Bài giảng môn Toán lớp 7 - Tiết 11: Tập hợp q các số hữu tỉ

Chương I : Số HữU Tỉ & Số THựC Tiết 1 1 . TẬP HỢP Q CÁC SỐ HỮU TỈ I). MỤC TIÊU: - Hs hiểu được khái niệm số hữu tỉ , cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số và so sánh các số hữu tỉ .Bước đầu nhận biết mối quan hệ giữa các tập hợp số : - Biết biểu diễn số hữu tỉ trên trục số , biết so sánh số hữu tỉ - Thấy được tính thứ tự và hệ thống trong toán học . II). CHUẪN BỊ: GV : Bảng phụ ghi sơ đồ quan hệ giữa 3 tập hợp số :, , và các bài tập Thước thẳng có chia khoảng , phấn màu HS : Ôn tập các kiến thức : Phân số bằng nhau , T/c cơ bản của phân số , quy đồng mẫu cá phân số , so sánh số nguyên , so sánh phân số , biểu diễn số nguyên trên trục số . III). TIẾN TRÌNH : PHƯƠNG PHÁP NỘI DUNG Hđ1 Gíơi thiệu số hữu tỉ *Viết các số sau dưới dạng phân số : 2 =.. ; -0,3 = .; 0 = ; = . : *Có thể viết mỗi số trên thành bao nhiêu phân số bằng nó ? Viết mỗi số trên thành 3 phân số bằng nó * Ở lớp 6 ta đã biết : Các phân số bằng nhau là các cách viết khác nhau của cùng 1 số , số đó được gọi là số hữu tỉ *Vậy các số 2 ; -0,3 ; 0 ; gọi là gì ? * Số hữu tỉ là số được viết dưới dạng số nào ? Với điều kiện gì ? * Hãy dùng tính chất đặc trưng để viết Tập hợp các số hữu tỉ kí hiệu là =? + HS giải ?1 Vì sao các số 0,6 ; -1,25 ; là các số hữu tỉ ? + Số nguyên a có là số hữu tỉ không ? Vì sao ? Số tự nhiên n có là số hữu tỉ không ? Tại sao ? Nêu nhận xét về mối quan hệ của 3 tập hợp : số tự nhiên , số nguyên , số hữu tỉ + HS quan sát sơ đồ ( Bảng phụ ) + HS làm bài tập 1 ( trang 7 SGK ) Hđ2 Biểu diển số hữu tỉ trên trục số BT Biểu diễn các số nguyên -2 ; -1 ; 1 ; 2 trên trục số + Số hữu t ỉ đặt ở đâu trên trục số ? +Số được biểu diễn bên nào của điểm O ? ( đặt là điểm M ) - GV : Trên trục số điểm biểu diễn số hữu tỉ x gọi là ? Hđ3 So sánh hai số hữu tỉ - So sánh và - Để so sánh 2 số hữu tỉ ta làm thế nào ? HS trình bày cách giải . HS đọc SGK . x , y là 2 số hữu tỉ bất kì thì luôn có x = y hoặc x > y hoặc x < y . * Số hữu tỉ dương * Số hữu tỉ âm HS giải Hđ4 BT1 Thi đua tiếp sức theo tổ trên bảng lớp. BT2b Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số BT3 Thực hiện theo tổ trên bảng lớp. *Thêm câu d). *Có thể so sánh 2 phân số (số hữu tỉ ) cùng mẫu dương bằng cách so sánh 2 tích chéo ? * Trên trục số , giữa 2 điểm hửu tỉ khác nhau bất kì , bao giờ cũng có ít nhất 1 điểm hữu tỉ nữa và do đó có vô số điểm hữu tỉ . BT4 Điền vào chỗ trống để có phát biểu đúng (Với a và b là 2 số nguyên khác 0) a). Nếu a,b cùng dấu Thì là số hữu tỉ b). Nếu a,b khác dấu Thì là số hữu tỉ.. c). Và nếu .. Hđ5 Hướng dẫn về nhà Giải hoàn chỉnh các bài tập trong sách giáo khoa- sách bài tập I ). Số hữu tỉ : Số hữu tỉ là số được viết dưới dạng phân số ; ( với a , b Î ; b ≠ 0 ). Tập hợp cá số hữu tỉ kí hiệu là . VD : -3 Ï ; -3 Î ; -3 Î -Ï ; - Î Ì Ì II). Biểu diễn các số hữu tĩ trên trục số : VD : Biểu diễn số hữu tỉ ( Ï) trên trục số . - Chia độ dài đơn vị ra mẫu phần bằng nhau , - Đếm từ điểm số 0 đến tử +Trên trục số hữu tỉ , điểm biểu diễn số hữu tỉ x được gọi là điểm x . III). So sánh 2 số hữu tỉ x và y : - Viết x , y dưới dạng phân số cùng mẫu số dương - So sánh các tử số nguyên a và b : *Nếu a < b thì x < y * a = b thì x = y * a > b thì x > y * Số hữu tỉ dương , âm ( SGK / 7 ) VD : Số hữu tỉ dương Số hữu tỉ âm : *Nếu x < y thì trên trục số , điểm x ở bên trái điểm y . BÀI TẬP BT2b : BT3 So sánh các số hữu tỉ a). Vậy x < y d). BT4 (Với a và b là 2 số nguyên khác 0) Nếu a , b cùng dấu Thì Nếu a , b khác dấu Thì Và nếu a = 0 Ôn phép cộng , trừ phân số , qui tắc chuyển vế Tiết 2 : CỘNG TRỪ SỐ HỮU TĨ I). Mục tiêu : - Học sinh nắm vững các qui tắc cộng trừ số hữu tỉ hiểu qui tắc” chuyển vế “ trong tập hợp số hữu tỉ - Có kĩ năng làm các phép cộng , trừ số hữu tỉ nhanh và đúng - Có kĩ năng áp dụng qui tắc “chuyển vế “ II) Chuẩn bị : SGK , phấn màu bảng phụ III) Tiến trình : Phương pháp Nội dung Kiểm tra bàicũ : 1/. Định nghĩa số hữu tỉ - Viết tập hợp số hữu tỉ 2/. So sánh 3 số hữu tỉ (Không qui đồng ) 3/. Cộng và trừ 2 phân số Hđ 1 Nêu qui tắt cộng trừ hai phân số ? Gv : Vì mọi số hữu tỉ đều viết dưới dạng phân số do đó phép + ; - số hữu tỉ dựa vào qui tắc qui tắc + ; - phân số . Với 2 số hữu tỉ Trong đó a,b,m Î , m >0 . Hãy viết công thức tính x + y =? x + y =? Hs phát biểu qui tắc Áp dụng : Tính Hs giải : Tính Hđ 2 :Qui tắc chuyển vế Giáo viên : a , b ,c Î . a+ b = c Þ a= ? Tương tự : x , y, z Î c ó x+ y = z Þ x = ? Áp dụng : Tìm x biết Học sinh đọc chú ý (SGK /9) Hđ3 LUYỆN TẬP BT 6 : 1hs/1tổ /1câu (4 tổ _ 4 câu) BT 7 : Hs tìm cáh tóm tắt, mở rộng đề bài Hd: ; với a, b Î a). Th1: Hai số a , b cùng âm ; b). Th2 : Hai số a , b cùngdương . Chú ý : 2 phân số Có rút gọn ? ­ BT làm theo nhóm Thay số thích hợp vào chỗ trống khen thưởng nhóm giải nhanh và đúng Hđ4 Bài tập về nhà ¨BT8 sgk /10 áp dụng qui tắc bỏ dấu ngoặc xử lí dấuđể trước mỗi số hạng chỉ mang 1 dấu “+” hoặc “–‘’ . a). Mc =? ¨BT9 sgk /10 (Tìm số x Î ) -Có thể dùng cách tìm số hạng chưa biết trong tổng, hiệu - Các psố (số hang) tối giản ? - MC = ? ¨ Ôn phép nhân chia số nguyên --- phân số SGK hs so sánh được : 1). Cộng trừ hai số hữu tỉ : với ; ( a,b,m Î , m >0 ) Vd: NX : + Viết các số hạng thành phân số cùng mẫu dương + Rồi cộng các tử và rút gọn nếu được 2). Qui tắc “ Chuyển vế” (sgk/9) Với mọi x , y, z Î x+ y = z Þ x = z –y Vd : Tìm x biết BT6 BT 7 : a). b). ­ Bài tập trắc nghiệm Chọn 2 câu đúng trong các câusau : Với a , b Î và a và b cùng âm thì : a). a + b = . b). a + b = - () . c). a - b = d). a - b = ¨BT8 sgk /10 a). Biểu thức A có NX : + 3 psố tối giản . + 3 mẫu là 3 số nguyên tố cùng nhau + Mc là : 2.5.7 =? ( 70 ) ¨BT9 sgk /10 x - a = b Þ x = ....... a – x = b Þ x = ....... Tiết 3 – NHÂN - CHIA SỐ HỮU TỈ I). MỤC TIÊU : - HS nắm vững các qui tắc nhâ , chia số hữu tỉ , hiểu khái niệm tỉ số của hai số hữu tỉ . - Có kỉ năng nhân , chia số hữu tỉ nhanh và đúng . II). CHUẪN BỊ : SGK , phấn màu , bảng phụ . III). TIẾN TRÌNH : Gv : Phép nhân và chia 2 phân số cũng là phép nhân và chia 2 số hữu tỉ . . Hs: học và , làm bài ở nhà PHƯƠNG PHÁP NỘI DUNG 1)Hđ 1 : Kiểm tra bài Tìm x biết : x - Nhân 2 phân số sau : : 2). Hđ2 : Nhân 2 số hữu tỉ GV : Cho số hữu tỉ -Thiết lập công thức nhân 2 số hữu tỉ x . y = ? HS : Áp dụng : Tính 3). Hđ3: Chia 2 số hữu tỉ HS lập công thức tính : x : y = ? VD: Áp dụng : Tính HS : Nhắc lại các t/c của phép nhân phân số: giao hoán , kết hợp , nhân với 1 , t/c phân phối , định nghĩa số nghịch đảo ôTa gọi là gì của và ? ôTổng quát :Tỉ số của x và y là gì ? Kí hiệu ? 4)Hoạt động 4 : Bài tập BT11 HS giải trên bảng a, b ,d BT13 HS giải bài a , b , c , d BT16 HS giải bài a , b Áp dụng t/c (x : m) + (y : m) =(x + y): m (cùng số chia m0) Hoặc (cùng số chia z0 ) Lưu ý HS nhận xét đặc điểm của đề bài để áp dụng đúng tính chất tránh nhầm lẫn . BT14 Chia 4 nhóm giải GV cho lớp nhận xét và tính điểm cho mỗi nhóm . 5) Dặn dò : *Giải các bài tập còn lại *Ôn : + Gíá trị tuyệt đối của số nguyên + Phân số thập phân , các phép tính về số thập phân )Nhân hai số hữu tỉ VD : Tính II) Chia hai số hữu tỉ : VD : Chú ý : coøn gọi là tỉ số của và . BÀI TẬP (SGK / 11) BT11 BT13 Tiết 4 : GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI CỦA MỘT SỐ HỮU TỈ CỘNG - TRỪ - NHÂN - CHIA SỐ THẬP PHÂN I)MỤC TIÊU : - HS hiểu khái niệm giá trị tuyệt đối của 1 số hữu tỉ . - Xác định được giá trị tuyệt đối của 1 số hữu tỉ ; có kỉ năng cộng trừ , nhân , chia số thập phân - Có ý thức vận dụng t/c các phép toán hợp lí . II)PHƯƠNG TIỆN : SGK , phấn màu , bảng phụ . III)HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP : PHƯƠNG PHÁP Hđ1 Kiểm tra bài cũ +Gíá trị tuyệt đối của số nguyên a là gì ? + Tìm ? trong các trường hợp sau : Đặt vấn để : Cách tìm giá trị tuyệt đối của số hữu tỉ x Hđ2 : Gíá trị tuyệt đối của số hữu tỉ - HS đọc định nghĩa gttđ của số hữu tỉ x ( SGK / 13 ) Nhận xét định nghĩa gttđ của 1 số nguyên và gttđ của số hữu tỉ x ( Cùng 1 tập hợp ) ?1 Điền vào chỗ trống () (Bảng phụ ) b). Nếu: x > 0 thì x = 0 thì x < 0 thì a). Nếu x = 3,5 thì x = thì x = 0 thì -HS lập công thức tính gttđ của số hữu tỉ x VD : thì x = -2,58 thì - Với mọi số x Î Q so sánh với số 0 So sánh với với x ­ Hs giải tìm ; biết : Hđ 3 Cộng trừ nhân chia số thập phân Gv : Cộng trừ nhân chia theo qui tắc nào ? +, - , * phân số (viết dưới dạng phân số ) +, - , * số nguyên ( số thập phân ) Vd: hs tính Gv chia số thập phân theo qui tắc nào? Vd : Tính -16,328 : 5,2 = ? Hs giải Hđ4 Hs giải BT17- sgk / 15 (chú ý đối tượng học sinh yếu trung bình) Hs giải miệng Giải trên bảng BT18 : ............... BT19 : Bảng phụ a)Giải thích cách làm b) Nêu làm cách nào ? BT 20 : chia 4 nhóm( làm trên bảng phụ bảng phụ hoặc mỗi nhóm cử đại diện lên giải gv chấm nhanh và chính xác) NỘI DUNG +Gíá trị tuyệt đối của số nguyên a là khoảng cách (hình học) từ số 0 đến số a trên trục số a = ± 12 Þ 12 và a = 0 Þ 0 I). Gíá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ : a). Đn : Sgk /13 ­Vd : Nếu x = 3,5 thì x = thì x = 0 thì b). Công thức : nếu ­VD : Nếu thì x = -2,58 thì ­Nhận xét : + xÎQ ta luôn có . (Gíá trị tuyệt đối của mọi số hữu tỉ là một số không âm ) . + (Với mọi số hữu tỉ x). a;b). Þ = ; II). Cộng- trừ: nhân- chia số thập phân : a). Qui tắc : sgk/14 ­Vd: BT 17: BT 18 BT 20: Dặn dò : Hs giải phần luỵên tập sgk /15/16 chuẩn bị máy tính bỏ túi Tiết 5 LUYỆN TẬP I. Mục tiêu Rèn kĩ năng : So sánh các số hữu tỉ , biểu diển số hữu tỉ trên trục số Tính nhanh ( dựa vào các t/c ) cộng , trừ , nhân , chia số thập phân . Tìm x (đẳng thức có dấu gttđ ) Sử dụng thành thạo máy tính bỏ túi ( các phép tính về số thập phân ) II. Chuẩn bị Gv : Bài soạn các ví dụ hìnhvẽ , phiếu học tập . Hs : Sách vở , dụng cụ học tập . III. Tiến trình : Phương pháp Hđ 1: Kiểm tra bài cũ : Tìm x biết : Tính : Hđ 2 Sửa bài tập SGK / 15 , 16 BT21 : HS chú ý các phân số trên chưa tối giản . Trước hết cần phải làm gì ? ( Rút gọn phân số ) - Các phân số nào cùng biểu diển 1 số hữu tỉ ? - Viết 3 phân số cùng biểu diển số hữu tỉ BT22 : HS suy nghỉ tìm ra cách giải Để so sánh các số hữu tỉ trên cần phải quy đồng mẫu số không ? BT23 : So sánh các số hữu tỉ dựa vào t/c bắt cầu x < y ; y < z Þ x < z a) < ..? ; ? < 1,1 Þ BT24 : HS giải trên bảng - Áp dụng t/c nào đ63 tính nhanh ? BT25 : GV hướng dẫn cách giải BT26 : Hướng dẫn HS tự đọc và làm theo SGK , sau đó dùng máy tính bỏ túi để tính a) c) (SGK / 17 ) b) d) Chia 4 nhóm ( 4 bảng phụ ) Gỉai các bài tập sau : Tính giá trị của biểu thức sau khi đã bỏ dấu ngoặc A = (3,1 – 2,5 ) – ( -2,5+3,1) B = (5,3-2,6) – (4+5,3) C = - (251 .3 +281)+3 . 251 – (1 – 281 ) D = Mỗi nhómcử đại diện lên giải . GV chấm điểm cho mỗi nhóm . Hđ 3 Dặn dò , bài tập về nhà : Tim x biết : Ôn lại định nghĩa của 1 số nghuyên với số mủ tự nhiên , qui tắc nhân , chia 2 lũy thừa cùng cơ số . Nội dung BT 21 : biểu diển số hữu tỉ và biểu diển số hữu tỉ BT22 : BT23 : BT24 : BT25: Tiết 6 : LUỸ THỪA CỦA MỘT SỐ HỮU TỈ I) . MỤC TIÊU : - HS hiểu khái niệm luỹ thừa với số mũ tự nhiên của một số hữu tỉ , biết các qui tắc tính tích và thương của hai luỹ thừa cùng cơ số , luỹ thừa của luỹ thừa . - Có kĩ năng vận dụng các qui tăc nêu trêb trong tính toán . II). PHƯƠNG TIỆN : SGK , phấn màu , bảng phụ . III). HOẠT ĐỘNG : Kiểm tra bài cũ : Nêu khái niệm luỹ thừ với số mũ tự nhiên . Qui tắc tính tích và thương của hai luỹ thừa cùng cơ số là số tự nhiên an = ( a , n Î N ; n ≠ 0 ) an . am = an : am = T ính 23 v à 32 . 3 ; 54 : 53 GV : Luỹ thừa với số mũ tự nhiên của một số hữu tỉ 3 = ? Gíơi thiệu bài mới Hoạt động 2 : Luỹ thừa với số mũ tự nhiên GV khẳng định các kiến thức trên cũng áp dụng được cho các lũy thừa mà cơ số là số hữu tỉ . HS : xn = ? ( x Î Q , n Î N , n > 1 ) xn đọc là .. x n. Qui ước : x1 = .. X0 = .. ( x ≠ 0 ) GV : Khi ( a, b Î Z ;b ≠ 0 ) = ? -Hs phân tích theo định nghĩa kết luận : Hs giải Tính Hoạt động 2 :Tính tích và thương của 2 lũy thừa cùng cơ số -Hs ( x điều liện Phát biểu theo qui tắc : . Hs giải : tính Hoạt động 3: Luỹ thừa của luỹ thừa -hs giải và so sánh Kết luận đều gì ? Tổng quát Phát biểu thành qui tắc Hs giải : Điền số thích hợp vào chỗ trống Hs hay nhầm lẫn hai công thức Và Gv nêu vấn đề Hs giải thích khi m,n=0 - m, n=2 5) Hđ: Củng cố làm bài tập 27 ,28 Sau đó rút ra nhận xét về dấu của l/t với một số nũ chẳn và l/t với một số mũ lẻ của một sô hữu tỉ âm Bài 29: Viết số dưới dạng 1 luỹ thừa ( gọi 4hs của 4 tổ lên bảng thi đua nhau) Bài 30 Tìnm x a) Tìm số bị chia ? b) Tìm thừa số ? Bài 31: “có thể viết (0,25)8 dưới và (0,125)4 dạng hai luỹ thừa cùng cơ số “? Đây là câu hỏi đã nên ở phần đầu bài .Hs suy nghĩ và trả lời . Viết hai l/t về cùng cơ số nào ? Bài 33:hs tự đọc trong sgk rồi dùng tính bỏ túi để tính 6) Dặn dò Bt về nhà 32 sgk /27 sách bài tập trang 9 bài 43,44,45 I) Luỹ thừa với số mũ tự nhiên: 1) ĐN: 2) C ông th ức: Qui ư ớc: ( a, b Î Z ;b ≠ 0 ) Áp dụng tính: II).Tích và thương của 2 lũy thừa cùng cơ số: Qui tắc : SGK18 Áp dụng tính III)Luỹ thừa của luỹ thừa 1)qui tắc 2)công thức 3) Áp dụng Bài 28: Nhận xét : l/t với một số mũ chẳn của một số âm là một số dương ; l/t với một số mũ ẻ của một số âm là một số âm B ài 29: B ài 30: Tiết 7 : LUỸ THỪA CỦA MỘT SỐ HỮU TỈ I)MỤC ĐÍCH : - HS nắm vững 2 qui tắc về luỹ thừa của 1 tích và luỹ thừa của 1 thương - Có kỉ năng vận dụng các qui tắc trên trong tính toán II)PHƯƠNG TIỆN : SGK , bảng phụ III)HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP : Kiểm tra bài cũ HS1 : Viết công thức tính tích và thương của hai luỹ thừa Áp dụng : Tính a) (-2 )3 . (-2 ) b) HS2 : Tính (2 . 5 )2 HS3 : Tính : 22 . 52 ; = GV : ( a . b ) 3 = ? Tính chất trên gọi là luỹ thừa của một tích Gíơi thiệuu phần tiếp theo luỹ thừa của .. Hoat động 2 : Luỹ thừa của 1 tích - HS : Viết công thức tổng ( x . y )n  = .? Phát biểu qui tắc trên - HS : Áp dụng : Tính ( abc )4 = - GV : Để tính nhanh tích ( 0,125 )3 . 83 làm như thế nào ? - HS : suy nghĩ , GV gợi ý áp dụng từ công thức trên . Khi có xn .yn = ..? ( 0,125 )3 . 83 = .? b) Tính c)Tính Nhận xét : 2 luỹ thừa này không cùng cơ số không cùng số mũ .Có thể viết thành hai luỹ thừa có cùng số mũ được hay không? Hs giải Hđ 2: Luỹ thừa của một thương Hs tính và so sánh nhận xét Gv: Đây là tính chất luỹ thừa của tích Hs : Viết công thức tổng quát -Phát biểu qui tắc : - Áp dụng :Tính Gv có thể tính nhanh Hs suy nghĩ áp dụng: 4) H đ 4 : củng cố Bt 34: Bảng ph ụ ghi b ài t ập tr ên . Hs nhận x ét Bt 35: Th ừa nhận t/c v ới Nếu Tìm m,n bi ết : Vi ết v ề luỹ th ừa c ơ s ố Cho hai số mũ giống nhau b) Tương t ự B ài 36:Hs lên bảng giải Ch ú ý : Đ ể áp dụng đươc các công thức về luỹ thừa , viết chúng dưới hai dạng 2 l/t cùng cơ số hoặc cùng số mũ Các bài c,d,e b ài 37 phối hợp nhiều công thức để tính 5) D ặn dò : bt v ề nhà Làm bài tập phần luyện tập I) Luỹ thừa của 1 tích : Qui tắc : ( SGK /26 ) ( x . y )n = xn . yn Áp dụng: II)Luỹ thừa của một thương:( sgk/21) Áp d ụng: T ính B ài t ập B ài 35 B ài 36: B ài 37: Tiết 8 LUYỆN TẬP I). Mục tiêu : - Củng cố các phép tính về luỹ thừa các phép tính trong - Rèn tính cẩn thận chính xác , kĩ năng tính toán nhanh . - Rèn cách trình bày dãy tính một cách hợp lí . II). Phương tiện : Gv : bảng ghi phụ tổng hợp các công thức về luỹ thừa và bài tập Hs : Giải BT sgk , Ôn các kiến thức về luỹ thừa III). Hoạt động trên lớp: Phương pháp Hđ1 Kiểm tra bài cũ Hđ2 Giải bài tập SGK BT 38 a/. GV gợi ý cách giải +Viết mỗi số mũ thành tích chứa thừa số 9 27 = 9x 18 = 9y / x ;y = ? + Viết mỗi luỹ thừa thành luỹ thừa của 1 luỹ thừa số mũ ngoài là 9 Þ 227 = (2x)9 =? 318 = (3y)9 =? b/. So sánh 2 luỹ thừa * “Cùng số mũ ; luỹ thừa có cơ số lớn hơn thì . . .” Áp dụng từ kết quả của bài a giải bài b BT39 BT 40 Theo thứ tự trong ngoặc trước , tránh lầm lẫn BT 40c/. Hs nhận xét gì về hai luỹ thừa + cùng số mũ +cùng cơ số qui tắc nào? Từ cách làm bài c Þ bài d và xm = ym thì x = y BT42 +Để tìm được số mũ của luỹ thừa áp dụng t/chất nào ? +Gv cho hs giải thêm một số bài tập phối hợp các phép tính trong . +Hs lên bảng giải các bài tập thi đuatheo tổ CHÚ Ý 2 tính chất xm = ym thì x = y Hoạt động nhóm : Chia 4 nhóm giải bài tập . Hình vuông dưới đây có t.chất sau : + Mỗi ô một ghi 1 luỹ thừa ; + Tích các LT trong mỗi hàng ; mỗi cột và mỗi đường chéo đều bằng nhau . Hãy điền vào các số còn thiếu vào ô trống ? ? ? ? ? * Ở đường chéo I có đủ 3 luỹ thừa với tích là : . . = . *Luỹ thừa ô chưa biết bằng giá trị số của tích đường chéo I chia cho các luỹ thừa các ô đã biết cùng cơ số 2 . Hướng dẫn học ở nhà + Hoàn chỉnh các BT đã được giảng ở lớp + BT về nhà BT 43 / sgk 123 + Chú ý các chi tiết khi trình bày bài giải. + Chú ý việc xử lý dấu từng số hạng , từng nhóm số hạng + Đọc thêm “Luỹ thừa với số mũ nguyên âm” Nội dung BT 38 b). Mà 8 vậy > . BT 39 BT40 BT42 Tìm số tự nhiên n ? Tính tiết 9: TỈ LỆ THỨC I)Mục tiêu : -hs hiểu rõ thế nào là tỉ lệ thức , nắm hai t/c của tỉ lệ thức -Nhận biết tỉ lệ thức và TLT và các số hạng của TLT -Vận dụng thành thoạ các t/c của TLT II)Phương tiện : sgk , phấn màu , bảng phụ III)Hoạt động trên lớp : Kiểm tra bài Phát hiện kiến thức mới Gv nêu câu hỏi kiểm tra Tỉ số hai số a và b với b0 gọi là gì ? Kí hiệu : So sánh 2 tỉ số : và HS tỉ số của hai số a và b với b0 là thương của phép chia a cho b Kí hiệu hoặc a:b Hs nhận xét bài làm của bạn Gv trong bài tập trên ta có 2 tỉ số bằng nhau ta nói đẳng thức là 1 tỉ lệ thức Vậy tỉ lệ thức là gì ? Gv giới thiệu bài mới 1) Hoạt động 1:định nghĩa tỉ lệ thức Hs nêu đinh nghĩa tỉ lệ thức ? điều kiện? Gv giới thiệu TLT hoặc a : b = c : d Các số hạng của TLT : a,b,c,d Các ngoại tỉ (số hạng ngoài ) a;d Các trung tỉ ( số hạng trong ): b ; c Hs : làm bt trang 4 SGK 1) Từ các tỉ số sau đây có lập được TLT hay không ? 2) Cho tỉ số hãy viết 1 tỉ số nữa để hai tỉ số này lập thành 1 TLT(cả lớp cùng làm cho hai ví dụ ) Có thể lập bao tỉ số như vậy ? 3) cho vd về TLT ( cho 2vd) 4) cho TLT tìm x ? 2) Hoạt động 2:Tính chất khi có tỉ lệ thức mà a,b,c,d Î Z thì theo đn hai phân số bằng nhau ta có:ad = cb Ta hãy xem các t/c thức này có đúng với TLT nói chung hay không? Xét TLT hãy xem SGK để hiểu cách c/m khác của đẳng thức tích 18 .36 = 24 .27 Hs làm bài tập từ TLTÞ ad = cb -Hs hoạ động nhóm Nêu kết quả sau khi cm: Tích bằng -Gv ghi t/c 1 ( t/c cơ bản TLT) 3) Hoạt động 2: Gv nêu vấ đề NếuÞ ad = cb Ngược lại nếu ad = cb Þ Xem lại cách làm sgk Từ đẳng thức :18 .36 = 24 .27Þ có thể áp dụng làm bt Hoạt động nhóm chia 4 nhóm Mỗi nhóm suy ra một TLT Nhóm 1:ad = cb Þ 2 ad = cb Þ 3 ad = cb Þ 4 ad = cb Þ Gv: Từ ad = bc có thể suy ra được bao nhiêu TLT ? Nên t/c 2 Cả lớp nhận xét vị trí của các ngoại tỉ và trung tỉ của TLT (2),(3),(4) so với TLT (1) Từ đó cho biết nếu cho trước một tỉ lệ thức, ta các thể đổi chỗ số hạng của TLT như thế nào để được TLT mới ? TLT1: giữ nguyên , đổi chỗ .TLT 2 giữ nguyên , đổi chỗ .TLT 3 giữ nguyên , đổi chỗ .TLT 4 Gv Tổng 2 hợp t/c của TLT . Với a,b,c,d ≠ 0có 1 trong 5 đẳng thức ta có thể suy ra các đẳng thức còn lại .Gv gới thiệu bảng tóm tắt trang 26sgk Bảng phụ ghi . ad = bc Hoạt động 3 Luyện tập củng cố BT46 Tìm số x trong các TLT a) Trong Tæ leä thöùc , muoán tìm 1 ngoaïi tæ laøm theá naøo ? b) -0,52 : x = -9,36 ; 16,38 Töông töï muoán tìm 1 trung tæ laøm theá naøo ? BT47: lập tấp cả các TLT có thể được từ đẳng thức sau : 6 . 63 = 9.42 . 4 Höôùng daãn veà nhaø Naém vöõng ñònh nghóa vaø caùc t/c cuûa Tæ leä thöùc . Caùc caùch hoaùn vò soá haïng cuûa Tæ leä thöùc , tìm 1 soá haïng trong Tæ leä thöùc . Baøi taäp 44 , 45 , 46 , 47 ( b ) , 48 / SGK . I)Ñònh nghóa : (SGK / 24 ) laø 1 TLT ( b , d ≠ 0 ) Kí hieäu : TLT coøn ñöôïc vieát a: b = c : d Ghi chuù : ( SGK / 24 ) VD : Vaäy = laø TLT b) khoâng laäp ñöôïc TLT c) Coù theå döïa vaøo t/c 2 phaân soá baèng nhau ñeå tìm x : II)Tính chaát : Tính chaát 1 ( T/c cô baøn cuûa TLT ) Neáu Þ ad = c b Tính chaát : Neáu ad = c b ( a , b , c , d ≠ 0 ) Ta coù caùc TLT : ; Luyện tập 6 . 63 = 9 . 42 Tieát 11 TÍNH CHAÁT CUÛA DAÕY TÆ SOÁ BAÈNG NHAU I/. Muïc tieâu : Hs naém vöõng tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau . Coù kó naêng vaän duïng t/c naøy ñeå giaûi caùc baøi toaùn chia theo tæ leä . II/. Phöông tieän Gv :Bảng phụ ghi bài tập ghi bảng tổng hợp 2 t/c của TLT - bảng phụ nhóm . Hs : Học vá làm bài ở nhà III/ Hoaït ñoäng treân lôùp : phương pháp HÑ1 Kieåm tra baøi cuõ Hs 1 . Neâu tính chaát cô baûn cuûa TLT ? . Laäp caùc TLT coù ñöôïc töøø caùc ñaúng thöùc sau 0,24 . 1,61 = 0,84 . 0,46 BTSGK/ 28 Hs 2 Cho TLT Haõy so saùnh caùc tæ soá vaø Vôùi caùc tæ soá trong TLT ñaõ cho . Hay moät caùch toång quaùt HÑ2 Tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau : Yeâu caàu hoïs sinh töï ñoïc sgk/28 ,29 phaàn c/m.Hs leân baûng trình baøy laïi vaø daãn tôùi keát luaân Neâu HÑ2 Tính chaát : Gv ñaëc vaán ñeà neáu coù daõy tæ soá baèng nhau Döï ñoaùn keát quaû Theo caùch c/m treân hs leân baûng laøm Töông töï caùc tæ soá treân coøn baèng tsoá naøo ? Hs: Gv löu yù hs tính töông öùng cuûa caùc soá haïng daáu + , - trong caùc tæ soá Neâu caùc tính chaát daõy tæ soá baèng nhau ( baûng phuï) Gv cho ví dụ ñeå minh hoaï VD Hñ3 Chuù yù soá tæ leä Hs ñoïc phaàn “ Chuù yù” sgk/29 Kí hieäu BT Duøng daõy tæ soá baèng nhau ñeå theå hieän caâu noùi sau : Soá hs cuûa lôùp 7A , 7B, 7C lần lượt là a;b;c tương ứng tæ leä vôùi caùc soá 8 ,9,10 Hñ 4 Luyeän taäp BT54 sgk /30 Tìm 2 soá x; y bieát : vaø x+y=16 +Tìm giaù trò cuûa tæ soá döïa vaøo tính chaát naøo ? +Thay toång x+y vaøo töû p.soá thöù 3 + Gheùp töøng tæ soá vôùi p.soá thöù 3 laäp TLT môùi +Tìm 2 soá x; y trong töøng TLT môùi BT55 Tìm hai soá x , y bieát x;y = ? + Vieát 2 pheùp chia döôùi daïng tæ soá ® TLT? + Aùp duïng tính chaát ® 3 tæ soá baèng nhau ? Hđ5 Höôùng daãn veà nhaø : BT57 : +Goïi soá vieân bi cuûa 3 baïn Minh,Huøng Duõng, laø x , y, z tæ leä vôùi caùc soá : 2, 4, 5 ta ñöôïc TLT? + Toång soá bi cuûa caû 3 baïn laø? (x+y+z =) +Aùp duïng tính chaát gì? ñeå tính giaù trò cuûa caùc tæ soá BT 58 , 59 ,60 sgk / 30,31 BT74 , 75 , 76 sbt - OÂân taäp tính chaát tæ leä thöùc vaø tc daõy tæ soábaèng nhau - Chuaån bò tieát LUYEÄN TAÄP Nội dung BTSGK/ 28 I). Tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau : cm/ sgk Töø hai daõy tæ soá baèng nhau Môû roäng cho TLT coù 3 tæ soá baèng nhau VD II) Chuù yù · Khi coù daõy tæ soá , · ta vieát caùc soá a , b , c tæ leä vôùi 2 ; 3 ; 5 · Ta cuõng vieát BT Goïi hs cuûa caùc lôùp 7A , 7B, 7C laàn löôït laø : a, b, c ta coù BT 54 · · BT55 Þ · · Tuaàn 6 Tieát 11 TÍNH CHAÁT CUÛA DAÕY TÆ SOÁ BAÈNG NHAU I/. Muïc tieâu : Hs naém vöõng tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau . Coù kó naêng vaän duïng t/c naøy ñeå giaûi caùc baøi toaùn chia theo tæ leä . II/. Phöông tieän Gv :Bảng phụ ghi bài tập ghi bảng tổng hợp 2 t/c của TLT - bảng phụ nhóm . Hs : Học vá làm bài ở nhà III/ Hoaït ñoäng treân lôùp : phương pháp HÑ1 Kieåm tra baøi cuõ Hs 1 . Neâu tính chaát cô baûn cuûa TLT ? . Laäp caùc TLT coù ñöôïc töøø caùc ñaúng thöùc sau 0,24 . 1,61 = 0,84 . 0,46 BTSGK/ 28 Hs 2 Cho TLT Haõy so saùnh caùc tæ soá vaø Vôùi caùc tæ soá trong TLT ñaõ cho . Hay moät caùch toång quaùt HÑ2 Tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau : Yeâu caàu hoïs sinh töï ñoïc sgk/28 ,29 phaàn c/m.Hs leân baûng trình baøy laïi vaø daãn tôùi keát luaân Neâu HÑ2 Tính chaát : Gv ñaëc vaán ñeà neáu coù daõy tæ soá baèng nhau Döï ñoaùn keát quaû Theo caùch c/m treân hs leân baûng laøm Töông töï caùc tæ soá treân coøn baèng tsoá naøo ? Hs: Gv löu yù hs tính töông öùng cuûa caùc soá haïng daáu + , - trong caùc tæ soá Neâu caùc tính chaát daõy tæ soá baèng nhau ( baûng phuï) Gv cho ví dụ ñeå minh hoaï VD Hñ3 Chuù yù soá tæ leä Hs ñoïc phaàn “ Chuù yù” sgk/29 Kí hieäu BT Duøng daõy tæ soá baèng nhau ñeå theå hieän caâu noùi sau : Soá hs cuûa lôùp 7A , 7B, 7C lần lượt là a;b;c tương ứng tæ leä vôùi caùc soá 8 ,9,10 Hñ 4 Luyeän taäp BT54 sgk /30 Tìm 2 soá x; y bieát : vaø x+y=16 +Tìm giaù trò cuûa tæ soá döïa vaøo tính chaát naøo ? +Thay toång x+y vaøo töû p.soá thöù 3 + Gheùp töøng tæ soá vôùi p.soá thöù 3 laäp TLT môùi +Tìm 2 soá x; y trong töøng TLT môùi BT55 Tìm hai soá x , y bieát x;y = ? + Vieát 2 pheùp chia döôùi daïng tæ soá ® TLT? + Aùp duïng tính