Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Tiết 23: Đây thôn vĩ dạ

I. Tìm hieåu chung1. Tác giả:- Tên khai sinh: Nguyễn Trọng Trí (1912 – 1940).- Quê: Đồng Hới - Quảng Bình.- G ia đình: viên chức nghèo, cha mất sớm, sống với mẹ ở Quy Nhơn- 1936, mắc bệnh phong.- Mất tại trại phong Quy HoàÔng là một trong những nhà thơ có sức sáng tạo mạnh mẽ nhất phong trào Thơ mới.2. Tác phẩm:- Các tác phẩm chính: Gái quê, Thơ điên, Xuân như ý, Thượng thanh khí, Cẩm châu duyên, Duyên kì ngộ, Quần tiên hội, Chơi giữa mùa trăng.Thơ ông hết sức phức tạp và đầy bí ẩn nhưng vẫn thể hiện một tình yêu đến đau đớn hướng về cuộc đời trần thế. - Bài thơ : Đây thôn Vĩ Dạ+ Sáng tác năm 1938, in trong tập Thơ Điên + Được gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn với cô Hoàng Cúc, một cô gái quê ở Vĩ Dạ (Huế)Chân dung Hoàng CúcI. Tìm hieåu chungĐÂY THÔN VĨ DẠThơ HÀN MẶC TỬ - Nhạc VÕ TÁ HÂN Ca sĩ VÂN KHÁNHSao anh không về chơi thôn Vỹ? Sao anh không về chơi thôn Vỹ? Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền Gió theo lối gió mây đường mây Gió theo lối gió mây đường mây Dòng nước buồn thiu hoa bắp layThuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay Mơ khách đường xa khách đường xa Áo em trắng quá nhìn không ra Ở đây sương khói mờ nhân ảnh Ai biết tình ai có đậm đàĐÂY THÔN VĨ DẠThơ HÀN MẶC TỬ - Nhạc VÕ TÁ HÂN Ca sĩ VÂN KHÁNHSao anh không về chơi thôn Vỹ? Sao anh không về chơi thôn Vỹ? Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền Gió theo lối gió mây đường mây Gió theo lối gió mây đường mây Dòng nước buồn thiu hoa bắp layThuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay Mơ khách đường xa khách đường xa Áo em trắng quá nhìn không ra Ở đây sương khói mờ nhân ảnh Ai biết tình ai có đậm đàĐÂY THÔN VĨ DẠNhạc VÕ TÁ HÂN Phổ thơ HÀN MẶC TỬCa sĩ VÂN KHÁNH - Câu 1: Câu hỏi tu từ: Sao anh không về chơi thôn Vĩ ? Cảm nhận về ý nghĩa của câu hỏi tu từ mở đầu bài thơ ? => Gợi cảm giác như lời trách nhẹ nhàng và mời gọi tha thiết của cô gái thôn Vĩ với nhà thơ.Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trong câu thơ thứ hai ?“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên”Cái nhìn từ xa đến:Những hàng cau thẳng tắp cao vútvượt lên những cây khácSự hài hoà của màu sắc:Nắng vàng rực rỡ toả chiếu trên những hàng cau xanh tươiII. Ñoïc hieåu vaên baûn 1. Khổ 1.“Nắng mới lên”Trong trẻo, tinh khiết, tươi tắn, làm bừng sáng không gian hồi tưởng của nhà thơĐiệp từ: “Nắng” Từng đợt, từng đợt nắng rót xuống khu vườn.“Mướt”Gợi vẻ tươi tốt, đầy sức sống của vườn câyTừng lá cây sáng lên, láng bóng dưới ánh sáng mặt trờiVẻ đẹp của khu vườn“Vườn ai mướt quá”Lời cảm thán mang sắc thái ngợi ca 1. Khổ 1.Những hình ảnh thiên nhiên sống động và đẹp đẽ của một tâm hồn yêu thiên nhiên tha thiết, có ân tình sâu sắc, đậm đà với thôn Vĩ.“Người thôn Vĩ”Xuất hiện thật kín đáo, thấp thoáng sau những chiếc lá trúc“Mặt chữ điền”: khuôn mặt phúc hậu, đoan trang“Thôn Vĩ” 1. Khổ 1.Cảnh xinh xắn, người phúc hậuTN và con người hài hoà trong vẻ đẹp kín đáo, dịu dàngDòng sông Hương êm đềm và thơ mộng gắn với bao cảm xúc và suy tư của nhà thơTả thực: gió mây nhè nhẹ bay, dòng nước chảy lững lờ, cây cỏ khẽ lay động.=> Vẻ êm đềm, nhịp điệu khoan thai – nét đặc trưng của xứ Huế.- Sắc thái cảm xúc: + Mây – gió chuyển động ngược chiều, xa rời nhau gợi sự chialy đôi ngả -> nỗi đau thân phận xa cách, chia lìa. + Dòng sông lặng lẽ buồn thiu, cây cỏ lay động rất nhẹ. Hình ảnh thơ không xác định : thuyền ai -> cảm giác huyền ảo, mơ hồ.Thiên nhiên đẹp nhưng lạnh lẽo, trống vắng. 2. Khổ 2.Dự cảm u buồn, cô đơn của nhà thơ trước sự thờ ơ, xa cách của cuộc đời đối với mình.- Cảnh chập chờn giữa mộng và thực.- Dòng sông trăng – dòng sông ánh sáng tuôn chảy khắp vũ trụ.- Thuyền chở trăng - đậu trên bến sông trăng Không gian nghệ thuật hư ảo, mênh mangPhác hoạ nét đặc trưng của dòng Hương: huyền ảo, thơ mộng dưới trăng.Trăng xuất hiện như đối tượng chia sẻ, cảm thôngMột tình yêu Huế sâu nặng, tha thiết , đầy khắc khoải, âu lo 2. Khổ 2.- Xứ Huế mưa nhiều, khói sương mờ ảo - Màu áo trắng của những cô gái Huế thấp thoáng trong sươngKhung cảnh hư ảo, mộng mơ của HuếTâm sự của nhà thơ:Khách đường xaNhìn không raMờ nhân ảnhCảm giác mông lung, bất định, mơ hồhư hư thực thực.“Ai biết tình ai có đậm đà ?”Câu hỏi tu từ: mang chút hoài nghi mà chan chứa niềm thiết tha với cuộc đờivà con người của một hồn thơ cô đơn. 3. Khổ 3.IiI. Toång keátGhi nhớ - SGK