi cha «ng mét t×nh yªu quª h­¬ng.Trong thÊt väng ®· n¶y mÇm hy väng. Ch­a bao giê nh­ b©y giê hä c¶m thÊy tinh thÇn nßi gièng còng nh­ th¬ x­a chØ biÕn thiªn nhiªn chø kh«ng sao tiªu diÖt, hä thÊy cÇn t×m vÒ dÜ v·ng ®Ó vui vµo nh÷ng g× bÊt diÖt ®ñ ®¶m b¶o cho ngµy maiBài tập về nhàBài tập 3 (Trang 127 - SGK).Tóm tắt bài nghị luận sau đây trong khoảng mười câu.nghÜ g× vÒ c©u c¸ch ng«n: “Kh«ng cã g× thuéc vÒ con ng­êi mµ xa l¹ ®èi víi t«i”jhkcvhjvkjh