Bài giảng môn Ngữ văn lớp 12 - Tiết 29: Luật thơ

TiÕt 29 Luật thơ ===============================================================a. Bµi th¬ MÆt tr¨ng T BV»ng vÆc / bãng thuyÒn quyªn B TM©y quang / giã bèn bªn B TNÒ cho / trêi ®Êt tr¾ng T BQuÐt s¹ch / nói s«ng ®en T BCã khuyÕt / nh­ng trßn m·i B T Tuy giµ / vÉn trÎ lªn B TM¶nh g­¬ng / chung thÕ giíi T BSoi râ / mÆt hay, hÌnBµi tËp 1:b.§o¹n th¬ “ Sãng ”-Xuân Quỳnh B BÔi con sãng / ngµy x­a B TVµ ngµy sau/ vÉn thÕ B TNçi kh¸t väng / t×nh yªu B T Båi håi trong / ngùc trÎ B TTr­íc mu«n trïng / sãng bÓ T BEm nghÜ vÒ/ anh em T TEm nghÜ vÒ / biÓn lín B TTõ n¬i nµo/ sãng lªn- Sè tiÕng : 5 tiÕng - VÇn: 1 vÇn (®éc vÇn)gieo vÇn c¸ch- NhÞp:2/3- Hµi thanh: tiÕng thø 2-4 lu©n phiªn B-T,T-B- Sè tiÕng :5 tiÕng - VÇn : 2 vÇn,vÇn ch©n, gieo vÇn c¸ch- NhÞp :3/2- Hµi thanh: TiÕng thø 2-4Kh«ng theo luËt B-T,T-Btheo m¹ch c¶m xócSo s¸nh :+ Khæ th¬ :cã thÓ cã hoÆc kh«ng cã khæ,mçi khæ cã thÓ cã bèn dßng ho¨c nhiÒu h¬n.Sè khæ trong bµi th¬ thÓ nhiÒu + VÇn th¬ :c¸ch gieo vÇn ®a d¹ng( vÇn gi·n c¸ch,vÇn liÒn,vÇn giao nhau)+ Hµi thanh:hµi hoµ vÒ thanh ®iÖu+ Ng¾t nhÞp: 2/3-3/2Thu Èm ( NguyÔn KhuyÕn) N¨m gian nhµ cá / thÊp le te (4/3) B T B Ngâ tèi ®ªm s©u/ ®ãm lËp loÌ T B T L­ng giËu phÊt ph¬/ mµu khãi nh¹t T B T Lµn ao lãng l¸nh/ bãng tr¨ng loe B T B Da trêi ai nhuém/ mµ xanh ng¾t? B T B M¾t l·o kh«ng vÇy/ còng ®á hoe T B T R­îu tiÕng r»ng hay/, hay ch¶ mÊy T B T §é n¨m ba chÐn/ ®· say nhÌ B T BNiªmNiªmNiªmNiªm§èi§èi §­a ng­êi ,/ ta kh«ng ®­a qua s«ng , 2/5 Sao cã tiÕng sãng / ë trong lßng ? 4/3 Bóng chiÒu kh«ng th¾m, / kh«ng vµng vät , 4/3 Sao ®Çy hoµng h«n/ trong m¾t trong 4/3- Gieo:vÇn ch©n cuèi c©u vÇn: s«ng, lßng, trong (gièng)- NhÞp :+ C©u 3, 2, 4: 4/3 (®óng luËt) + C©u1: 2/5(sai luËt)  §óng t©m tr¹ng- Hµi thanh: Sai luËt: B- B - B (c©u 1)..- Niªm:dßng2 vµ dßng3 T-T-B/B-T-B, dßng1 vµ dßng4B-B-B/B-B-TBµi tËp 2B B BT T BB T BB B Tc¸ch t©n kh«ng niªm Qu¶ cau nho nhá/ miÕng trÇu h«i Nµy cña Xu©n H­¬ng/ míi quÖt råi Cã ph¶i duyªn nhau/ th× th¾m l¹i §õng xanh nh­ l¸/ b¹c nh­ v«i B T B Bv Bµi tËp 3: Mời Trầu ( Hå Xu©n H­¬ng) T B T Bv T B T B T B Bv Bµi tËp 4 :Tràng Giang (Huy Cận)Sãng gîn trµng giang/ buån ®iÖp ®iÖp Con thuyÒn xu«i m¸i/ n­íc song song ThuyÒn vÒ n­íc l¹i/ sÇu tr¨m ng¶ Cñi mét cµnh kh«/l¹c mÊy dßng - VÇn :vÇn ch©n,c¸ch ë tiÕng cuèi dßng 2,4(t­¬ng tù §L),- NhÞp: 4/3(§L)-Thanh: Gièng luËt th¬ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt T B T B T B B T B T B TTh¬ cò-Lµ thÓ th¬ dËn téc vµ nh÷ng thÓ th¬ §L, cæ phong tån t¹i ®· l©u ®êi, c¸c thÓ th¬ cò ph¶i theo luËt lÖ riªng, kh¸ chÆt chÏ+Sè c©u th¬ trong mçi bµi th¬ h¹n chÕ ë mét sè thÓ th¬ nhÊt ®Þnh, ph©n biÖt víi nhau vÒ sè c©u th¬.+Sè tiÕng trong mçi c©u th¬ nhÊt ®Þnh bÞ quy ®Þnh râ rµng, chÆt chÏ+C¸ch gieo vÇn ®­îc quy ®Þnh chÆt chÏ.+ Ng¾t nhÞp c©n ®èi,phèi hîp sè tiÕng trong c©u ®Ó t¹o nhÞp th¬+Tu©n theo quy ®Þnh vÒ niªm luËt c¸c c©u th¬ vµ luËt b»ng tr¾c cña c¸c tiÕng trong mçi c©u th¬Th¬ míi- Lµ nh÷ng thÓ th¬ míi xó©t hiÖn ë TK XX(1932).Th¬ míi còng cã luËt nh­ng Ýt gß bã víi th¬ cò+Sè c©u trong mçi bµi th¬ kh«ng h¹n chÕ+Sè tiÕng trong mçi c©u th¬ thuéc mét thÓ th¬ kh«ng bÞ quy ®Þnh cô thÓ+C¸ch gieo vÇn ®a d¹ng: Gieo vÇn gi·n c¸ch,liªn tiÕp,vÇn «m+ Ng¾t nhÞp tù do tuú t×nh ý trong bµi th¬+ LuËt niªm vµ luËt BT kh«ng sö dông trong th¬ míi