Bài giảng môn vật lý 9 - Tiết 57: Sự phân tích ánh sáng trắng

Ngày soạn : 20/3/2012 Ngày giảng : 22/3/2012. Tiết 57. sự phân tích ánh sáng trắng I. Mục tiêu. 1. Kiến thức : - Nêu được chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm ánh sáng màu khác nhau và mô tả được cách phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu. 2. Kỹ năng : - Giải thích được một số hiện tượng bằng cách nêu được nguyên nhân là do có sự phân tích ánh sáng trắng. 3. Thái độ : - Rèn tính cẩn thận, tỉ mỉ, có ý thức giữ gìn đồ dùng. II. Đồ dùng dạy học. - GV chuẩn bị cho mỗi nhóm HS : 1 lăng kính tam giác đều 1 màn chắn có khe hẹp 1 bộ các tấm lọc mầu (xanh, đỏ, tím) 1 đèn phát ra ánh sáng trắng 1 biến thế nguồn và các dây nối 1 đĩa CD. - Học sinh. III. Phương pháp dạy học : - Phương pháp thực nghiệm, hoạt động nhóm, đàm thoại. IV. Tổ chức giờ học. * Kiểm tra. - Mục tiêu : Kiểm tra kiến thức về nguồn phát ánh sáng. - Thời gian : 5 phút. - Cách tiến hành. + Giáo viên yêu cầu HS trả lời : Nêu một vài ví dụ về nguồn phát ra ánh sáng trắng, nguồn phát ra ánh sáng mầu ? Nêu cách tạo ra ánh sáng mầu, lấy ví dụ ? *Hoạt động 1. Tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính. - Mục tiêu : Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng mầu. - Thời gian : 20 phút. - Đồ dùng dạy học : GV chuẩn bị cho mỗi nhóm HS : 1 lăng kính tam giác đều 1 màn chắn có khe hẹp 1 bộ các tấm lọc mầu (xanh, đỏ, tím) 1 đèn phát ra ánh sáng trắng 1 biến thế nguồn và các dây nối. - Cách tiến hành : Phương pháp hoạt động nhóm, thực nghiệm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh * Bước 1: HĐ cá nhân - Thí nghiệm 1. - GV hướng dẫn HS đọc tài liệu và làm TN1. +) Quan sát cách bố trí TN ? +) Quan sát hiện tượng xảy ra ? +) Mô tả hình ảnh quan sát được ? +) ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng gì ? +) ánh sáng thấy được sau lăng kính là ánh sáng gì ? - GV theo dõi, hướng dẫn nhóm gặp khó khăn tiến hành TN, quan sát hiện tượng. - Yêu cầu HS trả lời C1. * Bước 2: HĐ nhóm - Thí nghiệm 2. - GV hướng dẫn HS làm TN2a : +) Nêu mục đích TN ? +) Cách làm TN ? +) Nêu dự đoán ? - GV theo dõi, hướng dẫn nhóm gặp khó khăn tiến hành TN,quan sát hiện tượng. - Cho HS quan sát, nêu kết quả kiểm tra dự đoán và ghi câu trả lời C2 vào vở. - Hướng dẫn HS làm TN2b –SGK : +) Nêu mục đích của TN là thấy rõ sự ngăn cách hai dải màu xanh, đỏ. +) Nêu cách làm TN (dùng tấm lọc màu xanh, màu đỏ). - Yêu cầu HS quan sát và mô tả hiện tượng. - Tổ chức cho HS thảo luận để trả lời C3, C4. - GV chuẩn hoá câu trả lời của HS. *Bước 3: HĐ cả lớp * Kết luận. Yêu cầu HS trả lời : Nêu cách phân tích chùm sáng trắng bằng lăng kính. Trong chùm sáng trắng có những thành phần ánh sáng màu nào ? ? Nêu biện pháp BVMT ? *Tích hợp: - Sống lâu trong môi trường as nhân tạo( as màu) khiến thị lực bị suy giảm sức đề kháng của cở thể bị giảm sút. - ở tphố sử dụng quá nhiều đền mẩutng trí đã khiến môi trường bị ô nhiễm as. Sự ô nhiễm này sẽ dẫn đến giảm tầm nhìn,ảnh hưởng đến quan sát thiên văn.Và dẫn đến láng phí điện. Cá nhân đọc SGK, tìm hiểu cách làm TN. - Làm TN1- SGK theo nhóm. Mô tả bằng lời và ghi vào vở hình ảnh quan sát được để trả lời C1. - Các nhóm làm TN 2a – SGK để quan sát các ánh sáng mầu riêng rẽ trong dải mầu cầu vồng : +) Tìm hiểu mục đích TN. +) Dự đoán kết quả thu được nếu dùng tấm lọc mầu đỏ, mầu xanh ? +) Quan sát hiện tượng và kiểm tra dự đoán. +) Ghi câu trả lời cho một phần của C2. - Các nhóm làm TN 2b theo trình tự : +) Tìm hiểu mục đích TN. +) Nêu cách làm và dự đoán kết quả. +) Quan sát hiện tượng và kiểm tra dự đoán. +) Ghi câu trả lời cho phần còn lại của C2 vào vở. - Trả lời C3, C4. - Thảo luận để có câu trả lời đúng. - Trả lời câu hỏi của GV để rút ra kết luận. - Biện pháp GDBVMT : + Cần quy định Tchuẩn vểư dụng đền màu trang trí đèn quảng cáo. + NGhiêm cấm việc sử dụng đèn pha ô tô,xe máy là đèn phát ra as màu + Hạn chế sử dụng điện để thắp sáng đèn quang cáo để tiết kiệm điện. *Hoạt động 2 : Tìm hiểu việc phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD. - Mục tiêu : Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra được kết luận như trên. - Thời gian : 15 phút. - Đồ dùng dạy học : Nguồn phát ra ánh sáng trắng, đĩa CD. - Cách tiến hành : Phương pháp hoạt động nhóm, thực nghiệm. *Bước 1: HĐ nhóm - Hướng dẫn HS làm TN3 – SGK. - Giới thiệu tác dụng phan tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD và cách quan sát ánh sáng đã được phân tích. *Bước 2: HĐ cá nhân - Yêu cầu HS quan sát và trả lời C5, C6. - Tổ chức hợp thức hoá két luận. * Kết luận. Yêu cầu HS trả lời : Nêu cách phân tích chùm sáng trắng bằng đĩa CD. Trong chùm sáng trắng có những chùm sáng màu nào ? - GV thông báo kết luận chung. - Nhóm HS làm TN3 –SGK. - Trả lời C5, C6 và ghi vào vở. - Trả lời câu hỏi của GV để rút ra kết luận. * Hoạt động 3. Vận dụng. - Mục tiêu : Vận dụng được kiến thức về ánh sáng trắng và thành phần ánh sáng màu trong chùm sáng trắng. - Thời gian : 6 phút. - Cách tiến hành : Phương pháp đàm thoại. *Bước 1: HĐ cá nhân - Yêu cầu HS trả lời C7, giáo viên hướng dẫn : Thế nào là phân tích ánh sáng trắng ? - Yêu cầu HS trả lời C8, C9. - Giáo viên chuẩn hóa câu trả lời của HS. * Kết luận. Giáo viên tiểu kết hoạt động 3. - Cá nhân suy nghĩ trả lời C7, C8, C9, tham gia trao đổi trước lớp câu trả lời. C7. Không thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng. - HS nghe, ghi nhớ. V. Củng cố và hướng dẫn học tập ở nhà. - Yêu cầu HS đọc mục III – SGK và phần ghi nhớ. - Hướng dẫn HS học ở nhà : Học bài theo ghi nhớ SGK. Trả lời 53.1 – 53.4 (SBT) Nghiên cứu trước bài 54 SGK.