Bài giảng môn Ngữ văn lớp 11 - Chiều tối - Hồ Chí Minh (Tiếp)

HỒ CHÍ MINHChiều Tối(MỘ)Tổ 4 : ĐINH VĂN HÙNG NGUYỄN HOÀNG NAM Nhật kí trong tùI:TÌM HIỂU CHUNG1. Tiểu dẫnTừ tập thơ : Nhật kí trong tù -Bài thơ ”Chiều tối “Là bài thứ 31,trích từ tập thơ “ Nhật kí trong tù” của Bác.Được làm trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo vào mùa thu 1942-Hoaøn caûnh ra ñôøi: 8/1942 – 9/1943, khi Baùc bò baét giam ôû Quaûng Taây, Trung Quoác.Chiều TốiBố cục:+Hai câu đầu:Bức tranh thiên nhiên buổi chiều muộn+Hai câu sau: Tâm trạng của người tù bị lưu đày trên đất kháchChia làm hai đoạnChiều TốiBuùt tích trang bìa vaø trang cuoái cuûa taäp Nhaät kyù trong tuøChiều Tối2-Theå thô:Thất ngôn tứ tuyệt3- Ñeà taøi: Pheâ phaùn nhöõng hieän töôïng ngang traùi; noãi nieàm, taâm traïng taùc giaû; nhöõng giaõi baøy veà noãi bò baét oan; nhöõng baøi thô thuø tieáp.Chiều Tối4- Noäi dung vaø ngheä thuaät : - Böùc tranh nhaø tuø vaø moät phaàn xaõ hoäi Trung Hoa daân quoác. - Böùc chaân dung töï hoaï cuûa Hoà Chí Minh: Ñaïi nhaân, ñaïi trí, ñaïi duõng. - Moät taäp thô phong phuù, ña daïng, ñoäc ñaùo: + Chaát theùp hoaø quyeän chaát thô tröõ tình -> thi só – chieán só + Thaùi ñoä ung dung thi só keát hôïp vôùi nhieät tình caùch maïng soâi noåi + Maøu saéc coå ñieån nhöng tinh thaàn hieän ñaïiII: ĐỌC HIỂU VĂN BẢNChim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;Cô em xóm núi say ngô tối,Xay hết, lò than đã rực hồng.Chiều TốiDịch thơ:Quyện điểu qui lâm tầm túc thụ,Cô vân mạn mạn độ thiên không;Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng.Phiên âm: Phản ánh tâm trạng mệt mỏi của Bác sau một ngày dài bị chuyển lao vất vã. Phản ánh tâm trạng lẻ loi, cô đơn của Bác nơi đất khách quê người.  Bút pháp tả cảnh ngụ tình. Tình yêu thiên nhiên tha thiết Phong thái ung dung tự tại.  Chất thép kiên cường, mạnh mẽ ở Hồ Chí Minh.+ “ Quyện điểu” :+ “ Cô vân” :Chiều TốiHai câu thơ đầu là bức tranh thiên nhiên miền sơn cước vào lúc chiều muộn thoáng đãng, mênh mông, cao rộng nhưng vắng vẻ, đượm buồn.2 câu đầu :- Không gian : Bầu trời mênh mông, rộng lớn ( cánh chim, làn mây). - Thời gian: Chiều tối ( Chim về rừng )Chiều Tối- Điểm nhìn của nhà thơ là đỉnh trời:+Một cánh chim nhỏ mệt mỏi bay vào rừng +Một chòm mây côi cút chậm chậm bay giữa tầng không=> Bức tranh thiên nhiên đầy tính ước lệ và có sự thống nhất với sự chân thật tự nhiên.-> Chỉ gợi mà không tả cụ thể, cốt ghi lại linh hồn của tạo vật- Điệp ngữ liên hoàn ( “ Ma bao túc- bao túc ma hoàn” ) tạo sự nối âm nhịp nhàng diễn tả: + Vòng quay của cối ngô + Sự vận động của thời gian.  Nét độc đáo trong nghệ thuật miêu tả thời gian của Bác.Chiều Tối2 caâu sau: Böùc tranh sinh hoaït- Hình aûnh coâ gaùi xay ngoâ: + Khoeû khoaén, treû trung + Hình thöùc laùy aâm vaét doøng  nhaïc ñieäu nhòp nhaøng  caûm thoâng vôùi söï lao ñoäng caàn cuø, vaát vaû  Tinh thaàn nhaân ñaïo ñeán queân mình. - Hình aûnh loø than hoàng: + Toaû aám böùc tranh thô + Nieàm vui bình dò laøm aám loøng nhaø thô + YÙ nghóa töôïng tröng: tinh thaàn laïc quan  Tö töôûng luoân höôùng veà söï soáng, aùnh saùng, töông lai.Chiều TốiIII. Tổng kết: 1. Nội dung: - Tình yêu thiên nhiên, con người và cuộc sống của Bác. - Ý chí, nghị lực, niềm tin của Bác trong hoàn cảnh tù đày. 2. Nghệ thuật: - Kết hợp hài hoà giữa chất thép và chất tình, giữa con người chiến sĩ và con người thi sĩ - Sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình vừa cổ điển vừa hiện đại.Chiều TốiHết