Bài giảng Ngữ văn 11 tiết 99: Thao tác lập luận bình luận

Kính chaøo Quíù vò ñaïi bieåuQuí Thaày coâ giaùovaø Caùc em Hoïc SinhKính chaøo Quíù vò ñaïi bieåuQuí Thaày coâ giaùovaø Caùc em Hoïc SinhChâu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai “ Chuyện nhan đề của tác phẩm văn học là một câu hỏi lớn đối với các nhà văn Thực tế của nhiều năm nay cho thấy , một bộ phận không nhỏ trong giới sáng tác văn chương ở Việt Nam tỏ ra khá lười nhác và cẩu thả trong việc đặt tên cho tác phẩm : Anh đẻ ra một đức con , song anh nóng vội vơ váo một vài chữ nghĩa để định danh cho đứa con ấy , không cần biết cái tên có hay không , có ý nghĩa không , có “độc” không . Hẳn nhiều người sẽ bào chữa : Cốt yếu tác phẩm có hấp dẫn không , có giá trị không , có neo lại trong bộ nhớ của người đọc không ; còn cái nhan đề ư , không quan trọng , vì đôi khi chúng ta nhớ rất rõ một cốt truyện , một chi tiết mà chịu không thể nào nhớ được tên tác phẩm là gì ? Thật ra đây là biểu hiện của thái độ chạy trốn lao động đặt tên . “ Tác phẩm bắt đầu bằng cái tên” – hình như Puskin đã nói câu này . Nhận định ấy cho thấy rất rõ một điều : Nhan đề của tác phẩm , ấy chính là một bộ phận không thể tách rời khỏi chính thể tác phẩm . Do vậy tìm nhan đề của một tác phẩm cũng chính là một phần hữu cơ trong việc tác giả trình tác phẩm của mình ra với công chúng . Coi nhẹ hay trăn trở với việc đặt tên , ở một phương diện nào đó , là dấu hiệu cho biết về một mức độ đậm nhạt trong tính chuyên nghiệp của một nhà văn” . ( Baùo An Ninh cuoái thaùng soá ngaøy .. Đoạn văn trên được trình bày theo cách lập luận nào ? Em hãy chọn phương án đúng nhất và lý giải . a. Phân tích b. So sánh c. Bác bỏ d. Cả a, b, c đều sai. Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiTHAO TAÙC Giáo viên Chaâu Thò Hoàng Hoa- THPT Long KhaùnhTiết 99 :Hoaït caûnhChâu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiChâu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Thao tác bình luận được sử dụng trong lĩnh vực nào ?Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Nhaèm muïc ñích gì ?Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiI . Mục đích , yêu cầu của thao tác lập luận bình luận : 1. Mục đích : Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét , đánh giá , bình luận của mình về một hiện tượng (vấn đề) trong đời sống hoặc trong văn học .Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Đoạn trích “ Xin lập khoa luật” có phải được lập luận bằng thao tác bình luận không ?Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Vì sao không thể coi đây là một đoạn trích chứng minh hay giải thích? Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiChâu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiChâu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Em hãy so sánh giữa bình luận với giải thích và chứng minh ? Trong đoạn trích “Xin lập khoa luật” , tác giả có nhận định , đánh giá đúng – sai , hay – dở không? Nguyễn Trường Tộ có lí do để viết “xin lập khoa luật” không ? Lý do Nguyễn Trường Tộ nêu có thuyết phục không ? Theo em , khi sử dụng thao tác lập luận bình luận cần đạt yêu cầu gì ? Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiI . Mục đích , yêu cầu của thao tác lập luận bình luận : 1. Mục đích : Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét , đánh giá , bình luận của mình về một hiện tượng (vấn đề) trong đời sống hoặc trong văn học . 2 . Yêu cầu : - Có sự xác định phải - trái , hay –dở , đúng –sai - Phải có sự trao đổi ý kiến. - Ý kiến phải thực sự thuyết phục, lôi cuốn người nghe ( người đọc). - Phải nắm vững kỹ năng bình luận Châu Hồng Hoa –GV THPT Long Khánh –Đồng NaiII. Cách bình luận : Em haõy neâu caùc böôùc bình luaän. Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiThường gặp gồm ba bước : 1. Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận 2. Đánh giá hiện tượng (vấn đề ) cần bình luận 3. Bàn về hiện tượng ( vấn đề ) cần bình luận . II. Cách bình luận :Châu Hồng Hoa –GV THPT Long Khánh –Đồng NaiII. Cách bình luận : a.Bình luận yêu cầu phải nêu rõ được thái độ và sự đánh giá của người bình luận trước vấn đề được đưa ra bàn luận. Nhưng có nên nêu thái độ và sự đánh giá đó khi chưa trình bày rõ về hiện tượng ( vấn đề) cần bình luận không ? Vì sao ? Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai II. Cách bình luận : Nên trình bày hiện tượng (vấn đề) cần bình luận như thế nào ? Em tán thành câu trả lời nào trong các câu sau : a. Trung thực , khách quan , cặn kẽ , chi tiết . b.Vẫn đảm bảo yêu cầu trung thực , khách quan , nhưng chỉ nêu ngắn gọn , rõ ràng những điều cơ bản theo yêu cầu của chủ đề bình luận . c. Chỉ chú ý đến việc nêu và bảo vệ quan điểm của người bình luận .Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai II. Cách bình luận : Có nhiều cách bình luận . Cách bình luận thường gặp nhất tiến hành theo 3 bước :1. Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận Trình bày rõ ràng, trung thực 2. Đánh giá hiện tượng (vấn đề ) cần bình luận3. Bàn về hiện tượng ( vấn đề ) cần bình luậnChâu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Giả sử em phải tham gia bình luận về các vấn đề : .Tình trạng hút thuốc lá trong học sinh.. Lũ ở Đồng Tháp Mười có phải chỉ là tai hoạ không ?. Nên ưu tiên cho phát triển sản xuất hay cho bảo vệ môi trường, nếu việc phát triển sản xuất gây ô nhiễm môi trường sống ? Với mỗi vấn đề , em sẽ bày tỏ sự nhận xét , đánh giá của mình theo hướng nào trong các hướng sau :a.Đứng hẳn về một phía , tìm những lí lẽ và dẫn chứng để nhiệt tình ủng hộ phía đúng và phê phán phía sai .b.Kết hợp những phần đúng của mỗi phía và loại phần còn hạn chế để đi tới một sự đánh giá thực sự hợp lí , công bằng .c.Đưa ra cách đánh giá phải –trái , đúng – sai , hay - dở của riêng mình sau khi đã phân tích các quan điểm , ý kiến khác nhau về đề tài cần bình luận .II. Cách bình luận : II. Cách bình luận : Có nhiều cách bình luận . Cách bình luận thường gặp nhất tiến hành theo 3 bước : 1. Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận Trình bày rõ ràng, trung thực 2. Đánh giá hiện tượng (vấn đề ) cần bình luận Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định , đánh giá của mình là xác đáng . 3. Bàn về hiện tượng ( vấn đề ) cần bình luận . Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Hãy chọn các câu trả lời đúng trong các câu sau : a. Bàn về thái độ hành động , cách giải quyết cần có trước hiện tượng vừa được nhận xét đánh giá . b. Bàn về những điều có thể rút ra khi liên hệ với thời đại , hoàn cảnh sống, lứa tuổi của mình và của những người đang nghe mình bình luận . c. Bàn về những ý nghĩa xa rộng hơn , sâu sắc hơn mà hiện tượng ( vấn đề ) được bình luận có thể gợi ra .II. Cách bình luận : Có nhiều cách bình luận . Cách bình luận thường gặp nhất tiến hành theo 3 bước : 1. Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận Trình bày rõ ràng, trung thực 2. Đánh giá hiện tượng (vấn đề ) cần bình luận Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định , đánh giá của mình là xác đáng . 3. Bàn về hiện tượng ( vấn đề ) cần bình luận . Cần có những lời bàn sâu rộng. Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiBÀI TẬP ỨNG DỤNGXaùc ñònh ba böôùc trong caùch laäp luaän bình luaän cuûa ñoaïn vaên.Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiIII . Ghi nhớ :  Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét , đánh giá , bàn luận của mình về một hiện tượng (vấn đề) trong đời sống hoặc trong văn học .  Có nhiều cách bình luận. Nhưng dù theo cách nào thì người bình luận cũng phải : - Trình bày rõ ràng, trung thực hiện tượng ( vấn đề ) được bình luận. - Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định , đánh giá của mình là xác đáng . - Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề bình luận . Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiLuyện tập:SGKBài tập 1. Bai tập 2Bài tập 3NGOÀI SGK.Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiAI NHANH HƠN ? - VUI ĐỂ HỌC !1. Việt Nam , trong thời điểm hiện nay , lĩnh vực nào đang cần đến những lời bình hay nhất , đẹp nhất và nhanh nhất của các bạn ?a. Kinh tếb. Giao thôngc. Thể thaod .Du lịch .2.Hãy kể tên những điểm du lịch nào ở Việt Nam đang được cả thế giới quan tâm nhất ?YOU WIN ! YOU WIN !Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiĐÂY - NHỮNG KỲ QUAN THIÊN NHIÊN BẬC NHẤT THẾ GIỚI !VAØ ÑAÂY , NHÖÕNG CAÂU THÔ HAY CUÛA THI CA VIEÄT NAM.“ Thuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay”( “ Đây thôn Vĩ Dạ” – Hàn Mặc Tử )“Này đây lá của cành tơ phơ phất”“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”(“ Vội vàng” - Xuân Diệu )Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai Việt Nam chào đón các bạn ! Hãy viết đoạn văn bình luận tuyệt vời nhất cho Đất Nước và Con Người Việt Nam! Văn chương Việt Nam !Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiMột lời bình hay.Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiV. Keát luaän :Lập luận bình luận là một hoạt động thường xuyên của chúng ta trong cuộc sống.Đồng thời cũng là một lập luận quan trọng khi làm văn nghị luận. Châu Hồng Hoa –GV THPT Long Khánh –Đồng NaiHƯỚNG DẦN HỌC BÀI Ở NHÀ . 1. Ôn tập - Nắm vững kỹ năng bình luận -Hoàn chỉnh các bài luyện tập - Tập viết một số đoạn (bài) bình luận cho một vần đề quan tâm , một tác phẩm ( một đọn , một câu , một chi tiết , một nhân vật .yêu thích trong văn học 2. Chuẩn bị bài mới : - Tìm đọc những tác phẩm của nhà văn Victo Huygo , đặc biệt là tiểu thuyết “ Những người khốn khổ” - Soạn đoạn trích “ Người cầm quyền khôi phục uy quyền” Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng NaiCaùm ôn Quí Thaày Coâ vaø caùc Em Taïm bieät !Châu Hồng hoa – GV THPT long Khánh – Đồng Nai