Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Vĩnh biệt cửu trùng đài

Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n – líp 11- Ban C¬ b¶n- tËp 1 Bµi : VÜnh biÖt Cöu Trïng §µi (TrÝch “Vò Nh­ T«”- NguyÔn Huy T­ëng) TiÕt 2Ng­êi thùc hiÖn: L­¬ng Kim Ph­¬ngGi¸o viªn V¨n- Tr­êng THPT TrÇn H­ng §¹o- An L·o- H¶i PhßngVĩnh biệt Cửu Trùng ĐàiNguyễn Huy TưởngGi¸o viªn: L­¬ng Kim Ph­¬ng- THPT TrÇn H­ng §¹o An L·o- H¶i PhßngTiÕt 2Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")I §äc- hiÓu kh¸i qu¸t1. Tác giả2. Tác phẩma) Thể loại bi kịchb) Tóm tắt tác phẩmc)Gía trị t¸c phÈm3.§o¹n trÝch:VÞ trÝ ®o¹n trÝch§äc ph©n vai1. Tác giả2. Tác phẩm1. Tác giả2. Tác phẩm2. Tác phẩmNhân vật Đan Thiềm và Vũ Như Tô trong vở kịch “Vũ Như Tô” do Nhµ h¸t Tuæi TrÎ biÓu diÔn.Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")II- Đọc-hiểu chi tiÕt v¨n b¶n1. Loạn cung đình ở Thăng Long-mâu thuẫn kịch lên tới đỉnh điểm2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩa)Đan ThiềmQua những lời nói tiêu biểu của nhân vật Đan Thiềm, hãy lập bảng diễn biến tâm trạng của nhân vật này?*Diễn biến tâm trạngVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Lời nóiDiễn biến tâm trạng“ông trốn đi, lánh đi”Lo lắng, hốt hoảngXin tha cho ông CảKhẩn thiết van xinÔng Cả!Đài lớn tan tành!Xin cùng ông vĩnh biệtTuyệt vọngVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Những tiếng kêu cuối cùng của Đan Thiềm có ý nghĩa gì?II- Đọc-hiểu văn bản2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩa)Đan Thiềm*Diễn biến tâm trạngT©m tr¹ng §an ThiÒm cã sù t¨ng cÊp dÇn cña nh÷ng lo l¾ng ho¶ng sî ®Ó ®­îc b¶o toµn tÝnh m¹ng cho Vò Nh­ T«Nh÷ng tiÕng kªu cuèi cïng thể hiện tâm trạng đau đớn, lời vĩnh biệt một giấc mộng lớn, giÊc méng Cửu Trùng Đài tan hoang. Nó báo hiệu khẩn thiết tấn bi kịch sụp đổ của Vũ Như TôVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")* Tính cách Đan ThiềmQua diễn biến tâm trạng, em hiểu gì về tính cách và con người Đan Thiềm?-Là người biết trọng, biết tiếc cái tài của Vũ Như Tô-Là tri âm , người “biệt nhỡn liên tài” đáng quý.-Biết thức thời, tỉnh táo hơn Vũ Như Tô2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩa)Đan Thiềm*Diễn biến tâm trạngVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")b) Vũ Như Tô và bi kịch người nghệ sĩ*Diễn biến tâm trạngH·y lËp b¶ng diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt Vò Nh­ T« vµ nhËn xÐt? 2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩa)Đan ThiềmLời nóiDiễn biến tâm trạngTôi sống với Cửu Trùng Đài, chết với Cửu Trùng Đài, hồn tôi ở cả đâyTha thiết với giấc mộng Cửu Trùng ĐàiTa có tội gì. Ta chØ cã mét hoµi b·o ®iÓm t« ®Êt n­ícTin mình vô tộiDẫn ta ra mắt An Hòa hầu để ta được phân trần giảng giảiHi vọng được cảm thôngÔi mộng lớn!Ôi Đan Thiềm!Ôi Cửu Trùng Đài!§au ®ín, Vỡ mộngVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")-Tha thiết với giấc mộng Cửu Trùng Đài-Tin mình vô tội-Hi vọng được người đời hiểuThất vọng, vỡ mộngM¬ méng, ¶o väng(t©m tr¹ng bi kÞch)b) Vũ Như Tô và bi kịch người nghệ sĩ*Diễn biến tâm trạng2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩ Cã sù chuyÓn cÊp ®Ó xuÊt hiÖn t©m tr¹ng bi kÞchEm có nhËn xÐt gì về những tiếng kêu cuối cùng của VũNhư Tô?“Ôi mộng lớn!Ôi Đan Thiềm! Ôi Cửu Trùng ĐàiVỡ mộng, cay đắng nhưng vẫn đầy day dứt tiếc nuối, vẫn hoài vọng khôn nguôi về giấc mộng lớn của đời mìnhVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Lêi tho¹i ng¾n, gÊp g¸p biÓu lé râ t©m tr¹ng bi kÞch lªn tíi ®Ønh ®iÓmVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Câu nói nào bộc lộ khát vọng sáng tạo của Vũ Như Tô?Em đánh giá gì về khát vọng này?b) Vũ Như Tô và bi kịch người nghệ sĩ*DiÔn biÕn t©m tr¹ng*Bi kÞch Vò Nh­ T«2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩ“Ta chỉ có một hoài bão tôđiểm đất nước, đem hết tài ra xây cho nòi giống mộttòa đài hoa lệ, thách cả những công trình sau trướctranh tinh xảo với hóa công”Đó là khát vọng sáng tạo chân chính đúng với thiên chức của người nghệ sĩ. Đó là niềm đam mê nghệ thuật cháy bỏng đến quên mìnhTµi n¨ng cña Vò Nh­ T«:Vò Nh­ T« lµ ng­êi thî cã hoa tay tuyÖt thÕ, chØ vÈy bót lµ chim hoa ®· hiÖn lªn trªn m¶nh lôa, sai khiÕn g¹ch ®¸ nh­ viªn t­íng cÇm qu©n, cã thÓ x©y nh÷ng l©u ®µi cao c¶, nãc vên m©y mµ kh«ng tÝnh sai viªn g¹ch nháVới tài năng và khát vọng ấy, vì sao Vũ Như Tô rơi vào bi kịch?-Vũ Như Tô không hiểu hết chữ Thời, dï «ng ý thøc m×nh m­în tay Lª T­¬ng Dùc ®Ó thùc hiÖn kh¸t väng lín. Niềm đam mê nghệ thuật đã lấn át cái nhìn hiện thực.Cửu Trùng Đài nguy nga tráng lệXây bằng xương máu của nhân dânQuan niệm nghệ thuật cao siêu(C¸i §Ñp)Lợi ích thiết thân của nhân dân(C¸i ThiÖn)b) Vũ Như Tô và bi kịch người nghệ sĩ*Bi kÞch Vò Nh­ T«2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩC¸i §Ñp ch­a hµi hoµ víi c¸i ThiÖnKhát vọng sáng tạo lớn lao của người nghệ sĩĐiều kiện xã hội lịch sử để thực hiện khát vọngCái chết bi thảm của Vũ Như Tô gây cảm xúc gì cho người đọc?Kết cục : cái chết của Vũ Như TôCảm xúc xót thương cho sè phËn ng­êi nghÖ sÜ tµi hoa, thanh lọc tâm hồn người đọcVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")b) Vũ Như Tô và bi kịch người nghệ sĩ*Bi kÞch Vò Nh­ T«2. Đan Thiềm ,Vũ Như Tô và bi kịch của người nghệ sĩQua tÊn bi kÞch cña Vò Nh­ T«Em cã ®¸nh gi¸ g× vÒ vÎ ®Ñp cña h×nh t­îng nh©n vËt nµy?*TiÓu kÕt:+Vò Nh­ T« lµ h×nh t­îng ®Ñp cña ng­êi nghÖ sÜ víi nh÷ng kh¸t väng ch©n chÝnh, s½n sµng hi sinh ®êi m×nh cho lÝ t­ëng nghÖ thuËt.§µi Cöu Trïng thµnh tro bôi,Vò Nh­ T« chÕt nh­ng m©u thuÉn gi÷a lÝ t­ëng nghÖ thuËt cao siªu vµ lîi Ých thiÕt th©n cña nh©n d©n ®· ®­îcgi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng ch­a ? +M©u thuÉn, xung ®ét bi kÞch ®ã ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng dï ph¶i tr¶ gi¸ b»ng c¸i chÕt cña Nh­ T«. §Õn chÕt Nh­ T« vÉn tin ng­êi ®êi ch­a hiÓu hÕt kh¸t väng ®Ñp cña m×nh. Kh¸t väng Êy, giÊc méng Êy cña chµng vÉn ch¸y m·i víi thêi gian+§ã cßn lµ tÊn bi kÞch mu«n ®êi cña nghÖ sÜ: Ph¶i lµm sao ®Ó s¸ng t¹o nghÖ thuËt phï hîp víi cuéc sèng, nh­ng còng ph¶i ®Ó nã xøng ®¸ng lµ thø nghÖ thuËt ®­îc t«n thê, bÊt tö cïng víi ho¸ th©n cña nghÖ sÜ.III- §äc- hiÓu ý nghÜa-Thông qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả muốn gửi gắm những suy nghĩ về:+ mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống; giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu thuần túy với lợi ích trực tiếp thiết thân của nhân dân + số phận của người nghệ sĩ tµi hoa mµ bÊt h¹nh- Ng«n ng÷ kÞch ®iªu luyÖn, béc lé râ t©m tr¹ng vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt, ®Èy xung ®ét kÞch lªn cao trµoVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")I. §äc- hiÓu kh¸i qu¸t II- Đọc-hiểu chi tiÕt văn bảnIV- Luyện tậpThảo luậnTrong lời đề tựa của vở “Vũ Như Tô”, Nguyễn Huy Tưởng viết: “Than ôi!Như Tô phải hay những kẻ giết Như Tô phải?Ta ch¼ng biÕtCầm bút chẳng qua cùng một bệnh với Đan Thiềm”Hãy nêu suy nghĩ của em về lời đề tựa trênVĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài(trích "Vũ Như Tô")Bi kÞch Vò Nh­ T« cßn lµ bi kÞch mu«n ®êi cña ng­êi nghÖ sÜ. Bi kÞch ®ã diÔn ra ngay trong chÝnh t©m t­ cña NguyÔn Huy T­ëng víi nh÷ng b¨n kho¨n, hoµi väng, tiÕc nuèi cho sè phËn c¸i §Ñp, cho kh¸t khao s¸ng t¹o nghÖ thuËt. Tr¶ lêi c©u hái ph¶i tr¸i kh«ng quan träng mµ chØ biÕt r»ng niÒm nhøc nhèi kia, nçi ¸m ¶nh kia vµ c¨n bÖnh §an ThiÒm cø dai d¼ng trong tr¸i tim ng­êi nghÖ sÜ ch©n chÝnh cïng nh÷ng con ng­êi biÕt yªu c¸i §Ñp, c¸i Tµi