Bài giảng môn Ngữ văn khối 11 - Văn bản: Hạnh phúc của một tang gia

Văn BảnHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIAVũ Trọng Phụng Về nội dung : hiểu được ý nghĩa phê phán hiện thực sâu sắc của đoạn trích Nghệ thuật : thấy được ngòi bút trào phúng xuất sắc của Vũ Trọng Phụng.YÊU CẦU CẦN ĐẠTGiới thiệuTác giảTác phẩm “Số đỏ”Đoạn trích “Hạnh phúc một tang gia”II. Đọc hiểuÝ nghĩa nhan đề “Hạnh phúc một tang gia”2.Thái độ của các thành viên trong gia đình cụ cố Hồng trước cái chết của cụ cố tổ3.Cảnh đám tangIII. Tổng kết1. Tác giả Cuộc đời: - Vũ Trọng Phụng ( 1912 – 1939) quê ở tỉnh Hưng Yên. Sinh ra trong một gia đình nghèo. - Ông viết văn sớm, sống bằng nghề cầm bút, tuy làm việc cật lực nhưng vẫn nghèo khó. * Sự nghiệp: - Ông sáng tác nhiều thể loại nhưng nổi tiếng trên hai lĩnh vực: phóng sự và tiểu thuyết. Ông được gọi là “ông vua phóng sự Bắc Kì”.Những tác phẩm tiêu biểu: + Phóng sự : Cạm bẫy người (1933), Kỹ nghệ lấy Tây (1934), Cơm thầy cơm cô (1936) + Tiểu thuyết : Số đỏ (1936), Giông Tố (1936), Vỡ đê ( 1936) 2. Tác phẩm “ Số đỏ”* Tóm tắt: SGK trang 138* Giá trị nội dung: - Phê phán gay gắt xã hội tư sản chạy theo đồng tiền và danh vọng để đánh mất truyền thống đạo đức của dân tộc. * Nghệ thuật: Bút pháp châm biếm đặc biệt sắc sảo thông qua hệ thống nhân vật, giọng văn và những chi tiết chứa đựng sự mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức. “Số đỏ ” là một trong những thành tựu của văn xuôi Việt Nam hiện đại. 3. Đoạn trích “Hạnh phúc một tang gia” a. Xuất xứ: Trích từ chương 15 của tác phẩm “Số đỏ” b. Chủ đề: Qua đám tang của cụ cố tổ tác giả đã vạch trần sự giả dối, bịp bợm, lố lăng, vô đạo đức của một lớp người được coi là thượng lưu, trí thức của xã hội đương thời.c. Bố cục: 2 phần: Phần 1: chữ nhỏ: Tâm trạng các thành viên trong gia đình cụ cố Hồng trước cái chết của cụ cố tổ. Phần 2: chữ lớn: Cảnh đám tang.II. Đọc hiểu1. Ý nghĩa nhan đề “Hạnh phúc của một tang gia”“ Hạnh phúc của một tang gia” Niềm vui sướngLà nỗi đau, buồnMang tính chất mâu thuẫn, trào phúng Ý nghĩa: phê phán sự suy đồi đạo đức trong xã hội bị chi phối bởi đồng tiền và danh vọng.2. Tâm trạng các thành viên trong gia đình cụ cố Hồng trước cái chết của cụ cố tổ: * Cụ cố Hồng:“ Nhắm nghiền hai mắt già đến thế kia kìa”Háo danh* Cụ bà (vợ cụ cố Hồng)Lo lắng: không biết cô Tuyết hư hỏng chưaBảo vệ địa vị danh vọng gia đình* Ông Văn Minh“Cái chúc thư viễn vông nữa”Con người ham tiềnKhông biết xử trí Xuân ra sao: 2 cái tội nhỏ – 1 cái ơn lớnXuống cấp về mặt đạo đứcTìm cách gả Tuyết cho XuânVì danh dự của mìnhCon người tham lam, ích kỉ* Bà Văn Minh (cháu dâu trưởng)“ Sốt ruột hạnh phúc ở đời”Nghĩ đến lợi nhuận cho mình, vô đạo đức* Cậu tú Tân (cháu nội)“ Điên người lên không được dùng đến”Chỉ lo thú vui cá nhân: sự tha hóa về mặt đạo đức* Ông Phán mọc sừng- Hả hê vì cái sừng có giá đến vài nghìn bạc – bất kể danh dựCon người ham tiền, vô liêm sĩ*Đám con cháu chí hiếu: Mong chôn cho chóng cụ cố tổ để được chia gia tàiSuy đồi về đạo đứcTất cả đều sung sướng và hạnh phúc trước sự ra đi của cụ cố tổ3. Cảnh đám tangĐông đảo với đủ cả lối Ta, Tàu, TâyToàn cảnh:Khoe khoang về danh vọng, tiếng tăm, sự giàu có.Quá trình:Đi qua bốn con phốSáu chiếc xe của Xuân và báo Gõ mõ xuất hiệnPhô trương thêm sự giàu có, tiếng tăm: lố lăng, kệch cỡm.Những người đi đám tangĐám đông “giai thanh gái lịch”, bạn cụ cố HồngĐùa giỡn, tán tỉnh, khoe khoang, vô văn hóaGiả dối, tha hóa về đạo đức* Ông – bà cụ ï cố Hồng:Sung sướng vì ông đốc Xuân không giận mà còn phúng viếng đến thế, ho khạc mếu máo và ngất điHáo danh, thích khoe tiếng tăm, sự giàu cóCô Tuyết:+ Khoe bộ đồ “Ngây thơ”+ Khoe vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt một nhà có đám Chứng minh mình không hư hỏngKhông phải buồn vì cụ chết mà vì chưa thấy XuânSự xuống cấp về mặt đạo đứcXuân Tóc đỏ Xuất hiện bất ngờ với xe, vòng hoa Quảng cáo thêm cho chính mình: quỷ quái, vô học Cậu Tú Tân Vẫn vì sở thích của mìnhc. Cảnh hạ huyệtÔng Phán mọc sừngLợi dụng dúi tiền cho Xuân tóc đỏXem dịp này là cơ hội để kinh doanh: vô đạo đức Xã hội lố lăng, giả dối, suy đồi về luân lí đạo đức của dân tộc. Đặt nhân vật vào hoàn cảnh để nhân vật tự hành động qua đó bộc lộ bản chất của mình. Tạo ra sự mâu thuẫn giữa nội dung (tính cách nhân vật) và hình thức (hoàn cảnh) Giọng điệu châm biếm sâu cay Vạch trần được bản chất xấu xa của xã hội tư sản thành thị lúc bấy giờ. Tổng kếtVề giá trị nội dung: phê phán xã hội tư sản thành thị chạy theo đồng tiền và danh vọng để đánh mất giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc. Về giá trị nghệ thuật: trào phúng: thể hiện ở những chi tiết mang tính chất mâu thuẫn, đối lập. Vũ Trọng phụng là tác giả tiêu biểu của trào lưu văn học hiện thực 1930 - 1945Củng cố1. “Hạnh phúc một tang gia” nói riêng và “Số đỏ” nói chung thể hiện bút pháp tiêu biểu và đặc trưng của Vũ Trọng Phụng, đó là bút pháp nào?2. Chủ đề chính của đoạn trích? Phân tích cụ thể qua một nhân vật?Chào tạm biệt!Hẹn gặp lại!