Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 33: Ôn tập văn học dân gian Việt Nam

Lớp 10T1Tổ 1Kính chào cô và các bẠnTieát 33:OÂN TAÄP VAÊN HOÏC DAÂN GIAN VIEÄT NAMII. Thể loại văn học dân gian: Thaàn thoaïi, söû thi, truyeàn thuyeát, truyeän coå tích, nguï ngoân, truyeän cöôøi, truyeän thô-Tuïc ngöõ- Caâu ñoá Ca daoVeøcheøo Truyeän daân gian Caâu noùi daân gianThô ca daân gianSaân khaáu daân gianSử thi “ Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây.” Trích “ Chiến thắng Mtao- Mxây”“ Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng. Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung” ( Trích “ Chiến thắng Mtao- Mxây”)“ Bắp chân chàng to bằng ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực, hơi thở chàng ầm ầm tựa sấm dậy, chàng nằm sấp thì gãy rầm sang, chàng nằm ngửa thì gãy xà dọc: Đăm Săn vốn đã ngang tàng từ trong bụng mẹ.” ( Trích “ Chiến thắng Mtao- Mxây”) Nghệ thuật sử thi: So sánh, phóng đại, trùng điệp -> vẻ đẹp người anh hùng sử thi kì vĩ vaø hoøanh tráng.2. Truyền thuyết:Caùi loõi söï thaät lòch söûBi kòch ñöôïc hö caáuNhöõng chi tieát hoang ñöôøng, kì aûoKeát cuïc cuûa bi kòchBaøi hoïc ruùt raCuoäc xung ñoät An Döông Vöông – Trieäu Ñaø thôøi kì AÂu Laïc ôû nöôùc ta.Bi kòch tình yeâu keøm vôùi bi kòch gia ñình, quoác gia.Thaàn kim Quy; laãy noû thaàn; Ruøa vaøng reõ nöôùc daãn An Döông Vöông.Maát tình yeâu, gia ñình, maát nöôùcCaûnh giaùc giöõ nöôùc, khoâng chuû quan nhu An Döông Vöông, khoâng nheï daï, caû tin nhö Mò Chaâu.3. Truyện cổ tích: Tấm Cám Taám Meï con Caùm - Hoùa thaân:+ vaøng anh + Xoan ñaøo+ Khung cöûi: + quaû thò+ laøm thòt+ chaët + Ñoát Söùc soáng maõnh lieät, caùi thieän chieán thaéng caùi aùc  Yeáu toá thaàn kì 4. Truyện cười:Teân truyeänÑoái töôïng cöôøiNoäi dung cöôøiTình huoáng gaây cöôøiCao traøoTam ñaïi con gaø Maát tieàn coøn bò ñaùnhMaøy phaûi nhöng noù phaûi baèng hai maøy”Giaáu doátGaëp chöõ keâ “Duû dì laø con duø dì,”Thaày lí vaø CaûiThaày ñoà Hoái loä vaø aên hoái loäNhöng noù phaûi baèng hai maøyTruyện cười: - Ngắn, tình huống bất ngờ, kết thúc đột ngột, gây cười -> giải trí và phê phán5. Ca dao: Than thân, yêu thương tình nghĩa, hài hước. Ca dao than thân: số phận bất hạnh cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi phong kieán.Ca dao yêu thương tình nghĩa: yêu thương, thủy chung, phẩm chất tốt đẹp của người lao độngCa dao hài hước: lạc quan, yêu đời, đề cao tình nghĩa.Nghệ thuật: so sánh, ẩn dụ, đối lập1. “ Thaân em nhö taám luïa ñaøoPhaát phô giöõa chôï bieát vaøo tay ai”2. “ Thaân em nhö cuû aáu gaiRuoäng trong thì traéng voû ngoaøi thì ñenAi ôi neám thöû maø xem Neám ra môùi bieát raèng em ngoït buøi”1. “ Khaên thöông nhôù aiKhaên rôi xuoáng ñaátKhaên thöông nhôù aiKhaên vaét leân vai .................................”2. “ Öôùc gì soâng roäng moät gangBaéc caàu daûi yeám cho chaøng sang chôi”3. “ Muoái ba naêm muoái haõy coøn maën Göøng chín thaùng göøng haõy coøn cayÑoâi ta nghóa naëng tình daøyCoù xa nhau ñi nöõa thì ba vaïn saùu nghìn ngaøy môùi xa”1. “ Cöôùi naøng anh toan daãn voiAnh sôï quoác caám neân voi khoâng baønDaãn traâu sôï hoï maùu haønDaãn boø, sôï hoï nhaø naøng co gaân ..”2. “ Laøm trai cho ñaùng neân traiKhom löng choáng goái gaùnh hai haït vöøng”3. “ Loã muõi möôøi taùm gaùnh loângChoàng thöông choàng baûo raâu roàng trôøi cho ”+ Thân em như hạt mưa ràoHạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa+ Thân em như giếng giữa đàngNgười khôn rửa mặt, người phàm rửa chân”+ Chiều chiều ra đứng ngõ sauTrông về quê mẹ, ruột đau chín chiều”Nghệ thuật: Motip mở đầu, so sánh, ẩn dụ -> tăng sức gợi cảm, dễ cảm nhận.-> dieãn taû theá giôùi noäi taâm cuûa con ngöôøiIII. Toång keát vaø luyeän taäpCaâu 1: Doøng naøo sau ñaây khoâng phaûi laø ñaëc tröng cuûa vaên hoïc daân gian: Tính truyeàn mieängTính taäp theåGaén boù vôùi sinh hoaït coäng ñoàng.Ñöôïc saùng taùc chuû yeáu bôûi taàng lôùp tri thöùc.Caâu 2: Gioáng nhau giöõa caùc anh huøng söû thi ( Ñaêm Saên, Rama, Uylitxô):A. Nhaân aùi, cao thöôïng, vò thaB. Caêm thuø keû thuø, khaùt voïng chinh phuïc thieân nhieân.C. Söùc maïnh phi thöôøng, troïng danh döï vaø ñaáu tranh baûo veä haïnh phuùc gia ñình.D. Giaøu tình nghóa, yeâu lao ñoäng vaø bieát chaêm soùc ngöôøi khaùc. Bài thuyết trình đến đây là kết thúcXin chào tạm biệt cô và các bạn