Bài giảng môn Ngữ văn 11: Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử (10)

Sao anh không về chơi thôn Vỹ Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền Gió theo lối gió mây đường mây Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay Thuyền ai đậu bến sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nay Mơ khách đường xa khách đườngxa Áo em trắng quá nhìn không ra ở đây sương khói mờ nhân ảnh Ai biết tình ai có đậm đàĐây thôn Vỹ dạHàn Măc TửThôn Vỹ - Nẻo đường đến với một tâm hồnMục tiêu bài họcĐọc thuộc lòng, diễn cảm bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử.Nêu được những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của Hàn Mặc Tử. Nêu được những hiểu biết của em về thôn Vĩ Dạ.Phân tích được bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ’Phân tích được tâm trạng của nhân vật trữ tình thể hiện trong bài thơ Chỉ ra và phân tích được những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ( câu hỏi tu từ, điệp ngữ).Phân tích được mối liên hệ giữa nhân vật anh trong câu đầu khổ 1( “Sao anh không về chơi thôn Vĩ”) với nhân vật khách trong câu đầu khổ 3( “Mơ khách đường xa, khách đường xa”).Thế nào là một tâm hồn khát khao sống?Dữ dội như thác đổ?Giao hoà nồng nàn với cuộc đời?Âm thầm toả sáng?Yên bình thanh thản??Giới thiệu tác giả Hàn Mặc Tử1.Sinh năm 1919 - mất năm 1940 khi tuổi trẻ còn dang dở và tài năng đangtoả sáng . Ông mất do mắc bệnh phong-một căn bệnh hiểm ngèo2.Nổi tiếng là thần đồng thơ khi mới 15 tuổiHàn Mặc Tử được xem lá hiện tượng kì lạ bậc nhất của Phong trào Thơ mới 3.Diện mạo tjơ hết sức phức tạp và đầy bí ẩnCó sự đan xen của của những gì thân thuộc, thanh khiết, thiêng liêng nhất nhưng cũng có cả những gì ma quái , ghê rợn, cuồng loạn nhất Khổ đầu: Hành hương về thôn VỹSao anh không về chơi Thôn Vỹ ?1 Câu hỏi của người Thôn Vỹ?2.Câu hỏi của Hoàng Cúc?3.Lời mời gọi?4.Câu hỏi phân thân của chính nhà thơ? Nhìn nắng hàng cau nắng mới lênNăng mới tạo màu sắc tươi sang , rực rỡ.Nắng và cau chiếu ánh màu sắc sang nhau.thiên nhiên giao hoà, vận động trong sự thăng hoa giao cảmVườn ai mướt quá xanh như ngọcCách so sánh thẩm mỹ qua cái nhìn điện ảnh.“Mướt “ màu xanh tràn sức sông , màu xanh sau cơn mưa mềm mựơt cuă cây lá.Xanh mướt như ngọc không chỉ có màu mà còn có sắc , có độ bỗng chiiêú sáng Lá trúc che ngang mặt chữ điiềnCâu thơ mang tính tạo hìnhNgười thôn vỹ hiện lên thấp thoáng, phúc hậu.Khổ thơ thứ 2Gió theo lối gió mây đường mây Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay Thuyền ai đậu bến sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nayh1h2h3h5h4Thi trung hữu nhạcThi trung Hữu hoạNhịp điệuvầnGiọng điệuMâyThuyền trăngTâm cảnhGió Hướng nộiHướng ngoạiNhịp 2/2/3Vần “ay”Giọng buồnGiọng hỏi khắc khoảiphân tách chia lìaBuồn thiuLay Động từ “lay”:-Buồn phụ hoạ cùng cảnh chia lìa ở câu đầu-Lấy động tả tĩnh-Lòng người buồn hưu hắt Ai về giồng dứa qua truông Gió lay bông sậy bỏ buồn cho em (Ca dao) Lá ngô lay ở bờ sôngBờ sông vẫn gió người không thấy về (Bờ sông vẫn gió – Trúc Thông)Trăng mãn bình than tửu mãn thuyền (Nguyễn Trãi)Thuyền cô đơn đợi chờKhắc khoải một vầng trăng xa ngái Trăng đẹp lung linh trong ảo mộng vô cùngTrăng trong ám ảnh thi nhânGiữa dòng bàn bạc việc quânKhuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền (Hồ Chí Minh)Chữ “kịp”chứa đựng cả bi kịch.Nó mang một giọng điệu thiết tha ,khẩn thiết ,chữ “kịp” hé mở cho ta thấy một mặc cảm: mặc cảm về một hiện tại ngắn ngủiHàn Mặc Tử - mong mỏi đến dau thươngThơ _ ấy là sự lên tiếng của thân phậnCô đơn từ cảnh đến lòng ngườiCó kịp không?Vầng trăng Cái đepTuổi trẻTình yêuHoàn cảnh ra đời bài thơ:trong những ngày bệnh tât đau thương và tình yêu tha thiết nhưng vô vọngCon người dên lúc này mới hiện ranhưng càng ảo mờ hơn khổ cuối cùng là câu hỏi hay còn là lơi cảm than thể hiện một tâm hồn thi sỹ nhạy cảm cô đơn , khẳc khoảiMỗi khô thơ khô 1 và khổ 2 đều có môt đại từ phiếm chỉ”ai”. Đến khổ cuối ,xuất hiện đến 2 từ phiếm chỉ”ai”. Vì vậy sự hồ nghi ,dự cảm chia lìa mất mát càng đậm hơnMơ khách đường xa khách đườngxa Áo em trắng quá nhìn không ra ở đây sương khói mờ nhân ảnh Ai biết tình ai có đậm đàKhổ thư 3Tổng kết Về nội dung:1.Bài thơ thể hiện cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng tươi đẹp của xứ Huế2. Mạch ngầm tâm trạng nhà thơ thể hiên một tâm sự đươm buồn khắc khoải với những dự cảm chia lìa , đau thương3. Bài thơ thể hiện một tình yêu cuộc sống tha thiêt trong tuyệt vọng của một số phận bất hạnh Về nghệ thuật:1.Nghệ thuật tả cảnh2.Nghệ thuật dùng từ 3.Nghệ thuật sử dụng câu hỏi tu từ4.Sử dụng các biện pháp tu từ: nhân hoá, ẩn dụ..Luyện tậpCâu 2. Lấy bút danh là Hàn Mặc Tử, nhà thơ có dụng ý gì?Ngụ ý coi mình là người sống nghèo khó nhưng thanh bạch (Hàn). Ngụ ý coi mình là người có ngòi bút lạnh lùng (Hàn).C) Ngụ ý coi mình là người làm nghề văn chương (Mặc).D) Ngụ ý coi mình là công chức văn phòng (Mặc).Câu.1.Bức tranh thiên nhiên được miêu tả trong khổ thơ đầu bài thơ là bức tranh tả cảnh gì và mang vẻ đẹp như thế nào?A) Một bức tranh bình minh tươi đẹp. B) Một cảnh tượng bình minh vô cùng tươi sáng.C) Một bức tranh bình minh êm ả.D) Một bức tranh bình minh kì thú.Câu 3. Từ “kịp” trong câu thơ: “Thuyền ai đậu bến sông trăng đó – Có chở trăng về kịp tối nay” gợi lên điều gì rõ nét nhất đang ẩn chứa trong tâm tư tác giả?A)Một lời khẩn cầu, hy vọng được gặp lại người thương.B) Một niềm mong ngóng, trông đợi đối với người thương.C)Một niềm khao khát, một thúc bách chạy đua với thời gian. D)Một nỗi buồn nhớ xa xăm đối với người thương Bài tập về nhàHàn Mặc Tử: “Nhà thơ phong vận như thơ ấy” Qua “Đây thôn Vỹ dạ”, em hiểu gì về tâm sự ấy của nhà thơThế nào là một tâm hồn khát khao sống?tranh "Hàn Mặc Tử và trăng" Hàn mặc Tử -- đau thương, đợi chờ khắc khoải Hàn Mặc Tử -- một tâm hồn khát khao sống đến da diết