Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiêt 30: Lời tiễn dặn

14:47:091 Ng­êi thùc hiÖn:NguyÔn M¹nh Hoµ Gi¸o viªn tr­êng THPT øng Hoµ BGiáo án Ngữ văn 10Nhiệt liệt chào mừng và chúc sức khoẻ các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể các em học sinh !14:47:092Câu hỏi :Đọc thuộc lòng bài ca giao hài hước 2,3,4và cho biết mục đích tiếng cười của các bài ca dao này14:47:093Tiết : 30 Lêi tiÔn dÆn (Trích Tiễn dặn người yêu ( Xống chụ xon xao ) - - Truyện thơ của dân tộc Thái)14:47:094Hãy giới thiệu vài nét cơ bản về truyện thơ ” Tiễn dặn người yêu”Và nêu vị trí đoạn trích?I.Tìm hiểu chung - Dân tộc Thái : Gồm 1846 câu thơ ; cốt truyện : Yêu nhau tha thiết - Tình yêu chia lìa - Đoàn tụ hạnh phúc. - Là lời tiễn dặn của chàng trai dành cho cô gái khi cô bị ép gả về nhà chồng. Lời Tiễn dặn ( Trích TiÔn dÆn ng­êi yªu ( Xống chụ xon xao ) - - Truyện thơ của dân tộc Thái )Tiết : 3014:47:095Lưu ý:khi đọc văn bản - Chú ý nhấn giọng ở những câu thơ quan trọng - Nhập thân vào nhân vật để đồng cảm và thể hiện những cảm xúc tâm trạng của nhân vật bằng ngữ điệu âm thanh. Lời Tiễn dặn ( Trích “TiÔn dÆn ng­êi yªu “ - Truyện thơ của dân tộc Thái )II. Đọc - hiểu văn bảnI.Tìm hiểu chungTiết : 30* Đoạn trích gồm 2 phần:- Phần 1 : Tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn . - Phần 2 : Cử chỉ, hành động và tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái.Hãy cho biết đoạn trích có thể chia làm mấy phần ? Nêu đại ý của từng phần đó?14:47:096Trên đường tiễn người yêu về nhà chồng, tâm trạng của chàng trai diễn biến như thế nào?Hãy phân tích những câu thơ, dẫn chứng thể hiện tâm trạng đó ?Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng1. Tâm trạng của chàng trai ( gián tiếp là tâm trạng của cô gái ) trên đường tiễn dặnTình yêu thắm thiếtSự thật chia lìa, đau khổ - Tâm trạng đầy mâu thuẫn : tình yêu vẫn còn thắm thiết nhưng lại buộc phải tiễn người yêu về nhà chồng.14:47:097 - Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại, Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi. - Xin hãy cho anh kề quấnủ Cho mai sau lửa xác đượm hơi - Con nhỏ hãy đưa anh bế, Bé xinh hãy đưa anh bồng Cho anh bế con dòng, đừng ngượng Nựng con rồng, con phượng, đừng buồn - Tâm trạng đầy mâu thuẫn : tình yêu vẫn còn thắm thiết nhưng phải tiễn người yêu về nhà chồng .14:47:098- Tâm trạng quyến luyến, bịn rịn, đau khổ, không muốn rời xa cô gái.+ Phải được “nhủ”, được” dặn” cô gái đôi câu chàng trai mới “đành lòng “ quay về. + Tha thiết níu kéo, xin được ” kề vóc mảnh “, “ủ lấy hương người” cô để mai sau vẫn “đượm hơi ” người thân yêu nhất.+ Xin chăm sóc những đứa con riêng của cô gái như những đứa con của mình, chỉ mong cho cô ”đừng buồn ”.14:47:099Trước giờ phút chia tay,chàng trai đã nói điều gì với cô gái?Nghệ thuật nào được sử dụngở đây ?Phân tích tác dụng của nghệ thuật đó ? - Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở, Đợi mùa nước đỏ cá về, Đợi chim tăng ló hót gọi hè. Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông, Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già.- Điệp từ (đợi), điệp ngữ(ta sẽ lấy) khát vọng ý chí quyết tâm sẽ đoàn tụ bên nhau, không gì có thể ngăn cản được- Hứa hẹn và khẳng định sẽ chờ đợi thuỷ chung để đoàn tụ bên nhau.-Thời gian chờ đợiMùa ( mùa hạ - đông )Cả đời ( thời trẻ - về già )14:47:0910Tâm trạng của cô gái được mô tả như thế nào qua sự cảm nhận của chàng trai ? Cách mô tả ấy biểu lộ tình yêu của chàng trai đối với cô gái như thế nào? + Đây cũng là tâm trạng dùng dằng, đau khổ muốn kéo dài thời gian cuối cùng được ở bên nhau. + Chân bước đi - đầu còn ngoảnh lại ; mắt còn ngoái trông.- Tâm trạng của cô gái trong cảm nhận của chàng trai.+ Càng bước đi xa – càng đau nhớ+ Chờ, đợi, ngóng trông chàng trai trên đường đi về nhà chồng. + Chàng trai rất hiểu tình cảm của cô gái. Hai người cùng có chung một cảm nhận khi buộc phải xa nhau :quyến luyến,nuối tiếc, đau khổ và khát khao được sống bên nhau.- Tâm trạng quyến luyến, bịn rịn, đau khổ, không muốn rời xa cô gái.14:47:0911Tóm lại, những cử chỉ, tâm trạng của chàng trai và cô gái trên đường tiễn dặn bộc lộ một tình yêu tha thiết , chân thành, sâu sắc và khát vọng được sống bên nhau.14:47:0912Em ngã lăn chiêng cạnh miệng cối lợn dũi,Em ngã lăn đùng liền bên máng lợn vầy,Ngã không kịp chống, không kịp gượng.14:47:0913Chứng kiến người yêu bị hành hạ,Chàng trai đã có những cử chỉ, hành động và tâm trạng như thế nào? 2. Cử chỉ, hành động và tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng của cô gái - Vỗ về, an ủi cô gái .+Chạy lại đỡ cô gái dậy.+Rũ áo, chải đầu cho cô.+làm ống lam thuốc cho cô gái “ uống khỏi đau”. - Niềm xót xa, thương cảm sâu sắc đối với người yêu - Điều mà cô gái rất cần vào lúc này như cần một chỗ dựa tinh thần.14:47:0914Đau đớn, xót xa, thương cảm khi người yêu bị hành hạ, chàng trai đã nhắn nhủ cô gái điều gì?+ Sống – sẽ đoàn tụ bên nhau.- Sống, chết sẽ bên nhau mãi mãi,trọn đời thuỷ chung, không thay đổi.+ Chết – vẫn gắn bó bên nhau.- Điệp từ “ Chết “ – 6 lần + điệp ngữ lời tiễn dặn như những lời nguyền gắn bó thuỷ chung thắm thiết của chàng trai và cô gái.14:47:0915Nghệ thuật so sánh, điệp từ, điệp ngữ, lặp cấu trúc tiếp tục được sử dụng !Hãy phân tích tác dụng của những biện pháp nghệ thuật này ?- Cuối cùng, chàng trai khẳng định lại một lần nữa tình yêu thắm thiết thuỷ chung của mình với cô gái.Đôi ta yêu nhau, tình Lú – Ùa mặn nồngLời đã trao thương không lạc mấtNhư bán trâu giữa chợNhư thu lúa muôn bông.Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng, Bền chắc như vàng, như đá.Yêu nhau, yêu chọn đời gỗ cứngYêu nhau, yêu chọn kiếp đến giàTa yêu nhau tàn đời gió, không rung, không chuyển,Người xiểm xui, không ngoảnh không nghe.+ so sánh + điệp từ + điệp ngữ+ lặp cấu trúc+ Tình yêu vừa nồng nàn tha thiết vừa gắn bó thuỷ chung, + Niềm tin, khát vọng mãnh liệt được sống trong tình yêu và hạnh phúc14:47:0916- Lối kể tự sự kết hợp với trữ tình, các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp từ, điệp ngữđã tạo cho lời tiễn dặn một giọng điệu trữ tình thiết tha mang đậm màu sắc văn hoá dân tộc Thái.- Lời tiễn dặn thể hiện một tình yêu chân thành, trong sáng, thuỷ chung và cao đẹp của chàng trai đối với cô gái và niềm khát vọng mãnh liệt tình yêu tự do và hạnh phúc lứa đôi.Hãy nhận xét một cách khái quát về giá trị tư tưởng tình cảmvà giá trị nghệ thuật của đoạn trích? III.Tổng kếtLời tiễn dặn thể hiện nội dung gì ?được viết theo thể loại nào ?biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng?14:47:0917Tiết 30 Đọc thêm : Lời tiễn dặn (Trích “ Tiễn dặn người yêu”- truyện thơ của dân tộc Thái) I – Tìm hiểu chung II- Đọc - hiểu văn bản 1/ Tâm trạng của chàng trai (gián tiếp là tâm trạng của cô gái) trên đường tiễn dặn. 2/ Cử chỉ, hành động và tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái. III - Tổng kết Người Thái có câu nói: “ Hát tiễn dặn lên, gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, chàng trai đi cày quên cày”.Qua bài học này, em có nhận thức gì về quan hệ tình yêu, hôn nhân trong xã hội xưa ? Mối quan hệ ấy có khác gì với quan hệ tình yêu hôn nhân trong xã hội mới ?