Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Chuyện chức phán sự đền tản viên

CHUYỆNCHỨCPHÁNSỰĐỀNTẢNVIÊNNGUYỄN DỮI. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả - Sống vào khoảng thế kỉ XVI. - Xuất thân trong gia đình khoa bảng. - Đi thi -> làm quan -> ở ẩn. 2. Thể loại (sgk) Truyền kì là một thể văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì lạ, hoang đường. Trong truyện truyền kì thế giới con người và thế giới cõi âm với những thánh thần, ma quỷ có sự tương giao.TRUYỀN KÌ MẠN 3. Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ - Viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời nửûa đầu thể kỉ XVI. - Hầu hết các truyện viết về thời Lí, Trần, Hồ, Lê sơ. Sau yếu tố hoang đường kì ảo là hiện thực đắùng cay của XHPK. - Giá trị : Thể hiện niềm tự hào dân tộc, giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. - Chủ đề chính của truyện : + Ca ngợi và cảm thông với số phận bi thảm của những con người bé nhỏ, những phụ nữ bất hạnh. + Ca ngợi những nho sĩ chính trực, khảng khái, khẳng định quan niệm sống “lánh đục về trong”.TRUYỀN KÌ MẠN Tác phẩm “thiên cổ tuỳ bút” của Nguyễn Dữ gồm 20 truyện được viết bằng thể loại truyền kì II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Sự kiên định chính nghĩa của Ngô Tử Văn - Ngô Tử Văn được giới thiệu ngắn gọn, cụ thể có ý ngợi khen : “khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được”, nổi tiếng cương trực. - Tính cách này được thể hiện qua các sự việc sau :+ Sự tức giận trước việc “hưng yêu tác quái” của tên hung thần và hành động đốt đền trừ hại cho dân.Ngô Tử Văn đốt đền trừ hại cho dân+ Thái độ điềm nhiên, không khiếp sợ “mặc kệ, ngất ngưỡng tự nhiên” xem thường những lời đe dọa của tên hung thần. + Khi bị hai tên quỷ bắt đi và chứng kiến quang cảnh rùng rợn, khiếp đảm ở cõi âm, Tử Văn gan dạ nhận mình là người ngay thẳng, yêu cầu xử xét đàng hoàng. + Thái độ cứng cỏi, bất khuất trước Diêm Vương đầy quyền lực “không chịu nhún nhường”.=>Ngô Tử Văn, một tính cách kiên định, bất khuất, không nao núng trước điều ác, cái tàn bạo, không run rẩy trước điều đáng sợ, không quỳ mộp trước uy quyền. Đó là tố chất quantrọng làm nên sự chiến thắng của cuộc chiến chống lại cái gian tà. Ý nghĩa của sự chiến thắng : + Giải trừ tai họa, mang lại cuộc sống an lành cho dân. + Diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi danh vị cho Thổ thần. + Tử Văn được tiến cử làm quan phán sự giữ gìn công lí.=> Chính nghĩa nhất định chiến thắng gian tà, đề cao tinh thần bảo vệ lẽ phải.2. Ngụ ý phê phán của truyện - Hồn ma tướng giặc giả mạo, xảo quyệt, tham lam, hung ác. - Thánh thần cõi âm nhận của đút lót, bao che cho cái ác lộng hành. - Diêm Vương, quan lại cõi âm không hoàn thành nhiệm vụ, không theo sát thực tế. => Tác phẩm ngụ ý phơi bày và đả kích mạnh mẽ các hiện tượng tiêu cực đương thời : bọn quan lại tham ô, sâu dân mọt nước đã tiếp tay cho kẻ ác, cái ác lộng hành gây nên nỗi thống khổ cho nhân dân.3. Nghệ thuật kể chuyện và vai trò của yếu tố kì ảo - Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn. Từ mở đầu, thắt nút, cao trào đến kết cục -> kết cấu truyện chặt chẽ, lôgíc. - Lời bàn cuối truyện giúp người đọc hiểu sâu hơn ý nghĩa sâu xa của câu chuyện. - Yếu tố kì ảo dày đặc -> làm câu chuyện trở nên li kì, cuốn hút.III. TỔNG KẾT  Ghi nhớNGÔ TỬ VĂNKhảng kháiNóng nảyCương trựcGặp hung thầnGặp Thổ thầnBị quỷ bắt và đối chất trước Diêm VươngThắng lợi, nhận lời tiến cử làm phán sựĐốt đền tà