Bài giảng Ngữ văn 11: Chiều tối

CHIỀU TỐI  Dưới sự hướng dẫn của giáo viên: PHẠM THỊ TUYẾT LOAN1) Hoàn cảnh sáng tác:Bài thơ được sáng tác mùa thu 1942. Là bài thứ 31/134 bài, trích trong “NKTT”.Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh Bác bị chuyển tù từ nhà lao Thiên Bảo đến nhà lao Tĩnh Tây. I- TÌM HIỂU CHUNG2) Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt I- TÌM HIỂU CHUNG I- TÌM HIỂU CHUNG3) Đề tàiBuổi chiều miền sơn cước Quyeän ñieåu quy laâm taàm tuùc thuï, Coâ vaân maïn maïn ñoä thieân khoâng; Sôn thoân thieáu nöõ ma bao tuùc, Bao tuùc ma hoaøn, loâ dó hoàng.Chim moûi veà röøng tìm choán nguû,Choøm maây troâi nheï giöõa taàng khoâng;Coâ em xoùm nuùi xay ngoâ toái,Xay heát, loø than ñaõ röïc hoàng.MộCHIEÀU TOÁIII )ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛNChim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,Quyện điểu quy laâm taàm tuùc thuï 1) 2 caâu thô ñaàu :Böùc tranh thieân nhieân chieàu toái ñeïp, gôïi buoànHình ảnh:“Quyện điểu” cánh chim mỏi quen thuộc, gợi buồn. -Cánh chim có mỏi mệt, nhưng nó cố gắng bay->Tìm chỗ dừng chân, tá túc.“Quyện điểu quy laâm taàm tuùc thuï” “Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,”Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;Coâ vaân maïn maïn ñoä thieân khoângHình ảnh: + “Coâ vaân” -> “Cô vân” -> Đám mây lẻ loi, cô đơn. + “Maïn maïn” Từ láy -> Trôi chậm chạp -> Chuyển động nhẹ nhàng -> Gợi sự êm ả, vắng lặng. => vaïn vaät vaän ñoäng“Coâ vaân maïn maïn ñoä thieân khoâng” “choøm maây troâi nhẹ giữa tầng khoâng;”Nghệ thuật:  Bút pháp cổ điển -> Lấy cái nhỏ bé để tả cái rộng lớn bao la, lấy cái động tả tĩnh, lấy cái hữu hạn tả cái vô hạn -> Đặc sắc của thơ Đường chính là chỗ ấy. Đối chiếuTương đồng:Cánh chim mỏi mệt sau một ngày Người tù cũng thấm mệt.Đám mây lẻ loi Người tù một mình trên đường giải đi.Tương phản:Cánh chim có mệt mỏi, chòm mây có cô đơn nhưng chúng tự do giữ bầu trời bao la. Người tù mất tự do.Vậy baûn dòch chöa chuyeån taûi heát yù thôSơ kếtBút pháp: Vài nét chấm phá, miêu tả bức tranh thiên nhiên đẹp nhưng buồn.Tác giả: Một tâm hồn rất phóng khoáng Ngòi bút tài hoa Tình yêu thiên nhiên của Người chiến sĩ Cách mạng Sơn thoân thiếu nữ ma bao tuùc Cô em xóm núi xay ngô tối,2) 2 caâu thô sau:Böùc tranh cuoäc soáng bình thöôøng bình dò, aám aùpHình ảnh: Cô thiếu nữ đang xay ngô tốihình ảnh khỏe khoắn, trẻ trung.“Sơn thoân thiếu nữ ma bao tuùc” “Coâ em xoùm nuùi xay ngoâ toái,”Xay hết lò than đã rực hồng.Bao tuùc ma hoaøn, loâ dó hoàngHình ảnh: Lo than rực hồng gợi lên ánh sáng, không khí và tâm hồn người tù trở nên ấm áp hơn.“Bao tuùc ma hoøan, loâ dó hoàng”“Xay hết lò than đã rực hồng.”Ma bao túc, bao túc ma hoàn laùy yù lieân hoaøn , nhịp thơ 4/3  Vận chuyển thời gian tuần hoàn theo vòng xoay của chiếc cối, khi ngô xay xong  Màn đêm buông xuống, lò than rực hống Hình tượng thơ luôn vận động theo chiều hướng đi lên từ bóng tối ra ánh sáng.Nghệ thuậtNghệ thuậtTư tưởng , tình cảm của Hồ Chí Minh luôn hướng đến sinh hoạt rất đời thường trong cuộc sống Tinh thần dân chủTừ “Hồng” nhãn tự của bài thơ.Sơ kếtHai câu thơ thể hiện tinh thần dân chủ của Hồ Chí Minh, tư tưởng tình cảm của Người luôn hướng đến cuộc sống, sinh hoạt của con người  Vẻ đẹp của bức chân dung tinh thần tự họa. III) CHỦ ĐỀ Bằng một vài nét chấm phá nhà thơ tả cảnh chiều tối mênh mông mà đầm ấm nơi núi rừng. Sự rung động tinh tế của một tâm hồn Người chiến sĩ Cách Mạng luôn hướng về sự sống, con ngưuời và cái đẹp.IV) KẾT LUẬN Bài thơ thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại.Nhà thơ khắc họa bức tranh thiên nhiên đẹp ấm áp tình người, thể hiện tinh thần lạc quan, lòng yêu cuộc sống của 1 thi sĩ cũng là của người chiến sĩ Cách Mạng.