Bài giảng môn Ngữ văn khối 11 - Hạnh phúc của một tang gia (Trích: Số đỏ – Vũ Trọng Phụng) - Trần Văn Hướng

Hạnh phúc của một tang giaHạnh phúc của một tang gia.Trích: Số đỏ – Vũ Trọng Phụng Hạnh phúc của một tang giaI.Tiểu dẫn:1. Tác giả:- Vũ Trọng Phụng ( 1912- 1939 ).- xuất thân trong gia đỡnh nghèo khổ chỉ được học hết tiểu học vỡ phải kiếm sống. - Ông luôn căm ghét xã hội thực dân nửa phong kiến thối nát đương thời.- Ông bị bệnh lao và mất tại Hà Nội.Hãy nêu những nét cơ bản về tác giả Vũ Trọng Phụng ?vũ trọng phụng. Ông được mệnh danh là :“ Ông vua phóng sự đất Bắc ”.2. Một số sỏng tỏc: + Phoựng sửù + Tieồu thuyeỏt + Truyeọn ngaộn, kũch noựi: Khoõng moọt tieỏng vang. Kú ngheọ laỏy TaõyCaùm baóy ngửụứiCụm thaày, cụm coõSoỏ ủoỷ Gioõng toỏVụừ ủeõ ND: Niềm caờm phaón maừnh lieọt vaứo xaừ hoọi ủen toỏi, thoỏi naựt ủửụng thụứi.Một số tỏc phẩm của Vũ Trọng Phụng được tỏi bản gần đõy.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn :Tác giả2. Một số sỏng tỏc:3. Tác phẩmEm hãy tóm tắt tác phẩm Số đỏ ?Tiểu thuyết Số Đỏ được coi là tỏc phẩm xuất sắc nhất trong VHVN cú thể “làm vinh dự cho mọi nền văn học” Tóm tắt truyện bằng sơ đồ:Xuõn Túc ĐỏVô họcTinh quáiLưu manh Bà Phú ĐoanSinh viên trường thuốcVăn MinhAnh hùng cứu quốcCụ cố Tổ DoctorCố vấn báo gõ mõNhà cải cách xã hộiCon rể cụ cố HồngCụ cố Hồng Cô Tuyết Cậu Tú TânKẻ vô lạiHạ lưu vỉa hèHạnh phúc của một tang gia3. đoạn trích: Hạnh phúc của một tang gia.Xuất xứ: Chương 15 của tác phẩm Số đỏ. b. Chủ đề : - Vạch trần , phê phán xã hội đương thời thông qua việc miêu tả đám tang nhà cụ Cố Hồng.Hãy cho biết xuất xứ và chủ đề đoạn trích ?I. Tiểu dẫn :1.Tác giả2. Một số sỏng tỏc:3. Tác phẩmb. bố cục: 2 phầnPhần 1: từ đầu đến ai oỏn nảo nựng. Giới thiệu cỏi chết và niềm vui của những người con bất hiếu.Phần 2: cũn lại. Cảnh đưa đỏmHạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫnTác giả2. Một số sỏng tỏc:3. Tác phẩm4. đoạn tríchII. đọc – hiểu:1. Mâu thuẫn trào phúng:Nhan đề: Hạnh phúc của một tang giaLà những điều tốt đẹp, điều may mắn, niềm vui lớn.Nỗi đau thương, mất mát trước sự qua đời của người thân.- Vừa gây sự chú ý, vừa mang tính chất khôi hài, đối lập, mâu thuẫn.- Thấy được bộ mặt xấu xa, giả dối, nhố nhăng của xã hội đương thời.Nhan đề đoạn trích mang ý nghĩa gỡ ?í nghĩa nhan đề đó tạo ra tỡnh huụng trào phỳng như thế nào?Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn. 1. Tác giả2. Một số sỏng tỏc: 2. Tác phẩm 3. đoạn tríchII. đọc – hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng:2. Niềm vui, hạnh phúc của những người trong tang quyến:Hạnh phúc của một tang giaHạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn. 1. Tác giả 2. Một số sỏng tỏc: 3. Tác phẩm 4. đoạn tríchII. đọc – hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng:2. Niềm vui, hạnh phúc của những người trong tang quyến:a. Niềm vui chung:Vỡ sao cái chết của cụTổ lại là niềm vui của cácthành viên trong gia đỡnh cụ ?- Bản di chúc chia gia tài của cụ Tổ đã tới lúc được thực hiện “ Con cháu ai nấy đều sung sướng, thoả thích...gọi phường kèn, thuê xe đám ma”.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn. 1. Tác giả 2. Một số sỏng tỏc: 2. Tác phẩm 3. đoạn tríchII. đọc – hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng:2. Niềm vui, hạnh phúc của những người trong tang quyến:a. Niềm vui chung:Niềm vui riêng của nhữngngười trong gia đỡnh cụ CốTổ được tác giả khắc hoạ như thế nào ?b. Niềm vui riêng:* Cụ Cố Hồng :“ Nhắm nghiền hai mắt Mơ màng mặc ỏo xụ gaiLự khự chống gậy.Ho khạc, khúc mếuđó già đến thế kia kỡa”đạo đức giả, háo danh, mong đẹp mặt bề ngoài.Người con bất hiếuHạnh phúc của một tang giaTiểu dẫnII. đọc- hiểu 1. Mâu thuẫn trào phúng. 2. Niềm vui hạnh phúc của những người trong tang quyến. a. Niềm vui chung b. Niềm vui riêng* Vợ chồng Văn Minh:- Văn Minh chồng:+ Sung sướng vỡ cái chúc thư kia không còn là viển vông nữa mà đã đi vào thực hành.-> Một con người tham tiền.+ Bối rối, khó xử trước “ hai cái tội nhỏ, một cái ơn to” của Xuân.-> Sự xuống cấp về đạo đức.Vợ chồng VănMinh có tâm trạng như thế nào trước cái chết của ông nội ?Hạnh phúc của một tang giaTiểu dẫnII. đọc- hiểu 1. Mâu thuẫn trào phúng. 2. Niềm vui hạnh phúc của những người trong tang quyến. a. Niềm vui chung b. Niềm vui riêngVăn Minh vợ :Sốt ruột vỡ chưađược mặc bộ đồ tân thời- Sản phẩm của tiệm may Âu hoá “ Có thể ban cho những ai đương đau đớn vỡ kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời”.-> Chỉ nghĩ đến lợi nhuận cho mỡnh, vô đạo đức.Coõ Tuyeỏt:+ Khoe boọ ủoà “Ngaõy thụ” vụựi caựi muừ maỏn xinh xinh.Chửựng minh mỡnh khoõng hử hoỷng.* Caọu tuự Taõn:“ ẹieõn ngửụứi leõn vỡ mỏy ảnh khoõng ủửụùc duứng ủeỏn”Chổ lo thuự vui caự nhaõn: sửù tha hoựa veà maởt ủaùo ủửựcHạnh phúc của một tang giaTiểu dẫnII. đọc- hiểu 1. Mâu thuẫn trào phúng. 2. Niềm vui hạnh phúc của những người trong tang quyến. a. Niềm vui chung b. Niềm vui riêng* Ông Phán mọc sừng :Niềm vui của ông Phán mọc sừng là gỡ ?- Hả hê sung sướng vỡ được cụ cố Hồng hứa chia thêm cho vài nghỡn đồng. Ông ta không ngờ rằng “ giá trị đôi sừng hươu vô hỡnh trên đầu ông ta lại to đến thế”.Bất kể danh dự, ham tiền, vô liêm sỉ.Hạnh phúc của một tang giaTiểu dẫnII. đọc- hiểu 1. Mâu thuẫn trào phúng. 2. Niềm vui hạnh phúc của những người trong tang quyến. a. Niềm vui chung b. Niềm vui riêngEm cú nhận xộtnhư thế nào về đỏm con chỏu nhà cụ cố Tổ?2. Niềm vui hạnh phúc của những người trong tang quyến. * Nhận xột:- Lũ con chỏu bất hiếu, chỉ lo toan tính để trục lợi cho riêng mỡnh.- Tiếng cười trào phúng thấm đẫm sự đau đớn, chua xót.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của những người trong tang quyến.3. Niềm vui của những người ngoài tang quyến.Em hãy cho biếtniềm vui sướng hạnhphúc của những ngườingoài tang quyến ?- Hai viên cảnh sát Min đơ và Min Toa đang thất nghiệp : sung sướng vỡ được thuê giữ trật tự cho đám tang.đám bạn cụ cố Hồng: có dịp khoe các thứ huy chương, phẩm hàm và các thứ râu ria trên mép dưới cằm.- Hàng phố : được xem đám ma to chưa từng có.- Sư cụ tăng phú : sung sướng và vênh váo vỡ đã đánh đổ được hội phật giáo.- Xuân tóc đỏ : danh giá và uy tín càng cao thêm-> nhờ hắn tố cáo việc ông Phán mọc sừng-> cụ Tổ chết.=> Tất cả đều sung sướng hạnh phúc không kém gỡ những người trong tang gia.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :thảo luận nhómNhóm 1:Em hãy nhận xét về cách tổ chức đám tang ?Nhóm 3:Bộ mặt thật của những người đi đưa đám ?Nhóm 2:Cảnh đưa đám đượcdiễn ra như thế nào ?Nhóm 4:Cảnh hạ huyệt đượctác giả miêu tả như thế nào ? Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :Nhóm 1:Em hãy nhận xét về cách tổ chức đám tang ?* Cách tổ chức :- Theo lối “ hổ lốn” : Ta, Tàu, Tây với kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, hàng trăm câu đối , vòng hoa, lốc bốc xoảng, bú – dích, tài tử chụp ảnh...Thật là một đám ma to tát.-> Sự khoe khoang lố bịch, kệch cỡm, thói đua đòi lối sống văn minh rởm.Hạnh phúc của một tang giaNhóm 2:Cảnh đưa đám đượcdiễn ra như thế nào ?I. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :* Cảnh đưa đám: đi qua bốn phố . đi đến đâu huyên náo đến đó.- điệp khúc “ đám cứ đi” được lặp lại.đây là đám rước, đám hội chứ không phải đám ma.Hạnh phúc của một tang giaNhóm 3:Bộ mặt thật của những người đi đưa đám ?I. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :* Những người đi đưa đám:- Cô Tuyết: khoe vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt của một nhà có đám . + buồn vỡ không thấy Xuân “ bạn giai” cô đâu cả. Cô đau khổ đến muốn “ tự tử” được.-> Sự kệch cỡm, giả tạo, xuống cấp về mặt đạo đức.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :* Những người đi đưa đám:- Cụ cố bà “sung sướng”, “cảm động” khi thấy xuất hiện sáu chiếc xe của Xuân và của báo “Gõ mõ”, đến giúp cho đám thêm phần náo nhiệt.- Các vị tai to, mặt lớn: khi trông thấy làn da trắng thập thò trong làn áo voan mỏng trên cánh tay và ngực Tuyết, ai nấy đều cảm động hơn là khi nghe điệu nhạc cử hành đám tang.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :* Những người đi đưa đám:- đám trai thanh gái lịch: tán tỉnh, ve vãn nhau, bỡnh phẩm, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau...bằng vẻ mặt của những người đi đưa ma.-> Bộ mặt đểu giả, vô văn hoá, vô đạo đức của những con người mang tiếng thượng lưu. => Phơi bày tất cả những cái xấu xa, kệch cỡm của xã hội thượng lưu chạy theo mốt văn minh rởm.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :Nhóm 4:Cảnh hạ huyệt đượctác giả miêu tả như thế nào ? * Cảnh hạ huyệt:- Cậu Tú Tân: cuống quýt thực hiện công việc của nhà đạo diễn. Bạn của cậu thi nhau nhảy lên những ngôi mộ để cho ảnh khỏi giống nhau. - Xuân tóc đỏ : cầm mũ nghiêm trang một cách giả tạo.- Cụ cố Hồng: ho khạc mếu máo và ngất đi.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu :* Cảnh hạ huyệt: Ông Phán mọc sừng:Khóc to: “Hứt!..Hứt!...Hứt!..”Lặng người điDúi vào tay Xuân một cái giấy bạc năm đồng gấp tư để thanh toán món nợ và kí giao kèo làm ăn-> giả tạo ,vô đạo đức.-> Bản chất đồi bại, đểu giả của các nhân vật được bộc lộ trọn vẹn. Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu.=> đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch. Một đám ma gương mẫu cho sự giả dối, háo danh của một gia đỡnh giàu sang mà bất hiếu.Hãy cho biết thái độ của Tác giả đối với xã hội này ?- Lên án, tố cáo, vạch trần và khinh bỉ cả cái xã hội thượng lưu thành thị trước cách mạng, đầy rẫy những điều xấu xa, giả dối, bịp bợm ,vô liêm sỉ đáng ghê tởm.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu.5. Nghệ thuật:Em có nhận xét gỡ về nghệthuật trào phúng của Tác giảở đoạn trích này ?- Cường điệu, nói quá : Câu nói “ Biết rồi khổ lắm nói mãi”. Một buổi sáng cụ cố Hồng “ hút hết 60 điếu thuốc phiện...”- đối lập : tang gia- hạnh phúc...Mỉa mai, chế giễu những điều xấu xa trong cuộc sống: Mời nhiều thầy thuốc để thực hành lí thuyết “ nhiều thầy thối ma”Xây dựng một loạt chân dung biếm hoạ xuất sắc.- Giọng văn biến hoá linh hoạt.- Tài năng miêu tả: Hứt! Hứt! Hứt!  tiếng khóc lạ đời, cố tỡnh rặn ra nhằm che mắt mọi người -> sự đóng kịch giả dối.Hạnh phúc của một tang giaI. Tiểu dẫn.II. đọc hiểu.1. Mâu thuẫn trào phúng.2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.4. Cảnh một đám tang gương mẫu.5. Nghệ thuật.III. Tổng kết:1. Nội dung:- Phê phán sâu sắc lối sống đạo đức giả của xã hội thượng lưu, chạy theo lối sống văn minh rởm.2. nghệ thuật:Sử dụng hàng loạt các thủ pháp nghệ thuật: cường điệu, mỉa mai....- Giọng văn hài hước, châm biếm, đả kích sâu cay...Cuỷng coỏYÙ naứo noựi khoõng ủuựng veà taực giaỷ “Soỏ ủoỷ” ? A. Sinh naờm 1912 taùi Haứ Noọi, trong moọt gia ủỡnh ngheứo. B. Soỏng baống ngheà vieỏt baựo, vieỏt vaờn chuyeõn nghieọp. C. Laứ ngửụứi mửùc thửụực, chaờm hoùc vaứ caàn maón lao ủoọng saựng taùo. D. OÂng maỏt naờm 1993 vỡ beọnh lao.Đỏp ỏn: DCuỷng coỏ2. “ phaõn vaõn, voứ ủaàu rửựt toực, luực naứo cuừng ủaờm chieõu, thaứnh ra hụùp thụứi trang, thaọt ủuựng caựi maởt moọt ngửụứi luực gia ủỡnh ủửụng tang gia boỏi roỏi”. ẹoự laứ chaõn dung cuỷa ai ? A. Cuù coỏ Hoàng. B. OÂng Vaờn Minh. C. OÂng Phaựn moùc sửứng. D. Coõ Tuyeỏt.Đỏp ỏn: BCuỷng coỏ3. Taùi sao oõng Phaựn moùc sửứng laùi ủửụùc chia theõm moọt soỏ tieàn vaứi nghỡn ủoàng ? A. OÂng Phaựn laứ ngửụứi toỏt. B. OÂng Phaựn laứ ngửụứi coự coõng chaờm soực oõng cuù giaứ trong nhửừng ngaứy oõng cuù bũ oỏm ủau. C. OÂng Phaựn coự vụù ngoaùi tỡnh. D. Gia ủỡnh oõng Phaựn khoự khaờn hụn nhửừng gia ủỡnh khaực.Đỏp ỏn: CCuỷng coỏ4. Luực haù huyeọt, Xuaõn Toực ẹoỷ “chụùt thaỏy oõng Phaựn duựi vaứo tay noự? A. moọt xaỏp giaỏy baùc” . B. moọt caựi giaỏy baùc naờm ủoàng gaỏp tử” . C. moọt tụứ giaỏy baùc naờm ủoàng gaỏp tử” . D. moọt tụứ giaỏy baùc naờm ủoàng” .Đỏp ỏn: BCuỷng coỏ5. Tỡnh tieỏt naứo dửụựi ủaõy boọc loọ roừ nhaỏt sửù giaỷ doỏi coự chuỷ yự cuỷa ủaựm con chaựu ? A. Caọu Tuự Taõn laờng xaờng chuùp aỷnh. B. Cuù coỏ Hoàng nhaộm nghieàn maột laùi ủeồ mụ maứng. C. Xuaõn Toực ẹoỷ xuaỏt hieọn vụựi saựu chieỏc xe vaứ hai voứng hoa. D. OÂng Phaựn moùc sửứng khoực trong caỷnh haù huyeọt.Đỏp ỏn: D6.Trong ủoaùn trớch “Haùnh phuực cuỷa moọt tang gia”, taùi sao moùi ngửụứi trong nhaứ cuù coỏ laùi mang ụn Xuaõn Toực ẹoỷ vaứ xem haộn nhử aõn nhaõn ? A. Vỡ Xuaõn Toực ẹoỷ ủaừ gaõy ra caựi cheỏt cho cuù coỏ toồ. B. Vỡ Xuaõn Toực ẹoỷ ủaừ coỏ gaộng chaùy chửừa cho cuù coỏ toồ. C. Vỡ Xuaõn Toực ẹoỷ lo vieọc ma chay chu ủaựo. D. Vỡ Xuaõn Toực ẹoỷ ủaừ cửựu cuoọc ủụứi Tuyeỏt, moọt coõ gaựi laàm lụừ.Cuỷng coỏĐỏp ỏn: AHạnh phúc của một tang giaTrân trọng cảm ơn các thầy cô và các em