Bài giảng môn ngữ văn - Tiết 73: Kiểm tra tiếng việt

Tiết 73 KIỂM TRA TIẾNG VIỆT Ngày soạn: 28. 3. 2013 Ngày giảng: A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS. 1. Kiến thức: Giúp HS củng cố lại kiến thức TV, đánh giá mức độ tiếp thu của mỗi HS trong cả học kì 1. 2. Kĩ năng: HS có kĩ năng nhận biết, thông hiểu, vận dụng những kiến thức đó vào việc viết đoạn văn. 3. Thái độ: Bồi dưỡng cho HS thái độ yêu quý tiếng Việt, có tư tưởng đúng, tình cảm đẹp. B/ Chuẩn bị: GV: Ra đề bài, đáp án và pho tô đề kiểm tra đến từng HS. HS: Ôn tập và trả lời các câu hỏi trong ở SGK. C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1.Ổn định T/C: 9a5: 9a8: 2. Bài cũ: Không 3. Bài mới: I .Ma trận: Mức độ Chủ đề: Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Tổng điểm Vận dụng thấp Vận dụng cao Tiếng Việt: 1/ Các phương châm hội thoại Nhận diện được hiện tượng vi phạm p/c lịch sự Lí giải được dấu hiệu vi phạm Số câu : Số điểm: Số câu : 0,25 Số điểm: 1 Số câu : 0,25 Số điểm: 1 Số câu: 0,5 Số điểm: 2 2/ Cách dẫn trực tiếp : Nhận diện được cách dẫn trực tiếp Lí giải được dấu hiệu nhận biết . Số câu : Số điểm: Số câu : 0,25 Số điểm: 1,5 Số câu : 0,25 Số điểm: 1,5 Số câu: 0,5 Số điểm: 3 3/ Sự biến đổi và phát triển của Từ vựng Tiếng Việt: Tìm từ có cấu tạo theo công thức cho sẵn Đặt câu với 1 từ đã tìm được Số câu : Số điểm: Số câu : 0, 5 Số điểm: 3 Số câu : 0, 5 Số điểm: 2 Số câu: 1 Số điểm: 5 Tổng số câu: Tổng số điểm: Tỉ lệ: Số câu: 0,5 Số điểm: 2,5 Tỉ lệ: 25% Số câu: 0,5 Số điểm: 2,5 Tỉ lệ: 25% Số câu: 0,5 Số điểm: 3 Tỉ lệ: 30% Số câu: 0,5 Số điểm: 2 Tỉ lệ: 20% Số câu: 2 Số điểm: 10 Tỉ lệ: 100% II/Đề bài Đọc kĩ đoạn thơ sau, trả lời câu hỏi bên dưới : “Gần miền có một mụ nào Đưa người vấn khách tìm vào vấn danh Hỏi tên:Rằng “ Mã Giám Sinh” Hỏi quê:Rằng “ Huyện Lâm Thanh cũng gần” “Mặn nồng một vẻ một ưa Bằng lòng khách mới tuỳ cơ dặt dìu Rằng: “ Mua ngọc đến Lam Kiều Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường” Mối rằng: “Giá đáng nghìn vàng Dớp nhà nhờ lượng người thương dám nài” 1-a/ Trong cuộc đối thoại trên, nhân vật Mã Giám Sinh đã vi phạm phương châm hội thoại nào? Tại sao? (2đ) 1-b/ Đoạn thơ trên sử dụng cách dẫn nào? Nhờ những dấu hiệu nào mà em biết? (3đ) 2-a/Thống kê từ Hán Việt theo mẫu .( 3đ) Ba từ theo mẫu “ viễn khách”: viễn + x Ba từ theo mẫu “ tứ tuần” : Tứ + x Ba từ theo mẫu “ vấn danh”: vấn + x 2-b/ Đặt câu với một từ đã tìm được. (2đ) III/Đáp án Câu 1 : 5đ 1a- Vi phạm phương châm lịch sự + Cách trả lời cộc lốc 1b + Nhận diện đúng các câu dẫn trực tiếp + Những câu này được đặt trong dấu ngoặc kép Câu 2: 5đ -Mỗi câu đúng cho 1đ -> Tổng 3đ - Đặt câu hợp lí với một trong những từ đã tìm được: được 2đ 4/Củng cố: Thu bµi, nhËn xÐt th¸i ®é lµm bµi. 5/Dặn dò: Xem lại lí thuyết văn tự sự có kết hợp với các yếu tố khác. Chuẩn bị bài mới : Ôn tập thơ, truyện hiên đại. D. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 74: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: NHỮNG ĐỨA TRẺ (M. Go-r¬-ki) ÔN TẬP THƠ VÀ TRUYỆN HIỆN ĐẠI Ngµy so¹n: 29/11/2011 Ngµy gi¶ng: 9A5:;9A8: A/ Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Nh÷ng ®ãng gãp cña M. Go-r¬-ki ®èi víi VH Nga vµ v¨n häc nh©n lo¹i. - Mèi ®ång c¶m ch©n thµnh cña nhµ v¨n víi nh÷ng ®øa trÎ bÊt h¹nh. - Lêi v¨n tù sù giµu h×nh ¶nh, ®an xen gi÷a chuyÖn ®êi th­êng víi truyÖn cæ tÝch. - Hệ thống hoá kiến thức về các văn bản thơ và truyện hiện đại. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n b¶n truyÖn hiÖn ®¹i n­íc ngoµi. - VËn dông kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i vµ sù kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trong t¸c phÈm tù sù ®Ó c¶m nhËn mét v¨n b¶n truyÖn hiÖn ®¹i. - Tổng hợp, khái quát, cảm thụ, phân tích, đánh giá tác phẩm 3. Th¸i ®é: Yªu th­¬ng nh÷ng ®øa trÎ cã hoµn c¶nh sèng thiÕu thèn vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn. B/ Chuẩn bị: Gi¸o viªn: Tranh ¶nh và tài liệu có liên quan. Häc sinh: Trả lời câu hỏi SGK. C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: 1.Ổn định lớp: (1 phót) 9A5:.;9A8: 2. Kiểm tra bài cũ: (5 phót) H: Cảm nhận của em về tình cảm cha con trong chiến tranh qua truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng? 3. Bài mới: Nội dung bài học Hoạt động của thầy HĐ của trò Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 1 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung về văn bản. Mục tiêu: HS nắm được xuất xứ, bố cục và phương thức biểu đạt của bài. T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n. Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ. Thời gian: 22 phút. I.Giíi thiÖu t¸c gi¶ - t¸c phÈm. 1. T¸c gi¶: - Nhµ v¨n Nga næi tiÕng. - Cuéc ®êi gÆp nhiÒu gian tru©n, cã tuæi th¬ cay ®¾ng thiÕu t×nh th­¬ng. - Võa lao ®éng võa s¸ng t¸c rÊt nhiÒu. 2. T¸c phÈm: - §o¹n trÝch trÝch trong “Thêi th¬ Êu”, cuèn ®Çu trong bé ba tiÓu thuyÕt tù truyÖn. II.T×m hiÓu v¨n b¶n. 1.Nh÷ng ®øa trÎ sèng thiÕu t×nh th­¬ng. - A-li-«-sa: bè mÊt, ë víi bµ ngo¹i. (b×nh th­êng) - Ba ®øa trÎ con nhµ ®¹i t¸: mÑ mÊt, sèng víi bè vµ d× ghÎ. (quý téc) - Bän trÎ quen nhau t×nh cê -> chóng ch¬i th©n víi nhau v× cã c¶nh ngé gièng nhau. -> T×nh b¹n trong s¸ng hån nhiªn. 2.Nh÷ng quan s¸t vµ nhËn xÐt tinh tÕ cña A-li-«-sa. - C¶m th«ng víi nçi bÊt h¹nh cña c¸c b¹n nhá. - C¶m th«ng víi cuéc sèng thiÕu t×nh th­¬ng cña c¸c b¹n. 3. ChuyÖn ®êi th­êng vµ v­ên cæ tÝch. - Liªn t­ëng ®Õn nh©n vËt mô d× ghÎ ®éc ¸c trong truyÖn cæ tÝch -> TrÝ t­ëng t­îng phong phó vµ sù lo l¾ng th­¬ng c¸c b¹n. - Ng­êi “mÑ thËt” l¹c vµo thÕ giíi cæ tÝch -> ®éng viªn c¸c b¹n vµ nçi thÊt väng trÎ th¬ -> kh¸t khao t×nh yªu th­¬ng cña mÑ. - HÝnh ¶nh ng­êi bµ nh©n hËu -> nhí nhung hoµi niÖm nh÷ng ngµy sèng t­¬i ®Ñp. III.Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt. 2. Néi dung. * Ghi nhí: SGK H: §äc phÇn chó thÝch vµ tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? GV bæ sung nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt vÒ gia c¶nh, b¶n th©n vµ sù nghiÖp cña t¸c gi¶ H: Em hiÓu g× vÒ xuÊt xø ®o¹n trÝch vµ t¸c phÈm tù truyÖn cña Go-r¬-ki? §äc vµ t×m hiÓu bè côc. GV tãm t¾t phÇn tr­íc v¨n b¶n. H: Bè côc cña v¨n b¶n? (3 phÇn) + T×nh b¹n trong tr¾ng. + T×nh b¹n bÞ cÊm ®o¸n. + T×nh b¹n tiÕp diÔn. H: HS tãm t¾t truyÖn? H: Em hiÓu g× vÒ hoµn c¶nh cña nh÷ng ®øa trÎ? H: T×m ra nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau trong hoµn c¶nh xuÊt hiÖn cña chóng? H: Quan hÖ gi÷a hai gia ®×nh nh­ thÕ nµo? T¹i sao bän trÎ l¹i ch¬i th©n víi nhau? H: §äc ®o¹n tù thuËt nµy em c¶m nhËn t×nh b¹n gi÷a bän trÎ nh­ thÕ nµo? H: T¹i sao nhµ v¨n cã thÓ kh¾c ghi s©u s¾c vµ kÓ l¹i xóc ®éng nh­ vËy? H: T×m nh÷ng ®o¹n v¨n, c©u v¨n thÓ hiÖn sù quan s¸t tinh tÕ cña A-li-«-sa nh×n nhËn vÒ nh÷ng ®øa trÎ? H: Ph©n tÝch nh÷ng c¶m nhËn, nhËn xÐt b»ng nh÷ng c©u v¨n giµu h×nh ¶nh so s¸nh cña nhµ v¨n? GV ph©n nhãm cho HS th¶o luËn. (2 nhãm) mçi nhãm mét h×nh ¶nh ®Ó nhËn xÐt. - Khi kÓ chuyÖn mÑ chÕt “chóng ngåi s¸t vµo nhau nh­ nh÷ng chó gµ con” -> so s¸nh chÝnh x¸c khiÕn chóng ta liªn t­ëng c¶nh lò gµ con sî h·i co côm vµo nhau khi thÊy diÒu h©u. - Khi ®¹i t¸ bÊt chît xuÊt hiÖn “chóng lÆng lÏ b­íc ra khái xe vµ ®i vµo nhµ khiÕn t«i l¹i nghÜ ®Õn nh÷ng chó ngçng” -> so s¸nh chÝnh x¸c thÓ hiÖn d¸ng dÊp cña bän trÎ vµ thÓ hiÖn ®­îc thÕ giíi néi t©m cña chóng ®ång thêi c¶m th«ng víi cuéc sèng thiÕu t×nh th­¬ng cña c¸c b¹n. H: ChuyÖn ®êi th­êng vµ v­ên cæ tÝch lång vµo nhau trong NT kÓ chuyÖn cña Go-r¬-ki nh­ thÕ nµo qua c¸c chi tiÕt liªn quan ®Õn nh÷ng ng­êi mÑ vµ nh÷ng ng­êi bµ trong bµi v¨n nµy? H: Nh÷ng c©u v¨n biÓu c¶m cña A-li-«-sa khi liªn t­ëng vÒ mÑ cã t¸c dông g×? - YÕu tè cæ tÝch lµm cho truyÖn ®Çy chÊt th¬ -> ­íc mong h¹nh phóc yªu th­¬ng cña trÎ nhá hån hËu ®¸ng yªu. H: V× sao trong c©u chuyÖn nhµ v¨n kh«ng nh¾c ®Õn tªn cña bän trÎ nhµ ®¹i t¸? -> C©u chuyÖn thªm KQ ®Ëm ®µ mµu s¾c cæ tÝch. H: §Æc sÆc nghÖ thuËt cña truyÖn? H: Néi dung chÝnh? HS ®äc ghi nhí? HS trả lời cá nhân. HS lớp nhận xét bổ sung. HS nêu xuất xứ. HS ®äc. HS trả lời cá nhân. HS tãm t¾t. HS tr¶ lêi. HS phát hiện, nêu ý kiến. HS tr¶ lêi. HS tæng hîp vµ tr¶ lêi. HS thảo luận vµ tr¶ lêi. Phát hiện, nêu ý kiến Thảo luận nhóm cử đại diện HS nªu ý kiÕn. Động não, nêu ý kiến HS tr¶ lêi. HS tr¶ lêi. HS nh¾c l¹i. HS ®äc. Hoạt động 3. Ôn tập thơ và truyện hiện đại Mục tiêu: HS nắm hệ thống hoá các tác phẩm thơ đã học trong chương trình Ngữ văn 9: Giá trị nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm đã hệ thống. Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ, hệ thống Thời gian: 15 phút. Thể loại Tên văn bản Thời gian Tác giả Những nét chính về nội dung và nghệ thuật Thơ hiện đại Đồng chí 1948 Chính Hữu Tình đồng chí tạo nên sức mạnh đoàn kết, thương yêu, chiến đấu. Chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực cô đọng, giàu sức biểu cảm. Đoàn thuyền đánh cá 1958 Huy Cận Cảnh đẹp thiên nhiên và niềm vui của con người trong lao động trên biển. Bút pháp hiện thực kết hợp lãng mạn, hình ảnh liên tưởng phong phú, âm hưởng khoẻ khoắn, lạc quan Bếp lửa 1963 Bằng Việt Những kỷ niêm tuổi thư về người bà, bếp lửa và nỗi nhớ quê hương da diết. Giọng thơ truyền cảm, da diết. Sáng tạo hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng. Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức tự sự, miêu tả, biểu cảm và nghị luận Bài thơ về tiểu đội xe không kính 1969 Phạm Tiến Duật Những gian khổ hy sinh và niềm lạc quan của người lính lái xe. Ngôn ngữ, giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ 1971 Nguyễn Khoa Điềm Tình yêu con gắn với tình yêu quê hương đất nước và tinh thần chiến đấu của người mẹ Tà Ôi. Giọng điệu ngọt ngào tha thiết. Ánh trăng 1978 Nguyễn Duy Nhắc nhở về những năm tháng gian lao của người lính, nhắc nhở thái độ sống uống nước nhớ nguồn Giọng điêu tâm tình tự nhiên, hình ảnh giàu tính biểu cảm. Hoạt động 4: Hướng dẫn HS học bài ở nhà. Thời gian: 1 phút. - Tãm t¾t truyÖn. - Häc thuéc bµi vµ néi dung ph©n tÝch. - ChuÈn bÞ tiÕp bµi. D.Rót kinh nghiÖm: