Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tiết 29 + 30: Ôn tập văn học trung đại Việt Nam

.Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học !Bài giảng mụn Ngữ văn lớp 11 - I. Nội dungEm hóy hệ thống chương trỡnh văn học trung đại đó học ở lớp 11?1. Hệ thống chương trỡnh văn học trung đại đó học ở lớp 11STTTỏc giảTỏc phẩmThể loại1Lờ Hữu TrỏcVào phủ chỳa trịnh( trớch thượng kinh kớ sự)Kớ sự2Hồ Xuõn HươngTự tỡnh IIThơ thất ngụn bỏt cỳ đường luật3Nguyễn KhuyếnThu điếuKhúc Dương KhuờThơ thất ngụn bỏt cỳ Đường luậtSong thất lục bỏt4Trần Tế XươngVịnh khoa thi hươngThơ TNBCĐL5Nguyễn Cụng TrứBài ca ngất ngưởngHỏt núi6Cao Bỏ QuỏtBài ca ngắn đi trờn bói cỏt Ca hành7Nguyễn đỡnh ChiểuLẽ ghột thương( trớch: Lục Võn Tiờn)Văn tế nghĩa sĩ Cần GiuộcChạy giặc(đọc thờm)Lục bỏt Văn tếThất ngụn bỏt cỳ đường luật8Chu Mạnh TrinhHương Sơn phong cảnh ca(đọc thờm)Hỏt núi9Ngụ Thỡ NhậmChiếu cầu hiềnChiếu10Nguyễn Trường Tộ Đọc thờm: Xin lập khoa luật( trớch: tế cấp bỏt điều)Điều trầnTổng số10 tỏc giả03 bài đọc thờm11 bài đọc văn8 thể loạiEm cú nhận xột gỡ về số lượng tỏc phẩm thể loại văn học trung đó được học lớp 11?Phong phỳ nội dung, đa dạng về thể loại2. Trả lời cõu hỏi SGK phần nội dungCõu 1: Em hóy nhắc lại những biểu hiện chủ yếu của nội dung yờu nước và nhõn đạo của văn học trung đại?Nội dung yêu nước: Yêu thiên nhiên đất nước, niềm tự hào dân tộc, lòng căm thù giặc, ý chí bất khuất chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm- Nội dung nhân đạo: Khát khao tự do, tình yêu, hạnh phúc, cảm thông với số phận người phụ nữ Những biểu hiện của nội dung yờu nước văn học từ thế kỉ XVIIIđến thế kỉ XIX trong cỏc tỏc phẩm và đoạn trớch cú gỡ mới so với văn học giai đoạn trước đú? Điểm mới trong từng nội dung qua các tác phẩm và đoạn trích:+ Nội dung yêu nước: mang âm hưởng bi tráng trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu - vì nó phản ánh một thời khổ nhục nhưng vĩ đại.+ Tư tưởng canh tân đất nước: Đề cao vai trò của luạt pháp - nhà nước pháp quyền: Xin lập khoa luật của Nguyền Ttrường Tộ.+ Vai trò của người trí thức - bậc hiền tài đối với sự phát triển của đất nước: Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm.Cõu 2:Vỡ sao cú thể núi trong văn học từ thế kỉ XVIII đến hết thế kỉ XIX xuất hiện trào lưu nhõn đạo chủ nghĩa - Chủ nghĩa nhân đạo xuất hiện thành một trào lưu bởi: Những tác phẩm mang nội dung nhân đạo xuất hiện nhiều, liên tiếp với nhiều tác phẩm có giá trị lớn: Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm, thơ Hồ Xuân Hương...Chỉ ra những biểu hiện phong phỳ đa dạng của nội dung nhõn đạo trong giai đoạn văn học này?- Biểu hiện của nội dung nhân đạo: + Thương cảm trước bi kịch và đồng cảm với khát vọng của con người.+Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm con người.+Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con người.+Đề cao truyền thống đạo lý, nhân nghĩa của dân tộc. - Cảm hứng nhân đạo có những biểu hiện mới: + Hướng vào quyền sống của con người - con người trần thế( Truyện Kiều, thơ Hồ Xuân Hương)+ ý thức về cá nhân đậm nét hơn: Quyền sống, hạnh phúc, tài năng, tình yêu...( Tự tình, Bài ca ngất ngưởng, Bài ca ngắn đi trên bãi cát...)Cảm hứng nhõn đạo văn học giai đoạn này cú biểu hiện gỡ mới?Trong 3 nội dung nhân đạo:+ Đề cao truyền thống đạo lí.+ Khẳng định con người cá nhân.+ Khẳng định quyền sống con người: nội dung nào quan trọng nhất?:+ Khẳng định quyền sống con người: quan trọng nhất – Xuyờn suốt cỏc tỏc phẩm văn học giai đoạn nàyVấn đề quan trọng đú được thể hiện qua cỏc tỏc phẩm và đoạn trớch như thế nào?- Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung các tác phẩm, đoạn trích sau: Tỏc phẩm Nội dungTruyện Kiều Quyền sống con ngườiChinh phụ ngõmQuyền sống và hạnh phỳc của con người trong chiến tranhThơ Hồ xuõn HươngQuyền sống, hạnh phỳc, tỡnh yờu của người phụ nữĐoạn trớch truyện Lục Võn TiờnBài ca về đạo đức nhõn nghĩa ca ngợi con người lớ tưởng trung hiếu, tiết nghĩaBài ca ngất ngưởngMột quan niệm, một lối sống đề cao cỏi tụi cỏ nhõn sống tự do khoỏng đạt sang trọngKhúc Dương KhuờCa ngợi tỡnh bạn chung thuỷ, keo sơn gắn búThương vợBài ca về đạo lớ vợ chồng, chõm biếm thúi đời đen bạcCõu 3:Đoạn trớch vào phủ chỳaTrịnh mang giỏ trị phản ỏnh và phờ phỏn hiện thực như thế nào?Cuộc sống thõm nghiờm sa hoa được thể hiện ở những chi tiết nào?- Đoạn trích là bức tranh chân thực về cuộc sống nơi phủ chúa, được khắc họa ở hai phương diện:+ Cuộc sống thâm nghiêm xa hoa, giàu sang.+ Cuộc sống thiếu sinh khí, yếu ớt. Một thế giới riêng đầy quyền uy: Những tiếng quát tháo, truyền lệnh, những tiếng dạ ran, những con người oai vệ, những con người khúm núm, sợ sệt...có nhiều cửa gác, mọi việc đều có quan truyền lệnh, chỉ dẫn. Thầy thuốc vào khám bệnh phải chờ, nín thở, khúm núm, lạy tạ.Phủ chúa là nơi xa hoa, giàu sang vô cùng: từ nơi ở đến tiện nghi, từ vật dụng đến đồ ăn thức uống...nhưng thiếu sinh khí, âm u. Thiếu sự sống, sức sống. Ngòi bút tả thực điềm đạm, kín đáo nhưng lạnh lùng, thờ ơ, thậm chí coi thường của tác giả sự phê phán sâu sắc của Hải Thượng Lãn Ông.Cõu 4: Giá trị nội dung và nghệ thuật thơ văn Nguyễn Đình Chiểu? - Giá trị nội dung thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: Đề cao đạo lí nhân nghĩa, yêu nước chống giặc ngoại xâm.- Giá trị nghệ thuật: Tính chất đạo đức - trữ tình. Màu sắc Nam Bộ qua ngôn ngữ, hình tượng nghệ thuật.Vẻ đẹp bi tráng và bất tử về người nông dân nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc? - Vẻ đẹp bi tráng và bất tử của hình tượng người nông dân - nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc:+ Bi: Gợi lên qua cuộc sống vất vả, lam lũ. Nỗi đau buồn, thương tiếc trước sự mất mát, hi sinh và tiếng khóc đau thương của người còn sống.+ Tráng: Lòng căm thù giặc, lòng yêu nước, hành động quả cảm, anh hùng của nghĩa sĩ.  Tạo nên tiếng khóc lớn lao,cao cả.Xin chân thành cảm ơn sự chú ý theo dõi của thầy cô và các em!