Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 88: Thúc sinh từ biệt Thuý Kiều

Kiểm tra bài cũ Đoạn trích : Những nỗi lòng tê táiCâu hỏi :1/Khi ở lầu xanh, Kiều đã có sự so sánh giữa cuộc sống của mình ở quá khứ và hiện tại? Hãy đọc và phân tích ngắn gọn các câu thơ ấy? 2/ Đoạn trích thành công nhờ vào những yếu tố nghệ thuật gì ?Tiết : 88Đoạn trích : Thúc Sinh từ biệt Thuý Kiều(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du ) Chénđưanhớbữahômnay,Chén mừng xinđợingàynàynămsau!Từ biệt THÚY KIỀU Người lên ngựa , kẻ chia bào ,Rừng phong, thu đã nhuộm màu quan san. Dặm hồng bụi cuốn chinh an ,Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh. Người về chiếc bóng năm canh ,Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi . Vầng trăng ai xẻ làm đôi ,Nửa in gối chiếc , nửa soi dặm trường .I. GIỚI THIỆU:1. Vị trí :- Trích từ câu 1519 –1526 (Truyện Kiều).2. Bố cục:- Phần 1 (4 câu đầu): Cảnh biệt li.- Phần 2 (4 câu sau): Tình li biệt. Cảnh biệt li và tình li biệt giữa Thúc Sinh và Thuý Kiều.3. Đại ý:- Thuý Kiều tiễn đưa Thúc Sinh về gặp Họan Thư để kể rõ sự thật II. PHÂN TÍCH:1. Cảnh biệt li:Ngườilênngựa,kẻchiabào,II. PHÂN TÍCH:1. Cảnh biệt li:Kẻ ra đi :“Lên ngựa” > Không gian xa rộng, mênh mông hiu hắt tương phản với hình ảnh người tiễn cô đơn đang dõi theo.+ “Trông người”: Dëặm hồng bụi cuốn chinh anTrông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh .Cái nhìn dõi theo thể hiện tình cảm sâu nặng của người ở lại 4 câu thơ đã tạo nên bức tranh thiên nhiên nhiều màu sắc . Bên cạnh, đó còn là bức tranh của nội tâm, bức tranh li biệt. TIỂU KẾT : Động từ “Xẻ”Vầng trăng ai xẻ làm đôi“Muôn dặm”, “xa xôi”“Một mình”Kẻ đi:2. Tình li biệt:* Đối ngẫu:Người về:“Chiếc bóng”“Năm canh”Người về chiếc bóng năm canhKẻ đi muôn dặm một mình xa xôiPhũ phàng mạnh mẽ-> Sự lẻ loi, cô độc của người về, kẻ điCâu hỏi tu từ như một lời cảm thán xót xa Tâm trạng nhớ thương và cô đơn tột cùng. “Xẻ” thể hiện sự chia lìa mạnh mẽ , sự cách biệt phũ phàng, đau đớn.* Hình ảnh ước lệ: “Vầng trăng” xẻ nửa: Đơn chiếc trên đường trường“Muôn dặm”, “xa xôi”“Một mình”Kẻ đi:2. Tình li biệt:* Đối ngẫu:Lẻ loi suốt canh thâuNgười về:“Chiếc bóng”“Năm canh”Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường* Đối lập : Hai nửa vầng trăng = 2 cảnh ngộ nhưng 1 tâm trạng * Nhịp thơ 4/4 :Tô đậm nỗi đau chia cắt Hình ảnh ẩn dụ: “vầng trăng xẻ đôi”:-> Báo trước sự biệt ly khó có ngày tái hợp Đây là cảm nhận của Thuý Kiều về số phận của cả hai người. Ở họ, trong nỗi cô đơn như còn chứa đựng cả lo âu và linh cảm sự chia li là mãi mãi.TIỂU KẾT: Đoạn trích thể hiện sự hoà nhập sâu sắc giữa thiên nhiên và con người trong cảnh chia tay. Nguyễn Du đã thể hiện khát vọng hạnh phúc - một hạnh phúc bình thường dung dị - của người phụ nữ trong XH PK.1/ Nội dung:III.TỔNG KẾT:Phân tích 4 câu thơ cuối của đoạn trích: “ Thúc Sinh từ biệt Thuý Kiều”.* Bài tập vận dụng:* Hệ thống từ ngữ giàu sắc thái trữ tình.* Hình thức đối ngẫu trong thơ ca truyền thống.* Bút pháp tả cảnh ngụ tình.2. Nghệ thuật:* Vận dụng sáng tạo chất liệu Văn học dân gianNhà nho Vũ Trinh thời nhà Nguyễn: Đoạn thơ Thúc Sinh từ biệt Thuý Kiều “ngang giá với một thiên phú li biệt”