Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Trao duyên

T r a o d u y ª n Gi¸o viªn so¹n gi¶ng: NguyÔn Kim AnhNg÷ v¨n 10 I- VÞ trÝ ®o¹n trÝch: PhÇn ®Çu “Truyện Kiều”+Më ®Çu cho “®o¹n tr­êng t©n thanh” 15 n¨m l­u l¹c cña Thuý KiÒu. Khi gia ®×nh KiÒu gÆp sù biÕn+ KiÒu quyÕt ®Þnh b¸n m×nh chuéc cha.+ Trao duyªn cho em lµ Thuý V©n.+ §µnh xa l×a ng­êi trai ®· thÒ nguyÒn, ®Ýnh ­íc.+ Từ câu 723 - 756/ 3254Thuý KiềuKim TrọngThuý Vân * Cuộc trao duyên: Trực tiếpGián tiếpĐoạn 1 :Thuý Kiều - Thuý Vân Đoạn 2: Thuý Kiều - Kim TrọngGợi ý tìm bố cụcTrả lời:“Cậy em, em có chịu lời,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.Giữa đường đứt gánh tương tư,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.Kể từ khi gặp chàng Kim,Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.Sự đâu sóng gió bất kì,Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.Ngày xuân em hãy còn dài,Xót tình máu mủ thay lời nước non.Chị dù thịt nát xương mòn,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.Chiếc vành với bức tờ mây,Duyên này thì giữ vật này của chung.Dù em nên vợ nên chồng,Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.Mất người còn chút của tin,Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa. - Đặt vấn đề để trao duyên (8 câu)- Thuyết phục (4 câu)- Trao kỷ vật (6 câu)1. Thuý Kiều trao duyªn cho Thuý VânMai sau dù có bao giờ,Đốt lò hương ấy so tơ phím này.Trông ra ngọn cỏ lá cây,Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.Hồn còn mang nặng lời thề,Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai.Dạ đài cách mặt khuất lời,Rưới xin giọt nước cho người thác oan.Bây giờ trâm gẫy g­¬ng tan,Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân !Trăm nghìn gửi lại tình quân,Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi !Phận sao phận bạc như vôi !Đã đành nước ch¶y hoa trôi lỡ làng. ¤i Kim lang! Hỡi Kim lang!Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”- Thuý Kiều tâm sự với Thuý Vân (8câu)Thuý Kiều hướng đến Kim Trọng trong nỗi tuyệt vọng2. 2 - KiÒu h­íng ®Õn Kim Träng trong nçi ®au tuyÖt väng (8 c©u cßn l¹i)II- Bè côc : Chia lµm 2 phÇn1- KiÒu trao duyªn cho Thuý V©n ( 26 c©u)a.Thuý KiÒu ®Æt vÊn ®Ò trao duyªn víi em (8 c©u ®Çu) b.Thuý KiÒu trao duyên cho Thuý V©n (18 c©u tiÕp) ThuyÕt phôc Trao kû vËt T©m sù+ “Ngåi lªn cho chÞ l¹y råi sÏ th­a”: Qu¸ kÝnh cÈn. §Çy téi nghiÖp cho KiÒu v× ph¶i døt t×nh vµ l¹y xin trao duyªn. III- Ph©n tÝch:1 KiÒu trao duyªn cho Thuý V©n:a- Thuý KiÒu ®Æt vÊn ®Ò trao duyªn víi Thuý V©n:=> Th¸i ®é cña Thuý KiÒu:Tr©n träng, kÝnh cÈn, ®Çy tri ©n+ “chÞu lêi”: KiÒu biÕt ®ã lµ viÖc lín, v« cïng khã kh¨n v× nhËn duyªn, chÞu duyªn cña ng­êi kh¸c lµ mét g¸nh nÆng. + “CËy em”: Nhê, tin t­ëng, người duy nhÊt cã thÓ gióp “Kể từ khi gặp chàng KimKhi ngày quạt ước khi đêm chén thề” “Sự đâu sóng gió bất kỳ”+ T©m sù nçi ®au mong Thuý V©n c¶m th«ng:->Thuý KiÒu ®· cËy nhê, ®ång thêi thiÕt tha mong em tiÕp nèi t¬ duyªn dang dë cña m×nh “t¬ thõa mÆc em”.Thuý KiÒu thuyÕt phôc vÒ t×nh c¶m. Xin em g¸nh ®ì g¸nh “t×nh”. NÕu Thuý V©n nhËn, KiÒu sÏ yªn t©m (KiÒu chän g¸nh “hiÕu”). V©n v× KiÒu còng lµ v× gia ®×nh. + HiÕu - t×nh: KÓ l¹i chuyÖn t×nh c¶m cïng sù biÕn ... "Gi÷a ®­êng ®øt g¸nh”,"sãng giã bÊt k×" -> nãi lªn nçi ngang tr¸i, dë dang, chia l×a. b- Thuý KiÒu thuyÕt phôc, trao kû vËt vµ t©m tình víi Thuý V©n:Tình chÞ em (thay chÞ, “xãt tình m¸u mñ”)- Trao kØ vËt :+ ĐÓ V©n kh«ng bÞ khã xö khi gÆp chµng Kim (kû vËt lµm tin).+ ThÓ hiÖn th¸i ®é døt tình.-ThuyÕt phôc:Ngµy xu©n cßn dµi (trÎ, son rçi)Dù b¸o sÏ h¹nh phóc “NgËm c­êi”, “th¬m l©y” C©u hái: Trả lêi:=> Sù chu ®¸o, hiểu cho ng­ời khácTheo em việc Kiều trao kỷ vật cho Thuý Vân có mấy lý do ???+T©m sù vÒ nçi ®au khñng khiÕp: NÕu ph¶i xa l×a t×nh yªu, ®èi víi KiÒu coi nh­ ®· chÕt ! - “thÞt n¸t x­¬ng mßn” “chÝn suèi” “mÖnh b¹c” - “MÊt ng­êi” - “Hån” - “N¸t th©n bå liÔu” - “D¹ ®µi” - “th¸c oan” Cµng th­¬ng KiÒu, thấu hiÓu KiÒu ®· hy sinh đến mức nào khi ph¶i døt t×nh, trao duyªn. -T©m sù víi Vân:Liªn tiÕp nhiÒu tõ ng÷ chØ c¸i chÕt:+Th¸i ®é døt kho¸t, suy nghÜ nh©n hËu nh­ng lßng yªu vÉn ®au ®ín, ai o¸n... “T¬ duyªn ng¾n ngñi”  chÊm døt nh©n duyªn, kh«ng cßn g×. Nghệ thuật : Sù ®èi lËp gi÷a h×nh t­îng tan vì, khæ ®au > o¸n sè phËn, o¸n chÕ ®é phong kiÕn.“ Tr¨m ngh×n göi l¹y t×nh qu©n” = > NguyÔn Du th­¬ng KiÒu lµ thÕ! Mét ng­êi nh©n ®øc, nghÜa t×nh nh­ vËy mµ ra kÎ phô t×nh bÊt ®¾c dÜ. Më ®Çu KiÒu l¹y Thuý V©n*H¬n ai hÕt, KiÒu hiÓu Kim Träng vµ Thuý V©n lµ nh÷ng ng­êi tèt nªn sÏ cã cuéc sèng ªm Êm. KiÒu yªn t©m vÒ c¶ hai ng­êi th©n nÕu t¸c thµnh ®­îc cho hä. VËy mµ KiÒu ph¶i l¹y tõng ng­êi mét. Lạy V©n, nghÞch c¶nh v× chÞ l¹y em * Kiều và hai lần “lạy” trong ®o¹n trÝch: GÇn cuèi KiÒu l¹i l¹y Kim Träng L¹y Kim Träng ®Ó t¹ lçi. “ Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”Víi Kim Träng ngh×n l¹y “ b¸i väng” trong t©m t­ëng- ®au xãt h¬n lÇn l¹y ®Çu. L¹y Thuý V©n ®Ó nhê-T­ëng KiÒu ®· ®µnh: “n­íc ch¶y hoa tr«i” > < bËt lªn ®au ®ín:“¤i kim Lang, hìi kim Lang Th«i th«i thiÕp ®· phô chµng tõ ®©y! ” KiÒu nhËn téi: “thiÕp ®· phô chµng tõ ®©y ”  cay ®¾ng. Ch÷ “phô” th­êng ®Ó chØ kÎ béi t×nh thay lßng ®æi d¹. + “Kim lang”: Thuý KiÒu thèt lªn lêi x­ng h« phu - thª (lang-thiÕp). Kim Träng – Thuý KiÒu tõng hÑn ­íc chuyÖn tr¨m n¨m. * KiÒu cã “phô” kh«ng, khi nµng nhËn nh÷ng ®au th­¬ng vÒ m×nh mµ lßng yªu kh«ng g× kÓ xiÕt ? KÕt ®o¹n b»ng nçi oan tr¸i kh«ng thÓ ngu«i ngoai. Nh÷ng tõ ®Ó gäi thèng thiÕt: + “¤i”, “hìi” : nçi ®au l×a t×nh nh­ l×a ®êi. -Nội dung: Đo¹n trÝch ®· cho thÊy bi kịch tình yêu, thân phận bất hạnh và nhân cách cao đẹp của Thuý Kiều qua mét cuéc trao duyªn chu ®¸o, ch©n t×nh nh­ng đầy ®au th­¬ng cay ®¾ng.* H­íng ®Õn Kim Träng KiÒu ®au ®ín, tuyÖt väng mong được chia sÎ nh­ng còng biÕt lçi cña m×nh. DiÔn biÕn t©m lÝ cña KiÒu trong ®o¹n trÝch ®­îc NguyÔn Du miêu tả thµnh c«ng hîp víi quy luËt t©m lÝ cña ng­êi ®a c¶m, giµu lßng yªu th­¬ng nh­ KiÒu.-NghÖ thuËt: miêu tả nội tâm nhân vật thông qua nghệ thuật dùng từ ngữ, hình ảnh phong phú ®Æc s¾c.IV- Tæng kÕt: