Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Vợ chồng A Phủ (Tiết 13)

VỢ CHỒNG A PHỦVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Nhà văn Tô HoàiVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Nhà văn Tô Hoài Tên thật là Nguyễn Sen, sinh ngày 10- 8- 1920 tại làng Nghĩa Đô ven sông Tô Lịch trong một gia đình làm nghề thủ công. Học ở trường tiểu học Yên Phụ. Từ 1936- 1939 làm nhiều nghề kiếm sống. Năm 1941 chuyển sang viết văn.Từ 1937 tham gia cách mạng. 1943 gia nhập Hội văn hóa cứu quốcSau đó giữ nhiều chức vụ trong lĩnh vực văn học nghệ thuậtTrước 1945 viết chủ yếu về đề tài các loài vật và cuộc sống nghèoKhổ của những người dân, thợ thủ công ven ngoại thành Hà Nội. Sau cách mạng, tác phẩm của ông chủ yếu xoay quanh các đề tàiMiền núi Tây Bắc, Việt Bắc trong cách mạng, kháng chiến và xây Dựng xã hội chủ nghĩa, sáng tác cho thiếu nhi, chân dung và hồi ức.Là nhà văn lớn, sáng tác nhiều thể loại. - Sáng tác thiên về diễn tả những sự thật đời thường: “Viết văn là một quá trình đấu tranh để nói ra sự thật. Đã là sự thật thì không tầm thường, cho dù phải đập vỡ những thần tượng trong lòng người đọc”.- Có vốn hiểu biết sâu sắc, phong phú về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau.- Năm 1996, được nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.+ Miền Tây (1967),+ Dế mèn phiêu lưu kí + O chuột (1942), + Nhà nghèo (1944), + Truyện Tây Bắc (1953), Một số tác phẩm tiêu biểu: VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Nhà văn Tô HoàiPhạm Thị Thúy Nhài- Năm 1996 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về VH-NT.- Phong cách sáng tác theo lối trần thuật, hóm hỉnh, sinh động, có sở trường về loại truyện phong tục và hồi kí.- Tác phẩm tiêu biểu: Dế mèn phiêu lưu kí (1941), O chuột (1942), Truyện Tây Bắc (1953)...VỢ CHỒNG A PHỦTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾT1. Nhà văn Tô Hoài2. Tác phẩm Vợ chồng A Phủa. Hoàn cảnh sáng tác- Năm 1942 sau chuyến đi thực tế Tây Bắc, nhà văn đã viết tập“Truyện Tây Bắc” phản ánh cuộc sống tủi cực của đồng bào dưới ách áp bức bóc lột của thực dân phong kiến và sự giác ngộ cách mạng.Tác phẩm có 3 truyện: Cứu đất cứu mường, Mường Giơn, Vợ chồng A Phủ. Tác phẩm thể hiện nhận thức, khám phá hiện thực kháng chiến ở địa bàn miền núi Tây Bắc và tài năngnghệ thuật của Tô HoàiTác phẩm đạt giải nhất về truyện và kí của Hội văn nghệ Việt Nam (1954-1955)Vợ chồng A Phủ viết về hai chặng đường đời của Mị và A Phủ trước và sau khi giác ngộ cách mạng.TIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢNTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN- In trong tập Truyện Tây Bắc – được tặng giải nhất giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam 1954 - 1955- Hoàn cảnh sáng tác: Trong chuyến đi thực tế cùng bộ đội vào giải phóng Tây Bắc năm 1952.VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Nhà văn Tô Hoài2. Tác phẩm Vợ chồng A Phủa. Hoàn cảnh sáng tácb. Cảm hứng sáng tác“ đất nước và con người miền Tây để thương để nhớ cho tôi nhiều quá tôi không thể bao giờ quên[], hình ảnh Tây Bắc đau thương và dũng cảm lúc nào cũng thành nét,thành người, thành việc trong tâm trí tôi..”Cảm hứng sáng tác là cảm hứng hồi sinh, cảm hứng ngợica và nhân đạo, nhưng phần trích chủ yếu là cảm hứnghiện thực và nhân đạo khi lên án hiện thực xã hội bất côngvà quan tâm đến đời sống, số phận cá nhân.Phạm Thị Thúy Nhàic. Tóm tắt truyện:- Mị vốn là cô gái trẻ đẹp, tài hoa, phải làm con dâu gạt nợ nhà thống lí, sống kiếp tủi nhục.- Trong đêm tình mùa xuân, Mị muốn đi chơi nhưng bị A Sử trói vào cột.- A Phủ là chàng trai mồ côi vì dám đánh A Sử nên phải làm nô lệ suốt đời cho thống lí. Hổ ăn mất nửa con bò, thống lí trói A Phủ vào cột cho chết.- Mị cắt dây trói giải thoát A Phủ, cùng chạy trốn khỏi Hồng Ngài.Nhân vật Mị trong phim Vợ chồng A Phủd. Coát truyeän : *Taùc phaåm keå veà cuoäc ñôøi taêm toái,khoå nhuïc cuûa 2 nhaân vaät Mî vaø APhuû döôùi söï ñaøn aùp boùc loät cuûa boïn chuùa ñaát vaø thöïc daân. *Baèng söùc soáng tieàm taøng vaø khaùt voïng töï do maõnh lieät, hoï ñaõ töï giaûi thoùat, ñeán vôùi caùch maïng, tham gia du kích goùp phaàn giaûi phoùng queâ höông. Phạm Thị Thúy Nhàie. Chủ đề:Phản ánh cuộc sống lầm than tủi nhục, khát vọng tự do và hành động tự giải thoát của người dân nghèo miền núi dưới ách thống trị tàn bạo của chế độ PK. f.Bè côc:T¸c phÈm chia lµm hai phÇn+P1 MÞ vµ A Phñ ë Hång Ngµi(bãng tèi).+P2 MÞ vµ A Phñ ë PhiÒng Sa(¸nh s¸ng)- §o¹n trÝch gi¶ng chia lµm 3 phÇn: +P1: KÓ vÒ MÞ vµ c¶nh sèng bi ®¸t cña MÞ trong nhµ P¸ Tra +P2: KÓ vÒ A Phñ-C¶nh A Phñ ®¸nh A Sö vµ cuéc xö kiÖn trong nhµ Thèng LÝ P¸ Tra. +P3:KÓ vÒ viÖc A Phñ bÞ trãi s¾p chÕt vµ MÞ cøu APhñ,hai ng­êi trèn khái Hång Ngµi.VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật Mịa. Giới thiệu nhân vật- Cô gái ngồi quay sợi bên tảng đá, cạnh tàu ngựaViệc làm và chân dung đối lập hoàn toàn với cảnh giàu sang của nhà Thống Lý => gây sự chú ý ở người đọc, gợi ra số phận éo le của nhân vật.- Cô ấy luôn cúi mặt, mặt lúc nào cũng buồn rười rượiSự xuất hiện của Mị: - Hình ảnh: Một cô con gái “ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa”.- “Lúc nào cũng vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước dưới khe suối, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi”=> Cách giới thiệu nhân vật ấn tượng để dẫn dắt người đọc vào hành trình tìm hiểu số phận nhân vật. +TB hiÖn lªn xa x¨m k× ¶o, tho¶ng h­¬ng vÞ cæ tÝch-NhÞp ®iÖu: + ChËm buån+Giäng kÓ chuyÖn ®Ñp nh­ ru Xo¸y s©u vµo lßng ng­êi ®äc vÒ m¶nh ®Êt TB th¬ m«ng vµ cuéc sèng lÆng buån cña con ng­êi n¬i ®©y Hoµn c¶nh xuÊt hiÖn.-Hoµn c¶nh xuÊt hiÖn+VÞ trÝ: bªn t¶ng ®¸, c¹nh tµu m¸ng ngùa+§Æt nh©n vËt MÞ trong sù ®èi lËp:MÞNhµ Thèng LÝ P¸ Tra-LÎ loi, ®¬n ®éc, mÆt buån r­êi r­îi-TÊp nËp ,®«ng ®óc-KiÕp n« lÖ, t«i ®ßi,t¨m tèi-C­êng quyÒn, ®Þa chñ,giµu cã, ®éc ¸c Gîi cho ng­êi ®äc sù ¸m ¶nh kh«ng cïng vÒ th©n phËn ng­êi phô n÷ miÒn nói T©y B¾c kh«ng kh¸c g× ®å vËt, con vËt. TÊt c¶ t¹o nªn mét m¶ng sèng riªng-m¶ng sèng im l×m t¨m tèi, cùc nhäc bªn c¹nh c¸i giµu sang cña nhµ Thèng LÝ.VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật Mịa. Giới thiệu nhân vậtNguyên nhân phải làm con dâu gạt nợ: cha mẹ vay tiền cưới => không trả nổi => bắt dâu gạt nợ.=> Số phận của người nghèo, người phụ nữ miền núi rất bi thảm, biểu hiện của sự bất công xã hội lúc ấy. b. Bi kịch thân phận làm dâu trừ nợVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật Mịa. Giới thiệu nhân vật b. Bi kịch thân phận làm dâu trừ nợ- Bị bắt ngày trong đêm tình mùa xuân: nhấn mạnh thêm sự phũ phàng đã đẩy Mị vào cuộc đời đen tối.Lúc đầu bị bắt về làm dâu gạt nợ, đêm nào Mị cũng khóc, giấu lá ngón về gặp cha để tự tử, nhưng thương cha nên thôi.- Mị bị bóc lột về thể xác, trói buộc về tinh thần. Thân phận không bằng trâu ngựa.- Sống lâu trong cái khổ Mị quen khổ rồi, cô chấp nhận số phận, sống như đã chết, tê liệt sự sống, khát khao sống, hạnh phúc. Mị lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa, bị căn buồng kín mít u tối giam hãm cả thể xác và tinh thần.Phạm Thị Thúy Nhài- So sánh: "lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa" -> thủ pháp vật hóa: kiếp người như kiếp vật.- Nơi Mị ở "cửa sổ một lỗ vuông" -> ẩn dụ về một nhà tù rùng rợn.- Từ một cô gái trẻ đẹp, yêu đời, Mị trở thành người vô cảm, câm lặng.-> Mị đã bị tước đoạt quyền sống một cách triệt để. * Các chi tiết có giá trị tố cáo hiện thực: tội ác của thống lí Pá tra và của giai cấp thống trị miền núi.Tây Bắc hôm nayVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật Mị b. Bi kịch thân phận làm dâu trừ nợ a. Giới thiệu nhân vật c.Vẻ đẹp của Mị- Là người con hết mực hiếu thảo . - Mị có nhan sắc và khả năng âm nhạc, đặc biệt là tài thổi sáo.- Khát khao yêu và cũng đã được yêuVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật Mị b. Bi kịch thân phận làm dâu trừ nợ a. Giới thiệu nhân vật c.Vẻ đẹp của Mị - Mị có nhan sắc và khả năng âm nhạc, đặc biệt là tài thổi sáo.II. Phân tích:1. Nhân vật Mị:VỢ CHỒNG A PHỦTô Hoài- “Trai đến đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị”- “Mị thổi sáo giỏi”, “thổi lá cũng hay như thổi sáo”- “Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị”Một bông hoa rừng rực rỡ.—> Trẻ trung, nhan sắc.—> Tài năng.—> Yêu đời.=>Mî coù ñuû ñieàu kieän veà phaåm chaát ñeå ñöôïc soáng haïnh phuùc .Nhöng “boâng hoa ban tinh khieát” cuûa nuùi röøng Taây Baéc aáy laïi bò nhaán chìm trong kieáp soáng toâi ñoøi- khoå nhuïc.=>Mî coù ñuû ñieàu kieän veà phaåm chaát ñeå ñöôïc soáng haïnh phuùc .Nhöng “boâng hoa ban tinh khieát” cuûa nuùi röøng Taây Baéc aáy laïi bò nhaán chìm trong kieáp soáng toâi ñoøi- khoå nhuïc.Tiếng nói từ chối hôn nhân“Con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu”.Niềm tự tin của tuổi trẻSự lựa chọn dứt khoát của MịDùng sức LĐ thanh toán món nợ truyền kiếp cho bố mẹ.Thà LĐ cực nhọc mà tự do còn hơn làm dâu nhà giàu mà nô lệVỢ CHỒNG A PHỦTô Hoài Cô Mị - con dâu gạt nợ trong nhà thống lí Pá Tra:* Món nợ truyền kiếp:- Là người con hết mực hiếu thảo .Khi vÒ lµm d©u nhµ thèng lÝ P¸ TraC¶nh MÞ bÞ cóng trình ma t¹i nhµ thèng lÝ P¸ Tra VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật MịSức Sống Tiềm Tàng- Mị khóc là do Mị ý thức đau khổ và khát khao thoát khổ- Mị muốn ăn lá ngón tự tử cũng là mong thoát khỏi kiếp nô lệ* Lúc mới về nhà thống lí- Mị khóc hàng tháng trời.- Mị hái lá ngón định tự tử.-> Thể hiện thái độ phản kháng mãnh liệt, không chấp nhận kiếp sống tủi nhục.Những năm tiếp theo(y/c hs lÊy dÉn chøng)Gia đình nhà Patra đã làm gì khiến Mị cam chịu sống nô lệ ?Patra lợi dụng thần quyền , đầu độc, áp chế tinh thần ( Vd. B¾t vÒ lµm vî g¹t nî)Bắt Mị làm việc quần quạt quanh năm suốt tháng ( Vd chÆt ®ay, xe ®ay, kÝn n­íc, lªn n­¬ng bÎ b¾p,lµm viÖc ngµy ®ªm)Cha con Patra chà đạp nhân phẩm, không coi Mị là người ( Kh«ng cho ®i ch¬i,nhèt trong phßng kÝn,trãi vµo cét, ®¸nh ®Ëp)Mị là nạn nhân đau đớn nhất, Vî chång A Phñ*Töø khi bò baét veà laøm daâu tröø nôï trong nhaø cuûa thoáng lyù Ptra, Mî ñaõ phaûi soáng moät cuoäc soáng nhö theá naøo? Tìm nhöõng chi tieát vaø töø ngöõ theå hieän cuoäc soáng aáy cuûa Mî? - Mî bò ñoïa ñaøy veà theå xaùc ( bò boùc loät söùc lao ñoäng ñeán taän cuøng; bò Asöû ñaùnh ñaäp thaäm teä). - Mî coøn bò aùp chế veà tinh thaàn (bò chieám ñoïat tuoåi xuaân, khoâng tình yeâu, khoâng haïnh phuùc; bò giam haõm maát töï do)=> C/S cuûa Mî cuøng khoå veà vaät chaát,beá taéc veà tinh thaàn, soáng kieáp “Ngöôøi-vaät”. - Những ngày làm dâu:+ Bị vắt kiệt sức lao động: o “Tết xong thì lên núi hái thuốc phiện, giữa màu thì giặt đay, xe đay, đến mùa thi đi nương bẻ bắp, và dù lúc đi hái củi, lúc bung ngô, lúc nào cũng gài một bó đay trong cánh tay để tước thành sợi” o “Con ngựa con trâu làm còn có lúc, đêm nó còn đứng gãi chân, đứng nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này thì vùi vào việc làm cả đêm cả ngày” Bị biến thành một thứ công cụ lao động là nỗi cực nhục mà Mị phải chịu đựng.* Bị bắt về làm dâu nhà thống lí Pá Tra:- Đêm nào cũng khóc.- Toan tự tử.Một lựa chọn quyết liệtThà chết như một con người chứ quyết không sống như một con vậtNếu Mị tự tử, điều gì sẽ xảy ra?Mị chết, cha già sẽ phải làm nương trả nợTình huống bi kịch:Sống thì không muốn, chết cũng không đượcMị đành cam phận làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá TraVỢ CHỒNG A PHỦTô Hoài+ Chịu nỗi đau khổ về tinh thần: Bị giam cầm trong căn phòng “kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng” Sống với trạng thái gần như đã chết.- Thái độ của Mị: + “Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi.” + “Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu, cũng là con ngựa () ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi” + “Mỗi ngày Mị không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa.” => Sống tăm tối, nhẫn nhục, đau khổ, Mị tê liệt về tinh thần, buông xuôi theo số phận.- Cách sống:“lúc nào cũng cúi mặt”“mặt buồn rười rượi”“lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”Với Mị: sống là kéo dài những ngày chưa chết.Mị sống nhẫn nhục, cam chịu, lay lắt, dật dờNghịch lí: Lúc không tưởng đến cái chết chính là lúc Mị không thiết sống.Tìm những dẫn chứng nói lên cách sống của Mị ?VỢ CHỒNG A PHỦTô HoàiII. Phân tích:1. Nhân vật Mị:- Cảnh sống:+ Công việc: quần quật suốt năm tháng+ Chỗ ở: kín mítNgục thất tinh thần -> Cấm cố tâm hồn, tuổi xuân, sức sống của Mị-> Con ở không kì hạn Nhận xét*Maëc duø bò ñaåy vaøo cuoäc soáng khoå nhuïc, nhöng Mî coù cam chòu vaø chaáp nhaän soá phaän khoâng? *Söùc soáng vaø khaùt voïng töï do maõnh lieät cuûa Mî ñöôïc nhaø vaên keå laïi nhö theá naøo trong taùc phaåm?*Tìm nhöõng chi tieát tieâu bieåu ñeå phaân tích, minh hoïa cho söùc soáng tieàm taøng vaø khaùt voïng töï do cuûa Mî?-Mî caâm laëng tröôùc cuoäc soáng cuøng khoå, nhöng coâ khoâng cam chòu soá phaän.-Söùc soáng tieàm taøng vaø khaùt voïng töï do cuûa Mî ñöôïc theå hieän qua ba laàn Mî phaûn khaùng choáng laïi soá phaän:+ Laàn 1: Mî ñònh töï töû baèng laù ngoùn.+Laàn 2 :Ñeâm muøa xuaân Mî muoán ñi chôi.+Laàn 3: Ñeâm muøa ñoâng ,Mî caét daây troùi cho Aphuû, caû 2 cuøng troán khoûi nhaø Ptra.H×nh ¶nh l¸ Ngãn-Mỵ định tự tử bằng lá ngón:*Taïi sao luùc ñaàu môùi veà laøm daâu, Mî laïi muoán cheát? Mî coù cheát ñöôïc khoâng? YÙ nghóa cuaû haønh ñoäng naøy?+Khi môùi bò baét veà laøm daâu, bò aùp böùc , “ñeâm naøo Mî cuõng khoùc”vì yù thöùc ñöôïc söï khoå nhuïc cuûa kieáp soáng “ngöôøi-vaät”. + Nhöng nöôùc maét ñaõ khoâng giuùp Mî nguoâi ñi noãi ñau, Mî ñaõ tìm ñeán caùi cheát nhö moät phöông tieän ñeå giaûi thoùat noãi ñau ñôùn ,tuûi nhuïc. + Vì thöông cha, Mî ñaõ khoâng ñaønh loøng cheát. Coâ phaûi quay laïi ñeå soáng trong tuûi nhuïc vaø caâm laëng.-Đêm tình xuân Mỵ muốn đi chơi: *Dieãn bieán taâm traïng vaø haønh ñoäng cuûa Mî trong ñeâm tình xuaân? - Muøa xuaân ôû vuøng nuùi cao, caûnh saéc thieân nhieân töôi ñeïp cuøng aâm thanh tieáng saùo goïi baïn tình ñaõ ñaùnh thöùc taâm hoàn ham yeâu, ham soáng cuûa Mî.-Quùa khöù eâm ñeïp, hieän taïi phuõ phaøng --> Mî thaáy coâ ñôn, cay ñaéng --> coâ muoán cheát.-Nhöng tieáng saùo goïi baïn cöù reùo raét, môøi goò  Mî muoán ñi chôi.-Bò Asöû troùi ñöùng, ñau ñôùn - tuûi nhuïc, nhöng taâm hoàn Mî vaãn vöôït qua khoûi voøng daây troùi ñeå ñi theo tieáng saùo.=>Baïo löïc vaø daây troùi chæ coù theå troùi buoäc theå xaùc Mî chöù khoâng troùi buoäc ñöôïc tình yeâu vaø söï soáng cuûa MîVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật MịSức Sống Tiềm TàngĐêm tình mùa xuân* Những nhân tố thức tỉnh tâm hồn Mị- Mùa xuân Tây Bắc: gió và rét rất dữ dộinhững chiếc váy hoa đem ra phơiđám trẻ cười ầm.-> mùa xuân tràn đầy niềm vui và sức sống, là một mùa xuân đến sớm.- Tiếng sáo: 8 lần đề cập và 3 lần đặc tả, gợi nhắc quá khứ trong Mị và dẫn bước ý thức của Mị.- Mị uống rượu, lén lấy hũ rượu cứ uống ừng ực từng bát, như nuốt căm hờn, tủi nhục. Mị say và quên đi thực tại đau đớn.TiÕng s¸o tõ xa väng l¹i, thiÕt tha bæi hæi.MÞ nhÈm thÇm bµi h¸t:MÞ lÐn uèng r­îu,... uèng õng ùc tõng b¸t.TiÕng s¸o ®¸nh thøc t©m hån ngñ yªn, an phËn cña MÞTr¸i tim MÞ rung lªn nh÷ng giai ®iÖu më ®Çu cña kh¸t väng ®­îc yªu.ý thøc vÒ cuéc sèng trë l¹iEm cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch uèng r­îu cña MÞ?“MÞ lÐn lÊy hò r­îu,cø uèng õng ùc tõng b¸t”MÞ uèng nh­ ®Ó quªn ®i phÇn ®êi cay ®¾ng ®· qua,®Ó sèng l¹i m¹nh mÏ phÇn ®êi t­¬i trÎ ®· cã- Khi nghe tiếng sáo gọi bạn: + Nhớ lại những kỉ niệm ngọt ngào của quá khứ: thổi sáo, thổi lá giỏi, “có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị” + “ Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước Mị muốn đi chơi” + Mị muốn chết:“Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra” Mị đã ý thức được tình cảnh đau xót của mình. + Trong đầu Mị vẫn đang rập rờn tiếng sáo:“Anh ném pao, em không bắtEm không yêu quả pao rơi rồi”. Tiếng sáo biểu tượng cho khát vọng tình yêu tự do đã thổi bùng lên ngọn lửa tâm hồn Mị+ Mị hành động: o “lấy ống mỡ sắn một miếng bỏ thêm vào đĩa dầu”o “quấn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách” Mị muốn được đi chơi xuân, quên hẳn sự có mặt của A Sử.TiÕng s¸o tõ xa väng l¹i, thiÕt tha bæi hæi.MÞ nhÈm thÇm bµi h¸t:MÞ lÐn uèng r­îu,... uèng õng ùc tõng b¸t.MÞ say, lßng sèng vÒ ngµy tr­ícTiÕng s¸o ®¸nh thøc t©m hån ngñ yªn, an phËn cña MÞTr¸i tim MÞ rung lªn nh÷ng giai ®iÖu më ®Çu cña kh¸t väng ®­îc yªu.ý thøc vÒ cuéc sèng trë l¹iNuèt ®i nh÷ng uÊt hËn. Qu¸ khø x­a thøc dËyKhi nghe tiÕng s¸o gäi b¹nTiÕng s¸o v¨ng v¼ng gäi b¹n ®Çu lµng Gäi dËy nh÷ng kØ niÖm ngät ngµo cña thêi thiÕu n÷.L·ng quªn hiÖn t¹i tr­íc m¾t.ThÊy ph¬i phíi trë l¹i, lßng ®ét nhiªn vui s­íng.NhËn ra... cßn trÎ... muèn ®i ch¬i.NghÜ ®Õn c¸i chÕtHåi sinhý thøc vÒ b¶n th©n, vÒ quyÒn sèng trçi dËy.ThÊm thÝa th©n phËn Ðp duyªnTiÕng s¸o gäi b¹n yªu löng l¬ bay ngoµi ®­êngNh­ vç vÒ, an ñi cho th©n phËn Ðp duyªn cña MÞNh­ l¾ng nghe nh÷ng tñi hên ®ang khãc than trong lßng MÞNh­ th«i thóc MÞ ®i ®Õn hµnh ®éngX¾n mì bá vµo ®ÌnSöa so¹n ®i ch¬iý thøc ®­îc hoµn c¶nh t¨m tèi Ñaùnh giaù cuûa em veà haønh ñoäng söûa soaïn ñi chôi cuûa Mò?A. Laø haønh ñoäng voâ thöùc cuûa moät ngöôøi sayB. Laø haønh ñoäng taùo baïo, lieàu lónh, phoù maëc soá phaän.C. Laø haønh ñoäng noåi loaïn, thaùch thöùc ñoái vôùi A SöûD. Laø haønh ñoäng quyeát lieät, töï nhieân cuûa moät taâm hoàn ñang troãi daäy nieàm ham soáng maõnh lieät, baát chaáp baïo quyeàn.TiÕng s¸o gäi b¹n yªu löng l¬ bay ngoµi ®­êngNh­ vç vÒ, an ñi cho th©n phËn Ðp duyªn cña MÞNh­ l¾ng nghe nh÷ng tñi hên ®ang khãc than trong lßng MÞNh­ th«i thóc MÞ ®i ®Õn hµnh ®éngX¾n mì bá vµo ®ÌnSöa so¹n ®i ch¬iý thøc ®­îc hoµn c¶nh t¨m tèiTrçi dËy m·nh liÖt niÒm ham sèng* Đêm tình mùa xuân- Hơi men và tiếng sáo: là 2 yếu tố đánh thức lòng ham yêu, ham sống của Mị, giữa cảnh mùa xuân tươi đẹp của núi rừng.- "Mị muốn chết ngay chứ không buồn nhớ lại" -> ý thức được bản thân và cuộc sống hiện tại.- Hoạt động: thắp đèn cho sáng, quấn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa.-> khát vọng muốn hòa nhập với không khí tươi vui của lễ hội.Người Mèo ngày hội mùa xuânVỢ CHỒNG A PHỦTô HoàiII. Phân tích:1. Nhân vật Mị: Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị :* Cô Mị trong đêm tình mùa xuân :- “Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng”- “Mị nhẩm thầm theo tiếng sáo”- Uống rượu: “uống ừng ực từng bát” Nhớ lại quá khứ - Lãng quên thực tại- “Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. Sức sống bừng dậy Mị muốn đi chơi hộiMột cuộc khởi nghĩa nhân tính trong MịVỢ CHỒNG A PHỦTô HoàiII. Phân tích:1. Nhân vật Mị:- Mị nhận ra hiện tại khốn cùng:- Ý nghĩ về cái chết:- Tiếng sáo: —> Kéo Mị ra khỏi thời khắc bi kịch nhất của lòng mình. —> Thổi bùng lên đốm lửa sống tưởng như đã lụi tàn, héo úa nơi tâm hồn Mị. b. Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị :* Cô Mị trong đêm tình mùa xuân :—> Khi muốn sống như một con người, Mị chỉ muốn chết ngay lập tức.“ Mị với A Sử không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau”VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật MịSức Sống Tiềm TàngĐêm tình mùa xuân Mị thấy phơi phới trở lại trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm tết ngày trước.- Mị bừng tỉnh, thấy mình còn trẻ. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chõi. Một loạt hành động dứt khoát: thắp đèn, quấn tóc, lấy váy, lấy áo- Bị A Sử trói nhưng vẫn vùng bước đi =>- Hiện thực đau đớn kéo Mị lại ngục tù nô lệ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa “Hành động nổi loạn” thất bại nhưng từ đây Mị đã thức tỉnh, là cơ sở cho cuộc tự giải phóng lần sau.Khi MÞ bÞ A Sö trãi ®øng Phạm Thị Thúy Nhài- A Sử: trói MỊ vào cột, tắt đèn, đóng cửa bỏ đi chơi -> đàn áp khát vọng sống của Mị một cách tàn bạo.“Trong bãng tèi, MÞ ®øng im lÆng, nh­ kh«ng biÕt m×nh ®ang bÞ trãi. H¬i r­îu cßn nång nµn, MÞ vÉn nghe tiÕng s¸o ®­a MÞ ®i theo nh÷ng cuéc ch¬i, nh÷ng ®¸m ch¬i... MÞ vïng b­íc ®i nh­ng tay ch©n ®au kh«ng cùa ®­îc. MÞ kh«ng nghe tiÕng s¸o n÷a. ChØ cßn tiÕng ch©n ngùa ®¹p vµo v¸ch... MÞ thæn thøc nghÜ m×nh kh«ng b»ng con ngùa.” (TrÝch: Vî chång A Phñ)Tuy bÞ trãi ®øng nh­ng theo em MÞ cã c¶m thÊy bÞ trãi hay kh«ng?T©m tr¹ng khi bÞ trãiTiÕng s¸o + h¬i r­îu§­a MÞ ®i theo nh÷ng cuéc ch¬i, th¶ hån vÒ víi qu¸ khø ®ÑpMÞ vïng b­íc ®i nh­ kh«ng biÕt m×nh bÞ trãiSức sống tinh thần mãnh liệt> Ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, khơi dậy niềm xót thương trong lòng người đọc.- Khi bị A Sử trói đứng: + “Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biết mình đang bị trói. Hơi rượi còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi...”+ “Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được...”  Khát vọng đi chơi xuân đã bị chặn đứng.+ “Mị nín khóc, Mị lại bồi hồi (). Lúc lại nồng nàn tha thiết nhớ (). Mị lúc mê lúc tỉnh” Tô Hoài đặt sự hồi sinh của Mị vào tình huống bi kịch: khát vọng mãnh liệt > Tư tưởng của nhà văn: Sức sống của con người cho dù bị giẫm đạp, trói buộc nhưng vẫn luôn âm ỉ và có cơ hội là bùng lên.VỢ CHỒNG A PHỦTô HoàiII. Phân tích:1. Nhân vật Mị: Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị :* Cô Mị trong đêm tình mùa xuân :- Hành động:Thắp đènChuẩn bị đi chơi hộiThắp lên ánh sáng rọi vào cuộc đời tăm tối triền miên của Mị.Phản kháng quyết liệt- Khát vọng bị vùi dập:A Sử trói đứng Mị vào cột nhà- Mị như quên mình bị trói:Mị “vùng bước đi” theo tiếng sáo- Nghe tiếng chân ngựa:Cay đắng nhận ra thân phận mìnhThân phận con người mà không bằng thân phận một con ngựa=> Người phụ nữ trong bão tố khổ đau vẫn nguyên vẹn niềm ham sống, khao khát TY mà bấy lâu nay tưởng như héo úa lụi tàn trong đoạ đầy đau khổ. VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật MịSức Sống Tiềm TàngĐêm đông trên núi cao-“ Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn”  Mị chỉ biết làm bạn với bếp lửa  bị đẩy ra khỏi các mối quan hệ, cô đơn, lạc lõng. - Lúc đầu Mị chỉ thản nhiên hơ lửa, không quan tâm tới sự hiện diện ủa A Phủ  chai cứng, vô cảm..- Nhưng đêm A Phủ khóc “ một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã đen xám ”  nhớ tới cảnh ngộ của mình đêm mùa xuân trước, nhớ tới người phụ nữ đã chết trong nhà này  từ tự thương chuyển sang đồng cảm và thương người* Tâm trạng và hành động của Mị khi thấy A Phủ bị trói đứng:- Lúc đầu khi chứng kiến A phủ bị trói “Mị vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay” Dấu ấn của sự tê liệt tinh thần.VỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật MịSức Sống Tiềm TàngĐêm đông trên núi cao- Nhưng đêm A Phủ khóc “ một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã đen xám ”  nhớ tới cảnh ngộ của mình đêm mùa xuân trước, nhớ tới người phụ nữ đã chết trong nhà này  từ tự thương chuyển sang đồng cảm và thương ngườiVỢ CHỒNG A PHỦTỔNG KẾTTIỂU DẪNĐỌC- HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật MịSức Sống Tiềm TàngĐêm đông trên núi cao- Mị cởi dây trói cho A Phủ, xong Mị vẫn hơi hốt hoảng. Cuối cùng “ Mị cũng chạy vụt raMị vẫn băng đi, đã lăn, chạy, chạy xuống tới chân dốc”. Mị đã tự giải phóng mình khỏi ngục tù nô lệ.- Mị vẫn cảm thấy sợ hãi khi muốn cởi trói cho A Phủ, nhưng rồi sự giác ngộ, tự thương và thương người đã chiến thắng Suy nghĩ, đấu tranh nội tâm nhiều, ít hành động, ít nói, như hành động bất ngờ theo logic tâm lý, dứt khoát, sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.VỢ CHỒNG A PHỦTô HoàiII. Phân tích:1. Nhân vật Mị: Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị :* Cô Mị trong đêm cắt dây trói cứu A Phủ: Nhìn thấy A Phủ bị trói, Mị vẫn “thản nhiên”.—> Mị tê liệt, dửng dưng, vô cảm, chai sạn trước nỗi đau khổ. Nhìn thấy giọt nước mắt trên má A Phủ —> Mị nhớ lại nỗi đau của mình.—> Mị nhận ra nỗi đau khổ của người khác, thương A Phủ. Ý nghĩ cứu A Phủ:—> Át đi nỗi sợ hãi, sẵn sàng chết thay cho A Phủ. Hành động:Cắt dây trói cứu A Phủ–> Lòng thương ngườiChạy theo A Phủ–> Giải thoát cho chính mình+ Nhận thức được tội ác của nhà thống lí: “Trời ơi nó bắt trói đứng người ta đến chết. Chúng nó thật độc ác”+ Thương cảm cho A Phủ: “Cơ chừng chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét” Từ lạnh lùng thương cảm, dần dần Mị nhận ra nỗi đau khổ của mình và của người khác.+ Mị lo sợ hốt hoảng, tưởng tượng khi A Phủ đã trốn được: “lúc ấy bố con sẽ bảo là Mị cởi trói cho nó, Mị liền phải trói thay vào đấy, Mị phải chết trên cái cọc ấy” Nỗi sợ như tiếp thêm sức mạnh cho Mị đi đến hành động.VỢ CHỒNG A PHỦTô HoàiII. Phân tích:1. Nhân vật Mị: Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị :* Cô Mị trong đêm cắt dây trói cứu A Phủ:Nhận xét:- Đây là hành động tất yếu.Vì:- Mị nhận thức được XH tàn bạo sắp giết chết một người vô tội- Tiếp thêm sức mạnh cho Mị vùng chạy theo A Phủ, tự giải thoát cuộc đời mình. - Mị liều lĩnh hành động: cắt dây mây cứu A Phủ“Mị rón rén bước lại Mị rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây” Hành động bất ngờ nhưng hợp lí: Mị dám hi sinh vì cha mẹ, dám ăn lá ngón tự tử nên cũng dám cứu người.+ “Mị đứng lặng trong bóng tối. Rồi Mị cũng vụt chạy ra” Là hành động tất yếu: Đó là con đường giải thoát duy nhất, cứu người cũng là tự cứu mình. Tài năng của nhà văn trong miêu tả tâm lí nhân vật: Diễn biến tâm lí tinh tế được miêu tả từ nội tâm đến hành động. Giá trị nhân đạo sâu sắc: + Khi sức sống tiềm tàng trong con người được hồi sinh thì nó là ngọn lửa không thể dập tắt. + N