Bài giảng môn Ngữ văn 11: Một thời đại trong thi ca

Tieát 109+110: MOÄT THÔØI ÑAÏI TRONG THI CA(trích)Tröôøng THPT LEÂ HOÀNG PHONG -Kroâng Paêk - ÑakLak.Giaùo Vieân :VOÕ TIEÁN THI. Haõy keå teân moät soá taùc phaåm vaø taùc giaû cuûa phong traøo “Thô Môùi” maø em ñaõ ñöôïc hoïc??Chaân dung moät soá nhaø thô Môùi: Một số thi phẩm tiêu biểu của phong trào thơ Mới : Vội Vàng, Đây Thôn Vỹ Dạ, Tiếng Thu, Chiều Xuân, Hai Sắc Hoa Ti – Gôn Với những vần thơ đã đi vào tiềm thức nhiều thế hệ:Của ong bướm này đây tuần tháng mậtNày đây hoa của đồng nội xanh rì;Này đây lá của cành tơ phơ phất; Của yến anh này đây khúc tình si.Gío theo lối gió, mây đường mâyDòng nước buồn thiu hoa bắp layThuyền ai đậu bến sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nay?. . .VAØ HAÕY LAÉNG NGHE NHÖÕNG VAÀN THÔ CHAÁT CHÖÙA NHÖÕNG NOÃI NIEÀM TAÂM SÖÏ !.I.Tìm Hieåu Chung. 1.Taùc giaû: Hoaøi Thanh (1909- 1982) queâ ôû Ngheä An. OÂng laø pheâ bình vaên hoïc xuaát saéc cuûa neàn vaên hoïc Vieät Nam hieän ñaïi OÂng coù bieät taøi trong vieäc thaåm thô, caùch pheâ bình nghieâng veà thöôûng thöùc vaø ghi aán töôïng ñoù laø caùch maø oâng goïi laø loái pheâ bình “ Laáy hoàn toâi ñeå hieåu hoàn ngöôøi” Vaên pheâ bình cuûa Hoaøi Thanh thöôøng nheï nhaøng tinh teá, taøi hoa vaø luoân thaáp thoaùng nhöõng nuï cöôøi hoùm hænh 2. Söï nghieäp: OÂng laø taùc giaû cuûa nhieàu coâng trình nghieân cöùu coù giaù trò: Vaên chöông vaø haønh ñoäng(1936), coù moät neàn vaên hoùa Vieät Nam(1946) ñaëc bieät laø taùc phaåm Thi Nhaân Vieät Nam (1942) laø coâng trình vaên hoùa xuaát saécHoài Thanh là nhà phê bình văn học xuất sắc nhất của văn học Việt Nam. Năm 2000Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.3.Tác phẩm “ Thi Nhân Việt Nam”Gồm ba phần: Phần 1: Cung chiêu anh hồn Tản Đà - Một thời đại trong thi ca. Phần 2: 169 bài thơ của 46 nhà thơ(1932-1941).Phần 3 : Nhỏ - To:Lời tác giả. Đây là công trình nghiên cứu được đánh giá xuất sắc nhất.II. Đọc - Hiểu : Một Thời Đại Trong Thi Ca (trích)1. Xuất xứ đoạn trích.2. Bố cục và nội dung. a.Bố cục: Gồm ba phần - Nguyên tắc để xác định tinh thần thơ Mới. - Tinh thần thơ Mới : Cái TÔI - Sự vận động của thơ Mới xung quanh cái TÔI và bi kịch của nó.b. Nội dung: Vấn đề tinh thần thơ Mới.? Em hiểu như thế nào về tinh thần thơ Mới? Tinh thần thơ Mới đó chính là bản chất cốt lõi, chi phối toàn bộ Thơ Mới, làm nên đặc trưng của thơ Mới.? Thơ Mới và thơ cũ có sự phân biệt rõ ràng không? Để giải quyết điều đó tác giả đã gặp những khó khăn gì?Cách giải quyết? Ranh giới giữa thơ Cũ và Mới không rõ ràng. Thơ cũ cũng như thơ Mới có những bài hay Cũng có những bài dở. Đây là điều khó khăn phức tạp.?Hãy phân biệt hai đọan thơ sau:Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;Tình du khách : thuyền qua không buộc chặt. Xuaân Diệu.Ôhay ! Cảnh cũng ưa người nhỉ!Ai thấy ai mà chẳng ngẩn ngơ? Dương Quảng Hàm.Thật khó phân biệt thơ CŨ hay MỚI nếu như chúng ta chưa biết tác giả là ai.? Tác giả đưa ra những phương pháp gì để phân biệt giữa cái cũ và cái mới?- Chỉ căn cứ vào những bài thơ hay, so sánh những bài thơ hay với bài thơ hay.- - Phương pháp so sánh đối chiếu là phương pháp hữu hiệu.So sánh thời đại với thời đại vàso sánh trên những cái đại thể. Lý do : cái cũ và mới có sự tiếp nối thay đổi và thay thế lẫn nhau.Hôm nay phôi thai từ hôm qua .Và trong cái mới còn ít nhiều cái cũ. Phương pháp biện chứng logic, khoa học để tìm hiểu và khám phá một vấn đề văn học phức tạp và mới mẻ.?2. Tinh thần thơ Mới : Cái TÔI.? Theo tác giả tinh thần thơ Mới là gì? Hãy nhận xét cách diễn đạt của tác giả? - Tinh thần thơ Mới ở chữ TÔI. Cách nêu ngắn gọn, dứt khoát chứng tỏ Hoài Thanh rất tự tin trong việckhám phá và kết luận khoa học. Và so sánh với thơ cũ, thời đại xưa . Đồng thời chỉ sự khác nhau giữa Mới và Cuõ.- Sự khác nhau giữa cái TÔI và cái TA.+ Cái TÔI gắn với cái riêng, cá nhân, cá thể. + Cái TA gắn với cái chung, tập thể, cộng đồng.? Trong tiến trình của nền văn học nước ta cái TÔI phát triển như thế nào? - Cái TÔI xuất hiện lần đầu tiên trong thơ văn đầy bỡ ngỡ, lạc loài( vì quùa mới, lần đầu xuất hiện. Cái TÔI ẩn mình trong cái TA – Trong VHDG và VHTĐ. - Cái TÔI cá nhân với nghĩa tuyệt đối xuất hiện giữa thi đàn vào đầu thế kỷ XX thật bé nhỏ, bơ vơ, rên rỉ tội nghiệp, phiêu lưu trong tình trường. Vì cái TÔI đã thoát khỏi cái TA chung đứng riêng một cõi, một thế giới. Đó là cái TÔI trữ tình – tinh thần của thơ Mới lãng mạn trước 1945. “ Đời chúng ta đã nằm trong vòng chữ TÔI. Mất bề rộng ta đi tìm bề sâu.Nhưng càng đi sâu càng lạnh.Ta thoát lên tiên cùng Thế Lữ, ta phiêu lưu trong trường tình cùng Lưu Trọng Lư,ta điên cuồng cùng Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, Ta đắm say cùng Xuân Diệu.Nhưng động tieân ñaõ khép, tình yêu không bền, điên cuồng rồi tỉnh, say đắm vẫn bơ vơ.Ta ngẩn ngơ buồn trở về hoàn ta cuøng Huy Caän”. Ñaây laø ñoaïn vaên hay Hoaøi Thanh ñaõ khaùm phaù ñöôïc tö töôûng vaø aâm ñieäu chung cuûa thô Môùi. Ngheä thuaät dieãn ñaït tinh teá, taøi hoa vaø theå hieän taám loøng tha thieát cuûa ngöôøi vieát.Jcvsvdjfdfdj3.Söï vaän ñoäng cuûa thô Môùi vaø bi kòch cuûa caùi TOÂI.? Thô Môùi laø moät bi kòch buoàn beá taéc.Theo Hoaøi Thanh caùc nhaø thô Môùi ñaõ tìm con ñöôøng giaûi thoaùt bi kòch aáy nhö theá naøo?- Mieâu taû baèng hình aûnh so saùnh(vôùi thô cuõ) bi kòch taâm hoàn cuûa thô Môùi laø caùi toâi - caù nhaân ngaøy nay.Trôøi thöïc , trôøi moäng nao nao hoàn chöa bao giôø buoàn ñeán theá trong thô Môùi. Bô vô, baøng hoaøng, thieáu loøng tin ñaày ñuû- Con ñöôøng giaû thoaùt :Göûi tình yeâu vaøo tieáng Vieät,theå hieän loøng yeâu nöôùc tha thieát ngaám ngaàm trong tình yeâu tieáng meï ñeû thaân thöông.Trieån khai luaän ñieåm môùi taùc giaû khaùm phaù saâu hôn tinh thaàn thô Môùi nhö theá naøo?? Tieáng Vieät laø taám luïa höùng vong hoàn bao theá heä ngöôøi Vieät(theå hieän taâm hoàn vaølòch söû vaên hoùa daân toäcñaát nöôùc). Thanh nieân thi só thô môùi duøng taâm hoàn aáy ñeå baøy toû tình yeâu ñaùt nöôùc.Tìm hy voïng trong thaát Voïng.Tiieùng Vieät khoâng baát dieät cuõng nhö taâm hoàn daân toäc Vieät Nam maõi maõi tröôøng toàn.Ñoù laø con ñöôøng rieâng cuûa thô Môùi. Laø nieàm mong öôùc nieàm tin moät boä phaän khoâng nhoû theá heä treû Vieät Nam nhöõng naêm 1930 – 1945.III. Toång keát.a.Tính khoa hoïc- Heä thoáng luaän ñieåm chuaån xaùc, môùi meû,saép xeáp moät caùch maïc laïc.- Laäp luaän chaët cheõ ñaày söùc thuyeát phuïc.- Söû duïng caùc bieän phaùp so saùnh, ñoái chieáu caùc caáp ñoï phuø hôïp, hieäu quaû.- Ñaùnh giaù ôû chieàu saâu, chieàu roäng. Vöøa mang tính khaùch quan vöøa mang tính chuû quan.b. Tính ngheä thuaät- Gioïng vaên giaøu caûm xuùc, linh hoaïtNhieàu hình aûnh cuï theå, gôïi hình, gôïi caûm, gôïi lieân töôûng. . .Luyeän taäp:1.Sô ñoà hoùa noäi dung baøi hoïc.Tinh thaàn thô môùi:Chöõ toâi(tuyeät ñoái)-bi kòch taâm hoàm.Ngheä thuaät laäp luaän chaët cheõ.Vaên phong taøi hoa, tinh teá, giaøu caûm xuùc.2.Phaân bieät chöõ toâi vaø chöõ ta trong thô cuõ vaø thô môùi.3.Loøng yeâu nöôùc cuûa caùc nhaø thô môùi ñöôïc bieåu loä nhö theá naøo?Qua tình yeâu tieáng Vieät (lyù giaûi)4.Söï khaùm phaù cuûa Hoaøi Thanh veà taâm hoàn laõng maïn cuûa caùc nhaø thô Môùi.5.Hoïc thuoäc loøng moät ñoaïn trong baøi maø em thích.