Bài giảng môn Ngữ văn 11: Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến (1)

CÂU CÁ MÙA THUTrường THPT Phan Văn Hùng – Sóc Trăng Nguyễn KhuyếnLác đác rừng phong hạt móc sa Ngàn non hiu hắt, khí thu loà (Cảm xúc mùa thu - Đỗ Phủ )Thơ thu cổ điển ..Rừng phong thu đã nhuộm màu quan sanSân ngô cành biếc đã chen lá vàng.(Truyện Kiều – Nguyễn Du )I- Tìm hiểu chung: NGUYỄN KHUYẾNII- Đọc - hiểu bài thơ :1- Đọc: trầm lắng, nhẹ sâu2- Tìm hiểu: nhiều cáchTheo bố cục: đề, thực, luận, kếtTheo đề tài: mùa thu, câu cáTheo chủ đề: Cảnh thu, tình thuTheo chủ đề: Cảnh thu, tình thu a/ Bức tranh thiên nhiên mùa thu*Ao thu: lạnh lẽo, trong veo*Thuyền câu: mộtchiếc, bé tẻo teo*Sóng biếc: hơi gợn tí Lá vàng: khẽ đưa vèo*Trời thu: xanh ngắt Ngõ trúc: quanh co*Tiếng cá: động chân bèo Hình ảnh dân dã, thân thuộc. Đường nét nhỏ bé, gợi cảm. Màu sắc: thanh nhã, hài hoà. Chuyển động: nhẹ nhàng, khẽ lay động. Âm thanh: mơ hồ, sâu lắng.Tiểu kết: + Vẻ đẹp bức tranh thu điển hình cho nông thôn đồng bằng Bắc Bộ: thanh tĩnh, hài hoà, gần gũi.+ Nghệ thuật tả cảnh: vừa cổ điển, vừa chân thực. b/ Nỗi niềm tâm sự thi nhân:*Tâm sự gửi gắm gián tiếp qua bức tranh mùa thu:- Cảnh thu đẹp, bình dị, gần gũi.- Cảnh thu buồn, hắt hiu, quạnh vắng.*Nỗi niềm bộc lộ trực tiếp qua dáng ngồi câu cá:Tư thế người ngồi câu: “Tựa gối buông cần”Âm thanh cá đớp động: “Cá đâu đớp động” Tình yêu thiên nhiên, tình cảm gắn bó với làng quê. Tâm hồn thanh cao, khát vọng sống trong sạch. Nỗi u hoài man mác, sâu lắng. Tâm trạng cô đơn. Nỗi suy tư thời thế.Tiểu kết + Vẻ đẹp tâm hồn của một nhà thơ yêu nước . + Bút pháp tả cảnh ngụ tình.Tổng kếtNguyễn Khuyến Bài thơ Nội dung : Nguyễn Khuyến Tình yêu thiên nhiên , gắn bó với quê hương.Tâm hồn thanh cao, khát vọng sống trong sạch.Tâm trạng u hoài, nỗi đau thời thế. Bài thơBức tranh mùa thu vùng đồng bằng Bắc bộ đẹp, thanh tĩnh, sâu lắng III Tổng kết:Bài thơ mang đậm màu sắc cổ điển: đề tài, thể thơ, bút pháp tả cảnh ngụ tình, lấy động tả tĩnh... Nhưng tác phẩm có sự cách tân đổi mới theo hướng dân tộc hoá: miêu tả chân thực, hình ảnh gần gũi với làng quê, ngôn ngữ thuần Nôm, từ láy gợi cảm, gieo vần “eo” tài tình .? Nghệ thuật:NGUYỄN KHUYẾN (1835 - 1909Xin tr©n träng