Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Đọc tiểu thanh kí

Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thủy Qua bài thơ “Nhàn” – Nguyễn Bỉnh Khiêm, theo em “nhàn” là một lối sống như thế nào? Đây có phải là một lối sống tích cực không?Kiểm tra bài cũĐọc Tiểu Thanh kíNguyễn DuTiết 41: Đọc văn(Độc Tiểu Thanh kí)- Cô gái có tài sắc sống ở đời Minh (Trung Quốc) nhưng cuộc đời gặp nhiều bất hạnh.Tập thơ của Tiểu Thanh- Tiểu Thanh:- Tiểu Thanh kí:2. Cảm hứng nhân đạo- Thương xót cho những người tài sắc bất hạnh- Xót xa khi chứng kiến những giá trị tinh thần bị vùi dậpTên truyện viết về Tiểu Thanhđọc tiểu thanh kíNguyễn DuI. Tiểu dẫn:1. Nhan đề:Phiên âmTây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Chi phấn hữu thần liên tử hậu,Văn chương vô mệnh lụy phần dư.Cổ kim hận sự thiên nan vấn,Phong vận kì oan ngã tự cư.Bất tri tam bách dư niên hậu,Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?Độc tiểu thanh kíNguyễn DuII. Đọc – hiểu văn bảnTây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Hình ảnh đối lập:=> Cảnh đẹp Tây Hồ đang bị tàn lụi, hủy hoại. 1. Hai câu đề:Từ ngữ: “Tẫn”:biến đổi hoàn toàn, triệt đểĐộc điếu song tiền nhất chỉ thư.- Độc điếu: - Nhất chỉ thư:Một mình viếngMột tập sách=> Tác giả viếng Tiểu Thanh qua một tập sách nhỏ.Vườn hoa – gò hoangđọc tiểu thanh kíNguyễn DuTây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Người chết: Cô đơnNhất chỉ thưNgười viếng: Cô đơn* Tiểu kết:Cảnh đẹp Tây HồTiểu ThanhTây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.đọc tiểu thanh kíNguyễn DuII. Đọc – hiểu văn bản1. Hai câu đề:Chi phấn hữu thần liên tử hậu,=> Tiểu Thanh có linh thiêng thì chết vẫn còn phải xót xa- Chi phấn:- Thần: Người phụ nữ có nhan sắc (Tiểu Thanh)Có linh thiêngVăn chương vô mệnh lụy phần dư.- Văn chương:Những bài thơ của Tiểu Thanh; là tài hoa, trí tuệ của nàng => Bài thơ không mệnh mà bị đốtTài hoa bị hủy diệtđọc tiểu thanh kíNguyễn DuII. Đọc – hiểu văn bản1. Hai câu đề:2. Hai câu thực:Chi phấn hữu thần liên tử hậu,Văn chương vô mệnh luỵ phần dư. Cặp đối: Chi phấn > Sắc đẹp > Vật chất > Mối hận từ xưa đến nay chưa có lời giải đáp- Cổ kim hận sự: Khó hỏi trờiMối hận từ xưa -> nayPhong vận kì oan ngã tự cư.- Phong vận kì oan:Oan lạ của những người phong nhã=> Ta tự coi mình là người cùng hội với những người mắc án oan vì nết phong nhã- Thiên nan vấn:Cổ kim hận sự thiên nan vấn,Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư.đọc tiểu thanh kíNguyễn DuII. Đọc – hiểu văn bản3. Hai câu luận:Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư.=> Cảm giác về sự cô đơn, ý thức về sự bế tắc trước nỗi đau của con người.Trời (vô hạn)Ta (hữu hạn)Khóc Tiểu ThanhKhóc chính mìnhSố phận giống nhauTiểu kết:Đồng cảmSố phận Tiểu ThanhSố phận kẻ tài hoaKhái quátđọc tiểu thanh kíNguyễn DuII. Đọc – hiểu văn bản3. Hai câu luận:* Thiên : Ngã:> Niềm trăn trở, mong đợi có người đời sau đồng cảm=> Tâm trạng cô đơn, bi phẫn.- Câu hỏi tu từ:Tam bách dư niên: Ba trăm năm Hà nhân khấp Tố Như: Ai là người khóc Tố Như* Tiểu kết:Thương người, thương đời => thương mình.đọc tiểu thanh kíNguyễn DuII. Đọc – hiểu văn bản4. Hai câu kết:- Từ ngữ:“Tiếng thơ ai động đất trờiNghe như non nước vọng lời ngàn thuNghìn năm sau nhớ Nguyễn DuTiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày...” (Tố Hữu)“Bất tri tam bách dư niên hậuThiên hạ hà nhân khấp Tố Như ?”(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng?)Câu hỏi thảo luậnNhóm 2: Em có nhận xét gì về nội dung nhân đạo được thể hiện trong bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” Nhóm 1:“Rằng hồng nhan tự thuở xưaCái điều bạc mệnh có chừa ai đâuNỗi niềm tưởng đến mà đauThấy người nằm đó biết sau thế nào?” Qua đoạn thơ trên và bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” em có nhận xét gì về số phận của người tài sắc? - 2 câu đầu là niềm xót xa của Kiều về số phận Đạm Tiên, 2 câu sau là dự cảm của Kiều về thân phận của chính mình.Nhóm 1: Giống nhau: - Tài hoa bạc mệnh =>Thương người, thương đời  Thương mìnhĐáp án Câu hỏi:“Rằng hồng nhan tự thuở xưaCái điều bạc mệnh có chừa ai đâuNỗi niềm tưởng đến mà đauThấy người nằm đó biết sau thế nào?” Qua đoạn thơ trên và bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” em có nhận xét gì về số phận của người tài sắc?- Nội dung nhân đạo mang những nét mới: thương người - thương mình Vấn đề quyền sống của người nghệ sĩ. => Thái độ trân trọng, nâng niu những giá trị văn hóa tinh thần và những người làm ra chúng.Câu hỏi Em có nhận xét gì về nội dung nhân đạo được thể hiện trong bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” – Nguyễn DuĐáp ánNhóm 2: - Bài thơ là niềm cảm thông sâu sắc của nhà thơ đối với Tiểu Thanh nói riêng và với những con người tài sắc nói chung. - Xót xa với những giá trị tinh thần bị chà đạp.- Ngôn ngữ cô đọng, giàu hình ảnh, đa nghĩa. Kết cấu chặt chẽ, hợp lí. Mỗi phần đều hướng tới chủ đề của tác phẩm.1. Nội dung:2. Nghệ thuật:III. Tổng kếtđọc tiểu thanh kíNguyễn Du Bài học kết thúc !chúc các thầy cô mạnh khỏe, chúc các em chăm ngoan, học giỏi