Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minh

Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ thăm lớpTÍNH CHUẨN XÁC, HẤP DẪN CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINHTính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minhTính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minh1/ Xét các ngữ liệu:a/ Chưa chuẩn xác vì:- Chương trình ngữ văn 10 không chỉ có văn học dân gian mà còn có văn học viết- VHDG không chỉ có ca dao, tục ngữ mà còn có sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười. Chương trình ngữ văn 10 không có câu đố a/ Trong một bài thuyết minh về chương trình học, có người viết: “Ở lớp 10 Trung học phổ thông, học sinh chỉ được học văn học dân gian (ca dao, tục ngữ, câu đố)”. Viết như thế có chuẩn xác không? Vì sao? 1/ Xét các ngữ liệu:b. Trong câu sau có điểm nào chưa chuẩn xác: Gọi “Đại cáo bình Ngô” là áng thiên cổ hùng văn vì đó là bài văn hùng tráng đã được viết ra từ nghìn năm trước.b/ Điểm chưa chuẩn xác: Thiên cổ hùng văn là áng hùng văn của nghìn đời (bất tử) chứ không phải áng hùng văn viết cách đây một nghìn nămc/ Không nên vì: Nội dung không nói đến sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Bỉnh KhiêmTính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:2. Kết luận2. Kết luận - Tính chuẩn xác:+ Tri thức phải chân thực, khách quan, khoa học.+ Chuẩn xác là yêu cầu đầu tiên và cũng là yêu cầu quan trọng nhất của mọi văn bản thuyết minh. Để đạt được sự chuẩn xác cần (sgk)+ Tìm hiểu thấu đáo trước khi viết+ Thu thập đầy đủ tài liệu tham khảo, tìm được tài liệu có giá trị+ Chú ý đến thời điểm xuất bản của các tài liệu để có thể cập nhật những thông tin mới và những thay đổi thường cóTính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:2. Kết luậnII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minhII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:1. Xét các ngữ liệu:NÕu bÞ t­íc ®i m«i tr­êng kÝch thÝch, bé n·o cña ®øa trÎ sÏ ph¶i chÞu ®ùng k×m h·m. VÝ dô, c¸c nhµ nghiªn cøu t¹i Tr­êng §¹i häc Y khoa Bai-lo ®· ph¸t hiÖn ra r»ng nh÷ng ®øa trÎ Ýt ®­îc ch¬i ®ïa hoÆc Ýt ®­îc tiÕp xóc sÏ cã bé n·o bÐ h¬n b×nh th­êng 20- 30% so víi løa tuæi cña chóng. C¸c vËt nu«i trong phßng thÝ nghiÖm còng cho thÊy ®iÒu x¶y ra t­¬ng tù. C¸c nhµ nghiªn cøu t¹i Tr­êng §¹i häc I-li-noi ë Ur-ba-na Sam - pa ®· ph¸t hiÖn ra r»ng nh÷ng con chuét con ®­îc nu«i trong còi cã r¶i ®å ch¬i kh«ng nh÷ng biÓu hiÖn sù øng xö phøc t¹p h¬n nh÷ng con chuét nhèt trong nh÷ng hép rçng kh«ng cã g× hÊp dÉn, mµ bé n·o cña nh÷ng con chuét nµy cßn cã sè tiÕp ®iÓm thÇn kinh cho mçi n¬-ron nhiÒu h¬n (tíi 25%) so víi nh÷ng con chuét kia. Nãi c¸ch kh¸c, cµng tr¶i qua nhiÒu kinh nghiÖm cµng lµm cho bé n·o giµu h¬n.( Vũ Đình Cự (chủ biên)Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:2. Kết luậnII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minhII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:a/ Phân tích dẫn chứng :Số liệu về sự phát triển trí tuệ của những đứa trẻ.Sự phát triển não bộ của những con chuột.So sánh những đứa trẻ ít được chơi đùa với những đứa trẻ bình thường=> Luận điểm trở nên cụ thể, dễ hiểu. Thuyết minh vì thế hấp dẫn, sinh động.b/ Việc kể lại truyền thuyết giúp người đọc như được trở về với một thuở xa xưa thần tiên, kì ảo.Việc kết hợp kiến thức địa lí và kiến thức văn học => phong phú, hấp dẫn.Ví dụ:()Vỏ bưởi Phúc Trạch mỏng chứ không dày như nhiều loại bưởi khác. Cầm con dao sắc, gọt nhẹ, màu hồng đào trồi lên mịn màng như má cô gái dậy thì. Gọt sâu vào một chút nữa, cái màu hồng đào ấy càng đậm hơn, càng đằm thắm hơn. Cuối cùng, dí mũi dao lên đỉnh quả rạch dọc xuống múi chia thành nhiều phần đầy đặn, rồi dùng tay bócDĩ nhiên là vị của nó không cay the, không chua nhưng cũng không ngọt đậm, mà ngọt thanh. Càng ăn càng thích. Ăn nhiều không chán ()Vỏ mỏngCơm màu hồng, không dày, mịn màngMúi màu hồng quyến rũTép chen chúc mọng nước, vị ngọt thanhTính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:2. Kết luậnII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minhII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh1.Xét các ngữ liệu:1.Xét các ngữ liệu:2. Kết luận: Tính hấn dẫn: Lôi cuốn, thu hút sự chú ý. Một số biện pháp làm cho văn bản thuyết minh hấp dẫn (sgk)+ Đưa chi tiết cụ thể sinh động, con số chính xác + So sánh để làm nổi bật sự khác biệt, khắc sâu vào trí nhớ người đọc+ Câu văn biến hóa tránh đơn điệu + Phối hợp nhiều loại kiến thức để đối tượng cần thuyết minh được soi rọi từ nhiều mặt2.Kết luận:Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minhI/ Tính chuẩn xác trong văn bản thuyết minh1. Xét các ngữ liệu:2. Kết luậnII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minhII/ Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh III/ Luyện tập1.Xét các ngữ liệu:2. Kết luận:III/ Luyện tập- Sử dụng linh hoạt các kiểu câu:câu ngắn, câu dài, câu trần thuật, câu cảm thán Dïng nh÷ng tõ ng÷ giµu h×nh t­îng : “Bã hµnh hoa xanh nh­ l¸ m¹”,“ MiÕng thÞt bß t­¬i vµ mÒm”- KÕt hîp nhiÒu gi¸c quan vµ liªn t­ëng khi quan s¸t: thÞ gi¸c, khøu gi¸c, vÞ gi¸c- Béc lé trùc tiÕp c¶m xóc: “ Tr«ng mµ thÌm qu¸!”, “ Cã ai l¹i ®õng vµo ¨n cho ®­îc”Lôi cuốn, hấp dẫn người đọc- Văn bản thuyết minh cần phải chuẩn xác. Để đảm bảo yêu cầu này, những tri thức trong văn bản phải có tính khách quan, khoa học, đáng tin cậy. Có thế mới thực sự có ích cho người đọc, người nghe.Văn bản thuyết minh cần hấp dẫn để thu hút sự chú ý theo dõi của người đọc, người nghe. Muốn thế cần sử dụng nhiều hình tượng sinh động, nhiều so sánh cụ thể và câu văn phải biến hoá linh hoạt. Những sự tích, những truyền thuyết thích hợp cũng làm cho văn bản thuyết minh thêm hấp dẫn và sâu sắc7Thân cây làm máng.Cọng lá làm vách- làm chổi.Lá làm nhà tranh. Nước dừa để uống, để làm thức ăn, bánh kẹo.mang nhiều lợi ích và gắn bó với cuộc sống.11Trân trọng kính chào Hẹn gặp lại