Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Đọc thêm: Thơ hai - Cư của ba - sô

Ma-su-« Ba-s«(1644- 1694 )thơ haikư§äc thªm: Th¬ Hai-c­ cña Ba-s«PhÇn mé nhµ th¬ Ba-s«Ba- sô (1644-1694) -Thiền sư, thi sĩ lỗi lạc của Nhật Bản. Quê hương: tỉnh Mi- ê - Gia đình : võ sĩ đạo sa-mu-raiKhoảng năm hai mươi tám tuổi, ông chuyển đến Êđô (Tôkyô ngày nay) sinh sống và làm thơ hai- cư với bút hiệu Ba- sô.Mười năm cuối đời , Ba- sô làm những cuộc du hành dài đi hầu khắp đất nước, vừa đi vừa viết du kí và sáng tác thơ hai- cư.- Ông trút hơi thở cuối cùng ở Ô-sa-ka -Tác phẩm: Du kí Phơi thân đồng nội (1685), Đoản văn trong đãy (1688) , Cánh đồng hoang (1689), Áo tơi cho khỉ (1691), Lối lên miền Ô-cư (1689Thơ Haikư :Thể thơ độc đáo của Nhật BảnHÌNH THỨC : ngắn nhất thế giới,mỗi bài 17 âm tiết,ngắt thành ba đoạn: 5-7-5, Ngòi bút chấm phá, nêu một cảnh vật, một sự việc trong thời điểm =>một chân lí giản dị, sâu xa về con người và vạn vậtthủ pháp tương phản, : vũ trụ - con người, vô hạn - hữu hạn, không gian - thời gian, hữu hình - vô hình, có - không, đen - trắng, tĩnh - động, tối - sáng, nhất thời - vĩnh hằng... =>nổi bật một cách cụ thể những vấn đề được nói đến trong thơ, NỘI DUNG1. Cảm thức Sabicảnh cô liêu, tĩnh lặng sâu xa sẽ lắng nghe được sự chuyển động của vạn vật 2. Cảm thức Wabi :sự thanh bần an lạc, sự dung dị nhưng thanh cao của cuộc sống con người và sự vật. 3. Cảm thức Aware niềm bi cảm, xao xuyến . Trong cuộc đời, mất và còn, khoảnh khắc này và khoảnh khắc khác, con người ra đi còn sự vật gần gũi thì ở lại... 4. Cảm thức Karumi:( nhẹ nhàng, thanh thoát.). Karumi phong thái ung dung, tự tại. có cái nhìn rất hiện thực khi phản ánh cuộc sống và thấy được vẻ đẹp của con người và sự vật dẫu cho nó bé nhỏ và tưởng chừng như bị quên lãng.Bµi 1§Êt kh¸ch m­êi mïa s­¬ngVÒ th¨m quª ngo¶nh l¹i£- ®« lµ cè h­¬ngAkit«t toseKaete Edo wosasu koky«b :Êđô là nơi tg sống tuổi trưởng thành –.Quê ông là Miê. Về thăm Miê , ông nhớ Êđô. a.Cuộc đời thiền sư là cuộc đời sống giữa thế gian nhưng không thuộc về thế gian .C.Với thiền sư, nơi nào dừng chân,chốn ấy quê nhà Chỉ là khoảng khắc ngoảnh lại mà bừng ngộ một chân lí đơn giản, sâu xa: chợt thấy đất khách là quê hương2. Cảm thức Wabithủ pháp tương phản, :, không gian - thời gian, -Bµi 2Chim ®ç quyªn hãtë Kinh ®«mµ nhí Kinh ®«.Ky« nite moKy« nat sukashi yahototogisua.Tô ki ô là nơi nhà thơ gắn bó thời trẻ Hai mươi năm ông trở lại, tình cờ nghe chim đỗ quyên hót thì những ký ức về một thời quá khứ lại trở vềc.Đó là tình cảm gắn bó sâu sắc của ông đối với miền đất mà ông đã từng một thời trải qua những kỷ niệm đẹp đầy thơ mộng.1. Cảm thức Sabib.tiếng chim , âm thanh lảnh lót, xao động cả ngày hèthủ pháp tương phản, : tĩnh - động, Bµi 3LÖ trµo nãng hæitan trªn tay tãc mÑlµn s­¬ng thuTeni to rabakien nami da zoat sukiakino shimoTrong cuộc đời, mất và còn, khoảnh khắc này và khoảnh khắc khác, con người ra đi còn sự vật gần gũi thì ở lại...a.Thời gian qua đi, mái tóc của người mẹ nhuốm màu sương, nhuộm màu của tháng năm mỏi mòn chờ con. Đó là tình mẫu tử thiêng liêng ấm áp của mẹ và Bashô. Gam màu buồn (giọt lệ trong, màu tóc và sương xám trắng ),ẩn chứa sự lạnh lẽo,bi thương3. Cảm thức Awarethủ pháp tương phản, : vũ trụ - con người, vô hạn - hữu hạn, không gian - thời gian, hữu hình - vô hình,, nhất thời - vĩnh hằngTõ bènBµi 6Tõ bèn ph­¬ng trêi xac¸nh hoa ®µo l¶ t¶gîn sãng hå Bi-oaShih« yorihana fukiireteNiho no namiHoa anh đào là biểu trưng của Nhật. Hình ảnh hoa anh đào rơi gợn sóng hồ Bioa là một hình ảnh độc đáoHoa sẽ tàn theo con sóng, nhưng ẩn tàng sự sống4. Cảm thức KarumiCái chết cũng là một cái tên khác của vĩnh cửu, tên khác của đời sống. thủ pháp tương phản, : vũ trụ - con người, vô hạn - hữu hạn,, nhất thời - vĩnh hằng