Bài giảng Ngữ văn 10 - Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ (Trích Chinh phụ ngâm) - Đặng Trần Côn

Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ(Trích Chinh phụ ngâm)Nguyên tác chữ Hán: Đặng Trần CônBản diễn Nôm: Đoàn Thị Điểm (?)Giỏo sư: Phạm Thanh TuấnTrường: THPT Lờ Quý ĐụnI. Tiểu dẫn: 1. Tác giả:Đặng Trần Côn2. Dịch giả Đoàn Thị ĐiểmPhan Huy ích- Hoàn cảnh sáng tác3. Tác phẩm:Đầu đời Lê Hiển Tông, chế độ phong kiến Việt Nam rơi vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng.Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở khắp nơi, triều đình phải đưa quân đi đánh dẹp.- Thể loại:+ Ngâm khúc+ Nguyên tác: Thể trường đoản cú (câu thơ dài, ngắn khác nhau)+ Bản diễn Nôm: Thể song thất lục bát- Nội dung:Oán ghét chiến tranh phong kiến phi nghĩaTâm trạng khao khát tình yêu hạnh phúc lứa đôi của người chinh phụ có chồng đi chinh chiến ở phương xaDạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.Ngoài rèm thước chẳng mách tin,Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?Đèn có biết dường bằng chẳng biết,Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời,Hoa đèn kia với bóng người khá thươngGà eo óc gáy sương năm trống,Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.Khắc giờ đằng đẵng như niên,Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xaHương gượng đốt hồn đà mê mải,Gương gượng soi lệ lại châu chan.Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,Lòng này gửi gió đông có tiện,Nghìn vàng xin gửi đến non Yên,Non Yên dù chẳng tới miền.Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trờiTrời thăm thẳm xa vời khôn thấu, Nỗi nhớ chàng đau đáu nàoxong.Cảnh buồn người thiết tha lòng,Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun. a.Vị trí: Từ câu 193 -> 216 ( Tương ứng từ câu 228 -> 252 trong nguyên tác)b. Đại ý:c. Bố cục:Hai phần16 câu đầu : Nỗi cô đơn của người chinh phụ8 câu còn lại: Nỗi nhớ thương của người chinh phụ Thể hiện tình cảnh và tâm trạng cô đơn của người chinh phụtrong thời gian dài người chồng đi đánh trận không rõ tin tức,không rõ ngày về.II. Đọc – hiểu văn bản: 1. Đọc - hiểu khái quát:2. Đọc – hiểu chi tiết: a. Mười sáu câu đầu: Nỗi cô đơn của người chinh phụDạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.Ngoài rèm thước chẳng mách tin,Trong rèm, dường đã cóHoa đèn kia với bóng người khá thươngKhắc giờ đằng đẵng như niên,Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xaHương gượng đốt hồn đà mê mải,Gương gượng soi lệ lại châu chan.Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,có biết dường bằng chẳng biết,Đènđènbiết chăng?Gà eo óc gáy sương năm trống,Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời,* Ngoại cảnh:- Hình ảnh ngọn đèn: Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?Đèn có biết dường bằng chẳng biết.đèn biết chăng?Đèn có biếtDạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.Ngoài rèm thước chẳng mách tin,Trong rèm, dường đã cóHoa đèn kia với bóng người khá thươngKhắc giờ đằng đẵng như niên,Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xaHương gượng đốt hồn đà mê mải,Gương gượng soi lệ lại châu chan.Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,có biết dường bằng chẳng biết,Đènđènbiết chăng?Gà eo óc gáy sương năm trống,Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời,Dạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.Ngoài rèm thước chẳng mách tin,Trong rèm, dường đã cóHoa đèn kia với bóng người khá thươngKhắc giờ đằng đẵng như niên,Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xaHương gượng đốt hồn đà mê mải,Gương gượng soi lệ lại châu chan.Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,có biết dường bằng chẳng biết,Đènđènbiết chăng?Gà eo óc gáy sương năm trống,Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời, Sử dụng nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, tác giả đã khắc họa được đậm nét nỗi cô đơn, lẻ loi của người chinh phụ.*Trực tiếp: Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôiBuồn rầu nói chẳng nên lời* Hành động:Ngoài rèm thước chẳng mách tin,Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?Hoa đèn kia với bóng người khá thươngKhắc giờ đằng đẵng như niên,Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xaHương gượng đốt hồn đà mê mải,Gương gượng soi lệ lại châu chan.Sắt cầm gượng gảy ngón đàn,Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng,có biết dường bằng chẳng biết,ĐènGà eo óc gáy sương năm trống,Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời,Dạo hiên vắng, thầm gieo từng bước.Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.Nguyên tác: Cưỡng nhiên hương Cưỡng lâm cánh Cưỡng viện cầm Cưỡng điều sắtTiểu kết:Mười sáu câu đầu là tâm sự cô đơn ngóng trông khắc khoải càng ngày càng sâu đậm, càng ngày càng da diết khi người chồng đi chinh chiến ở phương xa không rõ ngày trở về.Xin chõn thành cảm ơn