Bài giảng môn Toán học 10 - Tiết 1 đến tiết 18

Ngày 14/8/2011 TiÕt 1 : LuyÖn tËp MÖnh ®Ò, mÖnh ®Ò chøa biÕn I. Mục tiêu. Qua bài học học sinh 1/ Về kiến thức · Biết thế nào là 1 mệnh đề, mệnh đề phủ định, mđề chứa biến, mệnh đề kéo theo. · Phân biệt được điều kiện cần, đk đủ. Biết đuợc mệnh đề tương đương, ký hiệu (với mọi), (tồn tại). 2/ Về kỹ năng · Biết lấy ví dụ về mệnh đề, mệnh đề phủ định, xác định được tính đúng sai của 1 mệnh đề. · Nêu được ví dụ về mệnh đề kéo theo. · Phát biểu được 1 định lý dưới dạng điều kiện cần và điều kiện đủ. · Phát biểu thành lời các mệnh đề chứa ký hiệu với mọi và tồn tại. · Phủ định được mệnh đề chứa ký hiệu với mọi và tồn tại 3/ Về tư duy · Hiểu được các khái niệm mệnh đề phủ định, mệnh đề chứa biến · Hiểu được điều kiện cần và điều kiện đủ. · Hiểu được mệnh đề chứa ký hiệu với mọi và tồn tại. 4/ Về thái độ: · Cẩn thận, chính xác. · Tích cực hoạt động; rèn luyện tư duy khái quát, tương tự. II. Chuẩn bị. · Hsinh chuẩn bị kiến thức đã học các lớp dưới · Giáo án, SGK, III. Phương pháp. Dùng phương pháp gợi mở vấn đáp. IV. Tiến trình bài học và các hoạt động. 2/ Bài mới HĐ 1: Từ những ví dụ cụ thể, hs nhận biết khái niệm. Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß C©u hái 1: Cho biÕt c¸c mÖnh ®Ò sau ®©y ®óng hay sai ? a) “$ x Î Z, kh«ng (x ¹ 1 vµ x ¹ 4)” b) “$ x Î Z, kh«ng (x ¹ 3 hay x ¹ 5)” c) “$ x Î Z, kh«ng (x ¹ 1 vµ x = 1)” Gîi ý tr¶ lêi : a) Ta cã : “$ x Î Z, kh«ng (x ¹ 1 vµ x ¹ 4” = “$ x Î Z, (x = 1 hay x = 4)” ®óng b) Ta cã : “$ x Î Z, kh«ng (x = 3 hay x = 5)” sai. c) Ta cã “$ x Î Z, kh«ng (x ¹ 1 vµ x = 1)” ®óng Ho¹t ®éng 2 : Thùc hiÖn trong 12 phót. Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß H·y phñ ®Þnh c¸c mÖnh ®Ò sau : a) " x Î E, [ A vµ B ] b) " x Î E, [ A hay B ] c) “H«m nay trong líp cã mét häc sinh v¾n mÆt”. d) TÊt c¶ häc sinh líp nµy ®Òu lín h¬n 16 tuæi”. Gîi ý tr¶ lêi : a) " x Î E, [ A hay B ] b) " x Î E, [ A vµ B ] c) “H«m nay, mäi häc sinh trong líp ®Òu cã mÆt” d) “Cã Ýt nhÊt mét häc sinh cña líp nµy nhá h¬n hay b»ng 16tuæi” Ho¹t ®éng 3: Thùc hiÖn trong 9 phót. Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß C©u hái 1: H·y lÊy mét vÝ dô vÒ mÖnh ®Ò kÐo theo ®óng. Gi¸o viªn nhÊn m¹nh : - Khi P ®óng th× P => Q ®óng bÊt luËn Q ®óng hay sai. Khi P sai th× P => Q chØ ®óng khi Q sai. C©u hái 2; H·y nªu mét mÖnh ®Ò kÐo theo lµ mÖnh ®Ò sau : Tr¶ lêi : NÕu hai tam t¸c b»ng nhau th× chóng cã diÖn tÝch b»ng nhau. Ho¹t ®éng 4: Thùc hiÖn trong 10 phót. Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß C©u hái 1: H·y ph¸t biÓu mÖnh ®Ò kÐo theo P => Q a) NÕu tø gi¸c lµ mét h×nh thoi th× nã cã hai ®­êng chÐo vu«ng gãc víi nhau. b) NÕu a Î Z+, tËn cïng b»ng ch÷ sè 5 th× a ∶ 5 a) §iÒu kiÖn ®ñ ®Ó 2 ®­êng chÐo cña mét tø gi¸c vu«ng gãc víi nhau lµ tø gi¸c Êy lµ mét h×nh thoi. b) §iÒu kiÖn ®ñ ®Ó sè nguyªn d­¬ng a chia hÕt cho 5, th× sè nguyªn d­¬ng a tËn cïng b»ng ch÷ sè 5. Ho¹t ®éng 5 : LuyÖn t¹i líp. 1. Ph¸t biÓu thµnh lêi mÖnh ®Ò sau : " x Î ℤ : n + 1 > n XÐt tÝnh ®óng sai cña mÖnh ®Ò trªn. 2. Ph¸t biÓu thµnh lêi mÖnh ®Ò sau : $ x Î ℤ : x2 = x. MÖnh ®Ò nµy ®óng hay sai. Ho¹t ®éng 6 : Thùc hiÖn trong 5 phót ( h­íng dÉn vÒ nhµ) a) x > 2 ó x2 > 4 b) 0 < x < 2 ó x2 < 4 c) ½a - 2½ 0 ó 12 > 4 e) x2 = a2 ó x = f) a ∶ 4ó a ∶ 2 Ngày 21/8/2011 TiÕt 3: LuyÖn tËp:Mệnh đề I. Môc ®Ých yªu cÇu : - Häc sinh n¾m ®­îc c¸c kh¸i niÖm “§iÒu kiÖn cÇn” ; “®iÒu kiÖn ®ñ” ; “§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ”. - RÌn t­ duy logic, suy luËn chÝnh x¸c - VËn dông tèt vµo suy luËn to¸n häc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh : 1. Gi¸o viªn : - Cñng cè ch¾c ch¾n lÝ thuyÕt cho HS. - T×m 1 sè suy luËn : “§iÒu kiÖn cÇn”, “§iÒu kiÖn ®ñ”, “§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ trong to¸n häc. 2. Häc sinh: - N¾m ch¾c c¸c kh¸i niÖm trªn. - TÝch cùc suy nghÜ, t×m tßi. III.Néi dung: Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò: Thùc hiÖn trong 5 phót. Nªu kh¸i niÖm “§iÒu kiÖn cÇn”, “§iÒu kiÖn ®ñ”, “§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ” Ho¹t ®éng 2: 1. Ph¸t biÓu c¸c ®Þnh lÝ sau, sö dông kh¸i niÖm “®iÒu kiÖn ®ñ”. a. Trong mÆt ph¼ng hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt cïng vu«ng gãc víi mét ®­êng th¼ng thø ba th× hai ®­êng Êy song song víi nhau. b. NÕu 2 tam gi¸c b»ng nhau th× chóng cã diÖn tÝch b»ng nhau. c. NÕu 1 sè tù nhiªn cã ch÷ sè tËn cïng lµ ch÷ sè 5 hoÆc 0 th× nã chia hÕt cho 5. d. NÕu a + b > 0 th× mét trong 2 sè ph¶i d­¬ng. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß + Nªu bµi to¸n + Nªu cÊu tróc P => Q + Nªu cÊu tróc : P => Q (®óng) P : ®ñ ®Ó cã Q + TÝch cùc suy nghÜ + §øng t¹i chç tr¶ lêi : 4em + Gîi ý HS suy nghÜ a) “Cïng vu«ng gãc víi ®­êng th¼ng thø ba” ®ñ ®Ó 2 ®­êng th¼ng ph©n biÖt // + Gäi hS ®øng t¹i chç tr¶ lêi b)“b»ng nhau” ®ñ cã “diÖn tÝch b»ng nhau c, d) (t­¬ng tù) Ho¹t ®éng 3: 2. Ph¸t biÓu c¸c ®Þnh lÝ sau, sö dông kh¸i niÖm “§iÒu kiÖn cÇn” a. NÕu 2 tam gi¸c b»ng nhau th× chóng cã c¸c gãc t­¬ng øng b»ng nhau. b. NÕu tø gi¸c T lµ mét h×nh thoi th× nã cã 2 ®­êng chÐo vu«ng gãc víi nhau. c. NÕu mét sè tù nhiªn chia hÕt cho 6 th× nã chia hÕt cho 3. d. NÕu a = b th× a2 = b2. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß + Nªu bµi to¸n + TÝch cùc suy nghÜ + Nªu cÊu tróc : P => Q (®óng) Q lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó cã P + §øng t¹i chç tr¶ lêi : 4em + Gîi ý HS suy nghÜ a) C¸c gãc t­¬ng øng b»ng nhau lµ cÇn ®Ó 2 tam gi¸c b»ng nhau. + Gäi hS ®øng t¹i chç tr¶ lêi b, c, d (t­¬ng tù) Ho¹t ®éng 4: H·y söa l¹i (nÕu cÇn) c¸c m®Ò sau ®©y ®Ó ®­îc 1 m®Ò ®óng: a. §Ó tø gi¸c T lµ mét h×nh vu«ng, ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ lµ nã cã bèn c¹nh b»ng nhau. b. §Ó tæng 2 sè tù nhiªn chia hÕt cho 7, ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ lµ mçi sè ®ã chia hÕt cho 7. c. §Ó ab > 0, ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ lµ c¶ 2 sè a, b ®Òu d­¬ng. d. §Ó mét sè nguyªn d­¬ng chia hÕt cho 3; ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ lµ nã chia hÕt cho 9. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß + Nªu bµi to¸n + TÝch cùc suy nghÜ + Nªu cÊu tróc : P => Q ®óng Q => P ®óng Q lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó cã P + T×m c¸c VD ph¶n chøng. + §øng t¹i chç tr¶ lêi : 4em + Gîi ý HS suy nghÜ a) T lµ h ×nh vu«ng => 4 c¹nh = “T lµ ®iÒu kiÖn ®ñ” (nh­ng kh«ng cÇn) b, c, d (t­¬ng tù) Ho¹t ®éng 5 : Thùc hiÖn trong 10 ‘ (LuyÖn tËp). Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß + Yªu cÇu häc sinh ®øng t¹i chç nªu c¸c m®Ò to¸n häc: + “CÇn kh«ng ®ñ” + “§ñ kh«ng cÇn” + “CÇn vµ ®ñ” + TÝch cùc suy nghÜ + LÊy giÊy nh¸p ®Ó nh¸p + Cã thÓ trao ®æi víi nhãm cïng bµn + §øng t¹i chç ph¸t biÓu Ho¹t ®éng 6 Cñng cè : (Thùc hiÖn trong 2phót) CÊu tróc c¸c mÖnh ®Ò “§iÒu kiÖn cÇn” ; “§iÒu kiÖn ®ñ” ; “§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ”. Ho¹t ®éng 7. Bµi vÒ nhµ : (Thùc hiÖn trong 2phót). - N¾m ch¾c c¸c cÊu tróc trªn. - Tù lÊy 4 vÝ dô cho mçi mÖnh ®Ò trªn. Ngày12/9/2011 TiÕt 8: LuyÖn tËp phÐp to¸n trªn tËp hîp I. Môc ®Ých yªu cÇu : - VÒ kiÕn thøc : Cñng cè c¸c kh¸i niÖm tËp con, t©p hîp b»ng nhau vµ c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hiÖn trªn c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp. BiÕt c¸ch hçn hîp, giao, phÇn bï hiÖn cña c¸c tËp hîp ®· cho vµ m« t¶ tËp hîp t¹o ®­îc sau khi ®· thùc hiÖn xong phÐp to¸n. - BiÕt sö dông c¸c ký hiÖu vµ phÐp to¸n tËp hîp ®Ó ph¸t triÓn c¸c bµi to¸n suy luËn to¸n häc mét c¸ch s¸ng sña m¹ch l¹c. II. ChuÈn bÞ cña thµy vµ trß. -Thµy gi¸o ¸n - Trß : KiÕn thøc vÒ c¸c phÐp to¸n tËp hîp. III. Néi dung. Ho¹t ®éng 1. KiÓm tra bµi cò (Thùc hiÖn trong 10phót). Nªu kh¸i niÖm tËp hîp b»ng nhau vÏ c¸c phÐp biÕn ®æi trong tËp hîp. GV : KiÕn thøc cÇn nhí. 1) x Î A Ì B ó (x Î A => x Î B0 2) x Î A Ç B ó 3) x Î A È B ó 4) x Î A \ B ó 5) x Î CEA ó 6) C¸c tËp hîp sè : GV : L­u ý mét sè tËp hîp sè (a ; b) = { x Î R ½ a < x < b} [a ; b) = { x Î R ½ a £ x < b} Ho¹t ®éng 1(Thùc hiÖn trong 10phót). Bµi 1 : Cho A, B, C lµ 3 tËp hîp . Dïng biÓu ®ß Ven ®Ó minh häa tÝnh ®óng sai cña mÖnh ®Ò sau: a) A Ì B => A Ç C Ì B Ç C. b) A Ì B => C \ A Ì C \ B. A B A B MÖnh ®Ò ®óng MÖnh ®Ò sai. Ho¹t ®éng 2(Thùc hiÖn trong 10phót). Bµi 2 : X¸c ®Þnh mçi tËp sè sau vµ biÓu diÔn trªn trôc sè. a) ( - 5 ; 3 ) Ç ( 0 ; 7) b) (-1 ; 5) È ( 3; 7) c) R \ ( 0 ; + ¥) d) (-¥; 3) Ç (- 2; +¥ ) Gi¶i : a) ( - 5 ; 3) Ç ( 0 ; 7) = ( 0; 3) b) (-1 ; 5) È ( 3; 7) = ( 1; 7) c) R \ ( 0 ; + ¥) = ( - ¥ ; 0 ] d) (-¥; 3) Ç (- 2; +¥ ) = (- 2; 3) HS : Lµm c¸c bµi tËp, gi¸o viªn cho HS nhËn xÐt kÕt qu¶. Ho¹t ®éng 3(Thùc hiÖn trong 10phót). Bµi 3: X¸c ®Þnh tËp hîp A Ç B víi . a) A = [1 ; 5] B = ( - 3; 2) È (3 ; 7) b) A = ( - 5 ; 0 ) È (3 ; 5) B = (-1 ; 2) È (4 ; 6) GV h­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp nµy. A Ç B = [ 1; 2) È (3 ; 5] A Ç B = (-1 ; 0) È (4 ; 5) Ho¹t ®éng 4(Thùc hiÖn trong 8phót). Bµi 4: X¸c ®Þnh tÝnh ®óng sai cña mçi mÖnh ®Ò sau : a) [- 3 ; 0] Ç (0 ; 5) = { 0 } b) (-¥ ; 2) È ( 2; + ¥) = (-¥ ; +¥ ) c) ( - 1 ; 3) Ç ( 2; 5) = (2 ; 3) d) (1 ; 2) È (2 ; 5) = (1 ; 5) HD: HS lµm ra giÊy ®Ó nhËn biÕt tÝnh ®óng sai cña biÓu thøc tËp hîp. a) Sai b) sai c) ®óng d) sai. Ho¹t ®éng 5 (Thùc hiÖn trong 7 phót). X¸c ®Þnh c¸c tËp sau : a)( - 3 ; 5] Ç ℤ b) (1 ; 2) Ç ℤ c) (1 ; 2] Çℤ d) [ - 3 ; 5] Ç ℤ Tiết 2 Ngày soạn15/8/2011 VECTƠ MỤC TIÊU: Kiến thức: Giúp HS nắm lại những kiến thức đã học về véctơ. Củng cố các khái niệm véctơ cùng phương, véctơ cùng hướng, véctơ bằng nhau, véctơ không, độ dài của véctơ Nắm được các tính chất của véctơ-không. Kỹ năng: Rèn kỹ năng xác định véctơ, véctơ cùng phương, cùng hướng, xác định các véctơ bằng nhau, Thái độ: Giáo dục HS thái độ nghiêm túc trong học tập, yêu thích môn học, thấy được tính thực tế của toán học. CHUẨN BỊ: Giáo viên: Chuẩn bị một số hình vẽ minh hoạ về véctơ. Học sinh: Xem lại nội dung bài học véctơ đã học. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: Hoạt động 1: Kỹ năng xác định một véctơ. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Cho ba điểm A, B, C không thẳng hàng. Hãy xác định các véctơ khác véctơ-không có điểm đầu và điểm cuối là các đỉnh A, B, C. C B A + Một HS lên bảng trình bày. + Nếu xác định các đoạn thẳng thì có bao nhiêu đoạn thẳng khác nhau từ các điểm A, B, C? Hoạt động 2: Xác định véctơ cùng phương cùng hướng, véctơ bằng nhau. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Cho hình vuông ABCD tâm O cạnh a. Hãy xác định các véctơ cùng phương, cùng hướng, các véctơ bằng nhau từ các điểm A, B, C, D, O của hình vuông nói trên. O D C B A + Một HS lên bảng trình bày. + Hãy giải thích tại sao các vétơ lại không cùng hướng? + Những véctơ nào bằng nhau? Những vétơ nào có độ dài bằng nhau? + Hãy cho biết đẳng thức sau đây đúng hay sai? + Vậy đại lượng véctơ khác với số thực ở điểm cơ bản nào? Hoạt động 3: Rèn kỹ năng giải toán trắc nghiệm. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS + GV nêu một số câu hỏi trắc nghiệm cả lớp cùng giải. 1. Hai véctơ bằng nhau khi và chỉ khi chúng có cùng hướng và cùng độ dài. 2. Hai véctơ ngược hướng thì cùng phương. 3. Hai véctơ có độ dài bằng nhau thì cùng phương. 4. Véctơ-không cùng phương với mọi véctơ. 5. Mọi véctơ bằng véctơ-không đều bằng nhau. 6. Hai véctơ cùng phương với một véctơ thứ bai thì chúng cùng phương với nhau. 7. Hai véctơ cùng phương với một véctơ thứ ba khác véctơ-không thì chúng cùng phương với nhau. + HS chuẩn bị sẵn mỗi em một bảng hai mặt có ghi sẵn Đ hoặc S. Khi nghe giáo viên đọc câu nào thì đưa bảng trả lời ngay. CỦNG CỐ, DẶN DÒ: Dặn HS về nhà học thuộc các khái niệm đã học về véctơ. Làm các bài tập 4, 5, 6 trang: 4,5 trong sách bài tập hình học. Tiết 4 Ngày soạn15/8/2011 VECTƠ I. MỤC TIÊU: 1.Về kiến thức:Giúp học sinh : - Giúp hs nắm được các khái niệm (được định nghĩa hoặc mô tả: vectơ, vectơ cùng phương, vectơ cùng hướng, độ dài vectơ, vectơ không, hai vectơ bằng nhau). 2. Về kĩ năng: Giúp học sinh : - Biết kĩ năng tính toán , biến đổi các biểu thức vectơ, phát biểu theo ngôn ngữ vectơ của một số các khái niệm hình học. 3. Về tư duy và thái độ: - Hs cần nhớ và biết đúc kết lại pp giải của từng bài cụ thể để từ đó có thể vận dụng linh hoạt vào giải những bài khó hơn. II. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, thảo luận, thuyết trình. III.CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ: GV: Chuẩn bị giáo án đầy đủ HS: Học kĩ các kiến thức đã học ở các tiết chính khóa. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sỉ số lớp học. 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG GV: Đưa ra những câu hỏi nhằm củng cố lại kiến thức cho hs HS: Suy nghĩ, trả lời. GV: Nêu pp để giải dạng bài toán 1. -Để xđ vectơ ta cần biết và hướng của hoặc biết điểm đầu và điểm cuối của vectơ HS: Suy nghĩ, thảo luận. GV:Hãy giải bt1? HS: Số các vectơ thỏa mãm y/c bt là 20 vectơ GV: Nhận xét bài làm của hs và sửa sai. GV:Hướng dẫn hs giải bt2. HS:Gọi là giá của (như hình vẽ) Nếu cùng phương với thì đường thẳng AM// Do đó M m đi qua A và song song với .Ngược lại mọi điểm M m thì cùng phương với . GV:Chú ý rằng nếu A thì m GV: Gọi hs lên bảng giải bt2. HS:a)Qua điểm M ta vẽ đường thẳng m song song với giá của vectơ .Khi đó điểm M nằm trên m đều thoả mãn y/c bài toán. b)Điểm M nằm bên phải điểm A GV: Gọi hs lên bảng giải bt3. HS: Suy nghĩ, thảo luận. - Trả lời:a)Có 1 vectơ b)Có 6 vectơ; c)Có 12 vectơ GV: Nhận xét bài làm của hs và sửa sai. HS: Chú ý và rút kinh nghiệm. GV: Phát đề trắc nghiệm cho hs. HS: Làm bài trắc nghiệm. 1.Ôn tập: - vectơ là gì? - vectơ khác đoạn thẳng ntn? - vectơ không là vectơ ntn? 2. Dạng toán cơ bản: Dạng1: Xđ 1 vectơ, phương và hướng của vectơ BT1:Cho 5 điểm phân biệt A, B, C, D, E. Có bao nhiêu vectơ khác vectơ không có điểm đầu và điểm cuối là các điểm đã cho. ĐA: có 20 vectơ BT2:Cho điểm A và vectơ khác vectơ- không. Tìm điểm M sao cho: a) cùng phương với b) cùng hướng với BT3: Hãy tính số vectơ (khác vectơ – không) mà các điểm đầu và điểm cuối được lấy từ các điểm phân biệt đã cho trong các trường hợp sau: a)Hai điểm b)Ba điểm c)Bốn điểm ĐA: a) 1 ;b)6; c)12 4.Củng cố: Làm bt sau Đề trắc nghiệm Câu1: Chọn khẳng định đúng Hai vectơ có giá vuông góc thì cùng phương; Hai vectơ cùng phương thì giá của chúng song song; Hai vectơ cùng phương thì cùng hướng; Hai vectơ cùng ngược hướng với vectơ thứ ba thì cùng hướng. Câu2: Số các vectơ có điểm đầu và điểm cuối là hai trong 6 điểm phân biệt đã cho là A. 20; B. 21; C. 27; D. 30. Câu3: Số các vectơ có điểm đầu là một trong 5 điểm phân biệt cho trước và có điểm cuối là một trong 4 điểm phân biệt cho trước là: A. 20; B. 10; C. 9; D. 14. ĐA: Câu1:D Câu2: D; Câu3: A 5. Dặn dò: Về nhà xem lại nội dung bài học và tiếp tục ôn tập về vectơ Ngày soạn 30.8.2011 TiÕt 5 : LuyÖn tËp TỔNG hiÖu hai vÐc t¬ I.Môc tiêu VÒ kiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®­îc c¸ch x¸c ®Þnh tæng cña hai hoÆc nhiÒu vÐc t¬ cho tr­íc, ®Æc biÖt sö dông thµnh th¹o quy t¾c ba ®iÓm vµ quy t¾c h×nh b×nh hµnh Häc sinh cÇn nhí ®­îc c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vÐct¬ vµ sö dông ®­îc trong tÝnh to¸n. c¸c tÝnh chÊt ®ã gièng nh­ c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng c¸c sè. Vai trß cña vÐct¬-kh«ng nh­ vai trß cña sè 0 trong ®¹i sè c¸c em ®· biÕt ë cÊp hai Häc sinh biÕt c¸ch ph¸t biÓu theo ng«n ng÷ vÐct¬ vÒ tÝnh chÊt trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ träng t©m cña tam gi¸c VÒ kü n¨ng: Thµnh th¹o quy t¾c ba ®iÓm vÒ phÐp c«ng vÐct¬ Thµnh th¹o c¸ch dùng vÐct¬ lµ tæng cña hai vÐct¬ ®· cho tr­íc, nhÊt lµ trong c¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt ch¼ng h¹n B ë gi÷a hai ®iÓm A vµ C HiÓu b¶n chÊt c¸c tÝnh chÊt vÒ phÐp céng vÐct¬ VÒ th¸i ®é-t­ duy: HiÓu ®­îc c¸c phÐp biÕn ®æi ®Ó céng ®­îc c¸c vÐct¬ qua quy t¾c BiÕt quy l¹ vÒ quen. II :ChuÈn bÞ : Häc sinh: ¤n kh¸i niÖm vÐct¬, c¸c vÐct¬ cïng ph­¬ng, cïng h­íng, c¸c vÐct¬ b»ng nhau Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ c¸c b¶ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng ChuÈn bÞ phiÕu häc tËp. ChuÈn bÞ c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp III.néi dung: Ho¹t ®éng 1 : ( Thùc hiÖn trong 10 phót ) Cho h×nh b×nh hµnh ABCD víi t©m O. H·y ®iÒn vµo chç trèng: Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV - Nghe hiÓu nhiÖm vô - T×m ph­¬ng ¸n th¾ng - Tr×nh bµy kÕt qu¶ - ChØnh söa hoµn thiÖn - Ghi nhËn kiÕn thøc * Tæ chøc cho HS tù «n tËp kiÕn thøc cò Cho biÕt tõng ph­¬ng ¸n ®iÒn vµo « trèng, tai sao? ChuyÓn c¸c phÐp céng trªn vÒ bµi to¸n quen thuéc H·y nªu c¸ch t×m ra quy luËt ®Ó céng nhiÒu vÐct¬ Ho¹t ®éng 2( Thùc hiÖn trong 15 phót ) : Cho lôc gi¸c ®Òu ABCDEF t©m O. TÝnh tæng c¸c vÐct¬ sau: Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV - Nghe hiÓu nhiÖm vô - T×m ph­¬ng ¸n th¾ng - Tr×nh bµy kÕt qu¶ - ChØnh söa hoµn thiÖn - Ghi nhËn kiÕn thøc * Tæ chøc cho HS tù «n tËp kiÕn thøc cò Cho häc sinh vÏ h×nh, nªu l¹i tÝnh chÊt lôc gi¸c ®Òu H­íng dÉn c¸ch s¾p xÕp sao cho ®óng quy t¾c phÐp céng vÐct¬ Ph©n c«ng cho tõng nhãm tÝnh to¸n cho kÕt qu¶ H­íng dÉn c©u thø hai qua h×nh vÏ. §¸p ¸n : Bµi TNKQ : Cho tam gi¸c ABC . T×m ph­¬ng ¸n ®óng §¸p ¸n ®óng: (E) ; (F) ; (G) Ho¹t ®éng 3( Thùc hiÖn trong 10 phót ) : Cñng cè kiÕn thøc th«ng qua bµi tËp sau: Cho tam gi¸c OAB. Gi¶ sö Khi nµo ®iÓm M n»m trªn ®­êng ph©n gi¸c cña gãc AOB ? Khi nµo ®iÓm N n»m trªn ®­êng ph©n gi¸c ngoµi cña gãc AOB ? Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV - Nghe hiÓu nhiÖm vô - T×m ph­¬ng ¸n th¾ng - Tr×nh bµy kÕt qu¶ - ChØnh söa hoµn thiÖn - Ghi nhËn kiÕn thøc * Tæ chøc cho HS tù «n tËp kiÕn thøc cò 1. Quy t¾c h×nh b×nh hµnh VÏ h×nh ®Ó suy ®o¸n vÞ trÝ cña ®iÓm M,N tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cña bµi to¸n 3. Cho HS ghi nhËn kiÕn thøc th«ng qua lêi gi¶i §¸p ¸n: 1) M n»m trªn ®­êng ph©n gi¸c gãc AOB khi vµ chØ khi OA=OB hay tam gi¸c OAB c©n ®Ønh O. 2) N n»m trªn ph©n gi¸c ngoµi cña gãc AOB khi vµ chØ khi ON ^ OM hay BA ^ OM tøc lµ tø gi¸c OAMB lµ h×nh thoi hay OA=OB. Ho¹t ®éng 4: ( Thùc hiÖn trong 10 phót ) * Cñng cè bµi luyÖn : Nh¾c l¹i quy t¾c ba ®iÓm vÒ phÐp c«ng vÐct¬ Quy t¾c h×nh b×nh hµnh, trung ®iÓm, träng t©m tam gi¸c. * H­íng dÉn vÒ nhµ Lµm bµi tËp 10,11,12 SGK n©ng cao trang 14 Bµi tËp thªm: Cho ®a gi¸c ®Òu n c¹nh A1A2An víi t©m O Chøng minh r»ng Ngày 30/8/2011 TiÕt 6 : LuyÖn tËp tổng hiÖu hai vÐc t¬ I. Môc ®Ých yªu cÇu : - Cñng cè ®Þnh nghÜa vµ quy t¾c trõ 2 vÐc t¬. - RÌn kü n¨ng dùng hiÖu cña hai vÐc t¬, kü n¨ng vËn dông quy t¾c trõ 2 vÐc t¬ ®Ó biÕn ®æi biÓu thøc vÐc t¬, chøng minh ®¼ng thøc vÐc t¬. - Cã thãi quen t­ duy : muèn trõ 2 vÐc t¬ ph¶i ®­a vÒ cïng gèc. II. ChuÈn bÞ : - Quy t¾c trõ, dùng vÐc t¬ hiÖu. III. Néi dung. Ho¹t ®éng 1: ( Thùc hiÖn trong 14 phót ) Bµi 1 : Chøng minh r»ng = ó trang ®iÓm cña AD vµ BC trïng nhau. Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß C©u hái 1: BiÕn ®t = thµnh ®t chøa c¸c vÐc t¬ gèc I ? + = + C©u hái 2: §iÒu kiÖn ®Ó I lµ trung ®iÓm cña AD ? + = C©u hái 3: §iÒu kiÖn ®Ó I lµ trung ®iÓm cña BC ? + = GV : Y/ cÇu häc sinh tr×nh bµy l¹i lêi gi¶i 1 HS tr×nh bµy lêi gi¶i Ho¹t ®éng 2: ( Thùc hiÖn trong 14 phót ) Bµi 2: Cho 6 ®iÓm A, B, C, D, E, F chøng minh r»ng : + + = + + = + + a. Chøng minh r»ng : + + = + + Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß C©u hái 1 : BiÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng ®¼ng thøc ®Ó 1 vÕ = (-) + (-) + (-) = ó + + = C©u hái 2 : §¼ng thøc cuèi ®óng ? Y/c HS tr×nh bµy l¹i lêi gi¶i 1hS tr×nh bµy lêi gi¶i b) Chøng minh : + + = + + (T­¬ng tù). Ho¹t ®éng 3: ( Thùc hiÖn trong 12 phót ) Bµi 3 : Cho tam gi¸c OAB. Gi¶ sö + = , - =. Khi nµo M n»m trªn ph©n gi¸c cña , khi nµo N n»m trªn ph©n gi¸c ngoµi cña gãc AOB. Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß C©u hái 1: Dùng tæng + = - HS dùng vÐc t¬ tæng + = C©u hái 2: OAMB lµ h×nh g× ? - OAMB lµ h×nh b×nh hµnh C©u hái 3: M Î ph©n gi¸c khi nµo ? ó OAMB lµ h×nh thoi ó DAOB c©n t¹i O C©u hái 4: X¸c ®Þnh vÐc t¬ hiÖu - = ? - =. C©u hái 5: - = / - = ó = ó ABON lµ h×nh b×nh hµnh C©u hái 6: N Î ph©n gi¸c ngoµi cña khi nµo ? N Î ph©n gi¸c ngoµi cña ó ON ^ OM ó AB ^ OM ó OAMB lµ h×nh b×nh hµnh ó DAOB c©n ®Ønh O Ho¹t ®éng 4 ( Thùc hiÖn trong 5 phót ): Bµi tËp vÒ nhµ vµ h­íng dÉn: Cho n ®iÓm trªn mÆt ph¼ng. B¹n An ký hiÖu chóng lµ A1, , An . B¹n B×nh kÝ hiÖu chóng lµ B1, ,Bn. Chøng minh r»ng : Ngày soạn: 6/9/2011 Tiết : 7 Ôn tập ỔNG HIỆU VÉCTƠ. I.MỤC TIÊU: Kiến thức:Ôn tập các kiến thức về vectơ: tổng của hai vectơ, hiệu của hai vectơ, Phân tích các vectơ để chứng minh một đẳng thức vectơ . Kỹ năng: Thành thác phép biến đổi véctơ Thái độ: Giáo dục HS thái độ nghiêm túc trong học tập và thi cử II.CHUẨN BỊ:Giáo viên:giáo án, SGK. Học sinh:Xem trước các công thức cộng, trừ hai véctơ trong bài học trước ở nhà. III.HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: Hoạt động 1: Các cách chứng minh một đẳng thức vectơ. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS -Có thể phân tích : -HS tìm được các đẳng thức vectơ cơ bản : , là hbh *Cho học sinh ôn tập về các phép toán vectơ thông qua các câu hỏi : - Phân tích thành tổng của hai vectơ, thành hiệu của hai vectơ ? -Cho I là trung điểm của đoạn thẳng AB. Xác định các đẳng thức vectơ thu được ? -Cho G là trọng tâm tam giác ABC . Xác định các đẳng thức vectơ thu được ? Hoạt động 2: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS *Giao nhiệm vụ cho học sinh thông qua bài toán : “Cho sáu điểm .Chứng minh rằng :” *Hướng dẩn học sinh có thể chứng minh bài toán bằng một trong ba cách : -Cách 1:Biến đổi vế trái thành vế phải bằng cách chèn điểm vào để có , Chèn điểm vào để có , Chèn điểm vào để có . -Cách 2: Biến đổi vế phải thành vế trái bằng cách chèn điểm vào để có, Chèn điểm vào để có, Chèn điểm và để có . -Cách 3:Biến đổi bằng cách chuyển vế và biến đổi có môt đẳng thức vectơ đúng . - Lắng nghe đề bài và xác định yêu cầu của bài toán . -Chèn vào , Chèn điểm vào , Chèn điểm vào và biến đổi vế trái : -Nhóm thành hai Hoạt động 3: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS * Giao nhiệm vụ cho học sinh thông qua bài toán : “Cho năm điểm và. Chứng minh rằng : ”. *Cho học sinh nhận xét mức độ phức tạp của hai vế và chọn VT biến đổi về VP. *Cho học sinh tìm các cặp vectơ có cùng điểm đầu ở vế phải . *Hướng dẫn học sinh nhóm thành các cặp vectơ phù hợp ở VT và biến đổi về VP. Lắng nghe đề bài và xác định yêu cầu của bài toán . -Chọn cách chứng minh biến đổi VT thành VP. -Xác định các cặp vectơ có cùng điểm đầu và nhóm thành các nhóm phù hợp: -Các nhóm tiếp tục biến đổi, xem vè điều chỉnh đáp án từ phía Giáo viên Hoạt động 4: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS * Giao nhiệm vụ cho học sinh thông qua bài toán : “Cho tam giác . Các điểm và lần lượt là trung điểm các cạnh và .Chứng minh rằng với điểm bất kì ta có : ” *Hướng dẫn học sinh có thể chọn phân tích vế trái thành vế phải. *Hãy chèn làn lượt các điểm lần lượt vào các vectơ để có các vectơ . *Tìm các vectơ lần lượt bằng các vectơ - Lắng nghe đề bài và xác định yêu cầu của bài toán . - Vẽ hình : A B C P N M -Phân tích VT thành : -Lần lượt thay các vectơ bằng các vectơ IV.CỦNG CỐ, DẶN DÒ: Dặn HS làm thêm các bài tập ở nhà trong sách bài tập. Xem trước nội dung bài học tiết sau: “Hàm số”. Ngày soạn: 6/9/2011 Tiết : 9 ÔN tËp phÐp nh©n vÐc t¬ víi mét sè I. MỤC TIÊU BÀI DẠY: 1. Về kiến thức:Giúp học sinh hiểu rõ tổng các vectơ và quy tắc 3 điểm, quy tắc đường chéo hình bình hành. Đồng thời nắm vững các tính chất của phép cộng. - Phân tích một vectơ thành tổng hoặc hiệu 2 vectơ. - Xác định được một vectơ bằng tích của một số với một vectơ. 2. Về kỹ năng:Học sinh có cái nhìn mới về hình học để chứng minh 1 bài toán hình học bằng phương pháp vectơ à trình bày lời giải bằng phương pháp vectơ. 3. Về thái độ:- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác khi giải toán cho học sinh. 4. Về tư duy:- Rèn luyện tư duy logic cho học sinh. II. CHUẨN BỊ: 1 Giáo viên:- Chuẩn bị sẵn 1 số bài tập để đưa ra câu hỏi cho học sinh. 2 Học sinh:- Ôn lại kiến thức đã học về VECTƠ III. GỢI Ý VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:- Dùng phương pháp gợi mở - vấn đáp thông qua các hoạt động điều khiển tư duy đan xen kết hợp nhóm. IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: Ho¹t ®éng 1: ( Thùc hiÖn trong 12 phót ): Bµi tËp 1: Cho tam gi¸c ABC vµ c¸c trung tuyÕn AM, BN, CP tính + + Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß + Yªu cÇu häc sinh vÏ tam gi¸c ABC vµ c¸c trung tuyÕn C©u hái 1:Mèi liªn hÖ gi÷a vµ c¸c vÐc t¬ Gi¸o viªn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra c¸c chç sai ( nÕu cã ) cña häc sinh. §¸p ¸n:Ta cã: VÏ h×nh Nh¾c l¹i tÝnh chÊt trung ®iÓm Mét häc sinh lªn b¶ng gi¶i Ho¹t ®éng 2: ( Thùc hiÖn trong 12 phót ): Bài 2:Cho tam gi¸c ABC cã c¸c trung tuyÕn AA', BB', CC' vµ G lµ träng t©m tam gi¸c. Gäi . BiÓu diÔn theo c¸c vÐc t¬ Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß + Yªu cÇu häc sinh vÏ tam gi¸c ABC vµ c¸c trung tuyÕn Gi¸o viªn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra c¸c chç sai ( nÕu cã ) cña häc sinh. §¸p ¸n: VÏ h×nh Nh¾c l¹i tÝnh chÊt trung ®iÓm, träng t©m Mét häc sinh lªn b¶ng gi¶i Ho¹t ®éng 3: ( Thùc hiÖn trong 12 phót ): Bµi sè 3: Cho tam giác ABC . Tìm M sao cho : Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña trß Gi¸o viªn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra c¸c chç sai ( nÕu cã ) cña häc sinh. §¸p ¸n: (++) + = 3 += 3 +(+) = 4 + = từ đó suy ra M Nh¾c l¹i tÝnh chÊt träng t©m G víi mét ®iÓm M bÊt kú? Mét häc sinh lªn b¶ng gi¶i Ho¹t ®éng 4: ( Thùc hiÖn trong 9 phót ):Bµi tËp vÒ nhµ vµ h­íng dÉn: Bài 1: Cho đều ABC cã O là trọng t©m và M là một điểm tuỳ ý trong tam gi¸c . Gọi D , E , F tương ứng là các chân đường vuông góc hạ từ M đến BC ,CA , AB . Chứng minh rằng : Ngày soạn: 20/9/2011 Tiết 10 ÔN tËp phÐp nh©n vÐc t¬ víi mét sè I. MỤC TIÊU BÀI DẠY: 1. Về kiến thức: - Phân tích một vectơ thành tổng hoặc hiệu 2 vectơ. -