Bài giảng môn Ngữ văn 12: Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường (8)

ai ñaõ ñaët teân cho doøng soâng?Buùt kíHoaøng Phuû Ngoïc TöôøngTaùc giaû:I. GIỚI THIỆU:Sinh năm 1937 tại Huế - Quê Quảng Trị. Là người có vốn hiểu biết nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, ông gắn bó sâu sắc với văn hóa - lịch sử - địa lí của sông Hương và thành phố Huế  Các tác phẩm đều thấm đẫm chất Huế.. Ông là một trong những nhà văn Việt Nam hiện đại chuyên viết bút ký.Phong cách nghệ thuật: - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa khách quan và chủ quan, trữ tình và chính luận, sử thi và cảm hứng lịch sử, khám phá được chiều sâu đối tượng. - Các tác phẩm hấp dẫn người đọc do khả năng liên tưởng mạnh mẽ, tư duy khoáng đạt, ngôn ngữ trong sáng.2. Taùc phaåmc. Ý nghĩa nhan đề:Hình thức : Câu hỏi tu từ.Nội dung: Ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông với một tình yêu đắm say. Qua ñoù, taùc giaû bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng những con người đã có công phát hiện, xây dựng nền văn hoá Huế.a. Đề tài: - Ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên: sông Hương và xứ Huế. - Có những phát hiện mới về nhiều mặt .  In đậm dấu ấn ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường.a. Hoàn cảnh ra đời: - Viết ở Huế: 4.1.1981. - In trong sách cùng tên của nhà xuất bản Thuận Hóa năm 1986.b. Boá cuïc: * Phần 1: từ đầu núi Kim Phụng * Phần 2: tieáp... * Phần 3: tieáp II. Nội dung chínhTrắc nghiệm: Sau khi đọc, điều quan trọng nhất mà em cảm nhận, khám phá về tác phẩm là :A. Ngòi bút tinh tế, tài hoa và kiến thức uyên bác của tác giả. B. Vẻ đẹp và chất thơ của sông Hương và xứ Hueá.C. Tình yêu thương gắn bó như máu thịt của tác giả với sông Hương và xứ Hueá.D. Vẻ đẹp thiên nhiên, bề dày lịch sử, màu sắc văn hóa và con người xứ Huế được thể hiện qua ngòi bút tài hoa, uyên bác.1. Ñoaïn 1 Soâng Höông  ôû  thöôïng löu.Tính caùch cuûa soâng Höông ôû thöôïng nguoàn ñöôïc boäc loä nhö theá naøo?Söùc soáng maõnh lieät, hoang daïi, huyeàn bí: . Baûn tröôøng ca cuûa röøng giaø. . Raàm roä giöõa boùng ñaïi ngaøn. . Maõnh lieät qua thaùc gheành. .Cuoän xoaùy nhö côn loác vaøo giöõa nhöõng ñaùy vöïc. Dòu daøng, thô moäng, tröõ tình: “Say ñaém giöõa nhöõng daëm daøi choùi loïi cuûa maøu hoa ñoã quyeân röøng.” Hai tính caùch ñoái laäp nhöng thoáng nhaát .Caùc bieän phaùp ngheä thuaät: So saùnh, nhaân hoùa, ñoäng töø maïnh, hình aûnh gaây aán töôïng. .  Soâng Höông nhö moät sinh theå coù hoàn , moät ngheä só. Vì sao soâng Höông ôû thöôïng löu laïi coù söï toång hoøa cuûa hai tính caùch nhö vaäy ? Röøng Tröôøng Sôn : * Sinh ra noù . * Nuoâi döôõng, chôû che, yeâu thöông noù . Baûn lónh : Gan daï. Taâm hoàn : Töï do, trong saùng. Tính caùch : Phoùng khoaùng, man daïi . * Cheá ngöï noù : Töø coâ gaùi di-gan  Ngöôøi meï ñeïp dòu daøng, trí tueä “phuø sa cuûa moät vuøng vaên hoùa xöù sôû .” Thoâng minh, bao dung, nhaân haäu, vò tha .Ñaëc bieäthun ñuùc Giaù trò lieân töôûng: Soâng Höông goùp phaàn raát lôùn vaøo boài ñaép neàn vaên hoùa Hueá theâm giaøu ñeïp, ñoäc ñaùo, haáp daãn. Suy nghó cuûa taùc giaû: Ñeå hieåu roõ phaåm chaát, taâm hoàn saâu thaúm cuûa soâng Höông, cuõng nhö con ngöôøi Hueá, vaên hoùa Hueá moät caùch ñaày ñuû thì ta: - Khoâng chaáp nhaän caùi nhìn hôøi hôït, beà ngoaøi . - Veû ñeïp aáy ñöôïc hình thaønh trong quùa trình vöôït gian khoå. Kín ñaùo, thaâm traàm, saâu saéc . 2 . Đoạn 2: Sông Hương chảy về Huế. 3Hình tượng “người con gái đẹp ” được “người tình mong đợi đến đánh thức ”.  Hứa hẹn nhiều vẻ đẹp mới cho sông Hương.Vẻ đẹp của sông Hương chảy vào ngoại vi Huế được hiện ra như thế nào ?Veà maët ñòa lyù: +Thay ñoåi doøng chaûy lieân tục. + Nhieàu khuùc quanh vaø vöïc saâu. + Chaûy trong ñòa hình ñoài nuùi chaäp chuøng. Nhöõng ñòa danh tieâu bieåu, cuï theå.Naêng löïc quan saùt tinh teá, lieân töôûng ñoäc ñaùo, ngoân ngöõ, hình töôïng ngheä thuaät phong phuù: Soâng Höông mang veû ñeïp, tính caùch như cuûa con ngöôøi . - Trí tuệ, mềm mại, duyên dáng, gợi cảm: + Chuyển dòng liên tục . + Vòng những khúc quanh đột ngột . .Như một cuộc tìm kiếm có ý thức. + Uốn những đường cong thật mềm . + Dòng sông mềm như một dải lụa. - Bình thản, lặng lẽ : + Đi trong dư vang của Trường Sơn . + Trôi giữa hai dãy đồi . - Trầm mặc, phảng phất nét đẹp cổ điển: + Lượn quanh rừng thông đặt các lăng tẩm + Ngân nga nghe tiếng chuông chùa. Vôùi kiến thức về văn hoá, văn học. ,tác giả phát hiện vẻ đẹp độc đáo, thú vị của sông Hương, văn hoá Huế, con người Huế.