Bài giảng môn Ngữ văn - Từ ấy - Tố Hữu

Tiết: Tố Hữu Bài: TỪ ẤYI/Tìm hiểu chung 1.Tác giả - Tố Hữu sinh 1920 mất 2002 -Tên thật là Nguyễn Kim Thành - Quê :làng Phù lai, Xã Quảng Thọ, Huyện Quảng Điền Tỉnh Thừa Thiên–Huế. -Năm 1938 được kết nạp vào Đảng Cộng sản mở ra bước ngoặt mới trong cuộc đời của Tố Hữu. - Sự nghiệp thơ ca của tác giả gắn liền với sự nghiệp cách mạng , các chặng đường thơ bám sát các chặng đường cách mạng Việt nam . Trình bày những hiểu biết của em về tác giả?Từ ấy là bài thơ đầu tiên nằm trong phần Máu lửa Trích từ tập thơ “Từ ấy ”. b Xuất xứ a Hoàn cảnh ra đời 2.Vài nét về bài thơ Từ ấy Nêu xuất xứ?- Tập Từ ấy gồm 3 phần : * Máu lửa *Xiềng xích * Giải phóng II/Đọc – Hiểu văn bản 1.Đọc- hiểu chung a Tứ thơ:b Nhạc điệu : - Thể thơ thất ngôn mang âm điệu trang trọngCách ngắt nhịp linh hoạt Từ ấy/ trong tôi/ bừng nắng hạ (2/2/3), Hồn tôi/ là một vườn hoa lá (2/5), Gần gũi nhau / thêm mạnh khối đời ( 3/4) -Gieo vần : vần cuối các câu thơ phong phú có sức ngân vang ( Hạ - lá,nhà –pha ; người- nơi- đời ) đó là những âm vận mở .Từ ấy – là nói về cái thời Tố Hữu đón nhận lí tưởng Cộng sản(7.1938) Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ  Mặt trời chân lí chói qua tim a. Khổ1: Niềm vui sướng say mê khi gặp lí tưởng của Đảng .2.Đọc – hiểu cụ thể c Bố cục *Khổ 1 : Diễn tả niềm vui sướng say mê khi gặp lí tưởng của Đảng .* Khổ 2: Biểu hiện những nhận thức mới về lẽ sống .*Khổ 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của Tố Hữu. Em hãy xác định bố cục bài thơ? -Nhà thơ đã sử dụng bút pháp nghệ thuật tự sự để kể lại một kỉ niệm không quên của đời mình – lúc được giác ngộ cách mạng , được kết nạp vào Đảng .- Hình ảnh: Nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim=> là những hình ảnh ẩn dụ nhằm khẳng định lí tưởng Cộng sản như một nguồn sáng mới làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ . -Nắng hạ -Mặt trời chân lí =>Cách dùng từ để gợi tả nguồn ánh sáng diệu kì tỏa ra những tư tưởng đúng đắn hợp lẽ phải báo hiệu những điều tốt lành cho cuộc sống . Qua đó thể hiện thái độ thành kính ân tình , sự trân trọng của tác giả đối với lí tưởng cách mạng .-Từ : Bừng ( chỉ ánh sáng phát ra đột ngột ) Chói ( ánh sáng có sức xuyên mạnh ) Nhấn mạnh ánh sáng của lí tưởng đã hoàn toàn xua tan màn sương mù của ý thức tiểu tư sản mở ra trong tâm hồn nhà thơ một chân trời mới của nhận thức , tư tưởng , và tình cảm .+ Hai câu cuối Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim -Tác giả đã sử dụng bút pháp trữ tình kết hợp với những hình ảnh so sánh để diễn tả niềm vui sướng vô hạn của nhà thơ trong buổi đầu đến với cách mạng , với lí tưởng cộng sản .-Những hình ảnh so sánh thật độc đáo Lí tưởng của Đảng = mặt trời chân lí Tâm hồn tác giả = Là vườn hoa lá Đậm hương Rộn tiếng chimTố Hữu sung sướng đón nhận lí tưởng như cỏ cây hoa lá đón nhận ánh sáng mặt trời . Lí tưởng Cộng sản đã làm cho con người tràn đầy sức sống và niềm yêu đòi , làm cho cuộc sống có ý nghĩa hơn . 2.2 Khổ 2: Biểu hiện những nhận thức mới về lẽ sống Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời .-Khổ thơ thể hiện sự gắn bó hài hòa giữa cái Tôi cá nhân với cái Ta chung của mọi người -Động từ Buộc – ngoa dụ Trang trải Trăm nơi – hoán dụ => Biểu hiện ý thức tự nguyện sâu sắc và quyết tâm cao độ của tác giả muốn vượt qua giới hạn của cái tôi cá nhân để sống chan hòa với mọi người ,đồng cảm sâu xa với từng hoàn cảnh con người cụ thể -Ở câu 3: Tác giả quan tâm đến quần chúng lao khổ -Ở câu 4 : Nghệ thuật ẩn dụ “ Khối đời ”chỉ khối người đông đảo đoàn kết phấn đấu vì mục tiêu chung , và Tố Hữu đã hòa mình vào quần chúng . Tố Hữu đã tìm thấy niềm vui và sức mạnh mới không chỉ ở nhận thức mà còn bằng cả tình cảm mến yêu , bằng sự giao cảm giữa những trái tim . III/ Tổng kết -Bài thơ Từ ấy là lời tâm nguyện của người thanh niên yêu nước giác ngộ lí tưởng Cộng sản . -Sự vận động của tâm trạng nhà thơ được thể hiện sinh động bằng những hình ảnh tươi sáng , các biện pháp tu từ và ngôn ngữ giàu nhạc điệu . IVCủng cố Tại lớp :Cho HS kiểm tra - bằng phiếu trắc nghiệm (nhanh )Câu 1 : Bài thơ Từ ấy được trích trong phần nào của Tập thơ Từ ấy ? A.Máu lửa C. Xiềng xích B.Giải phóng D.Ra trận Câu 2 : Nói bài thơ Từ ấy của Tố Hữu là tuyên ngôn cho sự nghiệp thơ ca của ông đúng không ? A.Đúng B.Sai Câu 3:Tính nhạc trong bài thơ Từ ấy của Tố Hữu được hình thành bởi những yếu tố nào ? A.Thể thơ tất ngôn trang trọng C.Gieo vần cuối với vận mở B.Cách ngắt nhịp linh hoạt D.Cả 3 yếu tố trên Câu 4: Nội dung nào sau đây không có trong bài thơ ? A.Diễn tả niềm vui sướng say mê khi gặp lí tưởng của Đảng . B.Biểu hiện những nhận thức mới về lẽ sống . C. Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ Tố Hữu . D.Ca ngợi tình cảm chung chung . V/ Luyện tập Đề ra về nhà Hãy nêu cảm nhận của em khi học xong bài thơ Từ ấy của Tố Hữu .