Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tiết 45: Hạnh phúc của một tang gia - Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng Phụng

Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng PhụngHạnh phúc của một tang giaTiết 45: Đọc vănSinh viên thực hiện: Đào Thị Thanh Tuyền Lớp: Văn K42AMục tiêucần đạtThấy được bản chất lố lăng đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị. Nắm được nghệ thuật trào phúngđặc sắccủa Vũ Trọng Phụng.Giáo dục lối sống lành mạnh, văn minh,có đạo lý.I. Tìm hiểu chung1. Tác giả1. Nhan đề3. Cảnh đám tangII. Tìm hiểu đoạn tríchKết cấu bài học:2. Tác phẩm - đoạn trích2. Chân dung các nhân vậtI. Tìm hiểu chung1. Tác giả: Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939)- Cuộc đời:+ Sinh ra và sinh sống tại Hà Nội, chứng kiến sự chuyển mình của xã hội tư sản.+ Bệnh tật và nghèo khó.sống chật vật bằng nghề viết.- Sự nghiệp sáng tác: + Phóng sự: Cạm bẫy người (1933) Kĩ nghệ lấy tây (1934) Cơm thầy cơm cô (1936)+ Tiểu thuyết: Giông tố (1936) Số đỏ (1936) Vỡ đê (1936)Hiểu rõ bản chất xã hội căm ghét=>gửi gắm qua trang viết.Bút lực dồi dào, có tài năng và nghị lực.? Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Vũ Trọng Phụng?2. Tác phẩm và đoạn trích? Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác tiểu thuyết “Số đỏ”?2.1. Tác phẩm:* Hoàn cảnh sáng tác:Năm 1936, phong trào dân chủ Đông Dương tạo điều kiện cho nhà văn công khai tố cáo hiện thực xã hội thực dân.Xã hội tư sản rầm rộ các phong trào Văn minh, Âu hoágiẫm đạp lên các giá trị văn hoá truyền thống.Tiểu thuyết “Số đỏ” đăng báo tháng 10 năm 1936, in thành sách lần đầu tiên năm 1938.* Tóm tắt tác phẩm:Xuân Tóc đỏHạ lưu vỉa hèLưu manhVô họcTinh quáiPhó ĐoanVợ chồng Văn MinhCố HồngCố TổCố vấn báo Gõ MõDoctorThi sĩNhà cải cách XHAnh hùng cứu quốcGiáo sư tennis2.1. Tác phẩm * Giá trị tác phẩm:- Phơi bày và lên án bản chất đồi bại, bịp bợm của xã hội tư sản thuộc địa. * Đặc sắc nghệ thuật: Nghệ thuật trào phúng bậc thầy.“Số đỏ là cuốn tiểu thuyết có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học.” (Nguyễn Khải) 2.2. Đoạn trích Vị trí: Thuộc phần chính của chương XV có nhan đề: “Hạnh phúc của một tang gia, Văn Minh nữa cũng nói vào, một đám ma gương mẫu.”? Hãy cho biết nội dung cơ bản và đặc sắc nghệ thuật của cuốn tiểu thuyết?Hạnh phúc của một tang giaVui mừng, sung sướngĐau buồn, thương tiếcMâu thuẫn, nghịch líNhan đề kì lạ, giật gân => gợi sự hấp dẫn cho độc giả.Ngày hội của đám ma=>Giá trị mỉa mai, châm biếm đả kích mạnh mẽ.> Bất hiếu, háo danh, ngu dốt, quái gở.2. Chân dung các nhân vật2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhCái chết của cụ Cố Tổ có ý nghĩa gì đối với gia đình này?Cụ Cố Hồng đã lo lắng cho cái chết của bố như thế nào?2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình* Vợ chồng Văn Minh:Ông Văn Minh – Cháu đích tôn: + Lo mời luật sư + Lo lắng không biết xử trí thế nào với Xuân Tóc đỏ.+ Phân vân, vò đầu bứt tóc, vẻ mặt đăm chiêu hợp với nhà có tang.=> Bản chất giả dối, bất nhân, vô đạo.Bà Văn Minh:+ Sốt ruột vì chưa được mặc đồ xô gai tân thời.+ Sung sướng vì có dịp lăng xê các mốt tang phục của tiệm may Âu Hoá.=> Đám ma mở ra cơ hội kiếm lời.Vợ chồng Văn Minh có tâm trạng như thế nào trước cái chết của ông nội?2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình* Cô Tuyết- Vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt vì chưa nhìn thấy người tình.- Được dịp mặc bộ y phục “Ngây thơ”=> cơ hội để gỡ lại danh dự “vẫn còn nửa chữ Trinh”.* Cậu Tú Tân- Sướng điên người lên vì có dịp dùng cái máy ảnh, được “tập làm đạo diễn”.=> Đám ma trở thành nơi biểu diễnthú chơi thời thượng.Trong đám tang, cô Tuyết buồn vì lí do gì? Em hãy đánh giá về nhân vật này? Thái độ của Cậu Tú Tân thể hiện qua những chi tiết nào?2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình* Ông phán mọc sừng - Sung sướng vì được bố vợ chia thêm vài nghìn đồng. - Tự hào về giá trị của đôi sừng hươu vô hình. - Trù tính một kế hoạch trả công và thương lượng với Xuân Tóc đỏ.=> Kẻ trục lợi, hám tiền, vô liêm sỉ.Tìm những chi tiết biểu hiện thái độ của ông Phán mọc sừng?Tiểu kết: Mọi người trong gia đình đều có niềm sung sướng trước cái chết của ông cụ “đáng chết”. =>Giá trị tố cáo, phê phán mạnh mẽ trong bút lực trào phúng của Vũ Trọng Phụng.2.2. Hạnh phúc của những người ngoài tang gia* Ông TYPN:Vui mừng phấn khởi, lăng xê các mốt tang phục.* Hai cảnh sát Minđơ – Mintoa: Đang thất nghiệp thì được thuê giữ trật tự cho đám tang.* Xuân Tóc đỏ:Danh dự của Xuân càng được đề cao.* Bạn của Cụ Cố Hồng:Có dịp khoe huân chương, các loại râu, cảm động khinhìn thấy làn da trắng của Tuyết.* Sư cụ Tăng Phú:Chớp thời cơ để kiếm lời.? Đám tang còn mang niềm hạnh phúc tới cho những ai ?* Hình thức:- Quy mô: Đám tang to tát, theo cả lối ta – tây – tàu. - Không khí: Đi đến đâu làm huyên náo đến đó.Hình thức: vừa to tát, vừa bát nháo, lộn xộn. Đám ma trở thành đám rước, đám hội.* Điệp khúc: “Đám cứ đi”Đây là một đám ma “gương mẫu”.Thái độ: mỉa mai, chua xót.Đám ma: linh đình > Lật tẩy sự giả dối, vô liêm sỉ.? Người ta tham gia cái giây phút thiêng liêng ấy như thế nào?III. Tổng kết3.1. Giá trị nội dung3.2. Giá trị nghệ thuậtCâu 1: Nội dung nổi bật của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” là:A. Phơi bày thực trạng xã hội thối nát và tình cảnh khổ cực của nhân dân.B. Nỗi đau khổ của một gia đình có đám tang.C. Vạch trần bản chất xã hội thượng lưu lố lăng đồi bại; sự giả dối, vô đạo đức của con người trong tình huống tang gia.D. Niềm hạnh phúc của mọi người vì được tham gia vào cải cách xã hội. Bài tập trắc nghiệmCâu 2: Nét nghệ thuật đặc sắc nhất của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” là:A. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tếB. Nghệ thuật trào phúng đặc sắcC. Nhan đề gợi sự tò mòD. Ngôn ngữ trần thuật mang tính khách quan