Bài giảng môn Ngữ văn 12: Đàn ghi ta của Lor- Ca (Thanh Thảo) (11)

đàn ghi ta của lor- ca( Thanh Thảo)“ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”Ph.G. Lor- caThanh thảo đã từng viết: Lor- ca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lor-ca siêu thực một cách tự nhiên và hiện thực mộtcách tự nhiênA. Tìm hiểu chungI. Tác giả1. Nhà thơ Thanh Thảo-Tên khai sinh: Hồ Thành Công sinh năm 1946-Quê quán: Huyện Mộ Đức tỉnh Quảng Ngãi, ông tưng tham gia công tác ở chiến trương miền Nam-Tác phẩm:+ Những người đi tới biển(1977)+Dấu chân qua trảng cỏ(1978)-+Khối vuông ru- bích(1985)Đặc điểm thơ+ Tiếng nói của người tri thức suy tư trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại+ Có xu hướng đào sâu cái tôi nội cảm, tìm kiếm cách biểu đạt mới qua thơ tự do=> Kiểu thơ giàu suy tư mãnh liệt phóng túng trong cảm xúc- Cấu trúc thơ: mới mẻ sáng tạo theo mô hình khối vuông ru- bích2. Lor- caKhi nào tôi chếtHãy vùi thây tôi cùng vớiCây đàn dưới lớp cátKhi nào tôi chết Hãy vùi thây tôi giữa rặng cây cam Và đám bạc hàKhi nào tôi chết hãy vùi thây tôi, tôi xin các người đóNơi một chiếc chong chóng gíoKhi nào tôi chếtTiểu sử Phê-đê-ri- cô Ga-xi -a Lor-caSinh ra ở tỉnh Gra-na-đa, Tây Ban Nha. Năm 1910 lor-ca đã tham gia hội nghệ thuật tỉnh. Năm 1914 ông học luật, triết học và văn học ở đại học Gra- na- đa. Năm 1918 in tập thơ đầu tay: ấn tượng và phong cảnh và bắt đầu nổi tiếngNăm 1919 Lor- ca lên Ma-đrít tham gia vào đời sống văn nghệ, ông quen Grê-gô-ri-ô giám đốc nhà hát=> Lor-ca viết và dựng vở kịch đầu tiên: Yêu thuật của bướm.Năm 1929 Lor- ca sang New York và kết quả là sự ra đời tập thơ: Nhà thơ ở New York(1931)Năm 1931 ông quay lại Tây Ban Nha khi nước này bắt đầu lập chính thể cộng hoà. Khi nội chiến xảy ra Lor- ca từ giã Ma-đrít trở về Gra-na-da => ảnh hưởng lớn đến đời sống tinh thần của Tây Ban Nha => Năm 1936 chế độ phản độnh cực quyền thân phát xít đã bắt giam và bắn chết ông.II. Bài thơĐề tài: Viết về nhà thơ Tây Ban Nha Lor- ca. Nhà thơ du ca dùng tiếng đàn để giãI bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của dân tộc mình, một tâm hồn cao khiết nhưng bị phát xít giết hại.2. Cấu trúc: -thơ viết theo thể tự dogiọng tự sự và mang cấu trúc nhạc giao hưởng - Từ mô phỏng các nốt ghi ta lối diễn tấu tạo dáng dấp ca khúcB. Tìm hiểu bài thơI.Đọc-Lời đề từ: Thể hiện tình yêu say đắm của Lor-ca với nghệ thuật, lời căn dặn những người đến sau trong sáng tạo nghệ thuật phải biết chôn cất nghệ thuật của ông để đi tới.II. Tìm hiểu bài thơ1.Tiếng đàn du ca và số phận người nghệ sĩ( 2 khổ thơ đầu) a. Hình ảnh Lor- ca-Hình ảnháo choàng đỏVầng trăng Yên ngựa Hoa li-la=> Gợi lên một không gian văn hoá đăc trưng, gợi một cuộc sống phóng khoáng tự do.Những tiếng đàn bọt nướcTây Ban Nha áo choàng đỏ gắtLi-la-li-lađi lang thang về miền cô độcVới vầng trăng chếnh choáng Trên yên ngựa mỏi mònTây Ban NhaHát nghêu ngaoBỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏLor-ca bi triệu về bãi bắnChàng đi như người mộng duTiếng ghi ta nâuBầu trời cô gái ấyTiếng ghi ta lá xanh biết mấyTiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tanTiếng ghi ta ròng ròng Máu chảyHình ảnh:+ áo choàng+Yên ngựa+ Hát nghêu ngao+ Tiếng đàn bọt nước+ Vầng trăng chếch choáng=> Hình ảnh Lor- ca được giới thiệu bằng những nét chấm phá( chịu ảnh hưởng của trường phái ấn tượng). Hình ảnh Lor- ca mang phong cách của một lãng du phóng khoáng một du ca tự do và thầm lặng, như một kỵ sĩ đơn độcb. Số phận người nghệ sĩ - nhà thơ Thanh Thảo đã dùng một số thủ pháp nghệ thuật diễn tả cái chết của Lor-ca theo lối tượng trưng siêu thực:+ Hoán dụTiếng đànCuộc đời của Lor-caáo choàng bê bết máuCái chết+ ẩn dụ̉ẩn dụ chuyển đổi cảm giácTượng trưngNhân hoáGhi ta nâuGhi ta lá xanhGhi ta lá trònBầu trời, cô gáiBọt nước vỡ tanRòng ròng máu chảy- Tiếng đàn rạo rực tình yêu cháy bỏng khát vọng tự do, trong trẻo và mãnh liệt một sức sống căng đầy trên đau đớn sóng gió.-Tiếng đàn tạo nên hình thành sắc, vỡ ra thành thân phận con người Đối lập Tự doGieo cái đẹpTrái tim yêu đờiTiếng đàn trong trẻo tròn đầyBạo tànHuỷ diệt sự sốngGieo cái ácHiện thực phũ phàngSự vỡ nát đau thương* Nhận xétTác giả sử dụng đan xen nhiều biện pháp nghệ thuật: Làm bật tài năng và số phận bi thương của Lor-ca. thể hiện sự đồng cảm sâu sắc liên tưởng đa chiều của Thanh Thảo.2. Tiếng đàn bất tử và sự giã từ của Lor- caSức sống của tiếng đànTiếng đàn như cỏ mọc hoang truyền lan mãi tự do tồn tạiBọt nước vầng trăng nỗi đau hình thành, vũ trụ hoá trường cửuKhông ai chôn cát tiếng đàn Tiếng đàn như cỏ mọc hoangGiọt nước vầng trăngLong lanh đáy giếngđường chỉ tay đã đứtDòng sông rộng vô cùngLor-ca bơi sang sôngTrên chiếc ghi ta màu bạcChàng ném lá bùa cô gái Di-ganVào xoáy nướcChàng ném trái tim mìnhVà lặng yên bất chợtLi-la-li-lakhông ai chôn cất tiếng đànTiếng đàn như cỏ mọc hoangGiọt nước vầng trăngLong lanh đáy giếngđường chỉ tay đã đứtDòng sông rộng vô cùngLor- ca bơi sang ngangTrên chiếc ghi ta màu bạcChàng ném lá bùa cô gái Di- ganVào xoáy nướcChàng ném trái tim mìnhVào lặng yên bất chợt Li-la-li-lab. Giã từCâm lặng chôn vùi hi sinh vì nghệ thuậtLá bùaTrái timđường chỉ tayGhi ta bạcDòng sôngĐơn độc ngắn ngủi nhưng gắn bó với nghệ thuậtIII. Kết luậnNội dung+Số phận của Lor- ca +Sự đồng cảm của nhà thơ Thanh Thảo-Nghệ thuật +Cấu trúc+Hình ảnh+ Biện pháp tu từBài tậpCảm nhận của em về hai câu thơ: những tiếng đàn bọt nước Tay Ban Nha áo choàng đỏ gắt