Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia - Trích Số Đỏ - Vũ Trọng Phụng (Tiết 2)

HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIAGiáo án văn học 11Trường THPT Lê Hồng PhongBàiA. Mục tiêu bài họcGiúp HS:- Nhận ra bản chất lố lăng, đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị những năm trước cách mạng tháng Tám, 1945.- Thấy được thái độ phê phán mạnh mẽ và bút pháp châm biếm mãnh liệt, đầy tài năng của Vũ Trọng Phụng: vừa xoay quanh mâu thuẫn trào phúng cơ bản, vừa sáng tạo ra những tình huống khác nhau, tạo nên một màn kịch phong phú, biến hóa ở chương XV của tiểu thuyết số đỏ.B. Chuẩn bị của GV và HSGV: SGK, giáo án, hình của tác giả Vũ Trọng Phụng và hình ảnh của một số tác phẩm đã xuất bản của Vũ Trọng PhụngHS: SGK, bài sọan và đồ dùng học tậpC. Tiến trình lên lớpỔn định lớp và kiểm tra sĩ số2. Kiểm tra bài cũ3. Giới thiệu bài mớiVới tên đề đã gây sự chú ý cho bạn đọc, tang gia nhưng hạnh phúc đó là một nghịch lý, nghịch lý đó có thật trong “số đỏ” của Vũ Trong Phụng vậy tại sao họ lại hanh phúc chúng ta sẽ tìm hiểu đọan trích “hạnh phúc của một tang gia”I. Vài nét về tác giả, tác phẩm1. Tác giảa. Cuộc đờiVũ Trọng Phụng (1912- 1939) sinh tại Hà Nội quê Mỹ Hào-Hưng Yên sinh trong một gia đình nghèo bố mất sớm. cả cuộc đời sống trong nghèo khổ, ông bị mắc bệnh lao chết khi mới 27 tuổib. Con ngườiVũ Trọng Phụng là đứa con hiếu thảoHọc ít sớm lăn lộn với đời để kiếm tiền nuôi gia đình và bản thânLà nhà văn hàng đầu của văn học Việt Nam hiện đạic. Sự nghiệp sáng tácNêu những tác phẩm chính của Vũ Trọng Phụng và đặc đặc điểm nổi bật trong các sáng tác đó?Vũ Trọng Phụng để lại một số lượng tác phẩm khá lớnThành công nhất là phóng sự, tiểu thuyếtDùng tiếng cười đã kích châm biếm xã hội thượng lưu một xã hội chó đểuem hiểu những gì về tác phẩm này?Số đỏ là một trong những cuốn sách ghê gớm có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học2. Tác phẩm số đỏ:Tác phẩm kể về cuộc đời gặp tòan vận may của xuân tóc đỏ Qua sự tiến thân của xuân, tác giả tạo ra tiếng cười mĩa mai châm biếm lừa bịp dâm ô đểu cáng của xã hội thượng lưuSố đỏ là tiểu thuyết có một không hai trong nền văn học Việt NamĐặc sắc nghệ thuật trong tác phẩm Vũ Trọng Phụng là gì?+ mâu thuẩn trào phúng+tình huống trào phúng +chân dung trào phúngNghệ thuật trào phúng:Cho biết vị trí của đọan trích “ Hạnh Phúccủa một tang gia”Đọan trích thuộc chương XV của tiểu thuyết số đỏ.II. Đọc hiểu văn bản1. Đọc tóm tắt đọan trích-giải thích từ khó2. Vị tríGV gọi 1-2 HS tóm tắt tác phẩmAnh chị có suy nghĩ gì về nhan đề củađoạn ? - Tiếng cười đả kích >bản chất giả dối vô nhân đạo của xã hội thượng lưu, cảm thấy hạnh phúc khi người thân qua đời chính là chủ đề của đọan trích3. Tìm hiểu văn bảna. Tìm hiểu nhan đề: Tang gia hạnh phúcb.Tâm trạng của những người trong gia đình cụ Cố Hồng khi cụ cố tổ mấtGV Chia nhóm HS thảo luận.GV cho HS đọc câu hỏi 2 SGK trang 128Nhóm mộtVì sao cái chết của cụ cố tổ lại là niềm “hạnh phúc” của mọi thành viên trong gia đình cụ?- Cái chết của cụ cố tổ mang lại niềm tin vui lớn cho cả gia đình chính là tờ di chúcNhóm haiPhân tích những niềm hạnh phúc khác nhau của mỗi người trong đại gia đình cụ cố Hồng?Niền hạnh phúc trong gia đình cụ cố Hồng+ cụ Cố Hồng: mơ màng để được thiên hạ bình phẩm ngợi khen “Úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa”+ Văn minh-nhà cải cách y phục âu hóa được dịp lăng xê những mốt y phục tạo bạo nhấtnhằm quảng cáo kiếm tiền+ cô Tuyết: cái chết của cụ cố tổ đúng là cơ hội để Tuyết chưng diện phô bày sự hư hỏng của kẻ “ Chưa đánh mất cả chữ trinh”Cậu tú Tân: thì sướng điên người vì được dùng đến cái máy ảnh mới mua+ Ông phán mọc sừng: cũng thật sung sướng vì không ngờ rằng cái sừng trên đầu mình lại có giá trị đến thếXuân tóc đỏ: danh giá và uy tín càng cao thêm vì chính nhờ hắn mà cụ cố tổ chếtNhóm ba: Học sinh tìm hiểu nhân vật Xuân và những người đến đưa đám Xuân tóc đỏ có vị trí như thế nào trong gia đình cụ cố Hồng và những người đến đưa đám ma có niềm vui gì?- Hạnh phúc còn lây lan cả những người ngòai tang quyến như cảnh sát Min Đơ và Min Toa đang lúc thất nghiệp, được thuê giữ trật tự cho đám tang và như vậy mới có tiềnNhóm bốn: HS đọc lại đọan “sáng hôm sau... Đến hết”SGK trang 125-128Cảnh đưa đámCảnh đưa đám cụ cố tổ diễn ra như thế nào?HS phát biểu GV chốt ýĐám ma mà như đám rước vậy tổ chức theo lối hổ lốn: thuê đủ thứ kèn, người đi đưa đông đúc.c. Nghệ thuậtEm có nhận xét gì về nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng ở đọan trích này?Tạo nên tình huống trào phúng: hạnh phúc tang giaVũ Trong Phụng phát hiện những chi tiết đối lập nhau gay gắt nhưng cùng tồn tại trong một sự vật, một con người, để từ đó làm bật lên tiếng cười- Dùng các thủ pháp cường điệu nói ngược mỉa mai... đều được sử dụng một cách đan xen linh họatBằng nghệ thuật trào phúng sắc bén, qua đọan trích “Hạnh phúc của một tang gia” em có nhận xét gì về thái độ của nhà văn đối với xã hội này?HS trả lời GV chốt lại phần ghi nhớ như SGK trang 128GV gọi một đến hai HS đọc lại phần ghi nhớ SGKD. Cũng cốÝ nghĩa nhan đềb. Đặc sắc nghệ thuật của Vũ Trọng Phụng ở đoạn trích này là gì?E. Dăn dòHS về làm phần luyện tập bài 1, 2 SGK trang 128Chuẩn bị bài Phong cách ngôn ngữ báo chí SGK trang 129-131