Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Nguyễn Du và truyện kiều

NGUYEÃN DU VAØ TRUYEÄN KIEÀUNHAØ LÖU NIEÄM NGUYEÃN DU+ Töï laø Toá Nhö, hieäu laø Thanh Hieân+ Queâ laøng Tieân Ñieàn, Nghi Xuaân, Haø Tónh .+Cha: Nguyễn Nghiễm.Mẹ:Trần thị Tần+Năm 13 tuổi mồ coi cả cha lẫn mẹ+Từng đỗ tam trường+Mười năm gió bụi long đong vất vả,nghèo túng+Làm quan cho triều Nguyễn,thăng quan tiến chức rất nhanh.+Ông mất ngày 10-8-1820 tại Huế.2.Các yếu tố đã tạo nên thiên tài ở Nguyễn Du: +Sinh ra trong một gia đình quý tộc, nhiều người làm quan và am hiểu thơ văn. +Sống trong thời đại đầy biến động. +Cuộc đời riêng long đong vất vả. +Tấm lòng nhân đạo sâu sắc. II.Sự nghiệp sáng tác 1.Tác phẩm chính a.Tac pham chư Han: - Thanh Hieân thi taäp. - Nam trung taïp ngaâm. - Baéc haønh taïp luïc.b. Taùc phaåm chöõ Noâm : - Truyeän Kieàu . - Vaên teá thaäp loaïi chuùng sinh3. Giaù trò thô vaên: GIAÙ TRÒ NHAÂN ÑAÏO - Taùc phaåm cuûa Nguyeãn Du chan chöùa tình yeâu thöông ñoái vôùi con ngöôøi , ñaëc bieät laø ngöôøi phuï nöõ. GIAÙ TRÒ HIEÄN THÖÏC: - Taùc phaåm cuûa Nguyeãn Du moâ taû saâu saéc boä maët thoái naùt cuûa xaõ hoäi phong kieán thoâng qua nhöõng soá phaän , hình töôïng nhaân vaät.IIi . Giôùi thieäu truyeän Kieàu1. NGUOÀN GOÁC :Truyeän Kieàu ñöôïc saùng taùc treân cô sôû coát truyeän “ Kim Vaân Kieàu truyeän”cuûa Thanh Taâm taøi Nhaân ( Trung Quoác).Truyeän Kieàu laø moät saùng taïo raát lôùn cuûa Nguyeãn Du .Truyeän Kieàu coù teân laø “Ñoaïn tröôøng taân thanh”2. TOÙM TAÉT TRUYEÄN KIEÀUPHAÀN 2 : GIA BIEÁNPHAÀN 3 : ÑOAØN TUÏTRAO DUYÊNTrích Truyện Kiều của Nguyễn DuÑOAÏN TRÍCH TRAO DUYEÂNI.Vị trí đoạn tríchTừ câu 723 đến câu 756 trong Tuyện Kiều * Kim- Kiều gặp gỡ và đính ước.Nhưng biến xảy ra,Kiều quyết định bán mình để cứu cha và em.Trước khi ra đi với Mã Giám Sinh,Kiều nhờ Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho chàng Kim. II.Đọc và xác định bố cục Cậy em em có chịu lời Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. Giữa đường đứt gánh tương tư Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em Kể từ khi gặp chàng Kim Khi ngày quạt ước khi ngày chén thề. Sự đâu sóng gió bất kì Hiếu tình đâu dễ hai bề vẹn hai. Ngày xuân em hãy còn dài Xót tình máu mủ thay lời nước non Chị dù thịt nát xương mòn Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. Chiếc vành với bức tờ mây Duyên này thì giữ vật này của chung. Dù em nên vợ nên chồng Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên. Mất người còn chút của tin Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa. Mai sau dù có bao giờ Đốt lò hương ấy so tơ phím này. Trông ra ngọn cỏ lá cây Thấy hiu hiu gió thì hay chị về. Hồn còn mang nặng lời thề Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai ` Dạ đài cách mặt khuất lời Rưới xin chén nước cho người thác oan. Bây giờ trâm gãy gương tan Kể làm sao xiết muôn ngàn ái ân. Trăm nghìn gửi lạy tình quân Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi. Phận sao phận bạc như vôi Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng. Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang! Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây. Kết cấu : 3 phần -12 câu đầu: Lời giãi bày thuyết phục của Kiều đối với Thúy Vân. -14 câu tiếp: Tâm trạng Kiều khi trao kỉ vật tình yêu. -8 câu cuối: Nỗi đau đớn tuyệt vọng của Kiều sau khi trao duyên.III. Đọc hieu văn bản1.Lời giãi bày thuyết phục của KiềuThuùy Vaân chôït tænh giaác xuaân.Tröôùc ñeøn gheù ñeán aân caàn hoûi hanCôù chi ngoài nhaãn taøn canhNoãi rieâng coøn maéc moái tình chi ñaâyCaäy em em coù chòu lôøiNgoài leân cho chò laïy roài seõ thöa“ Caäy” : nhôø vaû vôùi taát caû loøng traân troïng , tin töôûng.“ Chòu lôøi” : nhaän, ñoàng yù vôùi söï chòu ñöïng ,thieät thoøi.“ Ngoài leân cho chò laïy” : haønh ñoäng khoâng bình thöôøng vì ñaët em vaøo tình theá khoù xöû. Taïo khoâng khí trang troïng cho buoåi trao duyeân.Keå töø khi gaëp chaøng KimKhi ngaøy quaït öôùc khi ñeâm cheùn theàThang maây roùn ngoïn baéc töôøngNgheä thuaät öôùc leä , ñoái : “ngaøy quaït öôùc – ñeâm cheùn theà” : yù chæ cuoäc tình thaém thieát ñaäm ñaø cuûa Kim- Kieàu.Söï ñaâu soùng gioù baát kyøHieáu tình khoân deã hai beà veïn haiGia ñình gaëp tai bieán, Kieàu ñaõ chaáp nhaän hi sinh chöõ “ Tình” ñeå laøm troøn chöõ “ Hieáu”.Ñaây laø söï hi sinh cao caûNgaøy xuaân em haõy coøn daøiXoùt tình maùu muû, thay lôøi nöôùc non“Tình maùu muû”: tình chò em ruoät thòt.“ Lôøi nöôùc non” : lôøi theà nguyeàn chung thuûy trong tình yeâu.Caùch noùi kheùo leùo, chaët cheû khieán Thuùy Vaân khoâng theå töø choái * Với lời thỉnh cầu vừa chân thành tha thiết vừa thuyết phục ràng buộc, Kiều đã đưa Thúy Vân vào tình thế mặc nhiên phải chấp nhận * Kiều sắc sảo, mặn mà ngay cả trong bi kịch của mình. * Ngôn ngữ lý trí, tiết tấu trầm đều. 2. KIEÀU TRAO KÆ VAÄT TÌNH YEU:“Chieác thoa vôùi böùc tôø maâyDuyeân naøy thì giöõ vaät naøy cuûa chung”Duyeân thì giöõ /vaät cuûa chung : söï nuoái tieác vaø laø tieáng loøng chaân thaønh cuûa Kieàu. Ñaây laø ngoân ngöõ cuûa lí trí vaø tình caûm * Của chung: +Luyến tiếc, đau đớn. +Muốn hiện diện trong hạnh phúc mai sau của em. +Trao duyên nhưng lại không muốn mất tình yêu. +Sự dằn xé giữa lý trí và tình yêu. Kieàu töï coi mình ñaõ cheát : “ngöôøi baïc meänh”.Lôøi daën doø nhö laø lôøi traên troái : ‘ “hoàn coøn mang naëng lôøi theà”.Theå hieän noãi ñau ñôùn vaø söï xuùc ñoäng saâu saéc cuûa Kieàu tröôùc cuoäc tình tan vôõ.3 .SỰ ÑAU ĐỚN TOÄT ÑOÄ CUÛA KIEÀU“Baây giôø traâm gaõy gương tanKeå laøm sao xieát muoân vaøn aùi aân + Sử dụng điển tích. + Thành ngữ dân gian: . Tơ duyên ngắn ngủi . Phận bạc như vôi. . Hoa trôi lỡ làng. * Kiều ý thức sâu sắc bi kịch của mình. “OÂÂâi Kim lang ! hôõi Kim langThoâi thoâi thieáp ñaõ phuï chaøng töø ñaây”Thaønh ngöõ daân gian chæ söï tan vôõ : “traâm gaõy bình tan” Kieàu ñoäc thoaïi vôùi Kim Troïng: “ Kim lang”, “ tình quaân” laø caùch goïi thaân maät boäc loä tình caûm tha thieát cuûa Kieàu vôùi Kim Troïng.“ OÂi”, “ hôõi” : töø caûm thaùn , tieáng khoùc uaát ngheïn thoáng thieát cuûa moät con ngöôøi ñang trong taâm traïng ñau khoå toät cuøngKiều luôn sống vì người khác, một nhân cách thật cao thượng và giàu lòng vị tha.IV. TOÅNG KEÁT1.Nghệ thuật:Theå thô luïc baùt nhòp nhaøng , ñaäm ñaø tính daân toäc.Ngoân ngöõ thô tinh teá, giaøu hình aûnh vaø caûm xuùc loät taû ñöôïc dieãn bieán taâm lí cuûa Kieàu.Ngheä thuaät mieâu taû taâm lí phöùc taïp raát taøi hoa cuûa Nguyeãn Du.2.Nội dung: * Đoạn trích thể hiện đặc sắc diễn biến tâm trạng của Kiều trước bi bịch tình yêu tan vỡ.Từ đó,chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của Kiều trong bất kì hoàn cảnh nào.