Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Đây thôn vĩ dạ

GIẢNG VĂN: HÀN MẶC TỬĐÂY THÔN VĨ DẠTHI SĨ HÀN MẶC TỬThi sĩ và những người tình trong mộngI.TÌM HIỂU CHUNG.1.Tác giả:Tên khai sinh: Nguễn Trọng TríSinh năm 1912 tại Đồng Hới – Quảng Bình.Bút danh: Minh Duệ Thị, Phong Trần, Lệ Thanh.Sinh ra trong một gia đình công giáo nghèo, cha mất sớm ông ở với mẹ.Học ở trường Pe-lơ-canh (Huế)Làm ở sở Đạc Điền – Bình Định1936 mắc bệnh phong1940 mất tại Quy Nhơna. Con người:Hàn Mặc Tử là nhà thơ đa tình, mãnh liệt nhưng luôn quằn quại đau đớn, dường như có cuộc vật lộn giằng xé dữ dội giữa linh hồn và thể xác.Thơ ông chia làm 2 mảng:-Thế giới điên loạn ma quái xa lạ với đời thực.-Một thế giới trong trẻo, hồn nhiên tuyệt mỹ.b. Sự nghiệpLà nhà thơ có sức sáng tạo mạnh mẽ, bắt đầu làm thơ khi chỉ mới 14, 15 tuổiTác phẩm chính:+ Gái quê (1936)+ Thơ Điên (1938)+ Kịch thơ: Xuân như ý, Thượng thanh ký, Cẩm châu duyên, Duyên kỳ ngộ (1939).+ Thơ văn xuôi: Chơi giữa mùa trăng (1940)2. Tác phẩm:Lấy cảm hứng từ bức bưu ảnh xứ Huế do Hoàng Thị Kim Cúc gửi tặngBài thơ được rút ra từ tập Thơ ĐiênĐây Thôn Vĩ Dạ  Hàn mặc TửSao anh không về chơi thôn Vĩ?Nhìn nắng hàng cau nắng mới lênVườn ai mướt quá, xanh như ngọcLá trúc che ngang mặt chữ điềnGió theo lối gió, mây đường mây,Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay...Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,Có chở trăng về kịp tối nay?Mơ khách đường xa, khách đường xaÁo em trắng quá nhìn không ra...Ở đây sương khói mờ nhân ảnh,Ai biết tình ai có đậm đà?Hoàng Thị Kim Cúc trong trang phục y tế tình nguyện.Mộng CầmII. Đọc – hiểu văn bản.1. Khổ thứ nhất: Cảnh thiên nhiên và con người thôn Vĩ.Sao anh không về chơi thôn Vĩ?Nhìn nắng hàng cau nắng mới lênVườn ai mướt quá xanh như ngọcLá trúc che ngang mặt chữ ĐiềnCâu 1: Sao anh không về chơi thôn Vĩ?Câu hỏi tu từBầy tỏ nỗi lòng, ước muốn trở về thôn Vĩ.- Âm điệu nhẹ nhàng, lời thơ mượt mà, dung dị..Để hỏiĐể nhắc nhởĐể trách mócVừa mời mọc ân cần, tha thiếtCâu 2: Nhìn nắng hàng cau nắng mới lênĐiệp từ: “nắng” ấn tượng về những tia nắng ban mai ấm áp.“nắng mới lên”  sự trong trẻo, tinh khiết.Câu 3: Vườn ai mướt quá xanh như ngọc- “Vườn ai” chỉ là đại từ phiếm chỉ.“mướt.xanh” mầu xanh mỡ màng, non tơ, mềm mại.“xanh như ngọc” gam mầu quý phái, tươi tắn và trong sáng.Sức sống và vẻ đẹp của vườn cây và niềm yêu thiết tha thôn Vĩ.Câu 4: Lá trúc che ngang mặt chữ điềnHình ảnh con người xuất hiện :”mặt chữ điền”.đây là khuôn mặt xinh xắn, phúc hậu.Đến đây thiên nhiên và con người hòa quyện với nhau trong một vẻ đẹp kín đáo. Cảnh đẹp – người đẹp – tình đẹp với một hồn thơ dạt dào tha thiết cuộc đời.2. Khổ thứ hai: Nỗi buồn chia lyGió theo lối gió, mây đường mâyDòng nước buồn thiu, hoa bắp layThuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay ?Câu 1: Gió theo lối gió, mây đường mâyCảnh vật hiện ra trong mặc cảm. Đó là mặc cảm của sự chia lìa.Câu 2: Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay“Dòng nước buồn thiu”: nhân hóaHình ảnh: “hoa bắp lay” vừa gợi buồn, vừa tăng thêm khung cảnh đìu hiu.Cảnh đẹp nhưng rời rạc, đơn độc, hiu hắt như phảng phất một nỗi buồn, cô đơn của nhà thơ trước cuộc đời.Câu 3,4: Thuyền ai đậu bến sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nayĐây là một câu hỏi tu từ phiếm chỉ.Hình ảnh: con thuyền, “bến sông trăng” là thi liệu quen thuộc trong thơ ca cổ.“Trăng”Ngòi bút tài hoa phác họa đúng cái hồn, vẻ đẹp huyền ảo, nhịp điệu khoan thai của con người xứ Huế. Gợi mở một tình yêu kín đáo,dịu dàng.Tượng trưng cho tình yêu, hpThi liệu quan trọng trong thơ HMT3. Khổ thứ ba: ước mơ vô vọng và nỗi buồn tuyệt vọng của nhà thơ.Mơ khách đường xa, khách đường xaÁo em trắng quá nhìn không raỞ đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình ai có đậm đà ?Câu 1,2: Mơ khách đường xa, khách đường xa Áo em trắng quá nhìn không ra“Mơ”: trạng thái đắm mình trong mộng ảoĐiệp ngữ: “khách đường xa”nhấn mạnh hình ảnh con người trong cõi xa xôi,mộng tưởng.-Hình ảnh người thiếu nữ “áotrắng quá” như tan loãng trongkhói sương xứ Huế, chỉ thấybóng dáng huyền ảo.Ở đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình ai có đậm đà?Câu hỏi phiếm chỉ mang chút hoài nghi.Điệp từ: “ai”: nhấn mạnh tâm trạng tăng thêm nỗi cô đơn trong một tâm hồn tha thiết yêu thương con người và cuộc đời.III. Ghi nhớ: (SGK)