Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài (Tiếp)

Tô HoàiHoàng Hải 11/07Vî chång A PhñT« HoµiTô HoàiI- Tiểu dẫn:- Tô Hoài, tên thật là Nguyễn Sen, quê ở Nghĩa Đô- Hoài Đức- Hà Tây ( nay thuộc nội thành Hà Nội ). -Năm 1943 ông tham gia hội Văn hoá cứu quốc, hoạt động trong lĩnh vực báo chí.- Sáng tác nhiều thể loại, có khối lượng t/p khá đồ sộ Nổi tiếng từ t/p Dế mèn phiêu lưu kí (1941 ).Vôï Choàng AphuûGií thiÖu vÒ t¸c gi¶ T« Hoµi ?I- Tiểu dẫn: -Rút trong tập Truyện Tây Bắc (1953) - giải nhất truyện kí 1954-1955. - Là kết quả của chuyến đi thực tế cùng bộ đội vào giải phóng TB. T/p viết về cuộc đời của Mị và Aphủ ở Hồng Ngài và ở Phiềng Sa.Vôï Choàng AphuûGiíi thiÖu vÒ t¸c phÈm “ Vî chång Aphñ?MÞ mét c« g¸i xinh ®Ñp, yªu ®êi cã kh¸t väng tù do, h¹nh phóc bÞ b¾t vÒ lµm con d©u g¹t nî cho nhµ Thèng Lý P¸ Tra.Lóc ®Çu MÞ ph¶n kh¸ng nh­ng dÇn trë nªn tª liÖt, chØ lïi lòi nh­ con rïa nu«i trong xã cöa.§ªm t×nh mïa xu©n ®Õn, MÞ muèn ®i ch¬i nh­ng bÞ Asö chãi vµo cét nhµ.Aphñ ®¸nh Asö nªn bÞ ph¹t vµ ph¶i ë nhµ Thèng Lý lµm c«ng trõ nî.Kh«ng may bÞ mÊt bß Aphñ bÞ chãi ®øng vµo cäc ®Õn gÇn chÕt.MÞ c¾t d©y choÝ cho Aphñ, hai ng­êi cïng chèn ®i PhiÒng Sa.MÞ vµ Aphñ ®­îc gi¸c ngé, trë thµnh du kÝch.Tãm t¾t §äc hiÓu t¸c phÈma) Giíi thiÖu vÒ nh©n vËt MÞ* “Mị, lầm lũi, im lìm ngồi bên tảng đá” Cách giới thiệu gây được ấn tượng về sự tương phản giữa hoàn cảnh, số phận của Mị với gia đình nhà Pátra. Vôï Choàng Aphuû1/ Nh©n vËt MÞMë ®Çu truyÖn t¸c gi¶ giíi thiÖu nh­ thÕ nµo vÒ nh­ thÕ nµo vÒ nh©n vËt? NhËn xÐt vÒ c¸ch giíi thiÖu ®ã?b/ Mị trước khi đi làm dâu: Em hãy tìm những chi tiết trong truyện, và qua đó hình dung về một cô Mị như thế nào trước khi làm dâu ?  Mị là một cô gái đẹp, tài hoa, cần cù lao động.  Là một người con hiếu thảo.  Và là một người khao khát yêu tự do, muốn làm chủ cuộc đời mình. I/ Nh©n vËt MÞC / Mị- những ngày làm dâu:Khi mới bị bắt về làm dâu Mị thế nào ?- Đau đớn, uất ức đêm nào cũng khóc.-Và phản ứng quyết liệt : hái lá ngón có ý định tự tử. Theo em, hành động đó có ý nghĩa gì ?  Mị không chấp nhận thân phận nô lệ  rất yêu tự do ! ->Khi nghe cha nói, Mị lại vứt lá ngón đi lßng hiÕu th¶o kh«ng cho phÐp MÞ quªn sinh.Vôï Choàng AphuûI/ Nh©n vËt MÞGia đình nhà Patra đã làm gì khiến Mị cam chịu sống nô lệ ?Patra lợi dụng thần quyền , đầu độc, áp chế tinh thầnBắt Mị làm việc quần quạt quanh năm suốt tháng (MÞ t­ëng m×nh lµ con tr©u, con ngùa, lïi lòi nh­ con rïa.....)Cha con Patra chà đạp nhân phẩm, không coi Mị là người (Sèng trong c¨n buång tèi t¨m...) Mị là nạn nhân đau đớn nhất, tiêu biểu cho số phận bất hạnh của những người phụ nữ nghèo khổ trong xã hội xưaVôï Choàng AphuûI/ Nh©n vËt MÞTô Hoài đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật gì để miêu tả những ngày tăm tối này của Mị ?Một số thủ pháp nghệ thuật :Tương phản đối lập giữa Hoàn cảnh > Mị là cô gái có đời sống nội tâm phong phú, có ý thức phản kháng bất công. Ẩn chứa bên trong sự câm lặng ấy là lòng ham sống mãnh liệt, là niềm khát khao được sống trong tự do, trong yêu thương. Qua nhân vật này, tư tưởng nhân đạo của tác phẩm được bộc lộ khá sâu sắc ? - Cảm thông với nỗi bất hạnh của Mị. -Phát hiện và miêu tả sức sống tiềm ẩn trong Mị. -Lên án bản chất vô nhân tính của bọn thống trị.Vôï Choàng AphuûI/ Nh©n vËt MÞAphủ và Mị có gì giống nhau về mặt thân phận ? Và số phận ?Mị và Aphủ giống nhau ở chỗ :- §ều là nạn nhân của chế độ phong kiến miền núi.- Nếm trải những cay đắng, tủi cực của kiếp sống nô lệ. - Khát khao yêu tự do vàVôï Choàng AphuûII/ Nh©n vËt A Phñ1/ Aphñ, ng­êi ë trõ nî nhµ thèng LÝ P¸ TraCảnh xử kiện Aphủ có gì đặc biệt ?-Nguyên nhân của sự việc? !-Cảnh xử kiện? !Trong khói thuốc phiện, trong mưa đòn, và trong tiếng chửi bới- Cách xử kiện : dùng quân quyền tuyệt đối. dùng thần quyền tuyệt đối. Đó là những tập tục dã man, và là bản chất tàn bạo của chế độ phong kiến miền núi.Và cảnh Aphủ bị trói nói lên bản chất gì của bọn thống trị miền núi ?Vôï Choàng AphuûII/ Nh©n vËt A PhñVôï Choàng AphuûGi¸ trÞ nh©n ®¹o tÝch cùc, mang ý thøc giai cÊpLªn ¸n nh÷ng thÕ lùc phong kiÕn, thùc d©n ¸p bøc tµn b¹o.Th«ng c¶m víi nh÷ng sè phËn ®au khæ cña ng­êi n«ng d©n nghÌo miÒn nói.Kh¼ng ®Þnh phÈm chÊt tèt ®Ñp, nh÷ng kh¸t väng vµ con ®­êng ®i tíi c¸ch m¹ng.§Ò cao t×nh h÷u ¸i giai cÊp sù ®ång c¶m ë nh÷ng con ng­êi nghÌo khæ cïng c¶nh ngé.Gi¸ trÞ nh©n ®¹o?NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt. ( Miªu t¶ sinh ®éng, kh¾c ho¹ râ nÐt)Miªu t¶ c¶nh rÊt ®Æc s¾c ( miÒn nói hiÖn ra víi nh÷ng nÐt sinh ho¹t vµ phong tôc riªng).NghÖ thuËt kÓ truyÖn thµnh c«ng t¹o sù chó ý ( giíi thiÖu nh©n v©t)Ng«n ng÷ chän läc, lèi v¨n giµu tÝnh t¹o h×nh.Giäng kÓ ®Çy sù c¶m th«ng yªu mÕn, béc lä ®­îc néi t©m nh©n vËt. Vôï Choàng AphuûNghÖ thuËtChủ đề : Đồng bào các dân tộc miền núi nói riêng, cũng như cả dân tộc VN, trong quá trình đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do, hạnh phúc, đã nếm trải bao đau thương tủi cực, bao đắng cay, và qui luật tất yếu “ tức nước vỡ bờ “ - họ vùng lên đấu tranh để tự giải phóng mình, nhờ có cách mạng mà cuộc đấu tranh ấy mới giúp họ giành được cả tình yêu và hạnh phúc. Vôï Choàng AphuûBµi tËp n©ng caoý th¬ trong truyÖn “ Vî chång A Phñ”ý th¬ ?=> Nh÷ng rung c¶m tr­íc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn, cuéc s«ng, con ng­êi, cã kh¼ n¨ng truyÒn nh÷ng c¶m sóc Êy ®Õn ng­êi ®äc.Bøc tranh thiªn nhiªn rõng nói T©y B¾c. ( c¶nh mïa xu©n) Bøc tranh sinh ho¹t, phong tôc miÒn nói.VÎ ®Ñp t©m hån vµ søc sèng c¶u hai nh©n vËt MÞ Vµ A Phñ.=> N©ng cao c¸i ®Ñp cu¶ cuéc sèng con ng­êi v­ît lªn trªn c¸i t¨m tèi ®au khæ.ChÊt th¬ trong truyÖn ng¾n vî chång A Phñ?