Bài giảng môn toán lớp 7 - Chương II :Hàm số và đồ thị (tiếp)

Chương II :Hµm sè vµ ®å thÞ§¹i l­îng tØ lÖ thuËnMét sè bµi to¸n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ thuËnHµm s觹i l­îng tØ lÖ nghÞchMét sè bµi to¸n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞchMÆt ph¼ng to¹ ®é§å thÞ hµm sè y = axEm h·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn? Cho vÝ dô?Chương trình Toán lớp 4 đã giới thiệu về hai đại lượng tỉ lệ thuận, đó là hai đại lượng mà đại lượng này tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần. Những cặp đại lượng tỉ lệ thuận thường gặp là: thời gian đi và quãng đường đi được (trong chuyển động đều), số lượng một loại hàng và số tiền hàng, độ dài cạnh hình vuông và chu vi hình vuông, số người làm và sản phẩm làm được (khi năng suất mọi người như nhau), số sản phẩm và lượng nguyên vật liệu để sản xuất ra sản phẩm,.... Có cách nào để mô tả ngắn gọn hai hai đại lượng tỉ lệ thuận ? ?1 Viết công thức tính: a. Quãng đường đi được s(km) theo thời gian t (h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 km/h? b. Khối lượng m(kg) theo thể tích v( )của thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng D( ) (Chú ý : D là một hằng số khác 0). a) S = 15.tb) m =D.V (D là hằng số khác 0)Em h·y nhËn xÐt vÒ sù gièng nhau gi÷a hai c«ng thøc trªn? y = k.x (k là hằng số khác 0) ?1§Þnh nghÜa: NÕu ®¹i l­îng y liªn hÖ víi ®¹i l­îng x theo c«ng thøc: y=k.x( víi k lµ h»ng sè kh¸c 0) th× ta nãi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k . Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ .Hái x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè tØ lÖ nµo??2§Þnh nghÜa: NÕu ®¹i l­îng y liªn hÖ víi ®¹i l­îng x theo c«ng thøc: y=k.x( víi k lµ h»ng sè kh¸c 0) th× ta nãi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k . Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ => x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ ?2Chó ý:khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì x cũng tỉ lệ thuận với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ thuận với nhau. Nếu y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k ( khác 0 )thì x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ 1/kH×nh vÏ d­íi lµ mét biÓu ®å h×nh cét biÓu diÔn khèi l­îng cña 4 con khñng long. Mçi con khñng long ë c¸c cét a, b, c, d nÆng bao nhiªu tÊn nÕu biÕt r»ng con khñng long ë cét a nÆng 10 tÊn vµ chiÒu cao c¸c cét ®­îc cho trong b¶ng sau:?3CétabcdChiÒu cao (mm)1085030Khối lượng(tấn)10CétabcdChiÒu cao (mm)1085030Khối lượng(tấn)1085030Cho biÕt hai ®¹i l­îng y vµ x tØ lÖ thuËn víi nhau:xx1 = 3x2 = 4x3 = 5x4 = 6yy1 = 6y2 =?y3=?y4=?a.H·y x¸c ®Þnh hÖ sè tØ lÖ cña y ®èi víi x?b.§iÒn vµo dÊu “?” trong b¶ng trªn b»ng sè thÝch hîp?c.Cã nhËn xÐt g× vÒ tØ sè gi÷a hai gi¸ trÞ t­¬ng øng , , , cña y vµ x?y1x1y2x2y3x3y4x4?4a. V× y vµ x lµ hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn y1= kx1 hay 6 = k.3k = 2.VËy hÖ sè tØ lÖ cña y ®èi víi x lµ 2b. y2 = kx2 = 2.4 = 8;y3 = 2.5 = 10;y4 = 2.6 = 12xx1 = 3x2 = 4x3 = 5x4 = 6yy1 = 6y2 =y3=y4=81012(chÝnh lµ hÖ sè tØ lÖ của y đối với x)(chÝnh lµ hÖ sè tØ lÖ của x đối với y) y= kx(k khác 0)Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: .Tỉ số hai giá trị của chúng luôn không đổi . Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kiaTính chấtTóm tắt:Nếu đại lượng x tỉ lệ thuận với đại lượng y thì hÖ sè tØ lÖ của y đối với xhÖ sè tØ lÖ của x đối với y(x1,x2,x3,.. là giá trị tương ứng của y1,y2,y3..) ; ; . . .x-22y2-6Bµi 1. Cho hai ®¹i l­îng x vµ y tØ lÖ thuËn víi nhau theo c«ng thøc y = -2x.a.T×m hÖ sè tØ lÖ k cña y ®èi víi x?b.§iÒn sè thÝch hîp vµo « trèng trong b¶ng sau:3-4-14Bµi 2. Cho hai ®¹i l­îng y vµ x tØ lÖ thuËn víi nhau theo hÖ sè tØ lÖ k ( kh¸c 0 ).Chän ph­¬ng ¸n ®óng (§ ) hay sai ( S ) trong c¸c kh¼ng ®Þnh sau?1. NÕu x t¨ng th× y còng t¨ng2. NÕu x gi¶m th× y còng gi¶m§SS§H­íng dÉn vÒ nhµ- Häc thuéc ®Þnh nghÜa,tÝnh chÊt ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn- Xem kÜ c¸c bµi tËp ®· lµm- Lµm bµi tËp 1,2,3,4 (SGK-Trang 53,54)- Lµm bµi tËp 1,4 ( SBT )XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH