Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Đọc văn: Đại cáo Bình Ngô

Đọc văn :ĐẠI CÁO BÌNH NGÔNguyễn TrãiI. Giới thiệu chung:1. Hoàn cảnh sáng tác -Đầu 1428, sau khi khởi nghĩa Lam Sơn giành thắng lợi, NT vâng mệnh Lê Lợi viết bài cáo công bố chiến thắng tới toàn dân2. Thể loại: Cáo-Văn biền ngẫuvăn chính luận có mục đích tuyên bố, tuyên ngôn3. Bố cục:sgkII. Đọc-hiểu văn bản:1. Lập trường chính nghĩa của cuộc kháng chiến -Tư tưởng nhân nghĩa chân chính của dân tộc: nhân nghĩa không còn là đạo đức hạn hẹp mà là lí tưởng xã hội: chiến đấu vì nghĩa vì dân(dân là gốc)yên dân-trừ bạo-Tư cách độc lập và bình đẳng dân tộc: +Tên nước: Đại Việt+Nền văn hiến lâu đời +Lãnh thổ riêng+Lịch sử riêng, chế độ riêng +Nhân tàilập luận chặt chẽ, xác thực, từ ngữ chính xác, tác giả đã khẳng định độc lập chủ quyền của đất nướclòng tự hào dân tộc2. Bản cáo trạng tội ác của giặc:-Lập trường tố cáo: đứng trên lập trường dân tộc và nhân dân-Nội dung tố cáo:Vạch trần âm mưu xâm lượt của giặc: luận điệu lừa bịp “phù Trần diệt Hồ”Tố cáo chủ trương cai trị vô nhân đạo:+Tàn sát dã man nhân dân+Bốc lột thuế khoá nặng nề+Đày đoạ phu dịch+Huỷ hoại môi trường sống+Hình ảnh nướng dân đen vùi con đỏ bạo tàn, vô nhân tính giọng văn tỉnh táo khi kể tội, đồng thời cảm xúc đau buốt, nhức nhối tận tâm can3. Lược thuật quá trình kháng chiếna)Buổi đầu kháng chiến: *Hình tượng người lãnh đạo:-Xuất thân:từ nông dân, từ chốn rừng núi, vì dân mà dấy nghĩa-Có lòng căm thù giặc sâu sắc, lí tưởng hoài bão lớn, có tinh thần, quyết tâm chiến đấuxứng đáng là linh hồn của cuộc kháng chiến *Những khó khăn ban đầu:-Nhân tài hiếm hoi-Quân thiếu, lương thực cạn ngặt nghèo quyết tâm vượt qua để tiến hành kháng chiến *Những thuận lợi cơ bản:-Lòng yêu nước nồng nàn-Ý chí khắc phục gian nan-Tinh thần đoàn kết-Đường lối chiến lượt phù hợp(vạch chiến lượt kháng chiến trường kì, dựa vào sức dân, chiến thuật du kích, trọng mưu cơ hơn binh lực)đây là những thuận lợi cơ bản để đưa cuộc kháng chiến vượt qua khó khăn, thử thách đi đến thành côngb) Bức tranh toàn cảnh cuộc kháng chiến: Quân ta Giặc+sấm vang chớp giật +Liễu Thăng thất thế +trúc chẻ tro bay +Lương Minh bại trận +sạch không kình ngạc +Lí Khánh tự vẫn +tan tác chim muông +Máu chảy thành sông +phá toang đê vỡ +thây chất đầy nội -Giọng văn thay đổi: nhanh, mạnh, gấp gáp và với cảm hứng anh hùng catoàn cảnh chiến trường=>Hình tượng so sánh kì vĩ, mang tính chất sử thi, động từ mạnh, tính từ chỉ mức độ, nhịp thơ dồn dậpkhắc sâu chiến thắng oanh liệt của dân tộc và sự thất bại thảm hại của kẻ thù4. Lời tuyên bố hoà bình độc lập:-Xã tắc từ đây vững bền-Giang sơn từ đây đổi mới lời tuyên bố trang nghiêm, trịnh trọng về nền độc lập dân tộc-Qui luật thịnh-suy-bỉ-thái khẳng định niềm tin và quyết tâm xây dựng đất nước của toàn dân tộcIII. Tổng kết:-BNĐC là bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở thế kỉ XV -BNĐC là áng “thiên cổ hùng văn” có sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố chính luận và văn chương( THAM KHẢO THÊM GHI NHỚ SKG)